Global Markets Weekly

1 augustus 2008
Global Markets Weekly
Inflatie en uitdagingen voor centrale bankiers
De sterke stijging van de mondiale voedsel- en energieprijzen vormt een belangrijke uitdaging voor
vooral de centrale bankiers in de opkomende landen, omdat de inflatie in deze landen veel forser is
gestegen dan bij de geïndustrialiseerde landen. De oorzaken van dit verschil heb ik in mijn Weekly
van 4 juli voor u op een rijtje gezet. Het is een open deur wanneer ik zeg dat centrale bankiers (zoals
reeds het geval is) op gestegen inflatie(verwachtingen) reageren met renteverhogingen. Met deze
constatering is echter de kous niet af. Er zijn uitdagingen waarmee vooral de monetaire autoriteiten
in de opkomende landen rekening mee moeten houden.
Eerste uitdaging
Voedsel en energie vertegenwoordigen in de consumentenprijsindex (CPI) van opkomende markten een veel
groter aandeel dan bij de geïndustrialiseerde landen. Zo varieert bijvoorbeeld het combineerde gewicht van
voedsel en energie in het CPI-mandje in de opkomende economieën tussen de 40% en 70%, terwijl dit
gewicht bij de geïndustrialiseerde landen ongeveer 25% bedraagt. Voorts maken uitgaven aan voedsel in de
totale consumentenbestedingen in de opkomende landen een veel groter deel uit dan in de rijke landen,
waar de consument ook een aanzienlijk deel van zijn inkomen besteedt aan (luxe) diensten. Om een lang
verhaal kort te maken, kan gesteld worden dat schommelingen in voedsel- en energieprijzen veel heftiger
doorwerken op de inflatie in de opkomende markten dan in de geïndustrialiseerde landen.
Gegeven dit raamwerk moeten de centrale bankiers in de opkomende economieën in de huidige setting van
zeer scherp gestegen voedsel- en energieprijzen de inflatie bestrijden door de rente (fors) te verhogen. Met
ander woorden, de centrale bankiers moeten met renteverhogingen intern zoveel vraaguitval creëren dat een
extern prijsopdrijvend effect wordt goedgemaakt, met als resultaat natuurlijk dat de economische
bedrijvigheid een flinke deuk krijgt. Dit lijkt mij voor veel centrale bankiers in de opkomende economieën
geen prettig vooruitzicht.
Tweede uitdaging
Ongeveer de helft van de wereldbevolking, nagenoeg geheel geconcentreerd in het opkomende deel van de
wereld, geniet op de één of andere manier een vorm van subsidie op voedsel en energieproducten. Wat
betekent dit gegeven nu in de huidige setting? Subsidies zorgen ervoor dat de vraag naar deze producten
ondanks de forse prijsstijgingen redelijk op peil blijft. Echter, gegeven de budgettaire last die dit beleid met
zich meebrengt, worden reeds in veel opkomende markten de subsidies zichtbaar vermindert. Het
terugdringen van de subsidies zorgt ten eerste begrijpelijkerwijs voor sociale onrust, omdat de toch al niet
koopkrachtige consumenten in deze landen hun koopkracht scherp aangetast zien worden. Ten tweede, en
dit is het relevante deel voor de centrale bankiers, leidt het verlagen van de subsidies voor extra inflatiedruk,
waardoor de centrale bankiers in een nog lastiger parket komen dan reeds hierboven beschreven.
Derde uitdaging
Veel centrale banken in opkomende landen zijn sinds begin jaren negentig overgestapt op een monetair
beleid waarbij het bereiken van een van tevoren gedefinieerde inflatiedoelstelling centraal staat, de
zogenaamde inflation targeting. De afgelopen jaren hebben veel opkomende economieën structureel hun
inflatie zien dalen. Een succesvol toegepast inflation targeting-beleid heeft hier ongetwijfeld een positieve
bijdrage aan geleverd. Echter, ook zaken als economische hervormingen, de afwezigheid van grote,
SERDAR KUCUKAKIN (020) 6295086
ECONOMISCH BUREAU / TREASURY RESEARCH
1 augustus 2008
langdurige militaire conflicten, maar vooral ook globalisering hebben ontegenzeggelijk een drukkend effect
op de inflatie gehad.
Globalisering heeft echter ook een keerzijde. Door de aanhoudende hoge economische groei in landen als
vooral China en India en dientengevolge de stijgende welvaart en evenzo stijgende vraag naar een breed
scala aan goederen en diensten is het niet ondenkbaar dat op termijn de voedsel- en energieprijzen
structureel op een hoger plateau komen te liggen. In dit scenario zullen de centrale bankiers gegeven de
veelal ambitieuze inflatiedoelstellingen voor enorme uitdagingen komen te staan. Uiteindelijk zouden ze zelfs
door de economische realiteit gedwongen kunnen worden te kiezen tussen twee kwaden: het naar boven
bijstellen van de inflatiedoelstellingen, wat tot gezichtsverlies en (belangrijker) een toename van
inflatieverwachtingen leidt, of fors op de monetaire rem staan, met als gevolg dat de economische
bedrijvigheid flinke tikken krijgt. Dit is geen benijdenswaardige positie, lijkt mij.
Conclusie
De huidige inflatiedruk als gevolg van de gestegen voedsel- en energieprijzen vormt een grote uitdaging voor
vooral de monetaire autoriteiten van de opkomende economieën. De uitkomst staat niet bij voorbaat vast en
veel zal afhangen van de stuurmanskunsten van de centrale bankiers in deze landen.
1 augustus 2008
Agenda
Tijd
Land
maandag 4 augustus
VK
11:00
Eurozone
14:30
VS
14:30
VS
14:30
VS
Dinsdag 5 augustus
09:55
Duitsland
10:00
Eurozone
10:30
VK
10:30
VK
10:30
VK
11:00
Eurozone
11:00
Eurozone
20:15
VS
woensdag 6 augustus
01:01
VK
12:00
Duitsland
donderdag 7 augustus
01:50
Japan
08:00
Duitsland
09:30
Nederland
13:00
VK
13:45
Eurozone
14:30
Eurozone
16:00
VS
21:00
VS
vrijdag 8 augustus
01:50
Japan
09:30
Nederland
14:30
VS
Data/event
Periode
Eenheid
Verwacht
Vorige
HBOS plc huizenprijzen
Eurozone producentenprijzen (PPI)
Persoonlijk inkomen
Persoonlijke uitgaven (PCE)
Kerninflatie (PCE)
juli
juni
juni
juni
juni
% m-o-m
% j-o-j
%
%
% j-o-j
-1.50
7.90
-0.20
0.50
2.20
-2.00
7.10
1.90
0.80
2.10
PMI dienstverlenende sector
PMI dienstverlenende sector
Industriële productie
Productie verwerkende industrie
PMI dienstverlenende sector
Detailhandelsverkopen
Detailhandelsverkopen
Fed rentebesluit
juli
juli
juni
juni
juli
juli
juni
augustus
index
index
% j-o-j
% j-o-j
Index
% m-o-m
% j-o-j
%
53.3
48.3
-1.10
-0.50
46.7
-0.60
2.00
53.3
48.3
-1.60
-0.80
47.1
1.10
0.30
2.00
Nationwide consumentenvertrouwen
Fabrieksorders
juli
juni
Index
% m-o-m
57
0.30
61
-0.90
Machineorders
juni
Handelsbalans
juni
Inflatie
juli
Bank of England rentebesluit
augustus
ECB rentebesluit
augustus
Trichet spreekt bij ECB maandelijkse nieuwsconferentie
Lopende huizenverkopen
juni
Consumptief krediet
juni
% j-o-j
EUR mrd
% j-o-j
%
%
2.60
16.0
5.00
4.25
5.10
14.4
2.60
5.00
4.25
% m-o-m
USD mrd
-1.00
6.4
-4.70
7.8
M3 geldhoeveelheid
Industriële productie
Arbeidskosten per eenheid product (schatting)
% j-o-j
% j-o-j
%
1.00
1.20
0.90
0.60
2.20
juli
juni
e
2 kwartaal
Bron: ABN AMRO, Bloomberg.
Cijfer van de week: Detailhandelsverkopen in de eurozone
% j-o-j
Cijfer van de week is zoals te zien in het plaatje hiernaast de
detailhandelsverkopen in de eurozone. Een veel gehoorde
4
stelling onder verschillende economen is dat de eurozone op
3
de een of andere manier zou kunnen ontkoppelen van de
2
economische ontwikkelingen in de VS. In de voorliggende
1
maanden zal veel afhangen van de detailhandelsverkopen in
0
het muntgebied om te zien of en zo ja in welke mate
gesproken kan worden van ontkoppeling. Vooralsnog lijken de
-1
vooruitzichten voor de detailhandelsverkopen niet rooskleurig.
-2
00
01
02
03
04
05
06
07
08
Bron: Thomson Financial.
© Copyright 2008 ABN AMRO Bank N.V. and affiliated companies ("ABN AMRO"). Alle rechten voorbehouden.
Dit document dient uitsluitend ter informatie en wij geven, hoewel het document is gebaseerd op informatie die betrouwbaar wordt geacht, geen garantie aangaande de juistheid of
volledigheid hiervan. ABN AMRO Bank N.V. (ABN AMRO) accepteert geen enkele aansprakelijkheid voor de informatie opgenomen in dit document. De weergegeven marktinformatie
alsmede de opinies, prognoses, aannames, schattingen, afgeleide waarderingen en koersdoelstelling(en) die zijn opgenomen in dit rapport en die de opinie van de auteur vormen dateren
van de aangegeven datum en kunnen op enig moment zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Hoewel wij ernaar streven de in dit document opgenomen informatie en
opinies naar redelijkheid te actualiseren, kunnen er op grond van de regelgeving, compliancevereisten of andere oorzaken redenen zijn waardoor dit niet mogelijk is. Dit document vormt
geen uitnodiging of aanbod tot het kopen of verkopen van effecten of andere financiële instrumenten. Dit document is uitsluitend bedoeld voor de professionele beleggers actief en ervaren
in de Nederlandse markt, niet zijnde natuurlijke personen, en de informatie mag niet - geheel of gedeeltelijk – voor enig doel worden vermenigvuldigd, opnieuw worden verspreid of
gekopieerd zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van ABN AMRO. ABN AMRO is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam.