Hygiëne in de keuken

HYGIËNERICHTLIJNEN
VOOR ASIELZOEKERS
Presentatie AZC’s Hygiëne: (November 2011)
Belangrijke aandachtspunten:
- Persoonlijke hygiëne
- Keuken
- Voedsel hygiëne
- Afval
- Binnenklimaat
- schoonmaak
Voorstel:
 Hygiëne op de asielzoekerscentra kan alleen gewaarborgd worden door intensieve
samenwerking tussen instanties COA, GGD, en schoonmaakbedrijven.
 Zo spoedig mogelijk bij binnenkomst een voorlichting over hygiëne en hoe om te
gaan met het reinigen van sanitaire voorzieningen.
 Vanuit de COA zou meer controle gevraagd worden
Wat is hygiëne en wat willen we met goede hygiëne bereiken.
Hygiëne is meer dan alleen maar schoon zijn.
Hygiëne helpt mensen om gezonder te blijven
Door goede hygiëne kun je ziektes voorkomen en de kans op besmetting laag houden
Wanneer regels niet goed worden opgevolgd kunnen infectieziekten snel verspreiden en kan
gevolgen hebben voor alle bewoners
Waarom kunnen asielzoekers gevoeliger zijn voor het krijgen van een infectie?
Veel mensen wonen dicht op elkaar en veel transfers
Verschillende landen van de wereld met specifieke infectieziekten
Andere culturen dus andere gewoontes
In moeilijke omstandigheden geleefd zoals oorlog en daardoor geen goede gezondheidszorg
Lange en moeilijke reizen en daardoor minder goede gezondheid bij aankomst
Onbekendheid met het gebruik van Nederlandse toiletten
Onbekendheid hoe voedsel te bewaren en hoe hier afval wordt opgeruimd
Wat zijn micro-organismen?
Micro-organismen zijn Virussen Bacteriën Schimmels Parasieten
Komen overal voor. Huid, meubelen, keuken, afval, in de lucht, in het water, in eten,
op of in dieren.
De meesten zijn onschuldig, maar een aantal kunnen ziektes veroorzaken als een mens
besmet wordt. Of je werkelijk ziek wordt hangt ook weer af van een goede
conditie/gezondheid. Deze micro organismen vermeerderen het snelst als het warm en
vochtig is. Een goede hygiëne is dus erg belangrijk om ziektes te voorkomen
Hoe wordt het verspreid
Via handen
Lucht, aanhoesten, huidschilfers of stof
Voedsel en water
Voorwerpen zoals matten of vuile vaatdoekjes
Lichaamsvloeistoffen zoals speeksel, braaksel, ontlasting of bloed
Dieren zoals insecten (vliegen)
Hoe worden micro-organismen verspreid? (via handen, lucht (druppels via aanhoesten,
huidschilfers of stof), voedsel en water, voorwerpen, lichaamsvloeistoffen, dieren)
Infectieketen
Wat kunnen we zelf doen om verspreiding te voorkomen?
Persoonlijke hygiëne, denk hierbij aan: goede handhygiëne, handen wassen (vertellen
waarom het zo belangrijk is en evt. plaatje laten zien, evt voor doen hoe je goed je handen
wast.) Wanneer moeten we handen wassen.
Na toiletbezoek, niezen, snuiten en hoesten en na contact met ontlasting, braaksel,
bloed, urine.
Regelmatig douchen, verschonen van beddengoed. (vertellen waarom het belangrijk is:
verspreiding van voetschimmel in douches, vochtige warme omgeving prima leefomgeving
voor micro-organismen. Via huidschilfers bv. via beddengoed kan bv. scabiës of luizen
worden overgedragen). Goede hoesthygiëne, hierbij zou je iets over tbc kunnen vertellen.
Vermijd risicovol gedrag: hierdoor voorkom je dat micro-organismen zich kunnen verspreiden
en vermenigvuldigen tot grote hoeveelheden. Denk hierbij aan goede schoonmaak van bv.
het sanitair, de keukens (diarree, voedselvergiftiging zou hier kort besproken kunnen
worden), het opruimen van afval. (vertel erbij waarom het belangrijk is. Afval trekt ongedierte
aan. Ongedierte kan allerlei infecties overbrengen. Maar ook waarom is het belangrijk om
met schone poetsmaterialen te poetsen etc.)
Zeepgebruik
In landen met een tropisch klimaat wassen mensen zich vaak verschillende malen per dag
met veel zeep. In Nederland is het gebruik van veel zeep voor het lichaam niet noodzakelijk.
Denk aan gematigd klimaat en andere leefomstandigheden. Een van de meest voorkomende
klachten bij het GCA is jeuk!
Wasmachines
Verschillende culturen hebben in thuisland nooit een wasmachine gekend en weten niet hoe
om te gaan. Waspoeder in Afrika en Arabische landen schuimt heel erg. In Europa niet!
Men gebruikt veel te veel waspoeder wat leidt tot huidklachten en waarschijnlijk is het ook
niet goed voor de wasmachines.
Hygiëne in de keuken
Bewaren van voedsel:
 Houdbaarheidsdatum
 Hoe omgaan met afval keukenrol, schuursponsje, afwasborstel
 Afdekhor, vliegenmepper
 vaatdoekje
Bereiden van voedsel
 Snijplanken
 Bestek voor meerdere doeleinden gebruiken (vlees/ groente)
 Rauw voedsel/ gekookt voedsel
 Schoonhouden van de keuken (theedoeken, vaatdoekjes, ventileren,
afwasborstel)
 Kip wat te lang buiten de koelkast staat (salmonella)
Maak de koelkast regelmatig schoon en ontdooi het diepvriesvak regelmatig
Gebruik van schoonmaakdoekjes (vaatdoekje)
Gebruik voor de keuken en toiletten en vloeren niet dezelfde schoonmaakdoekjes. Hiermee
voorkom je besmetting met bacteriën en virussen.
Het advies is het vaatdoekje niet langer dan een dag te gebruiken voor aanrecht en eettafel.
Na een dag moet de vaatdoek worden gereinigd om vermenigvuldiging van bacteriën te
voorkomen.
Reinigen van schoonmaakdoekjes
De beste manier om vaatdoekjes grondig te reinigen is door ze in de was te gooien en te
wassen op minimaal 60 graden. Daarmee worden genoeg bacteriën gedood om de
besmettingskans flink te verminderen. Wasprogramma’s lager dan 60 graden kunnen niet
garanderen dat elke ziekmaker wordt uitgeschakeld. Voor vaatdoeken is die temperatuur dus
niet goed genoeg.
Tussentijds onder de kraan uitspoelen van een vaatdoek is nuttig. Dit is niet hetzelfde als
echt grondig reinigen (zoals in wasmachine, vaatwasser of magnetron).
Ook gebruik van desinfecterende middelen of chloor is nauwelijks effectief. Desinfecterende
middelen werken alleen in hoge concentraties. Daar komt dan nog bij dat voedingsresten in
de vaatdoek de effectiviteit van desinfecterende middelen drastisch verminderen.
Drogen
Even belangrijk als het reinigen van de vaatdoek is het drogen ervan. Ziekmakende
bacteriën kunnen slecht tegen drogen. Andersom geldt dat in een natte vaatdoek het aantal
bacteriën snel groeit. Dan lijkt de vaatdoek te helpen om het aanrecht schoon te maken,
maar in feite werkt het als een bron van verdere besmettingen.
Vaak wordt een tussentijds uitgespoelde en uitgewrongen vaatdoek plat op het aanrecht
gelegd om te drogen. Dat is niet optimaal, omdat het drogen zo erg langzaam gaat. Het is
veel beter de doek uit te hangen. In de tropen worden vaatdoeken in de zon gelegd. Dit is
een hele goede ontsmetting.
Keuken
Als er voedselresten achterblijven, kunnen er muizen en ratten komen. Vooral ratten zijn
ziekteoverbrengers. Ratten brengen de ziekte van Weil over. Kakkerlakken. Poetsmaterialen
zoals poets/vaatdoekjes, moppen en dweilen in de wasmachine wassen op 60 graden
Keukenafval elke avond naar de afvalcontainer brengen.
Bacteriën veroorzaken diarree, wormen
Voeding
Na aankoop zo snel mogelijk bederfelijke producten in de koelkast.
Kijk goed naar de houdbaarheidsdatum.
Zet producten zoals melk en eten zo snel mogelijk weer terug in de koelkast.
Wanneer er eten over is dan zo snel mogelijk verpakt, bv in plastic bakjes, in de koelkast
zetten. Bewaar de restjes niet te lang. Vooral vis en kipgerechten. Nooit tweemaal opwarmen
Voorkom besmetting
Houd vuile en rauwe producten apart van schone en bereide voedingsmiddelen. Vermijd dat
bacteriën van rauwe op bereide producten wordt overgebracht, bijvoorbeeld via de snijplank
en ander keukengerei
Binnenklimaat
Het belang van ventileren.
Elke uitademing is afvalstof. De ruimte wordt zuurstofarm. Per nacht scheidt elk mens een
halve liter vocht uit. Het bed laten luchten en drogen. Pyama en extra deken en het raam een
beetje open. Verwarming ’s nachts laag.
’s Winters dikke kleding dragen.
Matrashoezen
Asielzoekers kennen het belang niet van de matrashoezen.
Soms worden matrashoezen weggegooid!
De matrashoezen over uw matras zijn belangrijk omdat deze zorgen dat uw matras schoon
blijft van bacteriën. De matrashoezen zijn ontsmet wanneer u deze krijgt. Belangrijk dat deze
om de matras blijven, ook als het warm is. Het is voor uw eigen veiligheid. U kunt bv. 2
lakens over het matras doen. Was uw lakens 1x per week omdat er huidschilfers in komen
die weer huisstofmijten aantrekken. U kunt de matrashoezen schoonmaken
Douches: Goed schoonmaken en vooral ventileren zodat er geen vochtige omgeving kan
ontstaan.
Zwemmerseczeem en gewone eczeem
Allergische reacties: hooikoortsachtige verschijnselen, astmaklachten
Muffe geur: hoofdpijn, irritatie
Astma ontsteking neusslijmvlies en infecties luchtwegen
Hygiëne toiletten, douche en wasruimtes
Toiletten
Mannen hebben vaak vanuit hun cultuur niet een taak gehad in het schoonmaken van
toiletten. Dit moet hun geleerd worden.
Vrouwen kunnen mannen niet confronteren of corrigeren wanneer de toiletten vies zijn. Dit
wordt vanuit hun cultuur niet getolereerd.
Vrouwen geven aan dat ze behoefte hebben aan een vrouwentoilet.
Binnen bepaalde religies is het ondenkbaar dat vrouwen naar toiletten gaan waar ook
mannen komen.
Denk hierbij ook aan vrouwen die besneden zijn en bepaalde handelingen moeten doen
nadat ze geürineerd hebben!!!
Verschillende culturen hebben verschillende soorten toiletten.
Het is verboden om op een toilet gaan staan. Van een schone wc bril kun je geen ziektes
krijgen.
In sommige culturen moeten mannen gaan zitten om te urineren. In andere culturen gaan
mannen staan voor de wc om te urineren. De wc bril moet dan omhoog!!!
Flessen met water om jezelf te reinigen mogen niet op de toiletten blijven staan.
Kinderen kunnen er mee gaan spelen of in et ergste geval eruit drinken.
Wanneer er water gebruikt wordt maak dan het toilet droog met een dweil.
Schoonmaak
- Waarom is een goede schoonmaak belangrijk?
- Hoe en wanneer moet er worden schoongemaakt?
- Wanneer moet je extra alert zijn? Denk aan als iemand diarree heeft of iemand heeft
gebraakt.
- Benoemen van het evt. schoonmaakbedrijf, in verband met advies over het gebruik
van schoonmaakmiddelen en materialen.
Reinigen van de toiletten
 Rubber handschoenen aandoen (action 0.35 cent)
 Begin bij de deur, deurknop en het deurslot.

Spiegel, muren reinigen, nieuw zakje in de pedaalemmer, schoon handdoekje.
 Niet vergeten het lichtknopje, plankjes, houder van de borstel, pedaalemmertje,
fonteintje enz.
 Hang een toiletrol op met het hangende papiergedeelte naar de buitenkant gericht
 Hangt dit tegen de muur dan komt iedereen met zijn vieze handen aan de muur.
 Reinig de vloer met een borstel of doek
 Bril en buitenkant toilet schoonmaken.
 Met toiletborstel of doekje de pot grondig reinigen. Belangrijk: Onder de rand
 Met schone doek het toilet met de klok mee schoonmaken.
 Doortrekken en de borstel mee schoonspoelen. Doekje direct in de was doen.
Welke ziektes kun je krijgen
 Influenza (Griep), aanraken, hoesten of niezen Dit gebeurt vooral in ruimten waar
mensen dicht bij elkaar zitten en waar slecht geventileerd wordt, bv in een trein of
bus, een school of crèche of asielcentrum. Ook worden virussen overgedragen via
handen en voorwerpen, zoals een deurknop. Als iemand bijvoorbeeld na het
vastpakken van de deurknop, zijn mond, neus of ogen aanraakt, kan hij besmet
worden.
 Hepatitis B
 Tekenbeet: In de bossen.
 Tuberculose
Verkoudheid
Was regelmatig uw handen met water en zeep en raak zo min mogelijk uw mond, neus of
ogen aan. Handen wassen is belangrijk voor het eten èn na het hoesten, niezen of snuiten.
Houd uw hand of zakdoek voor uw mond als u niest of hoest. Nies of hoest niet in de richting
van een ander. Draai het hoofd weg of buig het hoofd Gebruik bij voorkeur papieren
zakdoeken of tissues bij hoesten, niezen of snuiten en gebruik ze éénmalig. Gooi ze daarna
in de vuilnisbak. Gebruikte zakdoeken in een broekzak besmetten namelijk ieder keer
opnieuw de handen als ze worden aangeraakt .
Maak voorwerpen zoals deurklinken regelmatig schoon. Denk ook aan speelgoed dat in
contact komt met kinderen die griep hebben of verkouden zijn. Gebruik allesreiniger en
handwarm water. Daarna afspoelen met schoon water en laten drogen aan de lucht. Was
regelmatig het beddengoed en eventueel stoffen speelgoed op 60 °C Ventileer woon- en
slaapruimten. Laat de ventilatieroosters altijd iets open of zet het raam op een kier
Griep
Als u intensief contact heeft gehad met iemand die griep heeft, dan moet u er rekening mee
houden dat u ook ziek kunt worden. Griep is namelijk erg besmettelijk. U moet daarom in de
gaten houden of u zelf ook griepverschijnselen en koorts krijgt (38 graden of hoger, en
luchtwegklachten). Als dat het geval is, moet u thuis blijven. Het is niet nodig de huisarts te
bellen (er zijn uitzonderingen zoals bij zwangerschap, bij heel jonge kinderen en bij oude
mensen). Net zoals bij de normale griep herstellen de meeste mensen binnen een week
vanzelf van deze griep. Als de klachten ernstiger worden, bel dan uw huisarts.
Blijf thuis, drink voldoende en bedek uw neus en mond als u hoest of niest, het liefst met een
papieren zakdoek. Gooi deze na gebruik direct weg en was uw handen. Vermijd zoveel
mogelijk contact met andere mensen.
Bent u zwanger, gaat het om een kind van jonger dan twee jaar? Bel dan met uw huisarts als
u koorts en luchtwegklachten ontwikkelt. Ook als uw klachten verergeren, moet u contact
opnemen met uw huisarts.
Buiten het lichaam blijft het griepvirus nog enige tijd in leven, bijvoorbeeld op deurknoppen
Hepatitis B
Hepatitis B is een zeer besmettelijke vorm van leverontsteking. Omdat de patiënt vaak een
gele verkleuring van de huid krijgt, heet de ziekte in de volksmond soms geelzucht
Besmetting
tijdens de bevalling, als de moeder drager is van het hepatitis B-virus;
bij onveilig vrijen, via bloed en sperma, ook door de slijmvliezen; niet door tongzoenen
via een verwonding met een besmet voorwerp.
Let op: Gebruik van tandenborstels, scheermesjes, tondeuses
Wat is tuberculose?
Tuberculose (tbc) is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een
bacterie. Het kan heel lang geleden zijn dat u deze ziekte opgelopen hebt maar het kan ook
onlangs gebeurd zijn. De bacteriën zijn nu bij u actief geworden. Iedereen kan tuberculose
krijgen, ongeacht leeftijd, ras of sekse. De ziekte kan overal in het lichaam voorkomen. De
meest voorkomende vorm van tuberculose is longtuberculose.
Hoe raak je besmet?
Tuberculose wordt vrijwel altijd door de lucht verspreid. Bij het hoesten kunnen de bacteriën
uit de longen naar buiten worden gehoest. Als een ander deze bacteriën inademt, kan hij/zij
worden besmet..
Een tbc-infectie krijgt u niet door:
• gebruik van andermans borden, bestek, kleren, boeken, lakens etc.
• handen schudden, seksueel contact of contact met bloed
Een tbc-infectie krijgt u wel door: hoesten, niezen of spugen door iemand die open
tuberculose heeft