Praktische toepassingen Aardmagnetisme De buitenste kern bestaat uit vloeibaar ijzer en nikkel. Door de hoge temperatuur zijn de atomen geïoniseerd. De rotatie van de aarde zorgt voor de stroming van die ionen. Aarde gedraagt zich als een reusachtige solenoïde, De luidspreker In welke zin beweegt het membraan als de stroom loopt zoals op de figuur? Op het membraan is een spoel gemonteerd, die past in een ringmagneet Het elektrisch signaal (bv. Van Cd-speler) gaat door spoeltje Afhankelijk van de stroomzin beweegt het spoeltje naar voor of naar achter Het membraan trilt mee, zo horen we de muziek Elektromagnetische klep Als de schakelaar gesloten wordt, vloeit er stroom door de spoel en trekt ze het plaatje van de weekijzeren klep aan. Het water of het gas kan naar binnen stromen, De veer duwt de klep terug als de schakelaar geopend wordt. Automatische zekering Als de stroom in de spoel te groot wordt, trekt ze het plaatje aan. De elektrisch kring wordt onderbroken De zekering slaat naar beneden Gelijkstroommotor Ga de zin van de krachten op de windingen na! Een spoel is gewikkeld op een ijzeren kern Kern is draaibaar opgesteld tussen de polen van een permanente magneet Uiteinden van de gewikkelde spoel zijn verbonden met 2 halve schijven 2 koolborstels maken contact met de schijven en geven de stroom door aan het spoeltje De spoel draait o.i.v. de Lorentzkracht en de wet van de traagheid Draaispoelampèremeter Een spoel is draaibaar opgesteld tussen de polen van een permanente magneet De verticale stukken van de windingen ondervinden de Lorentzkracht. De spoel draait tot de veerkracht en de Lorentzkracht even groot zijn. Leeskop Cd-Rom Leeskop Cd-Rom Leeskop wordt ook als schrijfkop gebruikt, werking omgekeerd Informatie is op de schijf geregistreerd als een magnetisch patroon Leeskop loopt over het magnetisch patroon In het spoeltje van de leeskop ontstaat een fluxverandering en dus een geïnduceerde stroom Magnetisch patroon wordt zo terug omgezet in een elektrisch signaal dat bv. naar een luidspreker wordt gestuurd Wisselspanninggenerator Fietsdynamo, alternator in de auto generator in elektriciteitscentrale Een wieltje en een magneet zijn op een as gemonteerd, as draait tijdens het rijden Veranderde positie van de magnetische polen veroorzaakt fluxverandering in de spoel, en dus een geïnduceerde stroom Zin van de geïnduceerde stroom wisselt Fietscomputer Magneet wordt op spaak gemonteerd Spoeltje plaats je op de voor vork Magneet veroorzaakt fluxverandering bij elke doortocht langs de spoel Telkens ontstaat er een geïnduceerde stroompuls Uit de tijd tussen de pulsen wordt je snelheid bepaald Magnetische remming Toepassingen op de wet van Lenz. Fluxveranderingen bij doortocht doen wervelstromen ontstaan. Tegengestelde polen remmen het geheel af. Starter TL-lamp Bij terugbuigen van het bimetaal wordt de stroom plots onderbroken. Er ontstaat een grote, plotse fluxdaling in de spoel. De geïnduceerde stroompuls doet de buis doorslaan. Elektronen komen los uit de gloeidraad en botsen tegen de kwikatomen. De geëxciteerde kwikatomen zenden bij terugval UV-licht uit. Dit licht valt op de fluoriscerende wand, die dan zichtbaar licht uitzendt. Ontsteking bij auto of mazoutbrander Werking transformator, zie leerboek Men gebruikt een bobijn of dubbele spoel: primaire kring, weinig windingen en secundaire kring, heel veel windingen Bij starten onderbreken de contactpunten de primaire stroomkring Flux in secundaire spoel valt weg en veroorzaakt een grote inductiespanning Er springt een vonk over tussen de elektrodes van de ontstekingskaars