1 De cd-roms van Wiskunde Interactief Breuken voor de Basisschool het hoe en waarom van breuken vereenvoudigen Breuken voor de Basisschool,Vmbo, Havo/VWO en Pabo Wiskunde voor de brugklas havo/vwo 8 14 4 optellen 4 56 + 5 57 aftrekken 3 47 − 1 23 vermenigvuldigen 2 45 × 1 23 delen 1 27 : 2 34 het hoe en waarom van breuken vereenvoudigen 8 14 4 optellen 4 56 + 5 57 aftrekken 3 47 − 1 23 vermenigvuldigen 2 45 × 1 23 delen 1 27 : 2 34 Diverse onderwerpen 01 . 02 . 03 . 04 . 05 . 06 . 07 . 08 . 09 . 10 . 11 . 12 . 13 . 14 . Kubus, balk, prisma, cilinder, piramide Decimale getallen Assenstelsel met punten ( x , y ) Tabellen en grafieken Hoeken en graden Afstanden meten, omtrek Oppervlakte Inhoud Symmetrie Hoeken berekenen Grafen Het tekenen van een kubus of balk Kruisende lijnen Zwaartelijnen Negatieve getallen 15 . 16 . 17 . 18 . 19 . 20 . 21 . 22 . 23 . 24 . 25 . 26 . C 2009 Liesbeth van der Plas Inleiding Positief en negatief Twee getallen bij elkaar optellen Getallenlijn, −7 < −5 Meerdere termen optellen Getallen wegstrepen ’Zeven’ betekent ’plus zeven’ Meerdere minnen Vermenigvuldigen Delen, inleiding Delen Samenvatting negatieve getallen www.wiskunde-interactief.nl, Karakter Uitgevers 2 Wiskunde voor de brugklas (vervolg) havo/vwo Algebra 27 . 28 . 29 . 30 . 31 . Waarom Algebra? Optellen met letters Haakjes wegwerken Machten Algebra, meerdere technieken a. negatieve getallen (herhaling) −2 − 3 − − −5 + − + 2 −6 + 5 − 15 + 7 − 6 −6 × −3 × +5 +−24 −21 b. optellen −3a + b + 2a −3a2 + b + 2a2 − − 3a2 b + b + 2ba2 c. vermenigvuldigen −3a × b × +2a −3a × b × +2a + 5a × −3b d. haakjes wegwerken −2a(2a − 5) −2a2 (2a − 5) −2a2 (2a − 5) − 5a e. delen 3a 9a 3a5 9a f. optellen van breuken 5 a g. + 2 b haakjes tot een macht (−3a)2 (−3a2 bc3 )4 C 2009 Liesbeth van der Plas www.wiskunde-interactief.nl, Karakter Uitgevers (0,b) y = ax + b 3 Negatieve getallen vriezen en schulden vmbo getallenlijn −2 − 3 −7 < −5 +2 − 7 + 3 − 4 meerdere termen +24+2+4-8-24 +24+2+4-8-24 wegstrepen 24 − 2 + 4 − 24 7 betekent +7 meerdere minnen 2 − −3 vermenigvuldigen −1 ∗ −2 ∗ − + 5 0 7 − −14 −7 +24+2+4-8-24 delen inleiding +24+2+4-8-24 delen Leerjaar 1 deel 1 vmbo kubus, balk, prisma, cilinder, piramide (9,13) (x,y) 4 6 +24+2+4-8-24 breuken = 0, 001 decimale getallen (x,y) +24+2+4-8-24 −(−2)(−5) + 3 rekenen met negatieve getallen assenstelsel met punten tabellen en grafieken ... 60 (x,y) x 0 1 2 3 4 y 0 2 4 6 8 x 0 1 2 3 4 y 0 2 4 6 8 hoeken en graden Leerjaar 1 deel 2 omtrek vmbo oppervlakte ... mm2 = ... cm2 inhoud ... dm3 = ... cm3 waarom algebra ... km = ... hm a = 3 en b = 4 −→ 2ab = ... optellen met letters 8b − a − 1 − b haakjes wegwerken 7a(1 − 2b) + 5a(4 − 5b) symmetrie hoeken berekenen machten (−ab5 )3 × (−2a6 b4 )3 grafen het tekenen van een kubus of balk kruisende lijnen zwaartelijnen C 2009 Liesbeth van der Plas www.wiskunde-interactief.nl, Karakter Uitgevers 4 Lineaire verbanden lineaire vergelijkingen tweede leerjaar 3x − 4 = −5 + 2x 1 2 2 x − 4 = 3x − 3 3(2x − 4) = −5(x + 3) + 2x y = 2x − 3 grafiek tekenen bij lineaire formule de richting van een lijn berekenen 2y = 6x − 5 −→ richtingsgetal = 3 y = ax + b een formule maken bij een (0,b) y = ax + b grafiek (0,b) 3x − 4 < −5 + 2x lineaire ongelijkheden Wortels en kwadratische vergelijkingen herhaling haakjes wegwerken en lineaire vergelijkingen y = ax + b 1 2 (2x − 4) = −5(x + 3) + 2x √ 16 2 √ −5 √ √ 54 x2 √ worteltrekken kwadratische vergelijkingen zonder x-term 3x2 − 8 = −5 + x2 kwadratische vergelijkingen met speciale vorm 3(x − 5)2 = 7 het verband tussen lineaire en kwadratische vergelijkinen en lineaire en kwadratische functies Ontbinden in factoren en vergelijkingen haakjes wegwerken 3x2 − 4 = 0 y = 3x2 − 4 3x-4 = 0 1 oplossing 1 snijpunt x-as (rechte lijn) 2 oplossingen 2 snijpunten x-as (parabool) 3x2-4 = 0 (x + 2)(x − 4) = x2 − 3x − 4 een product is nul als een van de factoren nul is 3x(2x − 4) = 0 een factor buiten haakjes halen 3x2 − 2x = 0 ontbinden in factoren herhaling vergelijkingen C 2009 Liesbeth van der Plas 3x − 4 = 0 y = 3x − 4 x2 − 5x + 6 = (x − 2)(x − 3) x2 − 5x + 6 = 0 3x2 − 2x = 0 3x2 = 5x www.wiskunde-interactief.nl, Karakter Uitgevers 1 5 9 1 De stelling van Pythagoras de stelling plus drie bewijzen c a 9 22 1 a 2+ b 2 = c 2 1 b de diagonaal van een vierkant 1 1 een halve gelijkzijdige driehoek 2 1 (a, b, c) zijden berekenenen m.b.v. 2 bekende drietallen c √ (1,√1, 2) b (1, 3, 2) (3, 4, 5) (5, 12, 13) a 1 2 1 a 2 9 9 22 1 1 1 9 5 1 1 c a a 2+ b 2 = c 2 1 berekeningen in de ruimte 2 c a a 1 1 a 2 2 2 a het hoe en waarom van de tangens c c 2 1 1 b 1 b tan a = b b b tan a 1 1 22 1 9 22 22 1 9 berekenenLijnstuk 1 1 1 1 9 22 1 = c 2 0 33 a c 22 77 9 b 3 0 23 23 0 23 a 2+ b 2 = c 2 0 7 1 a = 2 S.O.S S.O.S 10 b berekeningen m.b.v.10een 6 1 b goniometrische verhouding b 22 23 het nut van de sinus en 7de a tan a = a tan a = b cosinus b a 2 a = b tan a + b 3 1 = c 1 S.O.S 22 2 2 1 aa + cb + b b = = c a tangens 1 22 + b a 2+ b 2 = c 2 S.O.S c a a 2 2 2 a + b = c berekeningen m.b.v. cde b b a 2 b c b derde leerjaar 9 b 1 Goniometrie 25 15 2 9 berekeningen in de praktijk = c 5 de schuine zijde berekenen een rechthoekszijde berekenen 2 + b 6 37 0 3710 6 37 0 0 1 1 1 9 1 1 1 x x 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 C 2009 Liesbeth van der Plas 1 www.wiskunde-interactief.nl, Karakter Uitgevers 5 (0,b) y = ax + b 6 Lineaire verbanden 3x − 4 = −5 + 2x 1 2 2 x − 4 = 3x − 3 3(2x − 4) = −5(x + 3) + 2x lineaire vergelijkingen derde leerjaar y = 2x − 3 grafiek tekenen bij lineaire formule 2y = 6x − 5 −→ richtingsgetal = 3 de richting van een lijn berekenen formules opstellen van (0,b) lijnen (9,13) zoek de lijn evenwijdig aan y = ax + b 4y = −5 + 2x en door (3, 6) lineaire ongelijkheden het snijpunt van twee lijnen berekenen 3x − 4 < −5 + 2x y = −5 + 2x en 3y = 4x + 3 (9,13) De abc-formule en parabolen x2 + 6 = 0 x − 5xa=0 + 6 = 0 a<0 herhaling a>0 2 de abc-formule a>0 2 ay >0 = a>0 a>0 een parabool tekenen kwadratische ongelijkheden C 2009 Liesbeth van der Plas a<0 D = b2 − 4ac de discriminant kwadratische functies a=0 ax + bx + c = 0 a=0 a<0 ax2 + bx + c a=0 a=0 y = x 2 - 2x - 15 2 a<0 a<0 y = x − 2x − 15 x2 − 3x − 15 > 0 www.wiskunde-interactief.nl, Karakter Uitgevers