Workshop 1: Succesvol studeren met een handicap

Succesvol studeren met
een handicap
Liesbeth Geling
2011
1
Programma
•
•
•
•
•
•
•
Introductie
Facts & Figures
Wettelijk kader
Hulpmiddelen en ondersteuning
Wat maakt een student succesvol?
Het verhaal van een student
Vragen en discussie
2
handicap + studie
expertisecentrum voor onderwijs en handicap
bezoekadres: Christiaan Krammlaan 2
postbus 222, 3500 AE Utrecht
tel. 030-2753300
fax 030-2753309
e-mail: [email protected]
internet: www.handicap-studie.nl
Missie handicap + studie
handicap + studie, expertisecentrum voor
onderwijs en handicap,
stimuleert de succesvolle deelname
van jongeren met een functiebeperking
aan de opleiding van hun keuze*
in het hoger onderwijs
*mits talent aanwezig
4
4 expertisegebieden
wettelijke inkadering
sociale zekerheidswetgeving
onderwijswetgeving
onderwijskwaliteit
instroom
studieaanpassing en begeleiding
uitstroom
hulpmiddelen
ict-hulpmiddelen
informatie en communicatie
digitale toegankelijkheid
communicatieadvies
5
Handicap of
(functie)beperking?
studiebeperking
6
Hoeveel studenten met een functiebeperking
binnen het hoger onderwijs ondervinden
belemmeringen in het onderwijs?
a. ca.
14.000
b. ca.
35.000
c. ca.
60.000
d. ca.
97.000
7
Omvang landelijk
Totaal ca. 600.000 studenten in H.O.
Statistisch (Onderwijsraad 2007, Risbo/SEOR 2009):
ruim 16% (ca. 97.000) met functiebeperking(en)
Bijna 10% (ca. 60.000) ondervindt belemmeringen
59 % van die 60.000 (ruim 35.000 studenten!) loopt
vertraging op of valt voortijdig uit
Uitval onder eerstejaars in het HBO:
- zonder fb 17,6%
- met fb 23,6%
8
Voorbeelden van handicap of
(functie)beperking
-
Zintuiglijk (horen, zien …)
bewegingsapparaat / extremiteiten
chronische ziekten (diabetes, cara, CF, …)
dyslexie/ dyscalculie
psychose, depressie, angst, borderline
Eetstoornissen
ASS, AD(H)D, …
9
Gehoorstoornis; 2%
Gezichtsbeperking; 2%
Spraak-problem en; 1%
Autism e; 3%
Overig; 4%
Bew .-beperking; 3%
Dyslexie of dyscalculie;
43%
ADHD; 4%
Pijnklachten; 4%
Energietekort; 5%
Concentratieproblem en; 6%
Chronische ziekte; 10%
Psychische
problem atiek; 15%
Bron: gebruikerstoets ´studeren met een handicap 2010´,
CHOI 2010 (onderdeel van NSE)
10
Waarom aandacht?
• Omdat studenten met een functiebeperking vaker
uitvallen
• Omdat onderwijsinstellingen nog niet volledig zijn
´ingericht´ op het opleiden en begeleiden van
studenten met een functiebeperking
• Omdat het past in de maatschappelijke
verantwoordelijkheid van onderwijsinstellingen
• Omdat studenten met een functiebeperking recht
hebben op gelijke kansen.
Wettelijk kader HO
• Wet gelijke behandeling op grond van handicap of
chronische ziekte. (WGBh/cz)
• Wet op het Hoger onderwijs en het
Wetenschappelijk onderzoek (WHW)
• Wet Studiefinanciering (WSF2000)
WGBh/cz
De onderwijsinstelling moet,
naar gelang de behoefte,
doeltreffende aanpassingen verrichten,
tenzij deze
een onevenredige belasting vormen.
geldt voor álle onderwijssectoren!
WHW
in de onderwijs- en examenregeling(OER)
moet zijn opgenomen hoe lichamelijk of
zintuiglijk gehandicapte studenten
redelijkerwijs in de gelegenheid
worden gesteld de tentamens af te
leggen
Studeren met een functiebeperking in
accreditatie
Lobby richting Tweede Kamer (2008)
Onderzoek Inspectie v.h. Onderwijs
Rapport cie Maatstaf (afronding PvA)
Overname advies Maatstaf door
stscr. van Bijsterveld (nu minister!)
• Aanpassing WHW
•
•
•
•
15
WSF 2000*
Studenten met een functiebeperking
hebben recht op een jaar extra
studiefinanciering.
(aan te vragen via studentendecaan)
*kabinetsbeleid???
Waar lopen studenten met een handicap
het meest tegenaan?
a. bestuderen van schriftelijk materiaal
b. volgen van practica
c. samenwerken met anderen
d. toegang tot onderwijsgebouwen
17
belangrijkste onderwijsgerelateerde belemmeringen
Vlgs. onderzoek 2005:
• bestuderen schrift. materiaal
• voorbereiden tentamens
• maken tentamens / examens
• volgen hoorcoll. / bijeenk.
• maken werkstukken / scripties
• uitvoeren van stages
• samenwerken met anderen
• volgen studierooster
• volgen van practica
54
47
45
45
41
25
21
16
14
%
%
%
%
%
%
%
%
%
18
Hulpmiddelen en ondersteuning
Individuele voorzieningen zoals:
• brailleregel,
• spraaksoftware,
• speciale bureaustoel,
• gebarentolk of
• vervoer naar en van de opleiding
aanvragen bij het UWV.
19
Hulpmiddelen en ondersteuning
Onderwijsgebonden voorzieningen zoals:
• voorleessoftware,
• tentamentijdverlenging,
• gedigitaliseerd onderwijsmateriaal,
• weblectures,
• aangepaste werk- /tentamenvorm,
• extra begeleiding
aanvragen bij studentendecaan.
20
Wat kan er ‘mis’ gaan?
fysieke en digitale toegankelijkheid!
Wat kan er ‘mis’ gaan?
De inhoud
De werkvorm /
studieactiviteit
De omvang
De planning
De toetsing
Voor een eerlijke selectie krijgen
jullie allemaal dezelfde test:
Klim in die boom!
23
Wat maakt een student
succesvol?
Een goede voorbereiding
24
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Vroegtijdige, zorgvuldige studiekeuze en
beroepskeuze
Competenties, interesses en talenten
Vergelijk onderwijsinstellingen
Knelpunten, belastbaarheid, oplossingen,
studieplan
Ken je rechten
Gesprek studentendecaan
Meld je diagnose
Needassessment
evt. training studievaardigheden
Regel alle zaken voordat je
studie start
25
Wat kan
u
voor uw leerlingen
betekenen?
26
Tips:
Laat aankomend studenten met een
functiebeperking zich altijd vóór aanvang van
de studie melden bij de studentendecaan.
27
Want
WGBh/cz:
onderwijsinstelling moet,
naar gelang de behoefte,
doeltreffende aanpassingen verrichten,
tenzij deze een onevenredige
belasting vormen.
Tips:
Laat aankomend studenten met een
functiebeperking zich altijd vóór aanvang van
de studie melden bij de studentendecaan.
Stimuleer dat ze een ‘lijstje’ meenemen met hun
vragen en wensen …
… en vooral met de voorzieningen/hulpmiddelen/
begeleiding waarvan zij in het VO met succes
gebruik maken.
Dring aan op ‘bemiddeling’!
29
Tips:
En……
Biedt ondersteuning bij studie- loopbaankeuze,
warme overdracht, needassessment, werk
samen met alle betrokkenen, kennis en
voorbereiding op het Hoger Onderwijs en
voorbereiding hoger onderwijs
30
Tips:
Laat aankomend studenten met een
functiebeperking zich altijd vóór aanvang van
de studie melden bij de studentendecaan.
(namen in de Anders/Om of website)
Wees waakzaam bij studiekeuzegesprekken
en maak er optimaal gebruik van.
Bij vragen of problemen:
Bel, mail of MSN met helpdesk
(zie ook www.handicap-studie.nl)
31
Wat kan
handicap + studie
voor u en uw leerlingen
betekenen?
32
contacten met (groepen) studenten met een fb:
•Helpdesk
•Trainingen
•Platforms
service- en informatiepunt voor de onderwijsinstellingen:
•Beleidsontwikkeling
•Trainingen
•Advies
•Campagnes
belangenbehartiging, beïnvloeding:
•OCW (en andere ministeries)
•Parlement
•HBO-raad, VSNU
•NVAO
•CGB
•etc.
Voor meer info: www.handicap-studie.nl
33
Studiekeuze:
•Studiekeuze 123
•ICARES Professional
34
Brandende vragen?
Bij vragen of problemen:
Bel, mail of MSN met helpdesk
(zie ook www.handicap-studie.nl)
35