De ondernemingsraad gaat van start Werkmap 3 Inhoud Inleiding Stap 1. De eerste vergadering Stap 2. De or-vergadering Stap 3. Het overleg met de werkgever Stap 4. Vaststellen voorlopig reglement Stap 5. Contact met de vakbond Stap 6. Contact met je collega’s Stap 7. Faciliteiten, scholing en tijd Stap 8. Maak werkafspraken Stap 9. Hobbels en hindernissen Bijlage 1: Functiebeschrijving Secretaris van de Ondernemingsraad Bijlage 2: Functiebeschrijving Voorzitter van de Ondernemingsraad Bijlage 3: Adressen Waar kunt u FNV Bondgenoten vinden? Verder lezen Inleiding Deze werkmap is een hulpmiddel bij de start van een ondernemingsraad. Stap voor stap wordt aangegeven hoe het ondernemingsraadswerk in de praktijk loopt. De werkmap is een handleiding om mee aan de slag te gaan en bevat praktische tips, handige voorbeelden, toegankelijke informatie etc, etc. De werkmap “de or gaat van start” is een onderdeel van een reeks van werkmappen over het oprichten van een ondernemingsraad. De eerste werkmap gaat over het opstarten van een ondernemingsraad. Vervolgd door een map over de verkiezingen. Hieronder staan de stappen beschreven van werkmap 3: Werkmap 3: de or gaat van start Stap 1. de eerste vergadering Stap 2. de or-vergadering Stap 3. het overleg met de werkgever Stap 4. vaststellen voorlopig reglement Stap 5. contact met de vakbond Stap 6. contact met je collega’s Stap 7. faciliteiten, scholing en tijd Stap 8. maak werkafspraken Stap 9. hobbels en hindernissen Hulp en advies van de vakbond Soms lopen dingen in de praktijk niet zoals je verwacht. Of zijn er zaken uit deze werkmap je onduidelijk. In deze gevallen kan je altijd een beroep doen op FNV Bondgenoten voor informatie en advies. Het OR-Centrum van FNV Bondgenoten kan je bellen met al je vragen over het or-werk. Het OR-Centrum is elke werkdag van 9.00 tot 13.00 uur telefonisch bereikbaar onder het nummer 030-2738739. Of via de mail: [email protected]. Kijk ook eens op de website www.fnvbondgenoten.nl/mz Ook de vakbondsbestuurder kun je benaderen voor ondersteuning bij het or-werk. Hij of zij kan je van informatie voorzien, helpen bij het voorbereiden van een overlegvergadering, of het organiseren van een achterbanraadpleging. De vakbondsbestuurders zijn bereikbaar op het dichtstbijzijnde regiokantoor of via het OR-Centrum. Stap 1 De eerste vergadering Na de verkiezingen gaat de or van start. Nu alle or-leden zijn gekozen kan er een eerste vergadering plaats vinden. De eerste vergadering is vaak een onderlinge kennismaking. Daarnaast moeten er een aantal afspraken worden gemaakt. Installatie Naast een onderlinge kennismaking kan er ook op de eerste vergadering een kennismaking met de directie plaatsvinden. In de praktijk blijkt er vaak behoefte te bestaan aan een formele start van de ondernemingsraad. Nodig je werkgever uit voor het tweede gedeelte van de vergadering. Stel hem op de hoogte van de door jullie gemaakte afspraken. Probeer tevens data voor de overlegvergadering vast te leggen. Zowel de or als de werkgever kunnen hun verwachtingen en wensen uitspreken ten aanzien van de toekomstige samenwerking. Vaak krijgt dit gedeelte van de vergadering een feestelijk tintje. Overdracht Als er in het bedrijf reeds een or bestaat, kunnen in de eerste vergadering de werkzaamheden van de oude naar de nieuwe or worden overgedragen. Voorzitter en secretaris Elke ondernemingsraad heeft een voorzitter en secretaris. Zij worden gekozen uit het midden van de orleden. De taak van de voorzitter is om de vergadering te leiden. De taak van de secretaris is het organiseren van de vergadering; zoals het opstellen van de agenda, het verslag te maken etc. Het overzicht van de werkzaamheden van beide functies staan in een bijlage achter in de werkmap beschreven. Er bestaan ook speciale cursussen voor voorzitters en secretarissen om je te scholen voor deze functie. Vergaderschema Het is verstandig om een vergaderschema af te spreken. Probeer een tijdstip te vinden dat iedereen uitkomt. Ieder or-lid weet dan wanneer hij tijd vrij moet houden voor een vergadering en zo nodig vervanging op de afdeling moet regelen. In de kleine bedrijven is het gangbaar dat er eens in de twee maanden een orvergadering en een overleg met de werkgever plaatsvindt. In grotere bedrijven is het gebruikelijk dat er eens in de maand wordt vergaderd. Wanneer bij het naderen van de vergaderdatum blijkt dat er geen zaken te bespreken zijn, kan de vergadering natuurlijk worden afgelast. Omgekeerd kan ook, dat er een tussentijdse vergadering wordt belegd. Verslag In de meeste ondernemingsraden is het de taak van de secretaris om een verslag van de vergadering te maken. In het verslag kan je nalezen welke afspraken er in de or zijn gemaakt. Ook moet er een kort verslag voor je collega’s worden gemaakt zodat zij kunnen nalezen welke zaken er zijn besproken. Op deze manier wordt het or-werk zichtbaar voor hen. Begin kader Tip: Maak na elke vergadering gezamenlijk een kort verslag met de hoofdpunten zodat het binnen een week onder de collega’s verspreid kan worden. Einde kader Stap 2 De or-vergadering In de ondernemingsraadsvergaderingen overleggen de or-leden met elkaar. Daarnaast zijn er overlegvergaderingen met de directie. In ondernemingsraadsvergaderingen stelt de or zelf vast aan welke onderwerpen aandacht wordt besteed en wat daarover met de directie zou moeten worden afgesproken. Soms worden deze onderwerpen door de or-leden zelf of door hun collega’s aangedragen, maar in een aantal gevallen zijn het ook zaken die door de directie zijn ingediend. Bijvoorbeeld in devorm van een adviesaanvraag over een belangrijke investering of een verzoek om instemming met een werktijdenregeling. Bij de ondernemingsraadsvergadering is de directie niet aanwezig. Er vinden dus nog geen overleg of onderhandelingen met de directie plaats. Het gaat er om dat de ondernemingsraad zelf zijn standpunt bepaalt en zich voorbereidt op overleg of onderhandelingen met de directie over dat standpunt. Omdat de or een zelfstandig orgaan is, kunnen jullie (zonder overeenstemming met de directie) standpunten innemen. In de praktijk betekent dit dat de or soms standpunten inneemt waar de werkgever niet blij mee is. De onafhankelijke positie die je hebt als or-lid levert wel eens een spanningsveld op met de afhankelijke positie die je hebt als werknemer. Niet voor niets is er daarom een rechtsbescherming voor or-leden in de wet geregeld. Stap 3 Het overleg met de werkgever Naast de or-vergadering is er het overleg met de werkgever; de zogenoemde overlegvergadering. In deze vergadering wordt, het woord zegt het al, overleg gevoerd tussen directie en or. Het spreekt dus voor zich dat de directie hierbij aanwezig is. In het algemeen wordt deze vergadering beurtelings voorgezeten door de voorzitter van de ondernemingsraad en de directie. In de overlegvergaderingen wordt van gedachten gewisseld over allerlei onderwerpen waarover de ondernemingsraad een standpunt van de directie wil vernemen of omgekeerd. Bij roosterwijzigingen, inroosteren van ATV-vragen of allerlei besluiten op het terrein van personeelsbeleid moet de werkgever instemming van de or vragen. Zonder instemming van de or mag de werkgever dit niet uitvoeren. Bij reorganisaties, belangrijke investeringen en organisatiewijzigingen moet de werkgever advies van de or vragen. Een goed functionerende ondernemingsraad zorgt dat deze onderwerpen vooraf in de ondernemingsraadsvergadering zijn voorbereid. Spreek ook af wie over welk onderwerp het woord voert. Probeer ook zoveel mogelijk een gezamenlijk standpunt naar voren te brengen. Bespreek de agenda van de overlegvergadering vooraf met de werkgever. Advies- dan wel instemmingsverzoeken moet hij vooraf aankondigen en het liefst van informatie voorzien. Zodat jullie dit op de or-vergadering voorafgaand aan het overleg kunnen bespreken. Soms willen werkgevers snel zaken doen. Dan brengt de werkgever een punt in de vergadering naar voren en wil hij meteen een uitspraak van de or. Laat je in zo’n situatie niet opjagen. Neem de tijd voor onderling overleg en het eventueel raadplegen van je collega’s. Als de werkgever werkelijk zo’n haast heeft, was hij wel eerder naar de ondernemingsraad gestapt. Ook van de overlegvergadering moet een verslag gemaakt worden. Alle afspraken en standpunten moeten daarin worden vastgelegd zodat het achteraf nagelezen kan worden. De secretaris van de ondernemingsraad is in principe ook de secretaris van de overlegvergadering en maakt het verslag. Ook moet er een kort leesbaar verslag voor het personeel worden gemaakt. Probeer dit snel na de vergadering te verspreiden. Naast een gezamenlijk verslag kan de or ook een eigen verslag van de overlegvergadering verspreiden. Stap 4 Vaststellen voorlopig reglement Wanneer de or voor het eerst gekozen is, is één van de taken het definitief vaststellen van het voorlopig reglement. Het voorlopig reglement blijft geldig tot een definitief reglement in werking treedt. De or, eenmaal gekozen, stelt zijn eigen reglement vast. Dus zaken die bij de verkiezingen onpraktisch bleken of zaken die op bevel van de werkgever zijn opgenomen kunnen naar eigen inzicht gewijzigd worden. Mits er in het nieuwe reglement niets staat dat in strijd is met de Wet op de Ondernemingsraden. Het nieuwe reglement moet wel voor commentaar aan de werkgever worden voorgelegd. Overeenstemming of goedkeuring van de werkgever is daarbij niet vereist. Als de werkgever het met de inhoud niet eens is kan hij proberen via een gerechtelijke procedure z’n vermeend gelijk te halen. Na vaststelling van het reglement dienen zowel de werkgever als de bedrijfscommissie een exemplaar te ontvangen. Begin kader Tip: FNV Bondgenoten heeft een eigen or Voorbeeldreglement.Elk artikel in het reglement is voorzien van een uitgebreide toelichting en loopt bovendien langs de keuzes die de or ook moet maken (bijv. lijstenstelsel of personenstelsel?). Dit reglement is te downloaden op www.fnvbondgenoten.nl/mz of te bestellen bij de ortelefoon 030-2737739 Einde kader Stap 5 Contact met de vakbond Vakbondswerk en or-werk hangen nauw met elkaar samen. Als de vakbond een cao afsluit, wordt daarin niet alles tot in de details geregeld. Het invullen van die afspraken op details wordt dan vaak aan de or overgelaten. Ook bij veranderingen in de organisatie van een bedrijf hebben zowel or als vakbond een taak. Bijvoorbeeld bij een reorganisatie krijgt de or een adviesaanvraag en onderhandelt de vakbond met de werkgever over het sociaal plan. Samenwerking ligt dus voor de hand, want juist dan worden de werknemersbelangen zo optimaal mogelijk behartigd. De vakbond heeft veel ervaring met medezeggenschap. Elke ondernemingsraad kan gebruik maken van de deskundigheid die de vakbond in huis heeft. Bij alles wat je tegen kunt komen als or-lid staat FNV Bondgenoten je desgewenst met raad en daad terzijde. Folders en brochures FNV Bondgenoten geeft vele folders en brochures uit die bruikbaar zijn voor het or-werk. Naast de algemene folders, over het functioneren van de ondernemingsraad, zijn er folders over diverse onderwerpen zoals pensioenen, arbeidstijden, functiewaardering, arbeidsomstandigheden, privacy etc. Zie www.fnvbondgenoten.nl/mz of te bestellen bij de or-telefoon 030-2738739. or-telefoon Met vragen over de wet, het interne functioneren en al die andere zaken waar je als or mee te maken krijgt, kan je bellen met het OR-Centrum. De medewerkers zijn elke werkdag van 9.00 - 13.00 uur bereikbaar op nummer 030-2738739. Naast informatie geven zij ook advies hoe je iets het best aan de orde kunt stellen bij de werkgever. De telefoon is bereikbaar voor leden en niet-leden. Begeleiding van vakbondsbestuurders Niet alle vragen zijn zo een-twee-drie aan de telefoon te beantwoorden. De vakbondsbestuurders komen daarom op verzoek ook bij de bedrijven langs. Bijvoorbeeld voor een uitleg van de wet, wat te doen bij een werkgever die niet meewerkt of hoe pak je als or een adviesaanvraag over een reorganisatie aan. De vakbondsbestuurders zijn bereikbaar op het regiokantoor of via het OR-Centrum. OR-Consult Van een or wordt veel verwacht. Om zijn taak als directe vertegenwoordiging van het personeel goed te kunnen uitvoeren moet de or niet alleen op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen in de organisatie zelf, maar ook op het gebied van bijvoorbeeld arbeidsvoorwaarden en regelgeving. Ook moet een or kunnen onderhandelen. Op diverse terreinen kunnen de specialisten van OR-Consult de or ondersteuning bieden. Externe deskundigen Het OR-Centrum beschikt over een netwerk van externe deskundigen die desgewenst door ondernemingsraden kunnen worden geraadpleegd bij meer ingewikkelde problemen. Dit zijn juristen, organisatieadviseurs, arbo-deskundigen, bedrijfseconomen, etc. Aan de werkzaamheden van een dergelijke deskundige zijn uiteraard kosten verbonden. Wanneer de or deze deskundige moet inhuren om zijn werk op een goede wijze uit te voeren, regelt de wet dat de werkgever de onkosten betaalt. Stel hem hier wel eerst van op de hoogte. Stap 6 Contact met je collega’s Als ondernemingsraad vertegenwoordig je je collega’s in het bedrijf. De or-leden zijn immers door de werknemers uit hun midden gekozen. or-leden zitten daar dus niet voor zichzelf maar om de belangen van hun collega’s (kiezers) te behartigen. In de praktijk is het niet eenvoudig een goed contact met de achterban te onderhouden. Zelden zullen de werkzaamheden van de or het gesprek van de dag zijn. Toch is dit contact belangrijk om te weten wat er leeft onder je collega’s in het bedrijf. Bij belangrijke onderwerpen zoals reorganisaties of roosterwijzigingen is het verstandig om eerst de mening van de achterban te horen voordat de or zelf zijn standpunt bepaalt en met de werkgever gaat praten. Bij een gesprek met de werkgever staat een or dan ook sterker wanneer de or en de werkgever weet dat het standpunt van de or door het gehele bedrijf wordt gedeeld. Voor het regelmatig informeren van het personeel over de werkzaamheden en standpunten van de or staan verschillende mogelijkheden open. Te denken valt aan: • Kort leesbaar verslag (op hoofdlijnen) van elke or-vergadering en overlegvergadering verspreiden of op de publicatieborden hangen. Probeer dit binnen een week na de vergadering te doen. • Praat af en toe eens met je collega’s over het or-werk. Bijvoorbeeld in de pauze, een werkoverleg, of door een rondje in het bedrijf te lopen en mensen aan te spreken. • Bij belangrijke onderwerpen die alle werknemers aangaan (zoals een reorganisatie) kan je je collega’s bij elkaar roepen (bijv. in de pauze). Om zo je collega’s te informeren en hun mening te polsen. In een groot bedrijf kan je ook aan de volgende zaken denken: • Het instellen van een spreekuur. • Een enquête uitschrijven om de mening van het personeel over een onderwerp te peilen. • Stap 7 Faciliteiten, scholing en tijd Om de or-werkzaamheden op een goede wijze te kunnen doen zijn een aantal zaken nodig. Je moet een plek hebben om te vergaderen, de mogelijkheid hebben je te scholen en tijd hebben om je voor te bereiden op een vergadering. Al deze zaken zijn in de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) geregeld. Faciliteiten or - Wor artikel 17 De or mag gebruik maken van alle voorzieningen uit het bedrijf, die hij nodig heeft voor zijn taak. Hieronder vallen o.a. de volgende zaken; • gebruik van een (vergader)ruimte • gebruik telefoon, fax, computer en printer • ●gebruik kopieermachine, publicatieborden en post • Kosten or - Wor artikel 22 De kosten die de or (redelijkerwijs) maakt komen voor rekening van de ondernemer. Te denken valt aan; • vergaderkosten • aanschaf van brochures, folders, tijdschriften en handboeken • kopieerkosten, e-mail, secretariële ondersteuning • reiskosten • kosten voor het raadplegen van een externe deskundige • kosten voor het voeren van rechtsgedingen door de or • Bij de laatste twee kosten moet de werkgever vooraf in kennis worden gesteld. De ondernemingsraad moet aangeven dat hij deze kosten moeten maken om zijn werk goed te kunnen doen. Wanneer de kosten redelijk zijn, is de werkgever verplicht deze kosten te betalen. Scholing - Wor artikel 18.2 Ondernemingsraadsleden hebben het recht om zich te scholen in het or-werk en cursussen te volgen. Er is zelfs een minimum van 5 dagen scholing per jaar in de wet vastgelegd. De kosten worden eveneens door de werkgever vergoed. In zo’n cursus gaat het natuurlijk om kennis van de wet. Maar net zo belangrijk is om te oefenen hoe je het gesprek met je werkgever aan kan gaan, leren presenteren of onderhandelen. Scholing is van groot belang voor een ondernemingsraad om een goed en vruchtbaar overleg met de werkgever te voeren. De or mag zelf kiezen bij welk scholingsinstituut hij op cursus gaat. Er zijn talloze instituten die zich op deze markt begeven. Het is verstandig om voor een scholingsinstituut te kiezen dat de belangen van werknemers als essentieel ziet. FNV Formaat organiseert studiedagen en cursussen voor or-leden en complete ondernemingsraden. Deze zijn toegankelijk voor leden en niet-leden. Wanneer de or een meerdaagse scholing volgt kan hij een financiële vergoeding krijgen; de zogenaamde GBIO-regeling. Het GBIO verstrekt een financiële bijdrage in de kosten van cursussen en bewaakt eveneens de kwaliteit van deze cursussen. Kies dus altijd een instituut dat aangesloten is bij het GBIO. Ook FNV Formaat heeft een samenwerkingsovereenkomst met het GBIO. Tijd - Wor artikel 17 en 18 De vergaderingen van de ondernemingsraad vinden onder werktijd plaats. De wet geeft geen maximum aan het aantal en duur van deze vergaderingen. Daarnaast hebben de or-leden recht op scholing onder werktijd en voor onderling overleg. De voorzitter en secretaris hebben daarnaast nog extra tijd nodig om bijvoorbeeld de vergadering voor te bereiden of het verslag te maken. In de praktijk is het soms moeilijk om alle vergaderingen onder werktijd te houden. Bijvoorbeeld omdat de chef moeilijk doet, omdat men in ploegen of deeltijd werkt of regelmatig karweiwerk doet. Daarom is het belangrijk om hier met de werkgever afspraken over te maken. Indien er regelmatig or-vergaderingen buiten werktijd plaatsvinden moeten er afspraken met de werkgever gemaakt worden voor compensatie in tijd dan wel geld. Stap 8 Maak werkafspraken Sommige ondernemingsraden krijgen nauwelijks vragen van de werkgever. Andere or-en worden overladen met instemming- en adviesvragen. In beide gevallen loopt de or achter de agenda van de werkgever aan. Het werkt echter veel prettiger wanneer de or zijn eigen agenda kan volgen. Dat kan je doen door werkafspraken te maken. Kies voor bepaalde onderwerpen Wanneer een or net van start gaat is het onmogelijk om alle onderwerpen even serieus op te pakken. Het is verstandig hierin keuzes te maken om te voorkomen dat alles maar half gebeurt. Op welke onderwerpen nemen jullie zelf initiatieven en bij welke onderwerpen reageren jullie enkel op de vragen van de werkgever. Kies voor onderwerpen die leven onder je collega’s en waar je binnen afzienbare tijd resultaat op kan verwachten. Taakverdeling Niet iedereen hoeft zich even intensief in elk onderwerp te verdiepen. Spreek onderling af wie zich met welk onderwerp gaat bezig houden. Kies een onderwerp dat je interesseert of waar je al wat van af weet. Een goede taakverdeling kan veel tijd besparen. Begin kader Tip: Stel een werkplan op. Het opstellen van een werkplan of een beleidsplan kan als een houvast dienen voor de nieuwe or. Welke onderwerpen hierin worden opgenomen is natuurlijk afhankelijk van de ontwikkelingen binnen het bedrijf. Men kan hierbij denken aan financiële, organisatorische of sociale onderwerpen. Maar ook verbetering van het contact met de achterban of de verhouding met de vakbond kan wellicht een nieuwe aanpak verdienen. Einde kader Stap 9 Hobbels en hindernissen De samenwerking tussen or en werkgever loopt haast nooit vanaf het begin vlekkeloos. De samenwerking moet groeien. Vaak moet een or alert zijn omdat de werkgever dingen besluit zonder overleg met de ondernemingsraad. Door goed or-werk af te leveren zal je op den duur respect van de werkgever krijgen. Hij zal dan zien dat hij niet langs jullie heen mag en kan. Maar ook dat de or bijdraagt aan een betere besluitvorming. Hieronder staan een paar hobbels en hindernissen genoemd die wij regelmatig tegenkomen: • de or wordt niet serieus genomen door de werkgever • de werkgever wil ons niet de gevraagde informatie geven • een paar or-leden doen al het werk • we hollen achter de feiten aan • de or wordt gedicteerd door de agenda van de werkgever • collega’s zien de or als spreekbuis van de werkgever • de or mag van de werkgever niet op cursus • er is onderlinge verdeeldheid tussen de or-leden • we krijgen veel te veel leeswerk • ik snap niks van wat er gezegd wordt • een aantal voorstellen van de or hebben het niet gehaald, er is nu een gebrek aan motivatie om verder te gaan • geheimhouding; mag ik dan niks zeggen? • een adviesaanvraag over een sluiting van een afdeling; wat moeten wij daarvan zeggen? • de werkgever wil meteen een antwoord; hoeveel tijd mogen wij hier voor uittrekken. Het zou te veel tijd kosten om bij al deze situaties stil te staan. Wanneer jullie tegen een van deze of andere hindernissen oploopt kan je altijd voor informatie en advies bij FNV Bondgenoten terecht. Toch zijn er een aantal algemene regels te noemen voor situaties waarbij de werkgever niet mee wil werken: jezelf goed informeren wat je rechten zijn blijf met de werkgever in gesprek, probeer een tegenvoorstel te doen, maak onderhandelingsruimte informeer naar de bezwaren van de werkgever, probeer daar samen een oplossing voor te vinden druk opvoeren door extern advies in te winnen of achterban te raadplegen Soms lukt het niet met praten en argumenteren om de medewerking van de werkgever te krijgen. In dat geval is het soms nodig om als or je spierballen te laten zien door juridische stappen te zetten. Deze stap moet je pas in allerlaatste instantie doen, omdat een beroepsprocedure nooit bevorderlijk is voor de verhouding tussen or en werkgever. Vergeet niet dat je straks weer met elkaar rond de tafel moet zitten. Voordat je naar de rechter kunt gaan, moet de or zich eerst tot de bedrijfscommissie wenden. De bedrijfscommissie is een instantie van werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers die adviseren en bemiddelen bij geschillen tussen de or en de werkgever over de naleving van de Wet op de Ondernemingsraden. Wanneer de bedrijfscommissie er niet in slaagt het verschil van mening op te lossen kan men naar de rechter gaan. De ondernemingsraad gaat van start. Bijlage 1: Functiebeschrijving secretaris van de ondernemingsraad Wat houdt het in: De taak van de secretaris is om te zorgen voor een goede organisatie van de vergaderingen van de ondernemingsraad. Samen met de voorzitter bereidt hij de vergaderingen voor. Hij organiseert, informeert, maakt en bewaart het verslag. Welke werkzaamheden: • het bijeenroepen van de or- en overlegvergadering • opmaken en verzenden van de agenda aan or-leden en ondernemer • verzamelen en toezenden van stukken voor de or- en overlegvergadering • verslag van or- en overlegvergadering maken en verspreiden in het bedrijf • verzorgen van de correspondentie • beheren van het archief • verzorgen abonnementen • organiseren scholing Wat moet je kunnen: • schrijven (van verslag en brieven) • organiseren (bijv. vergadering bijeenroepen) • samenwerken met de voorzitter • bewaken procedures Bijlage 2: Functiebeschrijving voorzitter van de ondernemingsraad Wat houdt het in: De voorzitter heeft samen met de secretaris een belangrijke taak bij de voorbereidingen van de vergadering. De voorzitter leidt de vergaderingen. Daarnaast geeft de voorzitter leiding aan de or door te coördineren, te stimuleren en begeleiden. Hij bewaakt of de gemaakte afspraken worden uitgevoerd. Hij is de voortrekker en het boegbeeld van de or. Welke werkzaamheden: • voorzitten van de or- en overlegvergadering • agenda maken voor de vergadering • op de hoogte blijven wat er speelt in het bedrijf • coördineren van werkzaamheden • afstemmen van afspraken en zorgen dat ze worden uitgevoerd Wat moet je kunnen: • een vergadering kunnen leiden • or-leden stimuleren en motiveren • samenwerken met de secretaris • initiatieven nemen • knopen kunnen doorhakken Zie ook www.fnvbondgenoten.nl/mz onder “or werkwijze”. Bijlage 3: Adressen Bedrijfscommissies Bedrijfscommissie Markt I Postbus 90405 2509 LK Den Haag 070 – 349 9561 [email protected] De bedrijfscommissie voor ondernemingen in commerciële sectoren. Bedrijfscommissie Markt II Postbus 90405 2509 LK DEN HAAG 070 – 3 499 561 [email protected] BC Markt II richt zich op de volgende sectoren: zorg en welzijn en sociaal-culturele sectoren (cultuur, sport, onderwijs en gesubsidieerde arbeid). Bedrijfscommissie Overheid Ter attentie van het CAOP Lange Voorhout 9-13 2514 EA Den Haag T. 070 - 376 57 65 F. 070 - 345 75 28 [email protected] BC Overheid is er voor overheidsinstellingen Waar kunt u FNV Bondgenoten vinden? FNV Bondgenoten Postbus 9208 3506 GE Utrecht. Tel.: 0900-9690 (lokaal tarief) www.fnvbondgenoten.nl OR-Centrum voor alle vragen uit de or-praktijk Dagelijks van 9.00 - 13.00 uur bereikbaar op het nummer 030-2738739 of via [email protected]. Bezoek ook onze website www.fnvbondgenoten.nl/mz Onze OR Nieuwsbrief kunt u ontvangen door een mailtje aan [email protected] Arbotelefoon voor alle vragen over arbeidsomstandigheden en milieu Maandag t/m donderdag bereikbaar van 09.00 tot 13.00 uur op het nummer 030-2738738. Via de Arbotelefoon zijn ook diverse publicaties op te vragen met betrekking tot veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu: www.arbobondgenoten.nl FNV Formaat voor cursussen en studiedagen voor or-leden Toegankelijk voor leden en niet-leden Houttuinlaan 6, Woerden Postbus 565, 3440 AN Woerden Telefoon: 0348-497397 Fax: 0348-497100 Verder lezen Uitgaven van FNV Bondgenoten Bij het OR-Centrum zijn een aantal medezeggenschapsbrochures verkrijgbaar. Deze zijn voor leden van FNV Bondgenoten gratis. - De ondernemingsraad Een eerste, korte en bondige kennismaking met de ondernemingsraad - Het adviesrecht nader bezien Een toelichting op de wet met voorbeelden en mogelijke aanpak. Het instemmingsrecht van de ondernemingsraad Een toelichting op de wet met voorbeelden, mogelijkheden en aanpak. Voorbeeldreglement ondernemingsraden Gebaseerd op het SER-voorbeeldreglement aangevuld met de praktijkervaring vanuit het or-Centrum. - Voorbeeldreglement Personeelsvertegenwoordiging Waarin verwerkt de praktijkervaring van het or-Centrum Zier het brochureoverzicht op www.fnvbondgenoten.nl/mz Ook handig: Uitgaven van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Te bestellen bij SDU, tel. 070-3789880. Deze uitgaven zijn niet gratis. - Inzicht in de ondernemingsraad Een toelichting bij de wet op de ondernemingsraden. In de toelichting, die gebaseerd is op inmiddels gevormde jurisprudentie, wordt artikelsgewijs commentaar geleverd hoe de overheid de wet interpreteert. - Inzicht in financiële informatie Een toelichting op het financiële informatierecht van ondernemingsraden. Omgaan met financiële gegevens is voor velen een moeilijke bezigheid. Deze uitgave houdt zich bezig met de vraag hoe de ondernemingsraad op zo eenvoudig mogelijke wijze uit de brij van financiële gegevens een reëel inzicht kan krijgen in het financieel-economisch beleid van de onderneming. - Handboek Arbo-wet Rechten en verplichtingen doorgelicht voor werkgever en werknemer.