H15 BIOLOGIE VOOR HET MLO Hoofdstuk 8 Bloedsomloop. 8.1 t/m 8.5 Hoofdstuk 15 Infectieziekten. Helemaal Voortgangstoets 3.2 Hoe maken bacteriën de mens ziek? Opdracht: Noem in tweetal, minimaal 5 infectieziekten en schrijf hiervan de ziekteverschijnselen op. Micro organismen Parasieten, deze zullen zich ten koste van de gastheer in leven houden. PATHOGENEN Commensalen, deze zullen zich in of op de gastheer in leven houden, maar de gastheer heeft hier geen nadeel van. Saprofyten, deze groeien op dode stoffen, vooral in de bodem of in water. Filmpje bacteriën en virussen Bescherming tegen infectieziekten PORTE D’ENTREE 1. Natuurlijke openingen. 2. Via de huid. 3. Via de urinewegen. 4. Krabben, wondjes. Opdracht 1 t/m 3 blz. 310 Verspreiding van pathogenen Water. Voedsel. Aerosolen. Directe aanraking. Infectie door dieren. INCUBATIE TIJD = TIJD TUSSEN BESMETTING EN HET ZIEK WORDEN. a Opdrcht 4 t/m 10 blz.312 Hoe maken bacteriën ziek? Hoeveel micro-organismen zijn er nodig om ziek te worden (MID). MID= minimale infectieuze dosis. Afhankelijk van: Het ziekmakend vermogen van het micro-organisme. De conditie van de gastheer (weerstand). “Het vaatdoekje” Wanneer vervang jij een vaatdoekje? Dagelijks? Twee keer per week of als het begint te stinken? Elke dag worden 2000 mensen ziek van bacteriën uit hun eigen keuken. Campagne Het ministerie van Volksgezondheid start een campagne om ons op de gevaren van bacteriën en schimmels in de keuken te wijzen. Vooral het vaatdoekje en de keukenspons zijn een bron van besmetting. Wist je dat… • Een vaatdoekje na 24 uur meer dan 4 miljard bacteriën kan bevatten. Meer dan de wc-bril van een openbaar toilet of een hondentong. • Bacteriën in vaatdoekjes zich elke 15-30 minuten kunnen verdubbelen. • Een vaatdoek vaak pas wordt vervangen als het stinkt. • Lager opgeleiden en ouderen het snelst een nieuwe vaatdoek pakken. Hoger opgeleiden gebruiken een vaatdoek vaak langer een maand. • Een vaatdoek in water met chloor leggen geen effectieve manier is om bacteriën te doden. 'Ik doe er 5 dagen mee' 'Ik doe 5 dagen met een doekje', vertelt een mevrouw op het Buikslotermeerplein in Amsterdam. Ze schrikt zich een hoedje als ze hoort hoe vies zo'n doekje na een aantal dagen is. 'Echt?! ooh, ik val bijna flauw!' filmpje studentenhuis Hoe maken bacteriën ziek? Toxinen, producten van micro-organismen die een giftige werking hebben. Exotoxinen, eiwitten uitgescheiden door pathogene micro-organismen. (bijvoorbeeld, Clostridium tetani en Staphylococcus aureus) Endotoxinen, bestanddelen van de celwand van gram – bacteriën die een giftige werking hebben. De lymfocyten beschadigen en er ontstaat koorts. (bijvoorbeeld, Salmonella typhi , tyfus) Opdracht 11 t/m 14 blz. 314 Barrières Kolonisatie resistentie, de weerstand van het lichaam tegen het koloniseren van micro-organismen. Mechanische barrière Biologische barrière Chemische barrière Filmpje barrieres Mechanische barrière Plaveiselepitheel (huid), slijmvliezen (trilharen) en darmperistaltiek. Biologische barrière Commensalen, de natuurlijke microflora, deze langdurig verblijvende micro organismen zijn resistent. Het tegenovergestelde zijn de transiënte, kort verblijvende micro organismen. Huidflora Grampositieve kokken (Staphylococcus epidermis) Aantallen verschillen; opbouw , vocht , pH Darmflora Menselijke feces 25% bacteriën. < 1% anaerobe bacteriën (Escherichia coli) immunsysteem maag, pH2 dikke darm, competitie om ruimte en nutriënten dunne darm, hoge passagesnelheid, snelle uitspoeling van mo. Chemische barrière Lactoferrine, voorkomt groei van micro organismen Moedermelk traanvocht, zweet, slijm en speeksel. Lysozym - enzym, ( kan peptidoglycaan van micro organisme afbreken) Speeksel, traanvocht Talg - Huidflora zet talg om in vetzuren (remmende werking groei transiënte microflora) Zuur, door de lage pH remming groei micro organismen Maag, vrouwelijke geslachtorgaan. HET IMMUUNSYSTEEM. zie hoofdstuk 8.6 Opdracht 15 t/m 22 blz. 318