HOOFDSTUK 2 § 1 Griekse geschiedenis en bestuursvormen Kreta, een brug voor de beschaving Griekenland ↑ Kreta ↑ Egypte ↔ Midden Oosten 2000-1400 vc Minoïsche beschaving Paleis van Koning Minos 1600-1200 vc Myceense beschaving 1200 vc 1ste kolonisatie Ioniërs vluchten naar de eilanden in de Egeische zee en Klein Azië (kustgebieden) ▼ Atheners zijn Ioniërs Doriërs vallen Griekenland binnen Spartanen zijn Doriërs 1200-800 vc Donkere eeuwen 8ste eeuw vc Griekenland niet één staat, maar een groot aantal stadstaten( poleis) → onderlinge strijd en rivaliteit Homerus(750 vc) Ilias en Odyssee ► tijd van strijd en verwarring, lage cultuur Oorzaak Griekenland erg bergachtig → slechte communicatie/transport Toch spreken we over De Grieken -zelfde godsdienst -zelfde taal -zelfde leefgewoonten -Olympische Spelen (tijdrekening in Olympiades) -gemeenschappelijke oorlogen tegen vijanden van buiten(Perzen) ↓ in de dalen In de stadstaten agrarische elite (adel = grootgrondbezitters) aan de macht→ aristocratie (regering van de besten) -tijd om te besturen -verdedigen de stad (paard en wapens) 7de eeuw vc 2de kolonisatie 6de eeuw vc machtsstrijd oude elite en nieuwe elite→eind van de eeuw delen ze de macht→oligarchie (regering van een kleine groep) oorzaken -twisten ▼ -overbevolking (bevolkingsgroei en droogte) naar zuid Italië en Sicilië,N-Afrika en de kusten van de Zwarte Zee → enorme toename van de handel→ opkomst nieuwe elite van handelaren en handwerkers De twee belangrijkste stadstaten waren Sparta en Athene Sparta Athene -agrarisch -agrarisch-stedelijk -aristocrtie -democratie -leger -vloot -afgesloten (xenofobie) -open -weinig aandacht voor kunst en wetenschap -grote bloei van kunst en wetenschap -strenge opvoeding (spartaans) (klein aantal Spartanen moeten heersen over veel onderworpenen) - “normale” opvoeding Ook in Athene ontstonden spanningen in de 6de eeuw vc (schema Atheense bestuur uitdelen) Solon(638-558 vc) -afschaffing schuldslavernij -indeling bevolking in 4 inkomensklassen (niet meer naar afkomst) → hoogste 2 regeren Onrust duurt voort → tyrannie (niet erfelijke alleenheerschappij) ↓ -tyran neutraal begrip -lost ruzie op en zorgt voor orde en rust -maakt soms misbruik van zijn macht Kleisthenes (570-507 vc) -ostacisme (schervengericht)→ verbanning van al te machtige Atheners ter voorkoming van alleenheerschappij -volk aan de macht vis de Volksvergadering → directe democratie -alleen vrije, volwassen, manlijke burgers (geen slaven, kinderen onder 20, vrouwen of vreemdelingen) mogen stemmen -presentiegeld, zodat armen ook mee kunnen doen -loting voor ambten (maximaal 1 jaar en altijd meer dan 1) → iedereen kan het worden Toch nog veel invloed van de rijken ( demagoog = volksmenner) 5de eeuw Perzische oorlogen 492 vc 490 vc 480 vc 1ste Perzische oorlog 2de Perzische oorlog 3de Perzische oorlog Kaap Athos Marathon Thermopylae Salamis Plataeae Grieken winnen. Daarna wordt Athene steeds machtiger (Delisch-Attische Zeebond) → ruzie met Sparta 430-403 vc Peloponnesische oorlog Sparta wint Afsluiten met -opdracht over bestuursvormen -vergelijking Atheense democratie en onze democratie LAAT ZE EEN KAARTJE VAN HET OUDE GRIEKENLAND OP INTERNET OPZOEKEN, UITPRINTEN EN OPPLAKKEN.