Nadruk op groei

Azië
Economisch Bureau
Opkomende markten:
Serdar Küçükakın
Tel: 020 6295086
[email protected]
Nadruk op groei
Januari 2012
De economische groei in de opkomende Aziatische landen is vorig jaar zichtbaar afgenomen als gevolg van
beleidsverkrapping en de vertraging in de VS, terwijl ook de ontwikkelingen in Europa niet bevorderlijk waren. In
het laatste kwartaal kreeg ook de discussie over een mogelijke harde landing in China en de potentiële negatieve
gevolgen hiervan voor de rest van de regio de nodige aandacht. Wij verwachten dat de economische groei in de
regio zich dit jaar op een vrij hoog niveau van ongeveer 7% handhaaft en in 2013 versnelt naar circa 7,5%.
daling van de vastgoedprijzen worden huishoudens dus niet
gedwongen tot schuldafbouw. En omdat het gemiddelde
percentage noodlijdende leningen van banken 2% is en de
reservevereiste 21% bedraagt, lijkt het onwaarschijnlijk dat een
lichte verslechtering van de kredietkwaliteit het functioneren
van banken (op middellange termijn) in gevaar zal brengen.
Bovendien bedroeg de schuld van de centrale overheid vorig
jaar slechts 16,3% van het BBP. Tot slot heeft China enorme
valutareserves waarop in een financiële noodsituatie een
beroep gedaan kan worden.
Economische groei China
% j-o-j
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
00
03
06
09
12
Bron: Bloomberg, prognose Group Economics ABN AMRO
China
China kampt met allerlei economische problemen, die vaak de
angst voor een harde landing aanwakkeren. De huizenprijzen
daalden in november voor de derde maand op rij; dit kan
ingrijpende gevolgen hebben voor de investeringsgroei en de
kwaliteit van activa. Voorts wordt het voor lokale overheden
steeds moeilijker om hun schulden af te lossen. Deze schulden
liepen vorig jaar op tot in totaal CNY 10,7 biljoen. Het is goed
mogelijk dat de centrale overheid te hulp moet schieten.
Wij onderkennen de ernst van deze problemen maar denken
niet dat deze leiden tot een harde landing van de economie.
Ten eerste heeft China de huidige vertraging in ieder geval
voor een deel aan zichzelf te wijten. Hiermee bedoelen we dat
deze is veroorzaakt door beleidsverkrapping. Met andere
woorden, als de risico’s sterk toenemen, zou de overheid het
beleid snel kunnen omkeren. Vorig jaar is trouwens al een
versoepeling van de beleidsopstelling op gang gekomen.
Een tweede, en belangrijker, punt is dat de balanssituatie van
huishoudens, banken en de overheid nog steeds heel solide is.
Dit biedt essentiële veerkracht, ook als de negatieve risico’s
sterker worden. De totale kredietopname door huishoudens
bedraagt minder dan 18% van het BBP, wat minder is dan de
totale spaartegoeden van huishoudens. Bij een beperkte
Buitenlandse handel
De huidige zwakke ontwikkeling van de groei in Zuidoost-Azië
is vooral terug te voeren op de buitenlandse vraag. Het
momentum van de exportgroei is in het laatste kwartaal van
2011 afgezwakt en zal in het eerste kwartaal van dit jaar
waarschijnlijk verder afnemen. Het algehele gevoel is dat het
herstel van de handel in Azië vrij bescheiden zal zijn doordat
het consumptief vermogen in Europa waarschijnlijk nog enige
tijd relatief gering blijft. Wij zijn echter niet (helemaal)
overtuigd.
Importcomponent PMI
Index
65
60
55
50
45
40
35
30
05
06
Bron: Bloomberg
07
08
09
US
China
10
11
2
Azië - Nadruk op groei - Januari 2012
Export naar handelspartners als % van BBP
2010
Zuid-Korea
Singapore
Taiwan
China
VS
Eurozone
11.5
4.9
3.7
18
7.2
6.7
16.1
10.3
11.7*
Bron: Thomson Reuters Datastream
* Europa
Het tempo waarin de handel zich herstelt, hangt niet alleen af
van de ontwikkelingen in Europa, maar ook (en misschien wel
vooral) van wat er gebeurt in de VS en China. In de VS heeft
de economie de tijdelijke negatieve effecten van bijvoorbeeld
de natuurramp in Japan van zich afgeschud. In China heeft de
centrale bank na de rigoureuze beleids-verkrapping van vorig
jaar alle ruimte om de economie te stimuleren. Hiermee is
vorig jaar al een begin gemaakt. Wij denken ook dat het
begrotingsbeleid proactief zal blijven ter ondersteuning van de
groei, maar verwachten geen herhaling van het omvangrijke
begrotingspakket van 2008.
In dit opzicht is de meest recente ontwikkeling van de
voorlopende inkoopmanagersindices (PMI's) voor de
verwerkende industrie in de VS en China heel hoopgevend.
Beide PMI’s zijn in december gestegen. Belangrijker is nog dat
de importcomponenten van beide indices zijn verbeterd.
Vooral de toename van de importcomponent van de
Amerikaanse PMI van 49 naar 54 was positief.
Begrotingsbeleid
Wij verwachten dat de beleidsmakers zich dit jaar nog meer
dan anders zullen richten op de economie. De reden hiervoor
is de politieke cyclus. Na de algemene verkiezingen van 14
januari in Taiwan volgen er in Azië dit jaar nog diverse
verkiezingen. Op het programma staan onder meer algemene
verkiezingen in Maleisië in januari/februari en in Zuid-Korea in
april en presidentsverkiezingen in Korea in december.
Bovendien worden er vanaf het tweede kwartaal ook
verkiezingen gehouden in verschillende Indiase deelstaten. En
last-but-not-least vindt er in China dit jaar een machtswisseling
plaats. Individuele functionarissen die hopen op promotie,
zullen alles in het werk stellen om de groei op korte termijn te
stimuleren en zo hun economische staat van dienst zo mooi
mogelijk op te poetsen (vergelijkbaar met het opvoeren van de
uitgaven door regeringen in andere delen van de wereld in de
aanloop naar verkiezingen).
Gegeven deze politieke activiteit in de regio kunnen volgens
ons economische groei en inflatie een belangrijke rol gaan
spelen in het besluitvormingsproces van beleidsmakers. Of
met andere woorden: beleidsmakers zullen weinig tolerantie
hebben voor inflatie en zullen de groei willen stimuleren. In
landen waar de inflatie een minder groot probleem is (of wordt)
zullen verkiezingscampagnes de nadruk op groei waarschijnlijk
versterken.
Wij denken daarom dat bijvoorbeeld de uitgaven aan
infrastructurele projecten dit jaar een extra impuls kunnen
krijgen. Dit geldt niet alleen voor China en India maar ook voor
landen als Maleisië, Indonesië en de Filippijnen. Deze
verwachte toename van de overheidsinvesteringen kan (enige)
compensatie bieden voor de verwachte verzwakking van de
particuliere investeringen, vooral in de elektronicasector, als
gevolg van het zwakke investeringsklimaat. Producenten van
halfgeleiders hebben de investeringen vorig jaar al fors
verlaagd en het is op dit moment onduidelijk of hier in 2012
een omslag zal komen en zo ja in welke mate.
Particuliere consumptie
De particuliere consumptie was vorig jaar sterk, voor een deel
dankzij de goede omstandigheden op de arbeidsmarkt. Wij
verwachten dat de particuliere consumptie in de hele regio dit
jaar relatief goed op peil blijft en slechts licht zal dalen.
Een andere factor die steun biedt aan de particuliere
consumptie, is de veerkracht van de vermogensmarkten in de
regio en met name van de vastgoedprijzen. Hoewel wij
verwachten dat de vastgoedprijzen in een aantal landen een
correctie zullen ondergaan vanaf de huidige hoge niveaus, zal
deze aanpassing zich waarschijnlijk over een langere periode
voltrekken.
Inflatie en monetair beleid
In het laatste kwartaal van 2011 begon het momentum van de
inflatie in de hele regio af te nemen, behalve in India, waar
deze hardnekkig hoog bleef ondanks rigoureuze beleidsverkrapping. Zowel vraag- als aanbodfactoren hebben een
belangrijke bijdrage geleverd aan de stijging van de prijzen. Op
dit moment zijn er duidelijke tekenen zichtbaar dat de
vraagfactoren onder controle beginnen te komen, vooral
dankzij het vertraagde effect van de rigoureuze monetaire
beleidsacties van de Indiase centrale bank. In combinatie met
de lagere grondstoffenprijzen en basiseffecten zal dit zorgen
voor een afnemende inflatiedruk in het eerste kwartaal.
Door deze afnemende inflatiedruk binnen de regio krijgen de
monetaire autoriteiten meer ruimte om de economie te
stimuleren. Wij denken dat twee criteria, namelijk de recente
verkrapping en de dalende inflatie, bepalend zullen zijn voor
het tempo van de monetaire versoepeling binnen de regio.
Landen zoals China en India, die het monetaire beleid
agressiever hebben verkrapt, evenals Indonesië en de
Filippijnen, waar de inflatie steeds lager uitviel dan verwacht,
zullen het voortouw nemen bij de versoepeling van het
monetaire beleid.
3
Azië - Nadruk op groei - Januari 2012
Valutareserves
USD biljoen
6
5
4
3
2
1
0
90
95
China
Bron: EIU
00
05
Azië (exclusief Japan)
10
Wij denken ook dat de Aziatische beleidsmakers beschikken
over de noodzakelijke munitie om, indien nodig, een
plotselinge uitstroom van kapitaal te voorkomen. Collectief
gezien is Azië veel minder gevoelig voor de ontwikkelingen bij
Europese banken dan andere opkomende regio's. Wij denken
dat de schuldafbouw door Europese banken geen spanningen
zal opleveren voor de kredietverlening en de reële
bedrijvigheid in Azië. Volgens ons beschikken de grote banken
in onder meer Singapore, Hongkong en Japan over voldoende
middelen om eventuele tekorten op te vangen. Bovendien
hebben de Aziatische overheden sterke buffers in de vorm van
een laag begrotingstekort, een groot overschot op de lopende
rekening en grote valutareserves.