Schoolplan - Daltonschool Rijnsweerd
advertisement
Schoolplan 2015-2019
Daltonschool Rijnsweerd
Wij willen, dat iedereen nadenkt over de dingen, die op onze
school plaats vinden.
De school moet uitdaging bieden aan leerlingen, leerkrachten
en ouders.
We willen een unieke school zijn, zowel binnen als buiten.
Onze deuren staan voor iedereen open.
Op onze school moet iedereen zich welkom en gekend
voelen.
We werken in het nu, maar zijn sterk gericht op de toekomst.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
1
Vaststellingsdocument schoolplan 2015-2019.pdf
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
2
Inhoudsopgave
1
2
3
Inleiding ........................................................................................................................ 6
1.1
Het schoolplan van de SPO Utrecht .................................................................................... 6
1.2
Aanpak en werkwijze op de openbare Daltonbasisschool Rijnsweerd ............................ 6
Schoolbeschrijving ........................................................................................................ 8
2.1
Schoolgegevens: ..................................................................................................................... 8
2.2
Situering van de school: ....................................................................................................... 8
2.3
Indicatie van de schoolgrootte: ............................................................................................ 8
Doelstellingen van ons onderwijs ................................................................................. 9
2.4
Missie van de SPO Utrecht: goed onderwijs voor elk kind .............................................. 9
2.5
Doelstellingen van de Daltonschool Rijnsweerd .............................................................. 10
2.5.1 Dalton onderwijs ................................................................................................................................. 10
2.5.2 (Hoog)begaafdheid ............................................................................................................................. 14
4
De inrichting van de kwaliteitszorg............................................................................. 16
4.1
Kwaliteitszorg binnen SPO Utrecht .................................................................................. 16
4.2
De rol van de directeur bij kwaliteitszorg op de school .................................................. 16
4.3
De rol van het bestuur bij kwaliteitszorg ......................................................................... 16
4.3.1 Activiteiten bestuur in het kader van kwaliteitszorg ........................................................................... 16
4.4
Kwaliteitszorg op onze school ............................................................................................ 17
4.4.1 Handelings- en opbrengstgericht werken ............................................................................................ 18
4.4.2 Kwaliteitsbeleid .................................................................................................................................. 18
4.5
Voornemens met betrekking tot kwaliteitszorg ............................................................... 20
4.5.1 Voornemens op schoolniveau ............................................................................................................. 20
5
Het onderwijs .............................................................................................................. 21
5.1 Nederlandse taal........................................................................................................................ 21
5.2 Engelse taal ................................................................................................................................ 22
5.3 Rekenen en wiskunde ............................................................................................................... 22
5.4 Oriëntatie op jezelf en de wereld ............................................................................................. 23
5.5 Kunstzinnige oriëntatie ............................................................................................................ 25
5.6 Beweging .................................................................................................................................... 25
6
Passend onderwijs en het Schoolondersteuningsprofiel............................................. 26
6.1 Samenwerken aan passend onderwijs binnen het bestuur op en stedelijk niveau ............. 26
6.2 Leerlingenzorg op de basisschool ............................................................................................ 26
6.2.1 Algemeen ............................................................................................................................................ 26
6.2.2 Basisondersteuning bij ons op school (‘sterke basis’) ......................................................................... 28
6.2.3 Vorderingen, ontwikkelingen van de leerlingen .................................................................................. 28
6.2.4 Analyse van vorderingen en ontwikkelingen....................................................................................... 29
6.2.5 Vaststellen van hulpvragen ................................................................................................................. 29
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
3
6.2.6 Adaptief onderwijs bij instructie en verwerking (leraren) ................................................................... 29
6.2.7 Klassenorganisatie / klassenmanagement ............................................................................................ 30
6.2.8 Procedure handelingsplannen: start, uitvoering en evaluatie............................................................... 30
6.2.9 Specifieke begeleiding ........................................................................................................................ 30
6.2.10 Opstellen onderwijskundig rapport ................................................................................................... 30
6.3 Aanpak als een kind meer dan basisondersteuning nodig heeft .......................................... 31
6.4 Toelating leerlingen met specifieke onderwijsbehoefte ........................................................ 31
6.4.1 Toelating leerlingen met een basisondersteuningsbehoefte ................................................................. 31
6.4.2 Toelating leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte die de basisondersteuning overstijgt ...... 32
6.5 Leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte (‘steun waar nodig’).............................. 32
6.5.1 Advies & Ondersteuning en Arrangementen vanuit het SWV ............................................................ 32
6.5.2 Leerlingen met een ontwikkelingsperspectief ..................................................................................... 33
6.5.3 Speciaal (basis-)onderwijs (‘speciaal als het moet’) ........................................................................... 33
7
De schoolorganisatie ................................................................................................... 35
7.1 De Stichting Openbaar Primair Onderwijs Utrecht ............................................................. 35
7.2 De schoolorganisatie ................................................................................................................. 35
7.2.1 Overlegstructuur.................................................................................................................................. 36
7.2.2 Ouders in de schoolorganisatie ........................................................................................................... 36
7.2.3 Externe contacten ................................................................................................................................ 36
7.2.4 Planning en jaaractiviteiten ................................................................................................................. 36
8
Personeelsbeleid ......................................................................................................... 37
8.1 Inleiding ..................................................................................................................................... 37
8.2 Het personeelsbeleid van de Stichting Openbaar Primair Onderwijs ................................ 37
8.3 Vrouwen in de schoolleiding .................................................................................................... 37
8.4 Personeelsbeleid op onze school .............................................................................................. 38
8.4.1 Opleiden .............................................................................................................................................. 38
8.4.2 Werving en selectie ............................................................................................................................. 38
8.4.3 Begeleiden en beoordelen ................................................................................................................... 38
8.4.4 Deskundigheidsbevordering en ontwikkeling ..................................................................................... 39
8.4.5 Mobiliteit ............................................................................................................................................ 39
8.4.6 Arbeidsomstandigheden en personeelszorg ........................................................................................ 39
8.4.7 Leeftijdsbewust personeelsbeleid ........................................................................................................ 39
8.4.8 Formatiebeleid .................................................................................................................................... 40
8.4.9 Secundaire arbeidsvoorwaarden.......................................................................................................... 40
8.4.10 Medezeggenschap ............................................................................................................................. 40
8.4.11 Werkgelegenheidsbeleid ................................................................................................................... 40
9
Beleidsvoornemens ..................................................................................................... 41
9.1 Aanpak en werkwijze ............................................................................................................... 41
9.2 Meerjarenplanning ................................................................................................................... 41
9.3 Jaarplan ..................................................................................................................................... 42
10
Bijlagen .................................................................................................................... 43
10.1 Bijlage 1: Standaard voor de basisondersteuning
Ieder kind telt in Utrecht ............ 43
10.2 Bijlage 2 Schoolondersteuningsprofiel.................................................................................. 58
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
4
10.3 Bijlage 3: Poster (meer)(hoog) begaafdheid ........................................................................ 85
10.4 Bijlage 4: Jaarplan 2015-2016 .............................................................................................. 86
10.5 Bijlage 5: Onderzoekscycli TopOndernemers en Eigen Keuze .......................................... 91
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
5
1
Inleiding
1.1 Het schoolplan van de SPO Utrecht
In dit schoolplan is het meerjarenbeleid van onze school voor de periode augustus 2015 - augustus
2019 weergegeven. De scholen van de Stichting Openbaar Onderwijs Utrecht beschikken over een
modelschoolplan, dat op de eigen school wordt uitgewerkt. Doelen, aanpak, voornemens en de zorg
voor de kwaliteit in school zijn kort en bondig verwoord. Daarmee is voor iedereen die bij onze school
betrokken is duidelijk gemaakt waar we de komende jaren aan werken. Gestreefd is om de
samenhang in ons onderwijsinhoudelijke, personeels- en financiële/materiële beleid helder te
omschrijven. Ons schoolplan is op deze manier een leidraad voor de komende vier jaar. Op basis van
het meerjarenbeleidplan maken we jaarlijks een jaarplan.
1.2 Aanpak en werkwijze op de openbare Daltonbasisschool Rijnsweerd
In dit schoolplan willen wij aangeven wat de uitgangspunten zijn van onze school. Uiteraard kan
iedereen in dit schoolplan lezen wat de gebruikte methodes zijn. In de op deze inleiding volgende
hoofdstukken worden de nu volgende doelstellingen in detail uitgewerkt.
Wij willen een heel goede Daltonschool zijn en blijven.
Hoe we dat willen bereiken leest u in hoofdstuk 3. In Bijlage 2 geven we een duidelijke uitleg over
ons Daltonconcept.
In de schooljaren 2010-2011 en 2011-2012 heeft het hele team een opleiding tot daltonleerkracht bij
Giralis gevolgd. De Daltoncoördinator bewaakt het vervolg van dit traject en evalueert steeds of we
nog steeds de koers volgen, die tijdens die scholing afgesproken is.
Wij willen een zo hoog mogelijk opleidingsniveau voor uw kind.
Hoofdstuk 4 geeft aan wat wij met de kinderen willen bereiken en hoe wij dat willen doen.
Vanzelfsprekend wordt de kwaliteit van ons onderwijs bewaakt door de Nederlandse Daltonvereniging
en door de inspectie van het onderwijs. Wat we er zelf aan willen doen staat uitgewerkt in paragraaf
2.5.1.
Naast het “standaardpakket” zien wij meer mogelijkheden voor al onze leerlingen. Wij hebben daarom
het traject “Eigen Leren” gestart. Ons Eigen Leren is een vervolg op een goed werkend
Daltonconcept, gekoppeld aan een degelijk onderwijsprogramma. Alle leerlingen mogen daarbinnen
en daarbuiten “Eigen Leer” strategieën ontwikkelen. Het leerproces wordt zo veel meer van het kind
zelf; het wordt kindeigen en steeds minder opgelegd door leerkrachten en methodieken.
Vanzelfsprekend moet het voor alle kinderen zijn, aangezien elk kind authentiek is.
Bij het zoeken naar de vorm willen we de komende jaren proberen de zaakvakken en Eigen Keuze te
combineren.
De nieuwe Topondernemers 2.0 ( digitale versie ) is in gebruik genomen.
In 2020 is W&T ( Wetenschap en Techniek ) een verplicht onderdeel van het curriculum.
Onderzoekend leren moet dan een geïntegreerd proces zijn. ( zie onderzoek cyclus in bijlage 3 )
Wij willen dit proces bewaken.
Wij willen niet met kinderen experimenteren. Iedere keer als wij iets doen, onderzoeken we of het
goed is wat we hebben gedaan. Samen doen we onderzoek naar de manier waarop wij dit eigen leren
willen vormgeven, passend binnen ons Daltonconcept. Om dit te kunnen bewaken zijn documenten
gemaakt waarop kinderen hun onderzoekcyclus moeten aangeven. Deze documenten voegen we toe
als bijlage.
De onderzoeken leveren kennis op over de manier waarop wij werken en de mogelijkheden om onze
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
6
werkwijze te verbeteren. Wat zijn de neveneffecten van onze strategie? Zijn er extra hulpmiddelen
nodig? De uiteindelijke doelstelling is dat leerprocessen niet opgelegd zijn, maar dat ze van het kind
zelf zijn. Leerlingen moeten niet leren omdat de maatschappij het eist, maar omdat het een onderdeel
van hun eigen leven is. Het is van het kind zelf.
Wij willen goede zorg verlenen aan alle leerlingen.
In hoofdstuk 6 ziet u hoe we de leerlingenzorg vorm hebben gegeven. Aan de ene kant
bestuursbreed, maar aan de andere kant ook gericht op onze school.
En we willen de zorg voor kinderen uitbreiden van 0-12 jaar.
Daarom zorgen we er, samen met Partou Jan Muschlaan ( what’s in a name ? ) voor, dat er een
doorgaande lijn is van zorg en ontwikkeling.
In het schooljaar 2014-2015 zijn we gezamenlijk gestart met het opzetten van een kindcentrum.
De eerste aanzet is gemaakt, maar er moet nog veel gebeuren.
We willen op de website van de school een plaats maken, zodat iedereen de voortgang van dit proces
kan volgen.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
7
2
Schoolbeschrijving
2.1 Schoolgegevens:
Adres van de school: Jan Muschlaan 24
Directeur: De heer R. ( Ronald ) Goosen
Adjunct: Mevr. A (Aïda) Staas
Intern begeleider: Mevr. M (Merijn) Duzijn
2.2 Situering van de school:
Onze school staat in de wijk Rijnsweerd. Rondom de school is erg veel ruimte en veel groen. We
nemen een centrale plaats in binnen de wijk. Ongeveer 40% van onze leerlingen komt uit de wijk
Rijnsweerd zelf. Steeds meer leerlingen komen van buiten de wijk, omdat men de keus maakt voor de
manier waarop wij invulling geven aan het Dalton-concept en ons bezig houden met
veranderingsstrategieën.
Veel van de ouders op onze school hebben een middelbare of hogere opleiding. Het gemiddelde
verwijzingsniveau is HAVO-VWO.
De school is goed bereikbaar, er is veel parkeerruimte en de wegen in de wijk zijn relatief veilig.
In juni 2010 is de hele school in één gebouw getrokken.
De buitenruimte is veranderd in een gebied, waarbij educatie en recreatie hand in hand gaan.
2.3 Indicatie van de schoolgrootte:
Op de teldatum van 1 oktober ( elk schooljaar ) hebben we een uitgangspunt van 450 ( ongeveer )
kinderen.
We beginnen ieder schooljaar met 6 heterogene kleutergroepen.
Het uitgangspunt is om elk schooljaar 60 jongste kleuters toe te laten,
Verder zijn alle andere homogene groepen dubbel en het is de bedoeling, dat dat in de toekomst zo
blijft.
De SPO vindt, dat een leerlingaantal van tussen de 450 en 500 kinderen goede mogelijkheden biedt
om ons goede onderwijs te kunnen garanderen.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
8
3
Doelstellingen van ons onderwijs
2.4 Missie van de SPO Utrecht: goed onderwijs voor elk kind
De missie van SPO Utrecht is simpel, maar verre van eenvoudig: goed onderwijs bieden voor alle
leerlingen die kiezen voor een SPO-school. Om dit te realiseren binnen een grote onderwijsorganisatie
met 35 scholen, 10.000 kinderen en circa 1000 medewerkers kiest SPO Utrecht bewust voor
maatwerk waar mogelijk op schoolniveau en voor een centrale aansturing waar nodig. Bevoegdheden
en verantwoordelijkheden zijn bewust laag in de organisatie gelegd. Professionaliteit van personeel en
onderwijskundig leiderschap van directeuren zijn belangrijke pijlers om de missie te realiseren.
SPO Utrecht gaat er van uit dat scholen belangrijke samenwerkingspartners zijn die een flink aandeel
leveren in de ontwikkeling van kinderen. Ouders zijn natuurlijk de eerste en meest nabije partners, die
verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en ontwikkeling van hun kind. Scholen werken ook samen
met andere maatschappelijke instellingen om talenten van kinderen optimaal te ontwikkelen. Zij doen
dat door een goed onderwijsaanbod te bieden en een resultaatgerichte samenwerking met partners
aan te gaan.
SPO Utrecht staat voor de algemene uitgangspunten van het openbaar onderwijs: bestuurlijke
openbaarheid, algemene toegankelijkheid en actieve pluriformiteit. Algemeen uitgangspunt van het
openbaar primair onderwijs Utrecht is dat iedereen gelijkwaardig is en dat er binnen de school met
respect en zonder onderscheid des persoons met elkaar wordt omgegaan. Dat houdt concreet in dat
er geen discriminatie op grond van levensovertuiging, etnische herkomst, sekse, geaardheid, politieke
overtuiging, uiterlijk of andere kenmerken plaatsvindt.
Onze visie op onderwijs hebben we vertaald in de volgende uitgangspunten die gelden voor alle SPOscholen. Directie en schoolteam van elke SPO-school bepalen met inspraak van de
medezeggenschapsraad de invulling van het onderstaande kader.
A. De SPO-school biedt een goede structuur
1. De school heeft een duidelijke visie en kaders opgesteld voor de uitwerking van het
onderwijsconcept.
2. In het meerjarenbeleidsplan (schoolplan) staat duidelijk hoe de visie wordt vertaald in de
praktijk en hoe de school zich komende jaren wil ontwikkelen. Schoolontwikkeling is een
cyclisch proces.
3. De inrichting van de schoolomgeving, het schoolgebouw en de groepering van leerlingen
vindt zodanig plaats dat er een stimulerende leeromgeving en een passend en uitdagend
leeraanbod geboden wordt.
4. Kinderen weten wat er van hen verwacht wordt en hebben een eigen verantwoordelijkheid in
hun leerproces.
5. De school heeft een organisatie die is afgestemd op de wijze waarop het onderwijs
vormgegeven wordt.
B.
Een goed pedagogisch klimaat
1. Uitgangspunt van het pedagogisch klimaat is dat ieder mens een natuurlijke behoefte heeft
aan relatie, autonomie en competentie1 om zich te ontwikkelen.
2. De school draagt bij aan een humane samenleving. Behalve aan kennisoverdracht besteedt
de school aandacht aan normen en waarden en sociale vaardigheden. Sfeer en werkklimaat
op school en de wijze waarop personeelsleden, ouders en leerlingen met elkaar omgaan
vloeien voort uit de uitgangspunten van de Vreedzame School:
1
Prof. dr. Luc Stevens: Ieder mens is gebouwd om zichzelf te ontwikkelen en heeft een natuurlijke behoefte aan relatie,
autonomie en competentie
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
9
3.
4.
5.
6.
personeel, kinderen en ouders zijn samen verantwoordelijk voor een goed
werkklimaat en een goede samenwerking in school;
kinderen hebben verantwoordelijkheden in de klas en de school;
kinderen hebben een stem en worden serieus genomen;
personeel, kinderen en ouders stellen hoge eisen aan positief sociaal gedrag en
lossen conflicten constructief op.
De school is een lerende organisatie. Personeel en ouders werken samen, ieder met een
eigen verantwoordelijkheid, aan de ontwikkeling en opvoeding van de kinderen. Personeel
zorgt er voor dat zij zich blijft ontwikkelen in het vak en dat zij kennis en vaardigheden up to
date houdt.
Personeel heeft hoge verwachtingen van de mogelijkheden van de kinderen en laat dat aan
kinderen merken. Kinderen voelen zich gewaardeerd en uitgedaagd, leren zich te bezinnen op
de eigen prestatie en ervaren dat zij van hun fouten mogen leren.
De school is een gemeenschap. Er is sprake van open communicatie tussen personeel, ouders
en leerlingen. Er zijn duidelijke afspraken over de samenwerking en omgang met elkaar, die
betrokkenen naleven en waar ze elkaar op aanspreken.
De school werkt actief aan een prettige en veilige omgeving van de school en aan een zinvolle
samenwerking met de wijk.
C. Goed onderwijs
1. De school biedt kinderen structuur en ruimte om in voor hen betekenisvolle situaties te leren.
2. Het onderwijsproces zet kinderen aan tot activiteit waarbij creativiteit, expressiviteit,
zelfstandigheid en zelfwerkzaamheid bevorderd worden. De school doet een beroep op
verschillende leerstijlen en bevordert de ontwikkeling van 21e eeuwse vaardigheden2.
3. De school betrekt de omgeving bij het leerproces en brengt kinderen passief en actief in
aanraking met cultureel erfgoed, kunst, cultuur en sport.
4. De ontwikkeling van ieder kind komt tot uiting in een dossier, dat de ontwikkeling van het
kind in beeld brengt. Indien de ontwikkeling van leerlingen niet volgens verwachting verloopt,
worden passende maatregelen genomen.
D. Opvoeden tot burger in de Nederlandse samenleving
1. De openbare school werkt vanuit de normen en waarden die in de democratische
Nederlandse samenleving centraal staan. Kinderen worden voorbereid op hun rol als
zelfstandig en actief burger in een democratische samenleving.
2. De school staat open voor alle kinderen van alle gezindten. Kinderen worden op school
geconfronteerd met de mening van andersdenkenden en leren daar respectvol mee omgaan.
De school gaat uit van erkenning van die verschillen. Kinderen werken actief samen met
anderen, ongeacht culturele of levensbeschouwelijke verschillen.
2.5 Doelstellingen van de Daltonschool Rijnsweerd
2.5.1 Dalton onderwijs
Sinds 1997 is de school erkend als Daltonschool. Voor ons is een manier om onderwijs zo goed
mogelijk vorm te geven. Dit betekent dat elke Daltonschool er anders uitziet. Een ander gebouw,
andere mensen, een andere wijk en andere methoden. Het belangrijkste is dat we kinderen de
kansen willen geven waar ze recht op hebben, namelijk zich zo goed mogelijk ontwikkelen.
Het Daltonprincipe is gebaseerd op de ideeën van Helen Parkhurst (1887-1973), die haar visie op het
onderwijs in de plaats Dalton in de Verenigde Staten in de praktijk bracht.
Richtinggevende principes van het Daltononderwijs zijn vrijheid in gebondenheid, samenwerking,
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
10
zelfstandigheid, reflectie en effectiviteit. Deze principes kunnen niet los van elkaar worden gezien. Ze
staan altijd met elkaar in verband. Bovendien corresponderen deze principes met drie
wezenskenmerken van de mens: zijn vrijheid, zijn creativiteit en de mens als een individu, maar wel
binnen een bepaalde gemeenschap.
Vrijheid in gebondenheid
Wij leggen er de nadruk op dat vrijheid in gebondenheid nooit onbeperkte vrijheid is. Vrijheid
betekent keuzevrijheid in gebondenheid, altijd verbonden met verantwoordelijkheid voor de gemaakte
keuze.
Samenwerking
Daltononderwijs geeft de voorkeur aan samen - werken, met een apart accent op ‘samen’ en
‘werken’. De kinderen leren op die manier:
eigen meningen te formuleren bij een probleem;
te luisteren naar de mening van een ander;
de ander serieus te nemen en de andere mening te respecteren;
de eigen mening bij te stellen op grond van logische argumenten
logisch te denken
en samen - werken, zoals dat later in het leven ook moet.
Zelfstandigheid
Als team werken we vanuit de Daltonprincipes. Zelfstandig werken vinden we essentieel voor de
kinderen. De leerkrachten willen kinderen helpen op weg naar zelfstandigheid. We willen kinderen
daarvoor de nodige vrijheid en verantwoordelijkheid geven. Kinderen zullen die vrijheid pas als
zodanig ervaren als zij mede verantwoordelijk zijn voor de gang van zaken. Verantwoordelijk voor hun
eigen taak, voor medeleerlingen en voor de omgeving. De taak is hierbij een belangrijk middel.
Reflectie
Dagelijks wordt er volgens het dagritme aan het eind van de ochtend en/of middag gereflecteerd.
Wij vragen onze leerlingen kritisch naar zichzelf te kijken. Zij geven aan wat hun rol is geweest
tijdens het werkproces en beoordelen hun eigen handelen. Verder vinden er gedurende de gehele
dag verschillende reflectiemomenten plaats, dit is afhankelijk van hoe de dag verloopt. Het kan
bijvoorbeeld gaan over het gedrag tijdens het buitenspelen. Zowel de leerkracht als de leerlingen
kunnen aangeven waar zij over willen evalueren. Dit is een belangrijk onderdeel van het
eigenaarschap van de leerlingen.
Effectiviteit/doelmatigheid
De leerkracht besteedt veel aandacht aan het samenstellen van de taak voor de leerlingen.
Hierbij wordt zowel rekening gehouden met de leerbehoefte van de gehele groep als de leerbehoefte
van de individuele leerling. Naast de taak voor de hele groep worden individuele afspraken gemaakt
over de inhoud van de taak, maar bijvoorbeeld ook over de manier van werken. Er wordt instructie
gegeven, welke is afgestemd op de behoefte van de leerlingen. Dit kan een klassikale instructie zijn of
een instructie met een kleine groep.
We willen als Daltonschool alle kinderen ontwikkelingskansen bieden op motorisch, emotioneel,
sociaal, cognitief, creatief en moreel gebied. De kinderen kansen geven om hun leef- en
belevingswereld te verkennen en uit te breiden. Ze krijgen kansen kennis en vaardigheden te
verwerven en toe te passen. Allemaal zaken die van belang zijn voor de oriëntatie van kinderen op de
zich voor hen steeds uitbreidende wereld.
Traditioneel onderwijs versus Dalton
Op traditionele scholen ziet men veelal het zogenaamde overdrachtsmodel: de leerkracht legt uit, de
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
11
kinderen luisteren, er wordt werk opgegeven, de kinderen gaan de opgaven maken of leren, de
leerkracht overhoort of kijkt het gemaakte werk na.
Deze werkwijze wordt bij zelfwerkzaamheid losgelaten. De leerkracht geeft de taak op en in eerste
instantie probeert het kind alleen of met anderen de problemen op te lossen. Hiermee wordt creatief
denken gestimuleerd. Wanneer het kind er niet uitkomt, kan het hulp van de leerkracht of (als die
met een groepje kinderen bezig is en niet gestoord mag worden ) de hulp van een ander kind
inroepen. Is ook dat niet mogelijk, dan kan het kind eerst overgaan op een ander deel van de taak.
Natuurlijk is ook de leerkracht actief: nu eens bij dit kind, dan weer bij een ander, vervolgens bij een
groepje. Maar zoveel mogelijk proberen kinderen zelf oplossingen te vinden. In de praktijk krijgen
leerlingen vaak eerst uitleg. Dat is vaak het meest efficiënt.
Nogmaals, de Dalton uitgangspunten geven een richting aan, maar bepalen niet alles. Iedere
Daltonschool werkt die vijf punten dan ook uit op een manier die in haar situatie past.
Taak
Wij werken met een taak voor leerlingen. Dit is immers het middel om de vijf uitgangspunten te
realiseren. De kinderen leren door aan de afgesproken taak te werken. Dit betekent
verantwoordelijkheid. Het kind kan het werk doen op het tijdstip dat het zelf kiest. En wie uit
interesse werkt, werkt beter. De kinderen leren zelfstandig aan de taak te werken. Ze hebben een
duidelijk doel voor ogen. Door aan de taak te werken leren ze ook samen met anderen te werken en
rekening te houden met elkaar. Het kind draagt de verantwoordelijkheid en zal zich, als de taak lukt,
succesvol voelen. Het zal merken dat de inspanning een goed gevoel geeft.
Deze ervaring zelfstandig te leren werken, je eigen weg te leren zoeken, is belangrijk om je eigen
leven te kunnen bepalen.
Uitwerking Daltononderwijs
Vanuit de Daltonvisie is het makkelijker onderwijs op maat te leveren.
Tijdens het zelfstandig werken ontstaat vanzelf de mogelijkheid en ruimte om veel aandacht te geven
aan de individuele leerling. Daardoor kunnen kinderen die meer aan kunnen snel begeleiding krijgen
en aan extra taken werken. Op die manier is er meer aandacht voor de zwakkere leerling. Daarnaast
kan er ook makkelijker gewerkt worden met een aangepast programma voor alle leerlingen, die dat
nodig hebben. Zo zorgen wij ervoor, dat kinderen een ononderbroken ontwikkeling door kunnen
maken.
Wij vinden dat de school een warme, veilige uitstraling moet hebben. Dat er prettig en goed gewerkt
kan worden. Wij hebben een schoolgebonden visie op het Daltonconcept ontwikkeld.
Daarin vindt u een duidelijke doorgaande lijn voor alle leerjaren. Ga voor de onderliggende
documenten naar http://www.daltonschoolrijnsweerd.nl/index.php/school/algemeen. In het gele
blokje staan de documenten.
Voor alle leerlingen een extra uitdaging: ‘eigen keuze’
De taak wordt voor een groot deel opgevuld door taken die door de leerkracht c,q, wetgever zijn
bepaald. Kinderen zijn daarnaast vrij om zelf taken te bedenken. Deze worden gepland in de
weektaak.
Eigen keuze wordt onderverdeeld in vier opties:
1. Keuzewerk: er ligt aanbod per vakgebied geselecteerd door de leerkracht, waar kinderen uit
kunnen kiezen.
2. Eigen idee: dit kan een eigen onderzoek zijn, maar ook zelf een taak bedenken.
3. Topondernemers: kinderen zijn vrij om zelf een opdrachtkaart buiten het thema van de klas
te kiezen of zelf een kaart te ontwerpen.
4. Extra oefenen: kinderen geven zelf aan of ze bepaalde stof willen herhalen omdat zij dit niet
beheersen.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
12
Een andere organisatie
Serieus rekening houden met kinderen en hun verschillen, maar ook met hun verschillende manieren
van leren, heeft consequenties voor ons onderwijs en voor de inrichting daarvan. Onderzoek toont
aan, dat de manier van leren van kinderen drastisch verandert. Het blijkt, dat de huidige generatie
een heel andere manier van informatieverwerving kent. Voerde de leerling in vroegere tijd zijn
opdrachten uit in doodse stilte, liefst in afzondering en vanuit 1 medium ( het boek ) dan blijkt, dat de
leerling nu al communicerend vanuit diverse media zijn informatie verwerft.
De school is dan niet meer de organisatie waar kinderen op hetzelfde moment en op dezelfde manier
leren. Kinderen ontwikkelen zich vooral als zij zelf bezig zijn met vragen en uitdagingen die hen
boeien en bezighouden. Kinderen zullen in deze organisatie steeds meer zelf kunnen kiezen wat zij
doen, hoe ze dat doen, hoe lang ze er over willen doen en vooral ook met wie ze dat willen doen. Als
we kinderen met gelijke interesses samen willen brengen en samen, maar vooral ook van elkaar,
willen laten leren, dan hoeven die kinderen niet per definitie in dezelfde groep te zitten. Er zullen
wisselende en heterogene groepjes gevormd worden die regelmatig van samenstelling kunnen
veranderen.
Alle volwassenen binnen de school kunnen de ‘begeleidende’ rol spelen en zullen met elk hun eigen
verschillende functies en specialiteiten die taak vervullen en elkaar aanvullen. De kinderen kunnen op
die manier de beste hulp krijgen die zij wensen.
Andere inzet leerkrachten
De rol van de leerkracht zal nog sterker moeten veranderen, van overdrager van kennis en
vaardigheden naar inspirator en begeleider van leerprocessen. De leerkracht zal de omgeving van het
kind zo moeten kunnen inrichten dat deze het kind uitdaagt, nieuwsgierig maakt en stimuleert tot
leren. De leraar is begeleider van ‘ontwikkeling en leren’, en coach. De individuele leerling moet
daarnaast ook goed gevolgd worden. Persoonlijke competenties van kinderen worden tot ontwikkeling
gebracht in een pedagogische context van wederzijds vertrouwen. Leerstof is dan geen doel maar
middel geworden.
Wat gaan we doen?
We werken steeds meer vanuit de interesses van het kind, voor een deel vanuit het curriculum, voor
een deel vanuit de weektaak.
We doen samen steeds meer onderzoek.
Leren ( kennis ontwikkelen) is een proces dat plaats vindt tussen individuen in interactie met elkaar.
Dat vraagt om een dialoog tussen individuen en groepen die deel uitmaken van een lerende
gemeenschap. Het ontwikkelen van kennis vindt plaats binnen een bepaalde context. Door kennis te
ontwikkelen zal de context waarin dit plaats vindt telkens opnieuw veranderen,
Leren, innoveren en onderzoeken worden gezien als processen die veel overeenkomsten vertonen. Bij
zowel leren, innoveren en onderzoeken wordt nieuwe kennis ontwikkeld op basis van ervaringen. De
termen leren, innoveren en onderzoeken verwijzen naar een collectief proces, met individuele
consequenties. Aan de individuele leercyclus van Kolb (1984) en de collectieve leercyclus van Dixon
(2002) voegen we een fase toe: het formuleren van een gemeenschappelijk probleem of uitdaging.
Zo ontstaat een ontwikkelingsproces met vijf fasen:
Formuleren van een (gemeenschappelijk) probleem;
Verzamelen van informatie op basis van ervaring;
Gezamenlijk betekenisverlening door middel van reflectie en conceptualisering;
(Gezamenlijk) bepalen van consequenties voor ontwikkeling;
Actie.
Wat willen we:
We willen kinderen serieus nemen; dan zullen we ze ook verantwoordelijk moeten laten zijn
voor hun eigen leerproces. We willen een school zijn die uitdaagt tot zelfverantwoordelijk
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
13
leren.
We vinden dat kinderen in staat zijn hun eigen leerroute uit te zetten. Altijd en met behulp
van meerdere volwassenen, als coaches en begeleiders.
Leren vindt altijd plaats in dialoog met anderen; de uitdagende leeromgeving daagt ook uit
tot communicatie met anderen.
Alle leerlingen moeten in staat zijn om de juiste vragen te stellen en de antwoorden van
leervragen te verwerken.
Om dit te kunnen meten, hebben we een instrument ontwikkeld. ( zie bijlage 5 )
Hoe gaan we het doen:
We hebben met alle teamleden de visie op Eigen Keuze gedefinieerd.
Alle collega’s weten hoe de Eigen Keuze vorm gegeven kan worden en werken er hard aan.
In het schooljaar 2011-2012 is de methode Topondernemers ingevoerd met de opdracht het
zaakvakonderwijs, keuzewerk en Eigen Keuze te integreren op basis van de visie op Eigen
Keuze. In het schooljaar 2014-2015 zijn we over gegaan op de versie 2.0. Dit is de digitale
versie.
Eigen Keuze wordt van alle leerlingen.
De evaluatie van de onderzoekcycli TopOndernemers en Eigen Keuze zal steeds centraal
staan.
Wat levert het op:
Gelukkiger en evenwichtigere kinderen.
Kinderen die beter leren, passend in de communicatieve wereld waarin ze leven.
Kinderen met een hoger ambitieniveau.
Grotere betrokkenheid bij het leren van het kind.
Lerende en daardoor gelukkige leerkrachten.
Professionalisering van eigen leerkrachten door onderzoek naar eigen lespraktijk.
Hiervoor gebruiken we ook de documenten van de onderzoekcycli. ( bijlage 5 )
2.5.2 (Hoog)begaafdheid
Onze school is een Daltonschool. Binnen onze filosofie past geen plusklas. Ingebed in ons
Daltonprincipe is differentiëren bij ons op school een natuurlijk proces.
De leerling maakt eerst zijn ‘gewone’ weektaak (eventueel via een routeboekje) en het extra werk
binnen de methode. Daarnaast kan worden gekozen uit een brede hoeveelheid extra werk: diverse
buitenlandse talen, wetenschappelijke vakken ( theoretisch en praktisch), rekenen/wiskunde,
maatschappelijke onderwerpen, zaakvakken en eigen onderzoek. Er kan gebruik gemaakt worden van
natuurkisten, touchscreens, roboticamateriaal en het Kunstkabinet. Samen met de omgeving van de
school (tuinen, fruitbomen en slootwater) proberen we zoveel mogelijk aan de nieuwsgierigheid van
de kinderen tegemoet te komen door o.a. het laten uitvoeren van natuur- en kunstprojecten.
Ook bij de keuze uit dit werk wordt de leerling uiteraard zelf betrokken. Deze keuzes worden naast de
reguliere taak ingepland in de weektaak.
Veel kinderen kunnen uit de voeten met het gewone schema voor Eigen Keuze en Topondernemers.
Iedere leerling, die aan Eigen Keuze of TopOndernemers werkt, gebruikt een document
onderzoekcyclus. Bijlage 5.
Wij kiezen ervoor de leerlingen, die daarvoor in aanmerking komen ( o.a. leerlingen die zichzelf in hun
werk niet kunnen aansturen ) te laten werken met een zogeheten contract. In dit contract worden
werk- en leerafspraken opgenomen die samen met de leerling worden opgesteld.
De hoeveelheid en de moeilijkheidsgraad van het werk wordt afgestemd op de capaciteiten van de
leerling.
De leerling werkt dagelijks aan de taken in het contract. De leerkracht begeleidt het proces. De
verantwoordelijkheid en de motivatie van de leerling wordt vergroot door de mogelijkheid tot eigen
inbreng in de opzet en de taken. De voortgang van het proces wordt mondeling met de leerling
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
14
besproken, tussentijdse veranderingen in bijvoorbeeld tempo of hoeveelheid kunnen altijd gemaakt
worden.
Het contract is individueel.
Ook leerlingen die niet extra begaafd zijn maar wel een geïnteresseerde en leergierige houding tonen,
kunnen met een contract werken. Zo blijft het programma niet exclusief voor een kleine groep, maar
is het toepasbaar op veel verschillende leerlingen.
Geheel volgens de Daltonfilosofie bieden we zo maatwerk aan alle betrokken leerlingen.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
15
4
De inrichting van de kwaliteitszorg
4.1 Kwaliteitszorg binnen SPO Utrecht
SPO Utrecht heeft de afgelopen jaren, in samenwerking met directeuren en GMR gewerkt aan een
structurele aanpak van kwaliteitsbeleid, waarbij de kwaliteitscyclus (doelen stellen, planning,
uitvoeren, evaluatie, borgen) de rode draad is en schoolontwikkeling centraal staat. Als uitgangspunt
is een praktische uitwerking van het INK-model gekozen. Het model doet recht aan de opvatting dat
de kwaliteitszorg in het onderwijs zich op meer aspecten richt dan de eindresultaten van de leerlingen
die de school verlaten sec. De belangrijkste indicatoren zijn: de samenstelling leerlingenpopulatie, het
beleidsvoerend vermogen, de visie op ontwikkeling en onderwijs, het pedagogisch klimaat, het
onderwijsleerproces, het leerstofaanbod, leerlingenzorg en begeleiding, tussen- en eindresultaten, de
schoolloopbaan van leerlingen en het vervolg van de schoolloopbaan in het voortgezet onderwijs.
Bij het bewaken van de kwaliteit maken scholen gebruik van o.a. het Cito-leerlingvolgsysteem en het
leerlingenadministratiesysteem Parnassys.
Daarnaast zijn specifieke instrumenten op maat gemaakt voor SPO Utrecht: webbased
zelfevaluatielijsten voor personeel, intern begeleiders en directeuren en waarderingslijsten voor
leerlingen, ouders en personeel.
Ter ondersteuning van directeuren is een SPOkwaliteitshandboek gemaakt. Daarin wordt ook
aandacht besteed aan het vraagstuk hoe je, op basis van verzamelde gegevens, conclusies verbindt
aan het voortschrijdend proces van schoolontwikkeling.
Opbrengstgericht en handelingsgericht werken dragen bij aan een planmatige aanpak van het
onderwijs binnen SPO Utrecht.
4.2 De rol van de directeur bij kwaliteitszorg op de school
De directeur is binnen SPO Utrecht integraal verantwoordelijk voor de school. In de SPOstandaard
Onderwijskundig Leiderschap is aangegeven welke activiteiten het bestuur van SPO-directeuren
verwacht om sturing te geven aan schoolontwikkeling en kwaliteitszorg. Binnen kaders heeft de
directeur de vrijheid om keuzes te maken met betrekking tot beleid en middelen om goed onderwijs
te realiseren. Het kwaliteitszorginstrument helpt om de goede keuzes te maken. Het bereiken van
goede resultaten van kinderen is de belangrijkste opdracht van elke SPO-school. Het bestuur
verwacht dat een directeur daarop stuurt en dat hij/zij dat niet alleen op basis van kennis en gevoel
doet, maar systematisch toetst of dat ook bereikt wordt.
Het schoolteam is nauw betrokken bij kwaliteitszorg: het realiseren van doelen, het verzamelen van
data en het meedenken bij interpretatie en analyse, alsmede bij de aanpak en uitvoering van
schoolontwikkeling. Hoewel kwaliteitszorg een zaak is van het hele team, is de directeur hierbij de
eerst verantwoordelijke en de aanstuurder. Binnen de klas is de leerkracht primair verantwoordelijk
voor goed onderwijs.
4.3 De rol van het bestuur bij kwaliteitszorg
4.3.1 Activiteiten bestuur in het kader van kwaliteitszorg
Eén keer in de vier jaar maakt het bestuur een Koersplan, waarin de speerpunten en doelen op
bestuurs- en schoolniveau staan voor de komende periode. Het Koersplan wordt een jaar voor de
nieuwe schoolplanperiode gemaakt, zodat de doelen in het schoolplan geconcretiseerd kunnen
worden. Het bestuur is eindverantwoordelijk m.b.t. de kwaliteit van het onderwijs en ondersteunt
scholen waar nodig bij het behalen van goede resultaten. Daartoe worden de volgende activiteiten
verricht.
Het bestuur vraagt van scholen om te werken met een kwaliteitscyclus. Bestuur en scholen maken in
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
16
dat kader jaarlijks een concreet jaarplan. Directeuren leggen aan de hand van ijkpunten
verantwoording af voor de aanpak en resultaten van de school. De ijkpunten vloeien voort uit de visie
van SPO Utrecht en zijn na advisering door de directeuren vastgesteld. In de periode 2013-2016 vindt
de invoering van het werken met ijkpunten plaats.
Jaarlijks brengt het bestuur een schoolbezoek van een dagdeel aan elke school. Naast gesprekken
met directeur, specialisten, leerlingen en (soms) ouders worden klassenbezoeken afgelegd. Doel van
het bezoek is om een goed beeld van de school(ontwikkeling) te krijgen.
Het bestuur heeft een ondersteuningsteam van stafmedewerkers, dat scholen adviseert t.a.v.
kwaliteitszorg en schoolontwikkeling. Het ondersteuningsteam helpt desgevraagd bij het analyseren
van problematiek en het bepalen van een adequate aanpak en eventueel het kiezen van externe
begeleiding. Directeuren kunnen op deze wijze tijdig met deskundige hulp aan de slag gaan als zij
zien dat hun school niet optimaal functioneert en niet precies weten waar dat aan ligt. Het bestuur
heeft op deze wijze ook tijdig inzicht in de situatie en de aanpak op de school.
Het bestuur volgt de ontwikkeling van de scholen ook m.b.v. een kwaliteitskaart waarop aan de hand
van een aantal indicatoren wordt bekeken hoe de school er voor staat. Periodiek bespreken staf en
bestuur de scholen aan de hand van deze kaart. Als het bestuur zich zorgen maakt om een school en
de directeur niet zelf met een hulpvraag komt, kan het bestuur ook het ondersteuningsteam
inschakelen nadat zij dit met de directeur besproken hebben. Het gaat dan om signalen als:
1. De resultaten van leerlingen (tussenresultaten, cito-eindresultaten) meer dan één jaar niet op
niveau zijn;
2. Als het werkgerelateerd ziekteverzuim en/of het personeelsverloop op een school stijgt;
3. Als de school plannen, zakelijke gegevens en/of leerlinggegevens niet tijdig aanlevert;
4. Als de school langere tijd aan schoolverbetering basisvaardigheden werkt zonder aantoonbare
resultaten;
5. Als er sprake is van onvoldoende inhoudelijke kwaliteit;
6. Als er conflicten met ouders (MR) en/of team zijn;
7. Als het leerlingenaantal terugloopt zonder dat daar een demografische aanleiding voor is.
4.4 Kwaliteitszorg op onze school
Het Dalton-concept is een concept, dat steeds bewaking nodig heeft. Via bijeenkomsten, veel overleg
en een coördinator, die het proces bewaakt, zorgen we er voor dat de verworvenheden van ons
Daltononderwijs gewaarborgd blijven.
Uiteraard is er ook een deel van het leertraject voor kinderen, dat verplicht is bij wet. ( kerndoelen )
Om inzicht te hebben in het leerniveau van de leerlingen wordt allereerst gebruik gemaakt van de
toetsen, die in de methoden aangegeven worden.
Vooral bij rekenen, taal en spelling zijn deze zeer duidelijk aangegeven. Ook de wereld oriënterende
vakken geven goede aanwijzingen over een toetsing van de behandelde leerstof.
Een aantal vakgebieden is echter moeilijker te toetsen.
Wij gaan dan uiteraard uit van uitgebreide observaties.
In de kleutergroepen wordt daar uitvoerig mee gewerkt. Voor zover dat van belang is, wordt dat
voortgezet in de hogere groepen.
In de kleutergroepen gaan we uit van leerlijnen, die door de leerkrachten van de kleutergroepen
opgezet zijn. Omdat kinderen tot ongeveer 7 jaar een onregelmatige ontwikkeling doormaken, is het
meten op 2 vaste momenten per jaar niet zinnig.
De leerkrachten bewaken de leerlijnen en kunnen daardoor sneller ingrijpen als blijkt, dat een leerling
uit de pas loopt. Ook is er veel meer mogelijkheid tot correctie.
Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van het Leerlingvolgsysteem van het Cito. Wij gebruiken al jaren
de volgende toetsen; - groep 3/8
Begrijpend lezen
Rekenen & Wiskunde
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
17
- groep 8
Spelling
Woordenschat
Studievaardigheden
4.4.1 Handelings- en opbrengstgericht werken
We werken volgens het systeem van Handelingsgericht Werken. Ingebed hierin is het
Opbrengstgericht Werken.
Per jaargroep werken we met groepsplannen. Twee keer per jaar wordt een nieuw groepsplan
gemaakt. Het eerste groepsplan wordt in september gemaakt aan de hand van de
overdrachtsformulieren, die op zo'n manier zijn geschreven dat deze direct over te nemen zijn in het
groepsplan. Het tweede groepsplan wordt gemaakt in februari (na de Citotoetsen). Tussentijds
worden deze groepsplannen geëvalueerd en zo nodig aangepast. In enkele gevallen werken wij met
individuele handelingsplannen. Dit heeft dan te maken met bijvoorbeeld een ernstig vermoeden van
dyslexie of wanneer een kind ernstig achterblijft bij één vak.
Handelingsplannen worden geschreven vanuit de onderwijsbehoeften van het kind, waarbij de nadruk
ligt op positieve factoren en mogelijkheden; als startpunt worden die dingen genomen waarin het kind
goed is. Voortdurend overleg met ouders, leerlingen en begeleiders staat hierbij centraal. De nadruk
bij het opstellen van handelingsplannen is het stellen van korte, haalbare doelen.
De leerling wordt gevraagd zelf ook een leerdoel aan te geven (rt-handelingsplannen). Dit willen wij
proberen door te voeren naar de individuele handelingsplannen in de groep.
Het werken met groepsplannen maakt het aanbod van de zorg zeer inzichtelijk, zowel voor
leerkrachten, leerlingen, begeleiders als ouders. Daarbij gebruiken leerkrachten hun groepsplan als
een werkdocument, waarop ze hun weekplanning baseren.
Tweemaal per jaar worden, aan de hand van de groepsplannen, groepsbesprekingen gehouden;
hierin wordt met elke leerkracht afzonderlijk de gehele groep besproken. Dit is tevens een
evaluatiemoment. Bij zo'n evaluatiemoment wordt constant gereflecteerd of de geboden hulp
voldoende resultaat opbrengt. Eventueel wordt de input aangepast of wordt gezamenlijk besloten dat
een leerling tijdelijk meer individuele instructie nodig heeft (RT). Ook worden tweemaal per jaar
leerling besprekingen georganiseerd.
Twee keer per jaar wordt door de Intern Begeleider de trend van de Cito-toetsen bekeken. Aan de
hand van de grafieken kunnen we zien of de resultaten van bepaalde vakken in bepaalde jaargroep
stijgen of dalen met voorgaande jaren. Door onderzoek wordt de oorzaak van mogelijke daling
achterhaald en vervolgens worden in overleg met de leerkrachten stappen gepland om deze
opbrengsten zo nodig bij te stellen.
Ons leerling-administratiesysteem Parnassys heeft goede mogelijkheden om de vorderingen van de
leerlingen te registreren.
Daarnaast is er ruimte voor bewaking van de sociaal-emotionele ontwikkeling, kunnen er handelingsplannen en verslagen in opgeslagen worden.
Elke leerkracht is verplicht voor elke leerling een totaal dossier bij te houden.
De groepen 1 en 2 werken met een leerlingvolgsysteem, speciaal om de sociaal-emotionele
ontwikkeling te bewaken (Memelink). Indien nodig wordt dat bij bepaalde kinderen ook gehanteerd in
groep 3.
4.4.2 Kwaliteitsbeleid
Het kwaliteitsbeleid heeft betrekking op alle facetten van de integrale beleidsontwikkeling:
het onderwijsinhoudelijk beleid en het zorgbeleid,
het personeelsbeleid,
het financieel-materieel beleid
het marketingbeleid.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
18
A. Onderwijsinhoudelijk:
Het Cito Leerling Volg Systeem.
De jaarlijkse analyse van de LVS-gegevens op school-, groeps- en individueel niveau.
Het percentage verwijzing/terugplaatsing school voor speciaal basisonderwijs.
De POVO-procedure (Primair Onderwijs Voortgezet Onderwijs) binnen de groepen 7 en 8, met
daaraan gekoppeld de schoolvervolgadviezen voor het voortgezet onderwijs.
Analyse van de bouw- en teamvergaderingen.
Analyse van de door de inspectie opgestelde rapporten.
Collegiale consultatie door directie en leerkrachten.
B. Personeelsbeleid:
ARBO-beleid met eenmaal per vier jaar een Algemene schoolverkenning, aangevuld door
inventarisaties op het gebied van welzijn, werkdruk en verzuim. Op basis van deze gegevens
wordt een meerjarenplan van aanpak opgesteld dat ter advies aan de MR wordt voorgelegd.
Jaarlijks vindt evaluatie en vaststelling plaats.
Nascholing op team- en individueel niveau.
Het Persoonlijk Ontwikkelings Plan (P.O.P.).
De gesprekkencyclus.
- De adjunct doet de functioneringsgesprekken.
- De opleidingsleerkracht de POP gesprekken
- De directeur doet de beoordelingen.
Zie verder de gesprekkencyclus van de SPO.
Het taakbeleidsplan.
Coaching/begeleiding van nieuwe en beginnende leerkrachten. ( taak opleidingsleerkracht )
Tevredenheidsonderzoeken (SPO-Kwaliteitsbeleid).
De functiemix wordt ingevoerd.
Op dit moment zijn de volgende functies in onze school ingevuld:
1. Directeur
2. Adjunct directeur
3. Groepsleerkracht
4. IB-er
5. RT-leerkracht
6. Onderwijsassistent
7. Bouwcoördinator
8. Schoolopleider
9. Daltoncoördinator
10. ICT specialist
11. Cultuurcoördinator
12. Specialist “het jonge kind”.
13. Specialisten ( 2 ) Autisme Spectrum Stoornissen.
14. Coördinator Onderzoekend leren en Wetenschap&Techniek.
C. Financieel-materieel beleid:
ARBO: concretisering van de onderdelen 'Veiligheid, Gezondheid en Ergonomie'
De school zorgt in overleg met de SPO en de OSG voor een gezond financieel beleid.
D. Marketingbeleid:
De SPO-waarderingslijsten worden om het jaar afgenomen.
Voor de ouders en de leerlingen gebeurt dat in het januari-februari, voor de teamleden in de
maanden oktober of november.
De uitkomsten van de ouderwaarderingslijsten worden samen met de MR besproken en er
worden op basis van de gegevens beleidsvoornemens geformuleerd.
De school werkt met de ouders samen aan en betere invulling van het overblijven.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
19
De website van de school moet een duidelijke plaats hebben in de communicatie met de
ouders.
De uitkomsten van de waarderingslijsten van het team worden besproken binnen de directie.
De directie bepaalt of er bijstellingen in het beleid nodig zijn.
De uitkomsten van de leerlingenlijsten worden binnen het MT besproken en binnen de
betreffende bouw wordt bekeken wat men met de uitkomsten kan doen.
Voor de communicatie naar ouders gebruiken we DigiDuif.
4.5 Voornemens met betrekking tot kwaliteitszorg
4.5.1 Voornemens op schoolniveau
Er is een aantal voornemens geformuleerd:
We doen voortdurend onderzoek naar de ontwikkeling van Eigen Keuze. De Daltoncoördinator
en de coördinator zorgen er voor, dat dit 4 x per jaar bij een inhoudelijke vergadering op de
agenda staat. Hulpmiddel hierbij is het document onderzoekcyclus Eigen Leren.
We bewaken het Daltonproces met elkaar. De Daltoncoördinator en de werkgroep Dalton
overleggen met leerkrachten en zorgen voor een regelmatig overleg.
Ieder jaar zijn er 3 studiedagen waarin vooral inhoudelijke ( o.a. Dalton, W&T, Eigen Keuze,
ASS ) en organisatorische zaken aan bod komen.
De school voert de SPO-kwaliteitsmeter in.
Leerlingbesprekingen.
Er is een werkgroep organisatie en werkgroep Dalton/Eigen Keuze.
De werkgroep Dalton/Eigen Keuze bewaakt het inhoudelijke proces en organiseert en
stimuleert het Daltonconcept/Eigen Keuze.
De werkgroep wil daarnaast vraagbaak zijn .
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
20
5
Het onderwijs
In de Wet op het primair onderwijs is in artikel 9 vastgelegd dat het onderwijs een brede ontwikkeling
van leerlingen beoogt.
5.1 Nederlandse taal
Kerndoelen:
Mondeling taalonderwijs
1 De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie,
mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven.
2 De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven en vragen van
informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het
discussiëren.
3 De leerlingen leren informatie te beoordelen in discussies en in een gesprek dat informatief of
opiniërend van karakter is en leren met argumenten te reageren.
Schriftelijk taalonderwijs
4 De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder
schema's, tabellen en digitale bronnen.
5 De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals:
informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen.
6 De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en studieteksten
en andere instructieve teksten, bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale.
7 De leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende
teksten.
8 De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een
verslag, een formulier of een werkstuk. Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte
spelling, een leesbaar handschrift, bladspiegel, eventueel beeldende elementen en kleur.
9 De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten
en informatieve teksten.
Taalbeschouwing, waaronder strategieën
10 De leerlingen leren bij de doelen onder 'mondeling taalonderwijs' en 'schriftelijk taalonderwijs'
strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen.
11 De leerlingen leren een aantal taalkundige principes en regels. Zij kunnen in een zin het
onderwerp, het werkwoordelijk gezegde en delen van dat gezegde onderscheiden.
De leerlingen kennen
regels voor het spellen van werkwoorden;
regels voor het spellen van andere woorden dan werkwoorden;
regels voor het gebruik van leestekens.
12 De leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor
hen onbekende woorden. Onder 'woordenschat' vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk
maken over taal te denken en te spreken.
Referentiekader Taal
Leerlingen dienen aan het einde van de basisschool te voldoen aan niveau 1F van het Referentiekader
Taal. 1S is het streefniveau voor leerlingen die de Nederlandse taal goed beheersen.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
21
Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor Nederlandse taal
Kleuters:
Aanvankelijk lezen:
Taal / Spelling:
Begrijpend lezen:
Studievaardigheden:
Schrijven:
Groepen 3:
Groepen 5 t/m 8:
Groep 4 t/m 8:
Groep 5 t/m 8:
Groep 3 t/m8:
Wat zeg je?
Bas praatplaten
Schatkist Taal
Veilig leren lezen
Taal Actief
Grip op Lezen.
Blits
Pennenstreken
5.2 Engelse taal
Kerndoelen
13 De leerlingen leren informatie te verwerven uit eenvoudige gesproken en geschreven Engelse
teksten.
14 De leerlingen leren in het Engels informatie te vragen of geven over eenvoudige onderwerpen en
zij ontwikkelen een attitude waarbij ze zich durven uit te drukken in die taal.
15 De leerlingen leren de schrijfwijze van enkele eenvoudige woorden over alledaagse onderwerpen.
16 De leerlingen leren om woordbetekenissen en schrijfwijzen van Engelse woorden op te zoeken
met behulp van het woordenboek.
Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor de Engelse taal
Groepen 1-2:
Groepen 1 t/m 4:
Groepen 5 t/m 8:
Leskisten Engels (gebaseerd op Backpack)
Fonemisch bewustzijn
I-pockets
Take it Easy
5.3 Rekenen en wiskunde
De kerndoelen:
Wiskundig inzicht en handelen
23 De leerlingen leren wiskundetaal gebruiken.
24 De leerlingen leren praktische en formele reken-wiskundige problemen op te lossen en
redeneringen helder weer te geven.
25 De leerlingen leren aanpakken bij het oplossen van reken-wiskundeproblemen te onderbouwen
en leren oplossingen te beoordelen.
Getallen en bewerkingen
26 De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, gehele getallen, kommagetallen,
breuken, procenten en verhoudingen op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee
te rekenen.
27 De leerlingen leren de basisbewerkingen met gehele getallen in elk geval tot 100 snel uit het
hoofd uitvoeren, waarbij optellen en aftrekken tot 20 en de tafels van buiten gekend zijn.
28 De leerlingen leren schattend tellen en rekenen.
29 De leerlingen leren handig optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen.
30 De leerlingen leren schriftelijk optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen volgens meer of
minder verkorte standaardprocedures.
31 De leerlingen leren de rekenmachine met inzicht te gebruiken.
Meten en meetkunde
32 De leerlingen leren eenvoudige meetkundige problemen op te lossen.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
22
33 De leerlingen leren meten en leren te rekenen met eenheden en maten, zoals bij tijd, geld,
lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, snelheid en temperatuur.
Referentiekader rekenen:
Leerlingen dienen aan het einde van de basisschool te voldoen aan niveau 1F van het Referentiekader
Rekenen. 1S is het streefniveau voor leerlingen die goed zijn in rekenen.
Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor Rekenen en wiskunde
Kleuters:
Groep 3 t/m 8:
Wereld In Getallen
Schatkist Rekenen
Werkmap gecijferd bewustzijn
Wereld in Getallen
5.4 Oriëntatie op jezelf en de wereld
De kerndoelen
Mens en samenleving
34 De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en
anderen.
35 De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als
consument.
36 De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en hun rol als
burger.
37 De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en
normen.
38 De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele
samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en
met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.
39 De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele
samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met verschillen in
opvattingen van mensen.
40 De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu.
Natuur en techniek
40 De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en
benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving.
41 De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van
hun onderdelen.
42 De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht,
geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.
43 De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur,
neerslag en wind.
44 De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de
vorm en het materiaalgebruik.
45 De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en
te evalueren.
46 De leerlingen leren dat de positie van de aarde ten opzichte van de zon leidt tot
natuurverschijnselen, zoals seizoenen en dag-/nachtritme.
Ruimte
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
23
47 De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in
omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken,
bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij
aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie en twee landen die in 2004 lid
worden/ werden, de Verenigde Staten en een land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.
48 Kinderen leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden/ werden om bewoning
van door water bedreigde gebieden mogelijk te maken.
49 De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van bevolkingsconcentraties en
godsdiensten, van klimaten, energiebronnen en van natuurlandschappen zoals vulkanen,
woestijnen, tropische regenwouden, hooggebergten en rivieren.
50 De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland,
Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld.
Tijd
51 De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen, zoals aanwezig in ons
cultureel erfgoed, en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren.
52 De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren;
Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers;
regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en
holocaust; televisie en computer.
53 De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de
Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis.
Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor oriëntatie op jezelf en de wereld.
Natuur en milieu educatie
We maken gebruik van projecten die aangeboden worden door NME (Natuur en Milieu Esucatie). Bij
de groepen 1 en 2 brengen we een bezoek aan de kinderboerderij, we volgen een kabouterpad m.b.t.
de seizoenen.
Voor alle leerjaren kiezen we in overleg steeds een gevarieerd programma. Denk daarbij aan slakken,
vlinders, paddenstoelen kweken enz.
Tuinen
De groepen 1 t/m 5 tuinieren in de tuin naast de school en de groepen 6 t/m 8 tuinieren bij A.T.V.
Stadion.
In de groepen 1 t/m 5 komt elk jaar een gewas aan bod, de kinderen volgen dit van zaad tot oogst. Na
de oogst wordt de groente bereid en opgegeten. Tevens geven we lessen over bloembollen, en
planten we bollen in de tuin. In de zomer worden er allerlei zomerbloeiers geplant.
Er zijn fruitstruiken en fruitbomen. Ook de producten daarvan worden gebruikt in de lessen.
Voor de zaakvakken gebruiken we in de groepen 5 t/m 8 de methode Topondernemers 2.0 ( digitale
versie ). De groepen 3 en 4 gebruiken ook Topondernemers, maar vooral de werkwijze. De methode
wordt voor deze groepen nog aangepast.
Voor de sociaal- emotionele ontwikkeling gebruiken we Goed Gedaan.
Voor verkeer:
Alle leerlingen gebruiken de methode “Afgesproken !”
Alle kinderen gebruiken de methode “Fiets Safe”.
Er is een schoolpleinpakket voor alle groepen.
De groepen 8 doen het theoretisch en praktisch verkeersexamen.
Voor W&T zijn we in het schooljaar 2014-2015 begonnen met het opzetten van een leerlijn
programmeren. Vooralsnog is dat opgezet in de tijd na school.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
24
We gebruiken hiervoor het computerprogramma “Scratch”, Cubelets en Lego Mindstorm EV3.
Vanaf het schooljaar 2015-2016 wordt dat uitgezet in de hele school.
Dit in samenwerking met de Universiteit Utrecht en de Instituut TheoThijssen ( PABO ).
5.5 Kunstzinnige oriëntatie
De kerndoelen
54 De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en
ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren.
55 De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren.
56 De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel
erfgoed.
Het onderwijsaanbod en werkwijze voor kunstzinnige oriëntatie
Door alle groepen wordt voor de beeldende vorming het Kunstkabinet gebruikt
( www.hetkunstkabinet.nl )
Muziek en dans wordt uitgevoerd samen met het UCK.
De subsidie van de gemeente Utrecht wordt ingezet voor lessen in muziek, dans en drama.
5.6 Beweging
De kerndoelen
57 De leerlingen leren op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringende
bewegingscultuur en leren de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen
ervaren en uitvoeren.
58 De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten
deelnemen, afspraken maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden
inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden.
Het onderwijsaanbod en werkwijze voor beweging
In de groepen 1-2 wordt gebruik gemaakt van de methode ‘Basislessen bewegingsonderwijs’ van
uitgeverij Elsevier / De Tijdstroom. Deze lessen worden afgewisseld met lessen uit ‘Moet je doen
Dans’ en spellessen. Bij de spellessen komen tikspelen en zangspelen aan bod.
De onderbouw heeft 2 speellokalen en een groot buitenterrein.
Wij gebruiken voor het realiseren van de kerndoelen voor lichamelijke opvoeding de volgende
methoden:
“Bewegen en didactiek”
“Bronnenboeken”, Bewegingsonderwijs voor de basisschool, uitg. SLO, Bekadidakt, Baarn.
Er is een gymruimte met kleed- en doucheruimtes en er is een vakleerkracht.
De vakleerkracht geeft gymles aan de groepen 3 t/m 5 ( 1 x per week, de andere keer doet de
groepsleerkracht de les ) en de groepen 6 t/m 8 krijgen 2 x per week les van de vakleerkracht.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
25
6
Passend onderwijs en het Schoolondersteuningsprofiel
6.1 Samenwerken aan passend onderwijs binnen het bestuur op en stedelijk niveau
In het kader van passend onderwijs werkt SPO Utrecht nauw samen met andere schoolbesturen,
buurtteams en de gemeente Utrecht aan een sluitende aanpak voor speciale ondersteuning. De POscholen van SPO Utrecht werken vanaf 1 augustus 2014 samen met alle andere Utrechtse PO-scholen
in het Samenwerkingsverband Utrecht PO (brinnummer 26-01). In het eerste Ondersteuningsplan
(februari 2014) is de koers voor het Utrechtse ondersteuningsbeleid vastgelegd. Hierin staan onder
meer de inzet van zorgmiddelen en de organisatie van de speciale ondersteuning voor leerlingen
beschreven. Dit hoofdstuk omschrijft de basisondersteuning op de Utrechtse scholen en geeft een
samenvatting van het specifieke schoolondersteuningsprofiel van onze school.
6.2 Leerlingenzorg op de basisschool
6.2.1 Algemeen
In het SWV Utrecht PO is afgesproken dat alle Utrechtse basisscholen de ondersteuning aan kinderen
leveren, zoals omschreven in de Standaard voor de Basisondersteuning (zie bijlage). De scholen
ontvangen ook middelen van het Samenwerkingsverband om dit te realiseren. In deze paragraaf
omschrijven wij hoe wij als school de basisondersteuning vormgeven. Een goed pedagogischdidactisch klimaat, een goed onderwijsaanbod en handelingsgericht werken vormen de pijlers van een
goede ondersteuning van kinderen. Het bieden van onderwijs en ondersteuning aan leerlingen
baseren wij op de 7 uitgangspunten van handelingsgericht werken (HGW):
1. We denken, kijken, praten en handelen in termen van onderwijsbehoeften;
2. We gaan uit van een voortdurende samenwerking tussen leerkracht, leerling, ouders en
Begeleiders;
3. We richten ons op het benutten van kansen en positieve factoren en het zoeken naar
mogelijkheden;
4. We werken vanuit een kader dat gebaseerd is op het systeemdenken: het een heeft invloed
op het ander;
5. We werken handelingsgericht: gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen:
6. We werken we systematisch en transparant:
7. De leerkracht van de leerling staat centraal en is de sleutelfiguur t.a.v. de leerling en de
ouders.
In de standaard voor de basisondersteuning is daarnaast middels 7 referenties het stedelijke
streefniveau afgesproken:
1. De school voert een helder beleid op het terrein van leerling-ondersteuning dat gebaseerd is
op de zeven uitgangspunten van afstemming en de cyclus van handelingsgericht werken.
2. De school heeft in haar schoolondersteuningsprofiel vastgesteld hoe zij tegemoet komt aan
kinderen met specifieke onderwijsbehoeften.
3. De school heeft een effectieve interne ondersteuningsstructuur;
4. De school heeft een goed pedagogisch klimaat en is fysiek en sociaal gezien veilig;
5. De school hanteert effectieve (ortho-)pedagogische en (ortho-)didactische methoden en
aanpakken. Het team werkt gericht aan haar handelingsbekwaamheid en competentie
6. De school heeft een ondersteuningsteam en werkt effectief samen met ketenpartners en het
speciaal (basis)onderwijs.
7. De school zet in op een goede samenwerking met ouders conform de visie afstemming en
handelingsgericht werken
De leerkracht is als professional de eerste verantwoordelijke voor goed onderwijs en een goede
leerlingbegeleiding, gebaseerd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Op basis van het
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
26
ontwikkelingsniveau van de leerlingen en de leerlijnen voor de verschillende vakken en vakgebieden
houden leraren bij het geven van instructie en opdrachten tot verwerking rekening met verschillen
tussen leerlingen volgens het directe instructie model. De klassenorganisatie draagt bij aan het bieden
van mogelijkheden tot differentiatie.
De intern begeleider vervult binnen de school een coördinerende en begeleidende rol op het gebied
van de leerlingenzorg.
Vanuit de visie op handelingsgericht werken gaan we uit van een goede en structurele samenwerking
tussen leerkracht, leerling, ouders en begeleiders aan het bereiken van gezamenlijk gestelde
duidelijke doelen op het niveau van de leerling. Door het systeemdenken gaan we er vanuit dat het
één van invloed is op het ander. Daarom worden de ouders en de leerlingen zelf betrokken in het
benoemen van de doelen en de onderwijsbehoeften. Wat heeft dit kind, met deze ouders, in deze klas
met deze leerkracht nodig om doel x te bereiken?
In het schema hieronder zien we de cyclus van handelingsgericht werken ( HGW ). Hier wordt
duidelijk dat HGW een cyclisch karakter heeft en dat onze school op een systematische manier
omgaat met verschillen tussen kinderen. Leerkrachten werken aan de hand van de cyclus en volgen
de volgende stappen:
Waarnemen:
Begrijpen:
Plannen:
Realiseren:
Evalueren:
Relevante leerlinggegevens worden verzameld in een groepsoverzicht.
Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften worden gesignaleerd.
Van alle kinderen worden algemene onderwijsbehoeften benoemd,
Van een aantal leerlingen worden de specifieke onderwijsbehoeften benoemd
en zo nodig nader onderzocht.
Opstellen van het groepsplan: clusteren van kinderen die met en van elkaar
leren.
Uitvoeren groepsplan
Afnemen van toetsen en evalueren of gestelde doelen behaald zijn.
Hierna wordt de cyclus opnieuw doorlopen. Bij de overgang naar een volgende groep vindt er een
overdracht plaats aan de hand van het groepsoverzicht en maakt de nieuwe leerkracht een nieuw
groepsplan afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen en aangepast aan de nieuwe
(tussen)doelen die hij met hen wil bereiken.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
27
Wanneer de begeleiding op school niet toereikend is, wordt in overleg met de ouders andere
expertise ingeschakeld. In dat geval kan er een beroep worden gedaan op het
samenwerkingsverband (SWV Utrecht PO).
6.2.2 Basisondersteuning bij ons op school (‘sterke basis’)
Dagelijks geven onze leraren onderwijs aan onze leerlingen. Daarbij houden wij rekening met de
onderwijsbehoeften van onze leerlingen en bieden waar nodig ondersteuning. Basisondersteuning is
de ondersteuning die alle scholen moeten bieden en die integraal onderdeel vormt van het onderwijs
en het aanbod van elke school. De basisondersteuning is afgeleid van de kwaliteitseisen die de
inspectie hanteert bij het toezicht op scholen, van de aandachtspunten uit het referentiekader van de
PO-Raad (zoals preventieve maatregelen en lichte vormen van hulp) en van de afspraken die door
besturen zijn gemaakt.
6.2.3 Vorderingen, ontwikkelingen van de leerlingen
De school bepaalt systematisch de vorderingen en ontwikkeling van de leerlingen.
Dit gebeurt op de volgende wijze:
De leerkrachten bepalen de vorderingen met methodegebonden toetsen en toetsen volgens
het Leerling- en OnderwijsVolgSysteem (L.O.V.S.). De kinderen van de groepen 1 en 2
worden gevolgd in hun ontwikkeling met behulp van het L.V.S. van Memelink (OVM) en met
het Cito - L.O.V.S.
Het volgen van kinderen geschiedt verder op basis van de gesprekken met ouders en
kinderen, observaties en collegiale consultatie.
De leerkrachten van de groepen 3 t/m 8 stellen tenminste twee keer per jaar de resultaten
vast met de Cito-LOVS toetsen.
Met behulp van een toetskalender is tweejaarlijks de afname van de toetsen vastgelegd om
de vorderingen van de leerlingen systematisch te volgen.
Bij de kleuters worden geen Cito toetsen afgenomen. Voor de kleuters zijn leerlijnen
opgesteld, die door de leerkrachten gevolgd worden.
Twee keer per jaar worden de leerlijnen geëvalueerd en in dien nodig aangepast.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
28
Twee keer per jaar vinden signaleringsbesprekingen plaats per bouw met als doel het volgen
van de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind of de groep.
Twee keer per jaar vinden groepsbesprekingen plaats (handelingsgericht werken). Hierin
wordt aan de hand van het groepshandelingsplan besproken hoe de ontwikkeling van de
leerlingen loopt; of het groepshandelingsplan voldoende steun biedt of dat hij op een andere
manier hulp gegeven of gezocht moeten worden. (Hierbij valt te denken aan een individueel
handelingsplan, RT ( in of buiten de groep ), interne of externe observatie, extern
onderzoek).
Overdracht:
Aan het eind van elk schooljaar wordt van elke leerling een overdracht geschreven. In deze
overdracht komen dezelfde punten uit het groepshandelingsplan aan de orde. In principe kan
aan de hand van de overdracht direct een nieuwe handelingsgericht groepsplan geschreven
worden.
De intern begeleider draagt zorg voor een extra overdracht met betrekking tot de leerlingen
die extra zorg behoeven. Dit, om de continuïteit in de zorg om deze leerling te waarborgen.
De toetsgegevens van de leerlingen en de groepen worden centraal in leerlingdossiers
vastgelegd.
De leerkrachten kunnen de instrumenten zelf hanteren. Bij nieuwe leerkrachten vindt
collegiale ondersteuning plaats (in eigen bouw door bouwcoördinator of collega of
opleidingsleerkracht).
6.2.4 Analyse van vorderingen en ontwikkelingen
leraren stemmen hun didactisch handelen voor individuele leerlingen of de hele groep af op basis van
analyse van leerling- of groepsoverzichten. Dit gebeurt op basis van de wettelijk vastgestelde
minimum- en streefdoelen.
Actiepunt:
Twee keer per jaar een analyse van de LOVS-gegevens op school-,groeps- en individueel niveau door
de intern begeleider en de directeur.
Mede op basis van analyse zicht krijgen op het soort problematiek binnen de schoolpopulatie: het
tijdig signaleren en met daadkracht komen tot een goede aanpak (bv. gedragsproblematiek).
6.2.5 Vaststellen van hulpvragen
De leraren stellen bij zorgleerlingen op systematische wijze de hulpvragen vast, c.q. bij. Dit geschiedt
op de volgende wijze:
Leerlingen worden besproken in hun totale functioneren (cognitief, sociaal-emotioneel en
indien nodig fysiek en motorisch). De overlegmomenten hiertoe zijn: leerlingbesprekingen
(incidentmethode toegepast per bouw), groepsbesprekingen, consultaties IB (intern), en
consultaties UPPP en Auris en SWV (extern).
Bij de voorbereiding van de bespreking verzorgt de groepsleerkracht signaleringsgegevens en
een probleembeschrijving en de hulpvraag, beschreven vanuit de behoefte van de leerling
(HGW). Zo nodig worden diagnostische toetsen afgenomen en/of pedagogisch-didactisch
onderzoek uitgevoerd.
Informatie van de ouders wordt bij de analyse betrokken.
Zo nodig wordt, met instemming van de ouders/verzorgers, expertise van externe
deskundigen ingeroepen (bv. SWV, Preventieve Ambulante Begeleiding, jeugdhulpverlening,
Auris).
6.2.6 Adaptief onderwijs bij instructie en verwerking (leraren)
Leerkrachten houden bij instructie en verwerking rekening met niveauverschillen tussen leerlingen.
Adaptief onderwijs is binnen onze school verankerd binnen ons Daltonconcept.
We hanteren methodes, die adaptief onderwijs binnen heterogene groepen mogelijk maken
Ons “eigen keuze” traject is voor ons de ultieme vorm van adaptief onderwijs.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
29
Actiepunt:
leerkrachten moeten met elkaar het traject van Eigen Keus en daaraan gekoppeld het
onderzoeken vormgeven en uitvoeren.
6.2.7 Klassenorganisatie / klassenmanagement
De klassenorganisatie moet zo ingericht zijn als we afgesproken hebben met elkaar over ons
Daltonconcept.
Actiepunt:
collegiale consultatie binnen alle groepen door leerkrachten, coördinator Dalton, intern
begeleider/directeur, schoolopleider.
op teamniveau vanuit een meerjarenperspectief aandacht voor verbetering van het zelfstandig
werken van leerlingen om binnen het klassenmanagement meer ruimte te creëren voor de
zorgverbreding en de leerkracht. Daardoor ontstaat langzaam maar zeker een praktischer
invulling van de Eigen Keuze.
6.2.8 Procedure handelingsplannen: start, uitvoering en evaluatie
Wij werken volgens het principe van Handelingsgericht Werken. Dit houdt wat betreft
handelingsplannen het volgende in:
De leerkracht vertaalt de hulpvraag van een leerling in een handelingsplan waarbij ook de
ouders worden betrokken bij de inhoudelijke opzet.
De leraren zijn verantwoordelijk voor het systematisch evalueren van de uitvoering van de
handelingsplannen.
Handelingsplannen worden ten eerste gebruikt om een leerling extra ondersteuning te geven
op het gebied waar hij boven- of ondergemiddeld presteert en ten tweede als
onderzoeksmiddel. Dit houdt in, dat door de inzet van verschillende handelingsplannen
(groeps- of individueel) bepaald wordt op welk gebied de betreffende leerling wel of niet
leerbaar is en waarop voor hem of haar extra onderzoek gewenst is.
Voor groepshandelingsplannen zijn modelplannen aanwezig, die iedere leerkracht tweemaal
per jaar invult.
Ontwikkelingsperspectieven: wij gaan werken met een database ontwikkeld door de CED
groep; deze kan gekoppeld worden aan Parnassys.
6.2.9 Specifieke begeleiding
De organisatie van ons onderwijs maakt specifieke begeleiding van leerlingen mogelijk. Hierbij
is het wenselijk dat er consultatie plaatsvindt met collega’s en/of de intern begeleider. De
specifieke begeleiding van de leerlingen vindt veelal in de groepen zelf plaats, waarbij gebruik
gemaakt wordt van specifieke materialen, o.a. vanuit de orthotheek.
Per bouw is een dyslexieprotocol. Deze is specifiek uitgewerkt voor de betreffende bouw, met
betrekking tot toetsen, hulpmiddelen, etc. Het protocol voorziet in eventuele verwijzing naar
externen.
De school begeleidt leerlingen en ouders in hun keuze voor het vervolgonderwijs (POVOprocedure).
Schoolvervolgadviezen worden verstrekt aan intern begeleider/directeur alvorens deze
worden medegedeeld aan de ouders.
6.2.10 Opstellen onderwijskundig rapport
De school draagt in alle gevallen van plaatsing op een andere school de relevante gegevens over in
de vorm van een onderwijskundig rapport.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
30
6.3 Aanpak als een kind meer dan basisondersteuning nodig heeft
Het basisonderwijs is in principe bestemd voor alle kinderen van vier tot en met twaalf jaar. Kinderen
moeten een ononderbroken ontwikkeling door kunnen maken. Dat betekent, dat er rekening wordt
gehouden met individuele verschillen tussen leerlingen. Het uitgangspunt, dat elke leerling langs
dezelfde weg en in gelijke stappen even ver moet komen, is daarmee losgelaten. Op onze school
wordt rekening gehouden met tempo- en niveauverschillen van leerlingen. Daarom worden er
verschillende leerwegen gehanteerd. Leerlingen hoeven niet allemaal dezelfde doelen te bereiken. Dit
neemt niet weg dat elk kind zo goed mogelijk moet worden voorbereid op het volgen van voortgezet
onderwijs en op het deelnemen aan het maatschappelijk leven. Alle kinderen moeten bepaalde
elementaire vaardigheden leren en voldoende kennis opdoen om zich later te kunnen handhaven.
Elke school heeft een aantal leerlingen voor wie de schoolloopbaan moeilijkheden oplevert. Het gaat
daarbij niet altijd om grote leerproblemen en ook niet altijd om kinderen die zwakker presteren. Ook
meer begaafde leerlingen kunnen het moeilijk hebben. Als ze niet voldoende geprikkeld worden goede
prestaties te leveren op hun niveau, kan de interesse en concentratie verminderen. Het is een
belangrijke taak van de leerkracht, om in overleg met de ouders, problemen in een vroeg stadium te
onderkennen en hulp te bieden. Dat vraagt planmatig handelen. De extra hulp aan leerlingen en de
speciale voorzieningen die daarbij horen, worden zorgverbreding genoemd. Onze school gaat uit van
onderwijs op maat voor zoveel mogelijk leerlingen. Leerkrachten proberen ook kinderen met
leerproblemen zo goed mogelijk te begeleiden. Voorwaarde vinden we wel dat het kind zich prettig op
onze school voelt en zijn eigenwaarde niet verliest. De intern begeleider (IB) vormt samen met de
remedial teacher (RT) het zorgteam binnen school. Zij worden ondersteund door de
schoolbegeleidingsdienst. De interne begeleider coördineert de leerlingenzorg binnen school.
Het team van de school heeft zich gespecialiseerd in autisme. Autisme kent vele aspecten en daaruit
vloeit specifieke zorg voort.
Vanuit de kennis over de verschillende vormen en kenmerken kunnen leerkrachten sneller en
effectiever handelen.
Binnen het team zijn er twee collega’s die een master Autisme hebben behaald. Deze twee collega’s
ondersteunen de leerkrachten bij het begeleiden van kinderen met een vorm van autisme.
6.4 Toelating leerlingen met specifieke onderwijsbehoefte
6.4.1 Toelating leerlingen met een basisondersteuningsbehoefte
De Daltonschool Rijnsweerd is een openbare school. Dat betekent ook dat in principe iedere leerling,
die basisonderwijs kan volgen, welkom is op de school.
Dat betekent niet dat iedere leerling die zich aanmeldt, ook geplaatst kan worden.
In sommige gevallen kan de school een leerling bijvoorbeeld niet de noodzakelijke speciale zorg
bieden. Dan wordt geprobeerd binnen de scholen van de SPO een passende plek te vinden.
Er zijn echter ook situaties waarin het onmogelijk is om alle aangemelde en in principe toelaatbare
leerlingen te plaatsen. Zo’n situatie doet zich voor wanneer er onvoldoende ruimte is. In dat geval
komen leerlingen die toelaatbaar zijn, maar niet geplaatst kunnen worden, op een wachtlijst.
Het uitgangspunt bij plaatsing is, dat de school in eerste instantie alle broertjes en zusjes plaatst.
Daarna hebben alle kinderen, die op de kinderdagopvang binnen ons gebouw zitten, voorrang.
Aangezien de school een wijkfunctie heeft, bieden wij zoveel mogelijk plaats aan kinderen, die in
Rijnsweerd wonen. De school doet zijn uiterste best om ook kinderen uit de aanpalende gebieden uit
Utrecht-Oost te bedienen.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
31
De school heeft een intake met toekomstige ouders.
Zijn de kinderen jonger dan 3 jaar dan gaat er een vooraanmeldingsformulier mee. Al die kinderen
komen op de vooraanmeldingslijst. Tot 75 kinderen gaan we er van uit, dat ze geplaatst kunnen
worden. Daarboven komen ze op een wachtlijst.
Zijn de kinderen 3 jaar of ouder dan krijgen de ouders een aanmeldingsformulier. Ook kinderen, die al
eerder aangemeld zijn, krijgen rond hun derde verjaardag het aanmeldingsformulier toegestuurd.
Dit formulier is van belang, omdat de ouders daarop aan moeten geven of hun kind eventueel in
aanmerking komt voor een aangepast onderwijsarrangement.
Zij instromers worden door de ouders aangemeld.
School neemt contact op met de afleverende school om te weten of er speciale leerbehoeftes zijn.
Als er ruimte is en de Daltonschool Rijnsweerd kan de leerling een passend onderwijs arrangement
bieden, dan wordt de betreffende leerling toegelaten.
6.4.2 Toelating leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte die de basisondersteuning
overstijgt
Door de Wet op het Passend Onderwijs heeft de eerste school waar ouders hun kind aanmelden
zorgplicht. Als blijkt dat de leerling extra ondersteuning nodig heeft, is deze school verantwoordelijk
voor het realiseren van passend onderwijs, al dan niet op een reguliere school. In Utrecht dragen de
Utrechtse schoolbesturen gezamenlijk deze zorgplicht. Zij achten het hun gezamenlijke
verantwoordelijkheid om voor elk Utrechts kind een passend onderwijsaanbod te bieden. Dat kan op
de school van aanmelding zijn, of op een andere school c.q. voorziening binnen het SWV.
Wanneer een kind wordt aangemeld waarbij het vermoeden bestaat, of duidelijk is dat de extra
ondersteuning de basisondersteuning overstijgt, dan benoemt de school dit bij de aanmelding. De
school meldt ouders dat zij een onderzoek doen om na te gaan of de school aan de
onderwijsbehoefte van de leerling kan voldoen. Uitgangspunten hierbij zijn:
- het belang van het kind
- de mogelijkheden van de school (in combinatie met het SWV en ketenpartners) om
het ontwikkelingsproces van het kind te ondersteunen.
Het onderzoek over de toelating mag niet meer dan 4 weken in beslag nemen. De directeur kan
beslissen het kind toe te laten , tijdelijk toe te laten of niet toe te laten. Dit besluit wordt uiterlijk 2
weken na afronding van het onderzoek schriftelijk aan de ouders bekend gemaakt.
Als niet onmiddellijk duidelijk is of toelating succesvol kan zijn, kan worden besloten het kind
voorlopig te plaatsen. Gedurende een vooraf bepaalde observatieperiode zal dan nader worden
onderzocht of definitieve toelating mogelijk is, waarna een definitief besluit hierover door de directeur
genomen wordt.
Indien het kind niet wordt toegelaten worden daarbij de redenen benoemd en gemeld, dat het
mogelijk is bezwaar te maken bij een toelatingscommissie. Indien de school de leerling niet toe laat,
dient de school er zorg voor te dragen dat een andere school bereid is de leerling aan te nemen.
6.5 Leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte (‘steun waar nodig’)
6.5.1 Advies & Ondersteuning en Arrangementen vanuit het SWV
Als bij aanmelding, of in een later stadium blijkt dat een leerling extra ondersteuning nodig heeft, kan
de school een beroep doen op het SWV middels het inschakelen van ‘Advies & Ondersteuning’ of het
aanvragen van een arrangement.
Om de aanwezige kennis en expertise van de SWV WSNS en de REC’s te behouden en te bundelen
heeft het SWV besloten een groot deel van deze expertise te bundelen in het Team Passend
Onderwijs (TPO). De advisering en ondersteuning (A&O) van het TPO ondersteunt leerlingen, scholen
en leerkrachten. Zij doen dat bijv. door deel te nemen aan overleggen, advies te geven gericht op de
leerling, de leerkracht en de intern begeleider en door het bieden van ondersteuning. Het gaat hierbij
om advisering en ondersteuning binnen verschillende expertisevelden met in eerste instantie als doel
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
32
een arrangementaanvraag te voorkomen. Als blijkt dat de aangeboden advisering en ondersteuning
onvoldoende is gebleken kan vanuit ‘A&O’ worden doorgeschakeld naar ondersteuning in de
arrangeerroute. Op de website van het SWV Utrecht PO staat de precieze route naar extra
ondersteuning beschreven.
6.5.2 Leerlingen met een ontwikkelingsperspectief
Basisscholen moeten voor alle leerlingen die extra ondersteuning krijgen die buiten de
basisondersteuning valt ( dus van het SWV of het speciaal onderwijs cluster 1 en 2) een
ontwikkelingsperspectief opstellen. Wanneer een school een arrangement aanvraagt bij het SWV
Utrecht PO maakt een ontwikkelingsperspectief deel uit van de aanvraag.
Een ontwikkelingsperspectief ( OPP ) beschrijft de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van
de leerling tijdens de schoolcarrière. Daarnaast bevat het in elk geval de te verwachten
uitstroombestemming en de onderbouwing daarvan (stimulerende en belemmerende factoren die van
invloed zijn op het onderwijsproces). Het ontwikkelingsperspectief ( OPP ) wordt vastgesteld, nadat
hierover op overeenstemming gericht overleg met de ouders is gevoerd. Bij de aanvraag van een
zorgarrangement wordt het OPP vooraf door de ouders voor akkoord ondertekend. Als ouders het hier
niet mee eens zijn, kunnen zij terecht bij de geschillencommissie voor ouders. De school evalueert het
ontwikkelingsperspectief jaarlijks met de ouders en stelt het zo nodig bij.
De Inspectie van het Onderwijs ziet toe op de kwaliteit van het onderwijs, en daarmee ook op het
ontwikkelingsperspectief. Scholen zijn verplicht in BRON te registreren wanneer een leerling een
ontwikkelingsperspectief heeft.
6.5.3 Speciaal (basis-)onderwijs (‘speciaal als het moet’)
Wanneer de basisschool niet (meer) aan de onderwijsbehoeften van een leerling kan voldoen, kan het
voorkomen dat plaatsing op een school voor speciaal (basis)onderwijs beter recht doet aan deze
onderwijsbehoefte. De school voert hierover overleg met de ouders en vraagt bij overeenstemming
een toelaatbaarheidsverklaring speciaal onderwijs (TLV) aan bij de commissie
toelaatbaarheidsverklaringen van het SWV Utrecht PO.
Een leerling moet in principe de reguliere lijn van de school kunnen volgen. Bij hoge uitzondering kan
hiervan worden afgeweken, echter moet er dan in het daaropvolgende half jaar een duidelijke
ontwikkelingsgroei meetbaar zijn bij de leerling.
Het kan voorkomen dat school tot de conclusie komt dat regulier onderwijs niet (meer) de juiste
onderwijsplaats is voor een leerling. Dan kan overplaatsing naar het Speciaal Onderwijs (SO) worden
geadviseerd. Die beslissing wordt gebaseerd op geëvalueerde doelen in het OPP ( Ontwikkelings
Perspectief Plan ).
Voorwaarde is dat de doelen niet behaald zijn, ondanks de inzet van externe ondersteuning
gedurende minimaal een half jaar en de school deze aantoonbaar heeft omgezet in concreet
handelen.
In geval van gedragsproblematiek telt bovendien het criterium dat de veiligheid van leerling,
klasgenoten en leerkracht gewaarborgd moet zijn.
Het IQ van de leerling moet passend zijn bij de mogelijkheid het regulier onderwijs te kunnen volgen.
In geval van plaatsing in het speciaal (basis-)onderwijs zijn er thans twee mogelijkheden:
1. Speciaal basisonderwijs
Leerlingen met een algehele ontwikkelingsachterstand (minimaal IQ 55), leerlingen met sociaalemotionele problematiek waardoor een ernstige onderwijsachterstand is ontstaan of leerlingen
met een disharmonisch ontwikkelingsprofiel komen in aanmerking voor een
ondersteuningsarrangement vanuit het samenwerkingsverband SWV Utrecht PO. In het
ondersteuningsplan van het SWV PO Utrecht zijn de procedure en de criteria opgenomen.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
33
2.
Speciaal onderwijs
Wanneer er sprake is van een leerling met een lichamelijke of verstandelijke handicap, of
leerlingen met psychiatrische problemen of ernstige gedragsproblemen, kan een leerling in
aanmerking komen voor een ondersteuningsarrangement vanuit het speciaal onderwijs binnen
het samenwerkingsverband.
School en ouders doen samen een aanvraag voor plaatsing in het speciaal onderwijs (SO) bij het
SWV Utrecht PO. In het ondersteuningsplan van het SWV Utrecht PO zijn de procedure en de
criteria opgenomen.
Daarnaast zijn er nog specifieke mogelijkheden voor leerlingen die onder cluster 1 en cluster 2 vallen.
De wijzigingen omtrent Passend Onderwijs zijn voor deze clusters anders: zij vallen niet onder het
SWV.
Leerlingen cluster 1
Binnen cluster 1 geldt het streven dat zoveel mogelijk leerlingen met een visuele beperking op
reguliere scholen onderwijs volgen. Om dat te realiseren wordt door een cluster 1 organisatie aan
reguliere scholen onderwijsondersteuning op maat gegeven: ambulante onderwijskundige
begeleiding, advies, coaching, instructie, collegiale consultatie en cursussen. Daarnaast worden er
nieuwe eigentijdse vormen van onderwijstoepassing geïntroduceerd (bijvoorbeeld het combineren van
regulier en speciaal onderwijs).
Ouders en scholen die een vermoeden hebben dat hun kind/leerling een visuele beperking heeft
kunnen hun kind aanmelden bij Bartiméus of Visio. Op grond van de resultaten van onderzoek
beoordeelt een Commissie van Onderzoek of de leerling, op basis van landelijke toelatingscriteria,
recht heeft op ambulante onderwijskundige begeleiding of op onderwijs van een onderwijsinstelling
voor leerlingen met een visuele beperking
Leerlingen cluster 2
Onderwijs en Ambulante Begeleiding voor leerlingen in cluster 2 wordt binnen het SWV Utrecht PO
verzorgd door een tweetal instellingen: Auris en Kentalis. Onderling hebben zij het werkgebied in
Utrecht verdeeld.
Na de herinrichting onderscheidt cluster 2 verschillende vormen van onderwijs en ondersteuning aan
auditief en/of communicatief beperkte leerlingen. Deze vormen zijn onderverdeeld in drie
hoofdvormen: intensief, medium en licht. Het onderwijsarrangement wordt gekoppeld aan
kwaliteitsindicatoren die door cluster 2 zijn geformuleerd, geborgd en gemonitord op landelijk niveau.
Vanuit het SWV Utrecht PO worden centrale afspraken gemaakt over de
ondersteuningsmogelijkheden vanuit deze clusters.
Bijlage: Standaard voor de Basisondersteuning
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
34
7
De schoolorganisatie
7.1 De Stichting Openbaar Primair Onderwijs Utrecht
De stichting
De Stichting Openbaar Primair Onderwijs Utrecht (SPO Utrecht) is een openbaar schoolbestuur, dat
verantwoording aflegt aan de gemeente Utrecht. Het bestuur bestaat uit 2 leden. Een Raad van
toezicht houdt namens de gemeente Utrecht toezicht op de stichting en het bestuur.
Directeuren
De directeur van de school is verantwoordelijk voor goed onderwijs en de integrale aansturing van de
school. In het managementstatuut zijn de taken en bevoegdheden van bestuur en directeuren
vastgelegd. Binnen de school worden taken en bevoegdheden verdeeld op basis van deskundigheid,
affiniteit en ontwikkelingsmogelijkheden van personeel. De gekozen schoolorganisatie past bij de
wijze waarop de school de onderwijsdoelen wil bereiken.
Verantwoordelijkheid, inspiratie, zorg en respect zijn sleutelwoorden binnen de stichting, niet alleen in
de klas, maar ook binnen de organisatie als geheel. De stichting biedt, onder meer in de vorm van
begeleide netwerken, intervisiebijeenkomsten, workshops en GMR netwerkbijeenkomsten,
gelegenheid om ook buiten de school in gesprek te zijn met collega’s die voor dezelfde opgave staan.
Van alle medewerkers wordt deskundigheid, een professionele betrokkenheid, het vermogen om open
te staan voor veranderingen en in te kunnen spelen op een veranderende omgeving en last but not
least, een gezond gevoel voor wat haalbaar is gevraagd.
7.2 De schoolorganisatie
Binnen onze schoolorganisatie van onderscheiden zich een drietal functies: niet-onderwijzend
personeel, leerkrachten en directie.
Het niet-onderwijzend personeel bestaat uit 2 conciërges en een administratieve kracht. De
conciërges worden ingeleend bij UW en drukken dus niet op de schoolformatie. Het is echter
wenselijk dit personeel deel uit te laten maken van het vaste personeelsbestand
Het overgrote deel van het team wordt gevormd door medewerkers met de functie van
groepsleerkracht.
De functie van directeur wordt ingevuld door één persoon die vijf dagen werkt. Daarnaast
heeft de adjunct 2 dagen taakverlichting.
De functie van IB-er is een fulltime functie.
De leerkracht RT is ingedeeld al leraar ondersteuner en werkt fulltime.
Er zijn 3 bouwcoördinatoren
Er is een schoolopleider
Er is een Daltoncoördinator
Er zijn twee autisme specialisten
Er is een coördinator ICT
Er is een coördinator Cultuur
Er is een coördinator Het Jonge Kind
Er is een coördinator Wetenschap en Techniek
Vanuit de leerkrachtengroep is de wens om een goed functionerend middenkader van coördinatoren
te hebben.
bouwcoördinatoren die de (onderwijs)inhoudelijke ontwikkeling van een bouw sturen. Zij zijn
hiervoor om de week een ochtend per week vrijgesteld.
een intern begeleider die, samen met de directie zorg draagt voor het zorgverbredingproces
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
35
binnen de school. De intern begeleider is fulltime op school.
Daarnaast zijn er nog een aantal ambities op organisatieniveau.
we werken in een zelfsturend team
we hanteren teamteaching als instrument
7.2.1 Overlegstructuur
De (team) overleggen worden op jaarbasis vastgesteld en op de jaarplanning vastgelegd.
De overlegmomenten vinden in een vier wekenritme plaats:
- inhoudelijk teamoverleg o.l.v. de directeur,
- bouwoverleg o.l.v. de bouwcoördinator,
- overleg in het kader van de zorgverbreding (consultatie, signaleringsbespreking,
groepsbespreking),
-overleg over onze manier van werken op Daltonmanier o.l.v. de Daltoncoördinator.
De Medezeggenschapsraad overlegt ongeveer 6 keer per jaar. Zij bestaat uit een ouder- en
teamgeleding van ieder 4 personen. Op uitnodiging is de directeur als adviserend lid bij dit overleg
aanwezig.
7.2.2 Ouders in de schoolorganisatie
Naast de medezeggenschapsraad kent elke groep 2 klassenouders, die de leerkracht ondersteunen bij
de aansturing van allerlei activiteiten.
7.2.3 Externe contacten
Naast deelname aan het in 7.1 beschreven bovenschoolse overleg, functioneert de school in de
volgende samenwerkingsverbanden:
De SPO organiseert voor de diverse coördinatoren een netwerk.
De intern begeleider neemt deel aan een netwerk voor intern begeleiders.
De bouwcoördinatoren nemen deel aan het netwerk voor bouwcoördinatoren
De schoolopleider neemt deel aan hert netwerk voor schoolopleiders.
De specialisten ASS nemen deel aan het netwerk voor gedragspecialisten.
De directeur neemt deel aan het DOPO ( directieoverleg SPO ) en netwerk voor
Daltondirecteuren.
De Daltoncoördinator neemt deel aan het netwerk van Daltoncoördinatoren.
De cultuurcoödinator heeft contact met het UCK.
In verband met Wetenschap en Techniek werkt de school samen met ITT ( PABO ) en de UU.
De school wordt een kindcentrum. Daarvoor is uitgebreid overleg met de kinderopvang
Partou Jan Muschlaan.
Voor het digitale systeem van planning werkt school samen met Edukim.
Voor externe onderzoeken voor leerlingen werken we samen met het UPPP.
7.2.4 Planning en jaaractiviteiten
Voor het organisatiedeel van de schoolactiviteiten wordt jaarlijks een jaarplanning gemaakt door de
directie. In deze jaarplanning zijn o.a. opgenomen: teamoverleg, schoolfestiviteiten, buitenschoolse
activiteiten, schoolreis/-kamp, ouderavonden, rapportgesprekken, etc. Deze jaarplanning wordt
jaarlijks besproken, ruim voor de zomervakantie. Wijzigingen en aanvullingen leiden tot de definitieve
jaarplanning.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
36
8
Personeelsbeleid
8.1 Inleiding
In dit hoofdstuk beschrijven wij op welke wijze ons personeelsbeleid bijdraagt aan het realiseren van
de doelstellingen van de stichting en onze school. Het personeelsbeleid van de stichting is vastgelegd
in het Integraal Personeelsbeleidsplan (IPB).
8.2 Het personeelsbeleid van de Stichting Openbaar Primair Onderwijs
Integraal Personeelsbeleidsplan (IPB)
In het integraal personeelsbeleidsplan opgesteld, waarin de uitgangspunten van het personeelsbeleid,
het bovenschoolse personeelsbeleid en de beleidskaders voor het schoolbeleid zijn opgenomen.
De stichting gaat uit van de visie dat een professioneel werkklimaat de basis is voor goed onderwijs.
Met professionaliteit wordt bedoeld een goed samenspel van betrokkenheid en vakbekwaamheid van
medewerkers. Wie met plezier werkt, verantwoordelijkheid draagt, uitdaging heeft, zich gewaardeerd
weet en professionele feed back krijgt is beter in staat om goed onderwijs te bieden. Daarom is een
goed werkklimaat niet alleen voor het welzijn van personeel maar ook voor de kwaliteit van het
onderwijs van groot belang.
Het personeelsbeleid is er op gericht om de voorwaarden te scheppen voor een goed werkklimaat.
Werken bij de stichting betekent ook zelf een bijdrage leveren aan het werkklimaat: dat bepaal je
immers met zijn allen. In dit plan wordt dan ook uitgegaan van een actieve en constructieve bijdrage
van zowel management als personeel bij de vormgeving van het werkklimaat. De
eindverantwoordelijkheid ligt bij het management.
Het personeelsbeleid van de stichting is geformuleerd rond de volgende kernthema’s:
De organisatie: functies, taken en verantwoordelijkheden
Opleiden
Werving en selectie
Begeleiden en beoordelen
Deskundigheidsbevordering en ontwikkeling
Mobiliteit
Arbeidsomstandigheden en personeelszorg
Leeftijdsbewust personeelsbeleid
Formatiebeleid
Secundaire arbeidsvoorwaarden
Medezeggenschap
Werkgelegenheidsbeleid
Voor zover er sprake is van een nadere uitwerking van het IPB op schoolniveau wordt dat in 8.4.
omschreven.
8.3 Vrouwen in de schoolleiding
De SPO Utrecht streeft naar een evenredige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen binnen de
schoolleiding bij de opleiding, werving en benoeming van nieuwe directeuren.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
37
8.4 Personeelsbeleid op onze school
8.4.1 Opleiden
Binnen onze school wordt groot belang gehecht aan een goede introductie en begeleiding van
vervangers en nieuwe leerkrachten. Bij de introductie en begeleiding van nieuwe leerkrachten wordt
een onderscheid gemaakt tussen nieuwe, ervaren leerkrachten en nieuwe, onervaren leerkrachten. In
beide gevallen is er sprake van introductie door middel van documentatie over de school en het
onderwijs.
Daarnaast besteden we ook veel aandacht aan de betrokkenheid van stagiaires. Wij willen, dat alle
stagiaires een wezenlijke taak hebben in onze school. Veel studenten willen hun lio-stage bij ons op
school afronden. Daarvoor hebben we in onze school een schoolopleider.
Hieronder staat haar rol omschreven.
De schoolopleider
Op Daltonschool Rijnsweerd werkt een schoolopleider. De schoolopleider is elke woensdag ambulant
om haar taken uit te voeren. De schoolopleider is opgeleid door SPO Utrecht en ze heeft het ALPO
professionaliseringstraject gevolgd om ook deze studenten goed te kunnen begeleiden.
De taken die vallen onder de verantwoordelijkheid van de schoolopleider zijn onder andere:
- Het begeleiden van startende leerkracht (start tot beoordeling)
- Het begeleiden van ervaren nieuwe collega's
- Het begeleiden van collega's met een hulpvraag
- Het voeren van POP gesprekken met teamleden
- Het begeleiden van studenten en praktijkopleiders
- Het onderhouden van contacten met ITT en UU, o.a door deel te nemen aan
SWV
- Informatie verzorgen voor teamleden en schoolleiding
Vanaf schooljaar 2015-2016 doet Rijnsweerd mee als pilot school voor meerjarig onderzoek van ALPO
studenten.
8.4.2 Werving en selectie
Team en directie besteden veel aandacht aan werving en selectie van nieuw personeel. Dit gebeurt
op basis van een nadrukkelijke profilering van het Daltonconcept en het concept van Eigen Keuze.
- Sollicitatiebrieven worden met zorg behandeld: betrokkene ontvangt een kennisgeving
van ontvangst en de brief wordt bewaard in een dossier. Bij een vacature wordt dit
dossier geraadpleegd.
- Studenten van diverse opleidingen (pabo, vmbo) krijgen de gelegenheid stage te lopen
op onze school. Een teamlid zorgt hierbij voor de interne communicatie en aansturing.
- Goed, regelmatig contact en overleg met de beleidsmedewerkster ‘personeelszaken’ van
de SPO, die zorg draagt voor de werving en selectie van nieuw personeel voor alle
scholen.
8.4.3 Begeleiden en beoordelen
Het begeleidingsbeleid is erop gericht duidelijk te zijn in wat er verwacht wordt alsook ruimte te
geven voor initiatief en ontplooiing. Het vraagt om een actieve en positief kritische aanpak van zowel
het nieuwe personeelslid als de begeleider in de school. Het doel van structurele begeleiding van
personeel is gericht op het bieden van een kader voor ontwikkeling en ontplooiing van personeel, het
opsporen van talenten, het goed afstemmen van kwaliteiten op taak en functie, het tijdig bijsturen en
corrigeren indien het personeelslid en/of de leidinggevende van mening is dat het functioneren
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
38
onvoldoende (inspirerend) is.
De gesprekscyclus van de SPO wordt gehanteerd.
8.4.4 Deskundigheidsbevordering en ontwikkeling
Bij het houden van de functioneringsgesprekken is de afgelopen jaren ook gesproken over de wensen
van scholing en groei van leerkrachten.
Twee kernvragen staan centraal bij het bepalen van het P.O.P.:
- Welke ontwikkeling is gewenst om de inhoudelijke doelen van de school te bereiken?
- Wat vraagt dat van mij aan vaardigheden, kennis, gedrag? Welke kwaliteiten heb ik en
wat wil ik verder ontwikkelen?
- Waar sta ik in mijn loopbaan? Waarin wil ik verder ontwikkelen?
Meer dan ooit zal op schoolniveau aan de ene kant samenwerking en teamontwikkeling centraal staan
en aan de andere kant de persoonlijke ontwikkeling en groei van het personeel. Het PAB-budget
( Personeels-en arbeidsmarkt ) geeft ons financiële ruimte om ontwikkeling vorm te geven.
8.4.5 Mobiliteit
De school biedt leerkrachten de mogelijkheid van groep te veranderen als daar mogelijkheden voor
ontstaan. In functioneringsgesprekken kunnen leerkrachten hun wensen naar voren brengen en als er
mogelijkheden zijn, kan een leerkracht doorstromen.
Ook wordt er gekeken in gesprekken of de leerkrachten zich op onze school thuis voelen. Als een
leerkracht zich niet thuis voelt op onze school of als de leerkracht meer ervaring op wil doen, dan
willen we proberen via de SPO een andere, meer passende werkkring te vinden.
Interne mobiliteit op schoolniveau wordt jaarlijks belicht bij het maken van de personeelsinzet voor
het nieuwe schooljaar. Criteria en afspraken die tot nu toe gehanteerd werden ten aanzien van
personeelsinzet en de interne mobiliteit zijn:
aangegeven wensen en voorkeuren in relatie tot aanwezige kwaliteiten van collega’s
continuïteit voor groepen en bouwen is belangrijk ten aanzien van leerkrachten
een zo goed mogelijke verdeling over de bouwen van ervaren/onervaren, nieuwe/bekende,
mannelijke/vrouwelijke leerkrachten wordt nagestreefd
interne mobiliteit verhoogt werkplezier en geeft nieuwe ruimte en impulsen. Niemand kan
dus rechten opbouwen op een bepaalde vrije dag of een bepaalde groep/bouw
niet meer dan twee groepsleerkrachten in één groep en duo’s zoveel mogelijk combineren op
basis van aanwezige kwaliteiten
Het team ontvangt alle SPO vacatures over de mail.
8.4.6 Arbeidsomstandigheden en personeelszorg
Over het algemeen kunnen we stellen, dat we een “redelijk” ziekteverzuim hebben op onze school.
We prijzen ons gelukkig dat het zo is. Door collega’s met langdurige ( psychische ) klachten, niet
school gerelateerd, is het getal van het ziekteverzuim nog te hoog.
We streven er naar dat omlaag te brengen, maar door calamiteiten is dat in het schooljaar 2014-2015
niet gelukt. Daarvoor waren we op de goede weg met een verzuim van 3,4 %.
Rekening houdend met de calamiteiten kunnen we stellen, dat we op de weg zijn om ons
ziekteverzuim te beperken tot 3,5 %.
8.4.7 Leeftijdsbewust personeelsbeleid
Het taakbeleid biedt de gelegenheid om enerzijds gebruik te maken van verschillende kwaliteiten van
personeel, maar ook om de balans inspanning – ontspanning per persoon te bewaken.
Zoals reeds hierboven aangegeven kan ook op andere beleidsterreinen leeftijdsbewust
personeelsbeleid gevoerd worden. De aandacht voor de werkbelasting van de oudere leerkracht dient
vanuit de leidinggevende systematisch aan bod te komen in het functioneringsgesprek waarin ruimte
is voor wensen, verwachtingen en ideeën is hierbij noodzakelijk. Het benutten van BAPO en
beschikbare gelden uit het PAB-budget kunnen ondersteunend zijn binnen dit onderdeel van het
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
39
personeelsbeleid.
8.4.8 Formatiebeleid
Op basis van het bestuursformatieplan wordt jaarlijks het formatieplan opgesteld. Op basis van
inkomsten/uitgaven en de aangegeven wensen vanuit het team stelt de directeur een voorstel op.
In overleg met de SPO wordt gekeken naar de inkomsten.
Bij de opstelling van het formatieplan wordt gebruik gemaakt van het format ‘formatieplan’.
Het voorstel wordt voorgelegd een het team en vervolgens aan de MR.
Indien iedereen akkoord gaat, wordt het formatieplan goedgekeurd door de MR.
8.4.9 Secundaire arbeidsvoorwaarden
Op stichtingsniveau wordt gewerkt aan het creëren aan secundaire arbeidsvoorwaarden.
Hieronder beschouwt de SPO in eerste instantie de zorg, begeleiding en mogelijkheden voor
professionalisering van personeel. Daarnaast zijn er “extraatjes” voor personeel, zoals het
kerstcadeau, een extra reiskostenvergoeding. De SPO streeft naar realisering van andere secundaire
arbeidsvoorwaarden, waarvan het beloningsbeleid onderdeel kan zijn.
Op schoolniveau wordt de ‘lief-en-leedpot’ en het koffie- en theegeld voortaan bekostigd vanuit het
schoolbudget.
Ook wordt er gestreefd 1 per jaar een teambijeenkomst te houden, waarbij een dagdeel besteed
wordt aan gezamenlijke ontspanning.
Op studiedagen wordt er altijd een lunch verzorgd.
8.4.10 Medezeggenschap
Het is uitermate prettig te kunnen stellen op onze school een goed functionerende en bekwame
medezeggenschapsraad is. Dit is van groot belang bij de beleidsontwikkeling- en vaststelling van de
school.
Vertrouwen en openheid in communicatie zijn onontbeerlijk voor een goed functionerende MR. De
communicatie tussen ouders en school heeft dan ook tijdens diverse vergaderingen centraal gestaan,
waarna op teamniveau een vervolg plaatsvond.
Een van de leden van de personeelsgeleding onderhoudt de contacten met de GMR en brengt
daarvan verslag uit in de MR bijeenkomsten.
Er wordt ongeveer 6 x per jaar door de MR vergaderd waarbij de directeur aansluit als dat nodig is.
8.4.11 Werkgelegenheidsbeleid
De SPO Utrecht werkt sinds 2002 met werkgelegenheidsbeleid.
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
40
9
Beleidsvoornemens
9.1 Aanpak en werkwijze
Onze school werkt planmatig aan de ontwikkeling van het onderwijs. Dat is een cyclisch proces: we
stellen doelen, werken aan verbetering, gaan na of verbeteringen ook leiden tot meer resultaat,
borgen zaken die goed lopen en stellen nieuwe doelen. In dit hoofdstuk zijn de ontwikkelpunten voor
de komende vier jaar, die in de vorige hoofdstukken benoemd zijn op hoofdlijnen weergegeven in een
meerjarenplanning. Deze meerjarenplanning is leidraad voor de ontwikkeling van de school in de
komende vier jaar. Op basis daarvan maken we jaarlijks, na evaluatie van het vorige plan, een
concreet jaarplan, waarin doelen, aanpak, concrete activiteiten, betrokkenen en tijdpad vermeld
staan.
9.2 Meerjarenplanning
In onderstaand schema is de meerjarenplanning van onze school voor 2015-2019 opgenomen:
Thema
Kwaliteitsbeleid
Doelstelling
2015-2016
Handhaven /
verbeteren
Afnemen
enquêtes
Onderwijsbeleid
Continue
bewaking en
verbetering
van ons
onderwijs
Zorgbeleid
Een
doorgaande
lijn 0-12 jaar
vorm geven.
Kindcentrum
Beleid t.a.v. de
schoolorganisatie
Integratie
leerkrachten
en PM-ers
dagopvang.
Een team,
dat
“eigenaar” is
van het totale
functioneren
van de
school
Personeelsbeleid
2016-2017
Aanmelden
Excellente school.
Afnemen
enquêtes.
Leerlijn
Uitbreiden W&T,
programmeren natuur.
opzetten met Utrechts
partners.
Verkeersveiligheid
ITT en UU
Label hernieuwen
Meer
onderzoek
doen bij
natuurkennis
Uitbreiden KC. Uitbreiden KC.
Evalueren /
Evalueren /
bijstellen van
bijstellen van
zorg.
zorg.
Integreren
Integreren
Evalueren /
bijstellen
Evalueren /
bijstellen
Verdelen
taken
leerkrachten
en PM-ers
Evalueren /
bijstellen
2017-2018
2018-2019
Afnemen
enquêtes
Evaluatie ter
voorbereiding
schoolplan
2019-2023
Uitbreiden
Voorbereiden
W&T, natuur voor
schoolplan
definitieve
implementatie
van natuur en
techniek.
UVL
hernieuwen.
KC moet een Voorbereiden
doorgaande
voor
lijn hebben
schoolplan
op het gebied 2019-2023
van
onderwijs,
zorg en
opvoeding.
Evalueren /
Geïntegreerd
bijstellen
team
Komen tot
een
geïntegreerd
team
Evaluatiejaar
Tevens
voorbereiding
voor het
maken van
het
schoolplan
2019-2023
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
41
9.3 Jaarplan
Jaarlijks maken wij een jaarplan, gebaseerd op de meerjarenplanning in het schoolplan. Het jaarplan
geeft ons de gelegenheid concrete activiteiten te benoemen die dat jaar plaatsvinden, eerdere
activiteiten te evalueren en borgen alsmede de meerjarenplanning desgewenst bij te stellen.
Bovendien kan de inzet van personeel en financiën voor dit specifieke schooljaar afgestemd worden
op deze activiteiten, zodat een integrale aansturing plaatsvindt. In het jaarplan komen de volgende
zaken naar voren:
1.
Welke doelen worden bereikt
2.
Welke activiteiten worden uitgevoerd
3.
Het tijdpad waarbinnen de activiteiten plaatsvinden
4.
Wie zijn betrokken en wie is verantwoordelijk voor het proces
5.
Wanneer moet het doel bereikt zijn
6.
Hoe en wanneer worden de activiteiten geëvalueerd
Schoolplan 2015-2019 Daltonschool Rijnsweerd, een school van de SPO Utrecht
42
10
Bijlagen
10.1 Bijlage 1: Standaard voor de basisondersteuning
Ieder kind telt in Utrecht
Primair Onderwijs in Utrecht Stad
Vastgesteld door de Algemene Vergadering
van het samenwerkingsverband Passend Onderwijs PO i.o.
18 juni 2012
Inhoudsopgave
Inleiding ............................................................................................................................. 44
Opbouw van de notitie ....................................................................................................... 45
Hoofdstuk 1 Standaard voor de basisondersteuning Primair Onderwijs Utrecht .............. 46
Hoofdstuk 2 Standaard voor de basisondersteuning Primair Onderwijs Utrecht .............. 48
Bronvermelding .................................................................................................................. 55
Bijlage Begripsbepaling .................................................................................................... 56
43
Inleiding
Met de invoering van passend onderwijs krijgen schoolbesturen de plicht om iedere leerling het onderwijs en
de ondersteuning te bieden waar hij of zij recht op heeft. In het nieuwe stelsel staan de onderwijsbehoefte en
het ontwikkelingsperspectief centraal: wat heeft een leerling nodig, hoe kan de gewenste ondersteuning
worden georganiseerd en wie zijn daarvoor nodig? Goed onderwijs is de basis voor passende ondersteuning.
Goed onderwijs betekent leerkrachten met didactische kwaliteiten, een pedagogisch klimaat van hoge
verwachtingen, aandacht voor talentontwikkeling en een cultuur waarin resultaten op alle niveaus zichtbaar
worden gemaakt. Een doorlopende leer- en ondersteuningslijn en planmatig werken zijn eveneens
voorwaarden voor goed onderwijs.
De invoering van passend onderwijs is nauw verbonden met de decentralisatie van de jeugdzorg naar
gemeenten. De omslag die met beide verandertrajecten wordt beoogd komt inhoudelijk sterk overeen:
positief opvoeden, meer aandacht voor preventie, uitgaan van eigen kracht, gewone ondersteuning waar het
kan, speciaal waar het moet. Leidend principe is één kind, één gezin, één plan, één contactpersoon. Om beide
grote veranderopgaven te laten slagen is een samenhangende aanpak nodig.
In de wet passend onderwijs komt het begrip basiszorg of basisondersteuning niet voor. Om passend
onderwijs te kunnen bieden is het echter noodzakelijk dat leerlingen en ouders weten wat zij van een school
mogen verwachten, dat leerkrachten weten wat de school kan bieden, dat ondersteuners in en om de school
weten hoe zij de leerling en de school hierin zo goed mogelijk kunnen begeleiden en dat bestuurders hiervoor
ruimte bieden. Binnen het nieuwe samenwerkingsverband PO/SO, dat op uiterlijk 1 augustus 2014
operationeel is, worden hierover bindende en bestuurlijke afspraken gemaakt.
In deze notitie werken we in de vorm van zeven referenties uit wat we onder een sterke basis in het Utrechtse
primair onderwijs verstaan. In de uitwerking sluiten we aan bij de omschrijving van basisondersteuning die in
het referentiekader van de sectororganisaties is opgenomen:
Basisondersteuning
Het door het samenwerkingsverband afgesproken geheel van preventieve en licht curatieve interventies die:
a. binnen de onderwijsondersteuningsstructuur van de school,
b. onder regie en verantwoordelijkheid van de school,
c. waar nodig met inzet van expertise van andere scholen en ketenpartners,
d. zonder indicatiestelling,
e. planmatig en op een overeengekomen kwaliteitsniveau worden uitgevoerd.
Voorliggende notitie is opgesteld door de coördinatoren van de samenwerkingsverbanden PCOU, RK/AB en
SPOU, in opdracht van de stuurgroep Passend Onderwijs. In de periode januari tot en met april 2012 is de
(concept-) standaard voorgelegd en besproken met de directies en intern begeleiders van de scholen die
vallen onder de drie Utrechtse samenwerkingsverbanden primair onderwijs. Opmerkingen en/of suggesties
zijn zoveel mogelijk verwerkt.
44
Opbouw van de notitie
In het eerste hoofdstuk staan zeven referenties te lezen. Door middel van deze referenties wordt duidelijk
welk kwaliteitsniveau van passend onderwijs de besturen binnen het (op te richten, nieuwe
samenwerkingsverband) Primair Onderwijs Utrecht Stad willen bereiken.
Er is gewerkt met referenties, omdat het hier gaat om bindende afspraken met betrekking tot een
streefniveau van basisondersteuning; niet alle basisscholen in Utrecht zullen op dit moment aan dit niveau
kunnen voldoen. Dit sluit aan bij de ambitie van de besturen om de lat hoog te leggen en brengt een duidelijke
scheiding aan tussen de verantwoordelijkheid van de verschillende schoolbesturen versus die van het nieuw op
te richten samenwerkingsverband. De schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor de basisondersteuning, het
samenwerkingsverband voor de extra ondersteuning.
Deze notitie markeert dat alle Utrechtse schoolbesturen zich zullen inspannen om in hun schoolbeleid dit
streefniveau binnen enkele jaren te halen en duurzaam zo hoog te houden.
In hoofdstuk 2 wordt een checklist van referenties met indicatoren beschreven. De indicatoren zijn
richtinggevend en dienen ter ondersteuning van de school. Aan de hand van deze indicatoren kan de
school nagaan of, en zo ja in hoeverre, de school voldoet aan de basisondersteuning zoals is
afgesproken binnen het Utrechtse primair onderwijs.
De indicatoren zijn tot stand gekomen op basis van de volgende uitgangspunten:
De school heeft, binnen de door het samenwerkingsverband gestelde marge, een aanbod
voor preventieve en (licht) curatieve (onderwijs)ondersteuning.
De school hanteert voor haar onderwijsondersteuning de eisen die het toezichtkader van de
onderwijsinspectie stelt aan zorg en begeleiding.
Het onderwijspersoneel voldoet aan de professionele eisen zoals vastgelegd in het ‘Besluit
bekwaamheideisen’ (Staatsblad, 23 augustus 2005).
Bij het opstellen van de referenties en de indicatoren hebben wij ons gebaseerd op ‘De IJkpunten voor
basiszorg in het primair onderwijs’3, het Referentiekader Passend Onderwijs4 en de Wetsvoorstellen in het
kader van Passend Onderwijs (zie bronvermelding).
We besluiten de notitie met een bijlage waarin de gebruikte begrippen worden toegelicht.
3
4
Hoffmans, C.J.M. (2010). IJkpunten voor basiszorg in het primair onderwijs, Emmeloord: Hoffmans & Heegsma.
Referentiekader Passend Onderwijs (eindversie, 21 februari 2012).
45
Hoofdstuk 1
Standaard voor de basisondersteuning Primair
Onderwijs in Utrecht Stad
De schoolbesturen van het Primair Onderwijs in Utrecht Stad spreken in het kader van een stedelijke,
Utrechtse, standaard voor de basisondersteuning middels, zeven referenties, het volgende streefniveau af:
1.
De school voert een helder beleid op het terrein van leerling-ondersteuning dat gebaseerd is op de
zeven uitgangspunten van afstemming en de cyclus van handelingsgericht werken.
De school werkt volgens de zeven uitgangspunten van afstemming bij het bieden van onderwijs en
ondersteuning aan leerlingen en heeft de leerling-ondersteuning ingericht volgens de cyclus van
handelingsgericht werken.
2.
De school heeft in haar schoolondersteuningsprofiel vastgesteld hoe zij tegemoet komt aan
kinderen met specifieke onderwijsbehoeften.
De school heeft beschreven hoe zij haar aanbod afstemt op kinderen met specifieke
onderwijsbehoeften. Er zijn afspraken gemaakt over het aanbod voor leerlingen met d yslexie of
dyscalculie, die conform de protocollen ‘Leesproblemen en Dyslexie’ en ‘Protocol Ernstige
RekenWiskundeproblemen en Dyscalculie’ begeleid worden.
De school beschrijft hoe onderwijsprogramma’s en leerlijnen afgestemd zijn op leerlingen met een meer of
minder dan gemiddelde intelligentie. De begrenzing van ondersteuning voor leerlingen op basis van IQ
alleen wordt vermeden.
Voor leerlingen die (structureel) op een of meerdere punten een afwijkend onderwijsprogramma volgen
(een arrangement) stelt de school een ontwikkelingsperspectief op. Dit beschrijft hoe dicht de leerling de
gestelde doelen kan benaderen en welke extra ondersteuning daarvoor nodig is.
3.
De school heeft een effectieve interne ondersteuningsstructuur.
De school zorgt voor de interne begeleiding van zowel de leerkrachten als de leerlingen. De school heeft
zicht op de ontwikkeling van leerlingen en volgt systematisch de vorderingen en ontwikkelingen van de
leerlingen. De uitkomsten worden vastgelegd in een digitaal leerlingvolgsysteem.
De school bepaalt jaarlijks de effectiviteit van de leerling-ondersteuning en past het beleid zo nodig aan.
Daarbij beoogt de school dat kinderen zich optimaal en aantoonbaar ontwikkelen. Hetgeen betekent dat
de tussen- en eindopbrengsten op de toetsresultaten tenminste zijn wat op grond van de kenmerken van
de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
4.
De school heeft een goed pedagogisch klimaat en is fysiek en sociaal gezien veilig.
De school heeft een adequate aanpak ten behoeve van het voorkomen van gedragsproblemen, zij
hanteert een anti-pestbeleid, zij werkt volgens het handelingsprotocol kindermishandeling en zij
heeft een protocol voor medische handelingen. Er zijn afspraken gemaakt over de fysieke
toegankelijkheid van het schoolgebouw, (een) aangepaste werk- en instructieruimte(s) en de
beschikbaarheid van hulpmiddelen voor kinderen die dit nodig hebben.
De school kent een hoge leerling-/ouder-/leerkrachttevredenheid en hoge veiligheidsscores op de
enquêtes.
5.
De school hanteert effectieve (ortho)pedagogische en (ortho)didactische methoden en
aanpakken. Het team werkt gericht aan haar handelingsbekwaamheid en competenties.
De school biedt een uitdagende leeromgeving, hanteert effectieve instructiemethoden en hanteert
bewezen (ortho)pedagogische en (ortho)didactische programma’s en methodieken die gericht zijn op
sociale veiligheid en het voorkomen van gedragsproblemen.
6.
De school heeft een ondersteuningsteam en werkt effectief samen met ketenpartners en het
speciaal (basis)onderwijs.
De school heeft een effectief ondersteuningsteam, waarbij leerproblemen en opgroei- en
opvoedproblemen tijdig worden gesignaleerd in samenwerking met ketenpartners. Er is een wijkgerichte
samenwerking met jeugdzorgpartners. De curatieve zorg en ondersteuning die de school samen met
ketenpartners kan bieden is beschreven in het schoolondersteuningsprofiel.
46
De school neemt leerlingen zorgvuldig aan en draagt leerlingen zorgvuldig over volgens vastgesteld
beleid op school-, bestuurs- en stedelijk niveau.
7.
De school zet in op een goede samenwerking met ouders conform de visie afstemming en
handelingsgericht werken.
Ouders kunnen samen met de school en ieder met een eigen verantwoordelijkheid werken aan de
ontwikkeling van het individuele kind. Ouders mogen verwachten dat scholen zorgen voor deskundig
personeel. Dat geeft vertrouwen in de kwaliteit van de uitvoering van het schoolondersteuningsprofiel.
Omgekeerd mag van ouders worden verwacht dat zij de school en de leerkracht steunen in de gekozen
aanpak en dat zij thuis zo veel als mogelijk complementair handelen.
De rol van ouders en de school bij onderwijs en opvoeding is dus niet gelijk, maar wel
gelijkwaardig. Ouders zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kind. Scholen zijn
primair verantwoordelijk voor het onderwijs. Onderwijs en opvoeding zijn zo nauw verbonden dat
scholen en ouders als partners moeten optrekken om de gezamenlijke doelstelling: kinderen
maximale kansen bieden, te bereiken.
47
Hoofdstuk 2
indicatoren
Checklist referenties basisondersteuning met
In dit hoofdstuk wordt een checklist van referenties met indicatoren beschreven.
De basisondersteuning bestaat uit een aantal referenties, waarover binnen het
samenwerkingsverband door de besturen bindende afspraken gemaakt zijn. Op deze wijze bepalen zij
aan welk niveau van ondersteuning elke school binnen het samenwerkingsverband moet voldoen.
De indicatoren zijn richtinggevend en dienen ter ondersteuning van de school. Aan de hand van
onderstaande indicatoren kan de school nagaan of, en zo ja in hoeverre, de school voldoet aan de
basisondersteuning zoals is afgesproken binnen het Utrechtse primair onderwijs.
In het ondersteuningsprofiel beschrijft de school welke ondersteuning zij nu kan realiseren. Daarnaast
wordt ook beschreven hoe de school zich wil ontwikkelen. Daarmee wordt inzichtelijk welke
mogelijkheden er in de toekomst waarschijnlijk zullen zijn.
1. De school voert een helder beleid op het terrein van leerling-ondersteuning dat gebaseerd
is op de zeven uitgangspunten van afstemming en de cyclus van handelingsgericht werken.
Inspectie-eisen
De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie (9.1)5.
Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden
(1.4).
1.1 De school werkt volgens de zeven uitgangspunten van afstemming.
Bij het bieden van onderwijs en ondersteuning aan leerlingen:
1.1.1
1.1.2
1.1.3
1.1.4
1.1.5
1.1.6
1.1.7
Denken, kijken, praten en handelen we in termen van onderwijsbehoeften.
Gaan we uit van een voortdurende samenwerking tussen leerkracht, leerling, ouders en
begeleiders.
Richten we ons op het benutten van kansen en positieve factoren en het zoeken naar
mogelijkheden.
Werken we vanuit een kader dat gebaseerd is op het systeemdenken: het een heeft
invloed op het ander.
Werken we handelingsgericht: gericht op het geven van haalbare en bruikbare
adviezen.
Werken we systematisch en transparant.
Staat de leerkracht van de leerling centraal en is de leerkracht de sleutelfiguur.
1.2 De school heeft de leerling-ondersteuning ingericht volgens de cyclus van handelingsgericht
werken:
1.2.1
Leerkrachten verkennen en benoemen de onderwijsbehoeften van leerlingen o.a. door
observatie, gesprekken en het analyseren van toetsen.
1.2.2
Leerkrachten bekijken en bespreken de wisselwerking tussen de leerling, de leerkracht,
de groep en de leerstof om de onderwijsbehoeften te begrijpen en daarop af te stemmen.
1.2.3
Leerkrachten reflecteren op hun eigen rol en het effect van hun gedrag op het gedrag van
leerlingen, ouders, collega’s.
1.2.4
Leerkrachten zijn zich bewust van de grote invloed die zij op de ontwikkeling van hun
leerlingen hebben.
1.2.5
Alle teamleden zoeken, benoemen en benutten de sterke kanten en interesses van de
leerlingen, de leerkrachten, de ouders en het schoolteam.
5
De nummers verwijzen naar de indicatoren van de inspectie. De normindicatoren in het kernkader zijn gemarkeerd met een asterisk (*).
48
1.2.6
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
Leerkrachten werken samen met hun leerlingen. Ze betrekken hen bij de analyse,
formuleren samen doelen en benutten de ideeën en oplossingen van leerlingen.
1.2.7
Leerkrachten werken samen met ouders. Ze betrekken hen als ervaringsdeskundige en
partner bij de analyse van de situatie en het bedenken en uitvoeren van de aanpak.
1.2.8
Leerkrachten benoemen hoge, reële SMARTI-doelen voor de lange (einde schooljaar) en
voor de korte (tussendoelen) termijn. Deze doelen worden gecommuniceerd en
geëvalueerd met leerlingen, ouders en collega’s.
1.2.9
Leerkrachten werken met een groepsplan waarin ze de doelen en de aanpak voor de
groep, subgroepjes en mogelijk een individuele leerling beschrijven.
1.2.10 Leerkrachten bespreken minstens drie keer per jaar hun vragen betreffende het
opstellen, uitvoeren en realiseren van hun groepsplannen met de intern begeleider.
1.2.11 De onderwijs- en begeleidingsstructuur is voor eenieder duidelijk. Er zijn heldere
afspraken over wie wat doet, waarom, waar, hoe en wanneer.
1.2.12 Alle teamleden zijn open naar collega’s, leerlingen en ouders over het werk dat gedaan
wordt of is. Motieven en opvattingen worden daarbij inzichtelijk gemaakt.
De school heeft een expliciete visie op leerling-ondersteuning.
Deze visie wordt gedragen door het hele team.
De school heeft vastgelegd wat een leerling met specifieke onderwijsbehoeften is.
De procedures en afspraken over leerling-ondersteuning zijn duidelijk.
De inzet van ondersteuningsmiddelen is duidelijk.
2. De school heeft in haar schoolondersteuningsprofiel vastgesteld hoe zij tegemoet
komt aan kinderen met specifieke onderwijsbehoeften.
Inspectie-eisen
De school heeft een schoolondersteuningsprofiel opgesteld.
De school stelt bij plaatsing zo nodig een ontwikkelingsperspectief vast.
De school volgt of de leerlingen zich ontwikkelen conform het ontwikkelingsperspectief en maakt
naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzes.
2.1 De school heeft in haar schoolondersteuningsprofiel vastgesteld hoe zij tegemoet komt aan de
specifieke onderwijsbehoeften van kinderen. Te denken valt aan:
o De leerontwikkeling - specifieke aandacht en begeleiding bij (begrijpend) lezen, rekenen, taal/
spelling, leerstrategieën of problemen op het gebied van plannen en organiseren.
o De taal- en/of spraakontwikkeling - specifieke aandacht en begeleiding bij toepassen van
taalvaardigheden in relatie tot het leren op school.
o Een gerichte aanpak i.v.m. dyslexie conform de protocollen ‘Leesproblemen en Dyslexie’.
o Een gerichte aanpak i.v.m. dyscalculie conform het ‘Protocol Ernstige Reken- en /
Wiskundeproblemen en Dyscalculie’.
o Extra uitdaging - specifieke aandacht en begeleiding bij het compacten en verrijken van de
leerstof, plusactiviteiten en leerstrategieën.
o Het sociaal emotioneel functioneren - specifieke aandacht en begeleiding bij het goed kunnen
omgaan met en hanteren van eigen gevoelens en gedrag in relatie tot het leren en andere
leerlingen op school.
o
De motorische ontwikkeling - specifieke aandacht en begeleiding bij het toepassen van fijnen/of grofmotorische vaardigheden, sensomotorische vaardigheden of vaardigheden die de
aandacht/concentratie ondersteunen.
2.2 Het ondersteuningsprofiel is de bestuurlijk vastgestelde omschrijving van de basisondersteuning
en de eventuele extra ondersteuning die een individuele school biedt.
2.3 Het schoolondersteuningsprofiel bevat een oordeel over de kwaliteit van de basisondersteuning.
49
2.4 De extra ondersteuning wordt georganiseerd in de vorm van arrangementen. Deze kunnen
variëren van licht curatief en tijdelijk van aard tot intensief en langdurend of structureel van aard.
2.5 Voor leerlingen die (structureel) op een of meerdere punten een afwijkend onderwijsprogramma
volgen (een arrangement) stelt de school een ontwikkelingsperspectief op. Dit beschrijft hoe dicht
de leerling de gestelde doelen kan benaderen en welke extra ondersteuning daarvoor nodig is.
2.6 Voor lichtere arrangementen stelt de leerkracht met ondersteuning van disciplines in het
(bovenschools) ondersteuningsteam een plan op.
2.7 Het schoolondersteuningsprofiel bevat een beschrijving van het aanbod van de school aan
onderwijs, begeleiding, expertise en voorzieningen.
2.8 Het schoolondersteuningsprofiel biedt aanknopingspunten voor verdere ontwikkeling van de
leerlingondersteuning.
2.9 Het schoolondersteuningsprofiel is onderdeel van het schoolplan en de schoolgids.
2.10
Het schoolondersteuningsprofiel is na overleg met het team vastgelegd.
2.11
De (G)MR stemt in met het schoolondersteuningsprofiel.
3. De school heeft een effectieve interne ondersteuningsstructuur.
Inspectie-eisen
- De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau
dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht (1.1*).
- De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de
schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de
leerlingenpopulatie mag worden verwacht (1.2*).
- Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de
school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen (2.1*).
- De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende
leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8 (2.2*).
- De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse
taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een
taalachterstand (2.4).
- De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures
voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen (7.1*).
- De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen
(7.2).
- De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen ondersteuning nodig hebben (8.1).
- Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de
ondersteuning voor de leerlingen (8.2).
- De school voert de ondersteuning planmatig uit (8.3*).
- De school evalueert regelmatig de effecten van de ondersteuning (8.4).
- De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen (9.2).
- De school evalueert jaarlijks het onderwijsleerproces (9.3).
- De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten (9.4).
- De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces (9.5).
- De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit
(9.6).
3.1 Het ondersteuningsprofiel bevat een overzicht van:
o De functies en taakprofielen (verantwoordelijkheden en bevoegdheden) binnen de school, die
een beeld geven van de ondersteuningsstructuur.
o De gemiddelde groepsgrootte en beschikbare personeelsformatie per groep.
o Gecertificeerde expertise binnen de school.
o Samenwerkingsrelaties van de school.
3.2 Coaching en begeleiding van leerkrachten is onderdeel van de taak van de interne begeleiding.
50
3.3
3.4
3.5
3.6
Leerkrachten worden ondersteund bij het opstellen en uitvoeren van de arrangementen.
De school kan snel voldoende deskundigheid inschakelen voor hulp.
De school grijpt bij ernstige problemen snel in.
De interne ondersteuning is afgestemd op de ondersteuningsstructuur van het
samenwerkingsverband.
3.7 De school heeft normen vastgesteld voor de resultaten die zij met de leerlingen nastreeft.
3.8 De normen bevatten in elk geval de referentieniveaus taal en rekenen.
3.9 Tenminste twee maal per jaar worden de resultaten van de leerlingen geanalyseerd op school-,
groeps- en individueel niveau.
3.10
De school past op grond van verzamelde toetsgegevens twee maal per jaar de groepsplannen
en de plannen voor individuele leerlingen (zo nodig) aan.
3.11
De school bepaalt jaarlijks de effectiviteit van de ingezette ondersteuningsmiddelen.
3.12
Een arrangement kan variëren van licht curatief en tijdelijk van aard tot intensief en
langdurend of structureel van aard. Het arrangement:
o Heeft een vaste structuur.
o Bevat een omschrijving van het eind- en ontwikkelingsperspectief van de leerling.
o Bevat tussen- en einddoelen.
o Bevat een leerlijn die gekoppeld is aan de referentieniveaus taal en rekenen.
o Bevat de inzet van middelen en extra menskracht.
o Is handelingsgericht opgesteld.
o Bevat evaluatiemomenten.
o Maakt deel uit van het leerling-dossier.
o Heeft een integraal karakter (één kind, één gezin, één plan, één contactpersoon).
o Is leidend voor het personeel en eventuele externe begeleiders.
4. De school heeft een goed pedagogisch klimaat en is fysiek en sociaal gezien veilig.
Inspectie-eisen
- De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school (4.2).
- De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten
die zich voordoen (4.4).
- De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen en afhandelen van incidenten
(4.5/4.6).
- Het personeel zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen
omgaan (4.7).
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
4.6
4.7
4.8
4.9
De school heeft een adequate aanpak ten behoeve van het voorkomen van gedragsproblemen.
De school hanteert regels voor veiligheid en omgangsvormen.
De school hanteert een anti-pestbeleid.
De school heeft een protocol voor medische handelingen.
De school werkt volgens het handelingsprotocol kindermishandeling.
(zie: http://utrecht.handelingsprotocol.nl)
De school is bekend met de verwijsindex en maakt hier zo nodig gebruik van (zie:
www.meldcriteria.nl; www.samenwerkenvoordejeugd.nl)
Er zijn afspraken gemaakt over de fysieke toegankelijkheid van het schoolgebouw, (een)
aangepaste werk- en instructieruimte(s) en de beschikbaarheid van hulpmiddelen voor kinderen
die dit nodig hebben.
De school kent een hoge leerling-/ouder-/leerkrachttevredenheid en hoge veiligheidsscores op de
enquêtes.
Voor het kunnen volgen van het sociaal-emotioneel functioneren van kinderen heeft de school een
helder leerlingvolgsysteem. Hierdoor is de school in staat om op een genuanceerde manier aan te
geven wat bevorderende en belemmerende factoren zijn bij resultaten die onder of boven het
verwachte niveau van een leerling liggen en welke stappen de school neemt om aan deze
specifieke onderwijsbehoefte tegemoet te komen.
51
4.10
4.11
De school hanteert een heldere definitie van het begrip ‘pedagogische kwaliteit’. Deze visie is
tot stand gekomen in overleg met het team en de (G)MR/ouderraad.
Het personeel gaat vertrouwelijk om met informatie over leerlingen.
5. De school hanteert effectieve (ortho)pedagogische en (ortho)didactische methoden en
aanpakken. Het team werkt gericht aan haar handelingsbekwaamheid en competenties.
Inspectie-eisen
De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof (5.1*).
De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer (5.2*).
De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten (5.3*).
De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de
leerlingen (6.1).
De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen (6.2).
De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de
leerlingen (6.3).
De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen
(6.4).
5.1 De school heeft extra (orthodidactische) materialen voor leerlingen met specifieke
onderwijsbehoeften.
5.2 Leerkrachten stemmen de werkvormen af op verschillen tussen de leerlingen.
5.3 Leerkrachten geven leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften extra en directe feedback.
5.4 De school gebruikt materialen en methoden die differentiatie mogelijk maken.
5.5 Leerkrachten beschikken over didactische competenties voor de begeleiding van leerlingen met
specifieke onderwijsbehoeften.
5.6 Leerkrachten beschikken over organisatorische competenties voor de begeleiding van leerlingen
met specifieke onderwijsbehoeften.
5.7 Leerkrachten beschikken over pedagogische competenties voor de begeleiding van leerlingen met
specifieke onderwijsbehoeften.
5.8 Leerkrachten staan open voor reflectie en voor ondersteuning bij hun handelen.
5.9 Leerkrachten werken continu aan hun handelingsgerichte vaardigheden.
5.10
Leerkrachten krijgen de mogelijkheid in teamverband te leren en te werken.
5.11
Leerkrachten worden gestimuleerd en gefaciliteerd voor deelname aan lerende netwerken
over de leerling-ondersteuning.
6. De school heeft een ondersteuningsteam en werkt effectief samen met ketenpartners en
het speciaal (basis) onderwijs.
Inspectie-eisen
De school zoekt structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies
op leerling-niveau haar eigen kerntaak overschrijden (8.5).
De school hanteert de wettelijke voorschriften rondom toelating en verwijdering van
leerlingen.
Toelating van leerlingen afkomstig van het SBO, SO of VSO alsmede overgang van de
leerling naar het SBO of SO vindt slechts plaats in overeenstemming met de ouders.
6.1
De school heeft een effectief ondersteuningteam, dat erop gericht is om tijdig leerproblemen
en
6.2
opgroei- en opvoedproblemen te signaleren.
Er is een wijkgerichte samenwerking met jeugdzorgpartners en Centrum voor Jeugd en Gezin
52
(CJG)6.
6.3
In het ondersteuningsprofiel van de school wordt aangegeven:
o
Wat de expertise is van het ondersteuningsteam voor wat betreft preventieve en
(licht) curatieve interventies.
o
Hoe deze zichtbaar worden in de onderwijsorganisatie van de school.
o
Met welke onderwijs- en ketenpartners wordt samengewerkt.
6.4
De school neemt leerlingen zorgvuldig aan en draagt leerlingen zorgvuldig over volgens
vastgesteld
beleid op school-, bestuurs- en stedelijk niveau (bijv. de POVO-procedure en de procedure
Moeilijk
Plaatsbare Leerlingen).
6.5
De schoolleider of intern begeleider leidt het ondersteuningsteam in de school.
6.6
Taken van het ondersteuningsteam zijn vastgelegd.
6.7
Het ondersteuningsteam bereidt in elk geval verwijzing naar en bespreking van leerlingen op
bovenschools niveau voor.
6.8
Het ondersteuningsteam draagt zorg voor het organiseren van de hulp om de school.
6.9
Het ondersteuningsteam onderhoudt de loketfunctie voor ouders/verzorgers.
6.10
Bij leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften vindt warme overdracht plaats met de
voorschoolse voorziening of de vorige school.
6.11
Het arrangement van een leerling sluit aan bij het arrangement van de voorschoolse
voorziening of de
vorige school van de leerling.
6.12
Het arrangement van leerlingen wordt binnen de school warm overgedragen bij de overgang
naar een volgende groep of een volgende leerkracht.
6.13
Het arrangement van leerlingen wordt warm overgedragen bij de overgang naar een andere
school.
6.14
De school koppelt in het eerste jaar de ontwikkeling van leerlingen met specifieke
onderwijsbehoeften terug aan de voorschoolse voorziening of de vorige school.
6.15
De school volgt de leerlingen die de school hebben verlaten ten minste gedurende één jaar.
7.
De school zet in op een goede samenwerking met ouders conform de visie afstemming
en handelingsgericht werken.
Inspectie-eisen
1.
De school verantwoordt zich bij belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit
(9.6).
7.1
7.2
7.3
7.4
7.5
7.6
7.7
De school voert met ouders een intakegesprek bij aanmelding waarin verantwoordelijkheden
over en weer geduid worden.
Schriftelijke aanmelding. Op de school waar de ouders hun kind schriftelijk aanmelden zal de
school na overleg met ouders beoordelen of de school – eventueel samen met ketenpartners –
de noodzakelijke zorg en ondersteuning kan bieden7.
Informatieplicht ouders. Ouders informeren de school bij de aanmelding over alle relevante
zaken die de zorg en ondersteuning rond hun kind betreft.
Van ouders mag worden verwacht dat zij de school en de leerkracht steunen in de gekozen
aanpak en dat zij thuis zo veel als mogelijk complementair handelen.
De school bevraagt ouders regelmatig over de wensen en verwachtingen bij de begeleiding
van hun kind(eren).
De school bevraagt ouders regelmatig over hun ervaringen met hun kind thuis en hun kennis
van de ontwikkeling van hun kind op school en thuis.
De school informeert ouders tijdig en regelmatig over de voortgang in de ontwikkeling van hun
kind(eren).
6
Het CJG is de eerste partij die verantwoordelijk is voor het bieden van ondersteuning aan gezinnen.
Het proces van aanmelden en toelaten wordt in de wet geregeld. De school moet binnen 6 weken beslissen tot toelating of een
alternatief bieden. Als de school dit besluit niet binnen 6 weken kan nemen, deelt zij dit schriftelijk aan de ouders mee en geeft aan op
welke termijn de beslissing wel kan worden genomen. De verlengingstermijn is 4 weken.
7
53
7.8
7.9
De school betrekt ouders bij het opstellen en evalueren van het arrangement.
De school maakt samen met de leerling en de ouders afspraken over de begeleiding en wie
waarvoor verantwoordelijk is.
7.10
Als een leerling de school verlaat, stelt de school samen met de ouders en de leerling een
(onderwijskundig) rapport op. Ouders ontvangen een kopie.
7.11
Ondersteuning:
o
Als de school geen passend aanbod kan bieden, is de school ervoor verantwoordelijk
dat de leerling elders een passende plek krijgt. Ouders worden in dit proces betrokken
en desgewenst ondersteund (door de school zelf, of vanuit het samenwerkingsverband).
o
De school ondersteunt ouders en leerlingen bij de overgang naar een andere school.
54
Bronvermelding
Hoffmans, C.J.M. (2010). IJkpunten voor basiszorg in het primair onderwijs, Emmeloord: Hoffmans &
Heegsma.
Hoffmans, C.J.M. (2011). Kwaliteit basiszorg in beeld, Emmeloord: Hoffmans & Heegsma.
Pameijer, Noëlle e.a. (2009): Handelingsgericht werken, een handreiking voor het schoolteam.
Leuven, Acco.
Referentiekader Passend Onderwijs (eindversie, 21 februari 2012).
Wet Primair Onderwijs.
55
Bijlage bij Standaard voor de basisondersteuning; Begripsbepaling
Arrangement
Extra onderwijsondersteuning op maat, met inzet van (bovenschoolse) voorzieningen, expertise en financiën.
Een arrangement kan variëren van licht curatief en tijdelijk van aard tot intensief en langdurend of structureel
van aard.
Een compleet arrangement bestaat uit vijf aspecten:
- De aanwezige deskundigheid binnen het team van leerkrachten.
- De aandacht en tijd die het team kan vrijmaken voor een leerling.
- De protocollen, aanpakken en methodieken en materialen die de school heeft.
- De mogelijkheden van een schoolgebouw.
- De samenwerkingsrelaties met onderwijs- en ketenpartners.
Een onderwijs- en zorgarrangement betreft altijd een samenwerking tussen onderwijs en jeugdzorg.
Basiskwaliteit
Inspectienorm: leerprestaties zijn ten minste voldoende en het onderwijsleerproces of de zorg en begeleiding
voldoet op de kernindicatoren.
Basisondersteuning
Het door het samenwerkingsverband afgesproken geheel van preventieve en licht curatieve interventies die
binnen de onderwijsondersteuningsstructuur van de school – eventueel samen met ketenpartners – planmatig
en op een overeengekomen kwaliteitsniveau worden uitgevoerd.
Extra ondersteuning
Alle vormen van onderwijsondersteuning die de basisondersteuning overstijgen. De extra ondersteuning wordt
georganiseerd in de vorm van arrangementen.
Gelijke behandeling
Ongeacht de afspraken die er binnen een samenwerkingsverband worden gemaakt over de uitvoering van de
zorgplicht is voor alle individuele schoolbesturen in alle sectoren de Wet gelijke behandeling op grond van
handicap of chronische ziekte (Wgbh/cz) van kracht. Artikel 2 van deze wet bepaalt dat individuele
schoolbesturen ertoe verplicht zijn doeltreffende aanpassingen te verrichten voor een leerling met een
beperking (zoals bedoeld in de Wgbh/cz), tenzij deze een onevenredige belasting voor de school vormen.
Inspectietoezicht
Het toezichtkader van de inspectie bevat een groot aantal indicatoren op het terrein van de zorg en
begeleiding. Deze indicatoren dienen onderdeel te zijn van de basisondersteuning8.
Ketenpartners
Lokale/regionale instanties die een bijdrage (kunnen) leveren aan een sluitende keten jeugd en onderwijs,
zoals bijvoorbeeld: scholen, (bureau) jeugdzorg, peuterspeelzalen/kinderdagverblijven,
(school)maatschappelijk werk, politie, justitie, jeugdgezondheidszorg/GGD, Jeugd-ggz, advies- en meldpunt
kindermishandeling (AMK), (sport)verenigingen, leerplicht, regionaal meld- en coördinatie (RMC)-functie,
verslavingszorg, buitenschoolse opvang, welzijnswerk en zorgaanbieders in het kader van de algemene wet
bijzondere ziektekosten (AWBZ).
Onderwijsondersteuningsprofiel
De door het samenwerkingsverband vastgestelde omschrijving van de basisondersteuning en de eventuele
extra ondersteuning die een individuele school – eventueel samen met ketenpartners – biedt.
Ondersteuningsplan samenwerkingsverband
Het dekkend regionaal aanbod is de optelsom van basisondersteuning, extra ondersteuning en de
bovenschoolse voorzieningen en/of arrangementen, inclusief de bijdragen die ketenpartners daaraan kunnen
leveren. Dit wordt in het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband beschreven. Hierin wordt tevens
beschreven hoe de toewijzing van extra ondersteuning plaatsvindt.
8
Uitgegaan is van het kader voor PO/VO van juli 2011.
56
Referentiekader
Het geheel van werkwijzen en afspraken waarnaar schoolbesturen en samenwerkingsverbanden zich richten
bij de vormgeving van passend onderwijs.
Standaard
Letterlijk: ‘Een norm of standaard is een document met erkende afspraken, specificaties of criteria over een
product, een dienst of een methode’.
Voorliggende standaard bevat bindende afspraken tussen de schoolbesturen van het Primair Onderwijs in
Utrecht Stad over de basisondersteuning.
Zorgplicht
Het geheel van maatregelen dat betrekking heeft op de onderwijsondersteuning van zittende en nieuwe
leerlingen (aanmelding, inschrijving en toelating) vat de wetgever samen in het juridisch begrip zorgplicht. In
het kader van passend onderwijs ligt de zorgplicht bij het bevoegd gezag van de school en is van toepassing op
leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben en die niet zonder meer het onderwijs kunnen doorlopen.
57
10.2 Bijlage 2 Schoolondersteuningsprofiel
17ON00 Daltonschool Rijnsweerd
58
Inhoudsopgave
Toelichting .......................................................................................................................... 61
Deel I Inventarisatie....................................................................................................... 64
1 Typering van de school………………………...………………………………………………………..64
2 Kwaliteit basisondersteuning ..………………………………………………….…………………....65
3 Basisondersteuning ..…………………………………………………………………………………… 66
4 Deskundigheid voor ondersteuning ……………………………………………………………...… 68
5 Ondersteuningsvoorzieningen ……………………………………………………………...........… 69
6 Voorzieningen in de fysieke omgeving ………………………………………………………...… 70
7 Samenwerkende ketenpartners …………………………………………………………...…..…... 71
Bijlage kengetallen ............................................................................................................. 72
Bijlage scores kwaliteit basisondersteuning ...................................................................... 75
Bijlage scores deskundigheid vor ondersteuning ............................................................... 76
Bijlage scores ondersteuningsvoorzieningen ..................................................................... 77
Bijlage scores voorzieningen in de fysieke omgeving ........................................................ 78
Bijlage scores samenwerkende ketenpartners .................................................................. 79
Deel II Analyse en beleid ............................................................................................... 80
1 Basisondersteuning………………………...…………………………………………………..………. 80
2 Ondersteuningsdeskundigheid (intern en extern) ……………………….…………………..... 81
5 Ondersteuningsvoorzieningen ……………………………………………………………...........… 82
6 Voorzieningen in de fysieke omgeving ………………………………………………………...… 83
7 Samenwerkende ketenpartners …………………………………………………………...…..…... 84
Eventuele opmerkingen...................................................................................................... 84
59
Toelichting
Met dit schoolondersteuningsprofiel willen wij in beeld brengen welke (extra) ondersteuning
wij onze leerlingen bieden. Ook geven wij aan welke stappen wij gaan zetten om de
ondersteuning op onze school te verbeteren. Daarmee worden ook de mogelijkheden van
ons onderwijs duidelijk. Het profiel is samengesteld samen met het personeel van onze
school. Na advies van de MR is het profiel door ons schoolbestuur vastgesteld. Het
schoolondersteuningsprofiel maakt onderdeel uit van ons schoolplan. De ouders van onze
school worden over de mogelijkheden voor (extra) ondersteuning op onze school
geïnformeerd in de schoolgids. Het profiel wordt in de toekomst verder ontwikkeld en
getoetst.
DEEL I
INVENTARISATIE
Het ondersteuningsprofiel bestaat uit de volgende onderdelen:
een korte typering van onze school
de kwaliteit van onze basisondersteuning
de deskundigheid voor extra ondersteuning waarover onze school beschikt
de voorzieningen die onze school heeft om leerlingen extra ondersteuning te bieden
de voorzieningen in de fysieke omgeving
de samenwerkende ketenpartners
belangrijke kengetallen van onze school.
De onderdelen wordt hieronder kort toegelicht.
Een korte typering van onze school
Het schoolondersteuningsprofiel begint in hoofdstuk 1 met een korte typering van onze
school en van de ondersteuning die wij kunnen bieden aan leerlingen met extra
onderwijsbehoeften.
De kwaliteit van onze basisondersteuning
Dagelijks geven onze leraren onderwijs aan onze leerlingen. Daarbij houden wij rekening
met de onderwijsbehoeften van onze leerlingen en bieden waar nodig ondersteuning.
Basisondersteuning is de ondersteuning die alle scholen moeten bieden en die integraal
onderdeel vormt van het onderwijs en het aanbod van elke school. De basisondersteuning is
afgeleid van de kwaliteitseisen die de inspectie hanteert bij het toezicht op scholen, van de
aandachtspunten uit het referentiekader van de PO-Raad (zoals preventieve maatregelen
en lichte vormen van hulp) en van de afspraken die door besturen zijn gemaakt. De
basisondersteuning bestaat uit vijf domeinen met een aantal ijkpunten:
1
Onderwijs:
a.
Leerlingen ontwikkelen zich in een veilige omgeving
b.
De school heeft continu zicht op de ontwikkelingen van leerlingen
c.
Het personeel werkt opbrengst- en handelingsgericht aan het realiseren van
de
ontwikkelingsperspectieven van leerlingen
d.
Het personeel werkt met effectieve methoden en aanpakken
e.
Het personeel werkt continu aan hun handelingsbekwaamheid en
competenties
60
2
3
4
5
Begeleiding:
a.
Voor alle leerlingen is een ambitieus ontwikkelingsperspectief vastgesteld
b.
De school draagt leerlingen zorgvuldig over
c.
Ouders (en leerlingen) zijn nauw betrokken bij de school en de ondersteuning
Beleid:
a.
De school voert een helder beleid op het terrein van de leerlingenzorg
b.
De school heeft haar onderwijszorgprofiel vastgesteld
c.
De school bepaalt jaarlijks de effectiviteit van de leerlingenzorg en past het
beleid zo nodig aan
Organisatie:
a.
De school heeft een effectieve interne zorgstructuur
b.
De school heeft een effectief zorgteam
Resultaten
In hoofdstuk 2 en 3 brengen we de kwaliteit van onze basisondersteuning in beeld.
Beschikbare deskundigheid voor ondersteuning
Voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, beschikt onze school over specifieke
deskundigheid. We hebben een onderscheid gemaakt in deskundigheid die wij als school
zelf in huis hebben (interne deskundigheid) en deskundigheid die wij, indien nodig, kunnen
halen van buiten (externe deskundigheid). In hoofdstuk 4 brengen wij deze kwaliteit van de
deskundigheid in beeld.
Ondersteuningsvoorzieningen
Voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, kan het nodig zijn extra
ondersteuningsvoorzieningen of groepen te organiseren. In hoofdstuk 6 brengen wij deze
voorzieningen in beeld en geven wij ons eigen oordeel over de kwaliteit van deze
voorzieningen.
Voorzieningen in de fysieke omgeving
In hoofdstuk 6 laten we zien welke voorzieningen er binnen het gebouw aanwezig zijn en
wat de kwaliteit daarvan is.
Samenwerkende ketenpartners
Hoofdstuk 7 geeft een overzicht van partners waarmee de school samenwerkt ten behoeve
van leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben.
Belangrijke kengetallen van onze school
Tot slot is een aantal algemene kengetallen van onze school opgenomen over onze
leerlingen en hun ondersteuningsbehoeften.
61
DEEL II
ANALYSE EN BELEID
Inhoud van de analyse
In het eerste deel hebben wij beschreven welke (extra) ondersteuning wij bieden aan ouders
en leerlingen en wat daarvan de kwaliteit is. Op basis van die inventarisatie hebben wij onze
oordelen geanalyseerd, hebben wij als team een aantal conclusies getrokken en plannen
gemaakt voor de toekomst. Deze conclusies en plannen zijn in deel II van dit
schoolondersteuningsprofiel beschreven en vastgelegd.
De analyse geeft voor de onderdelen 1) basisondersteuning, 2)
ondersteuningsdeskundigheid, 3) ondersteuningsvoorzieningen, 4) voorzieningen in de
fysieke omgeving en 5) samenwerkende ketenpartners een antwoord op de volgende
vragen:
1
2
3
Beeldvorming: wat zien we als we het geheel overzien: wat wij als school hebben en
doen, wat wij in gang hebben gezet, de plannen voor de komende twee jaar en het
gemiddelde van het samenwerkingsverband en/of bestuur?
Oordeelsvorming: wat vinden wij ervan tegen de achtergrond van onze missie, visie,
doelstellingen?
Besluitvorming: wat gaan wij doen, welke concrete activiteiten gaan wij de komende
periode oppakken? Wij hebben daar met name aandacht besteed aan de aspecten
waar het team extra professionalisering nodig acht.
Vervolgstappen
We hebben als school de samenvatting van de activiteiten die we gaan uitvoeren (de
resultaten van de besluitvorming uit de analyse) opgenomen in de onderwijszorgparagraaf
van onze schoolplan.
Wij hebben tot slot als school een samenvatting gemaakt van ons
schoolondersteuningsprofiel voor de schoolgids. Op die manier krijgen ouders, leerlingen en
andere partijen inzicht in de mogelijkheden voor extra ondersteuning op onze school.
62
DEEL I
1.
INVENTARISATIE
Typering van de school
In ons schoolplan en in onze schoolgids hebben wij uitgebreid beschreven waarvoor onze
school staat, wat onze doelstellingen zijn en wat wij onze leerlingen en onze ouders te
bieden hebben.
63
2.
Kwaliteit basisondersteuning
In deze figuur zie je in de linkerkolom de gemiddelde score van de school per categorie. In
de rechterkolom kun je de eigen score vergelijken met het gemiddelde van alle scholen. De
gemiddelden zijn omgezet in een cijfer op een tienpuntsschaal.
64
3.
Basisondersteuning
Deze figuur geeft de beoordelingen weer van de school op de indicatoren. In de
rechterkolom staat het percentage scholen met een bepaalde beoordeling.
65
Vervolg basisondersteuning
Deze figuur geeft de beoordelingen weer van de school op de indicatoren. In de
rechterkolom staat het percentage scholen met een bepaalde beoordeling.
66
4.
Deskundigheid voor ondersteuning
In deze figuur staan de beoordelingen van de school aangegeven. In de twee kolommen rechts staat het percentage scholen
dat over deskundigheid beschikt en de beoordeling van de kwaliteit ervan.
67
5.
Ondersteuningsvoorzieningen
Deze figuur laat zien welke voorzieningen er binnen de school aanwezig zijn. Ook laat het overzicht zien hoe de scholen op de
kwaliteit van de voorziening scoren.
68
6.
Voorzieningen in de fysieke omgeving
Deze figuur laat zien welke voorzieningen zijn aangebracht in en aan het gebouw. Ook laat
het overzicht zien hoe de scholen op de kwaliteit van de voorziening scoren.
69
7.
Samenwerkende ketenpartners
Deze figuur laat zien met welke partners wij samenwerken. Ook laat het overzicht zien hoe
intensief de samenwerking is.
70
Bijlage Kengetallen
71
72
73
Bijlage Scores kwaliteit basisondersteuning
74
Bijlage Scores deskundigheid voor ondersteuning
75
Bijlage Scores ondersteuningsvoorzieningen
76
Bijlage Scores Voorzieningen in de fysieke omgeving
77
Bijlage Scores Samenwerkende ketenpartners
78
DEEL II
1.
ANALYSE EN BELEID
Basisondersteuning
Beeldvorming
Wat zien wij?
De basisondersteuning is op de meeste punten geïmplementeerd en
geborgd op onze school. Procedures zijn voor alle betrokkenen duidelijk
en inzichtelijk.
Tot nu toe hebben wij, tezamen met een zeer groot deel van de andere
scholen, nog niet het algemene dyscalculiebeleid op onze werkwijze
aangepast beschreven. Dyscalculie wordt pas kort erkend door onze
schoolbegeleidingsdienst. Kinderen met ernstige rekenproblemen
hebben wij altijd op dezelfde manier behandeld als kinderen met een
(andere) automatiseringsproblematiek (dyslexie). Het is werkzamer voor
ons om met een aangepast beleid te werken, omdat de handelswijze
binnen de school dan eenduidig is m.b.t de aanpak van leerproblemen.
Oordeelsvorming Het is ons duidelijk dat automatiseringsproblematieken als dyslexie en
Wat vinden wij?
dyscalculie veelvoorkomend zijn. Omdat ons verpersoonlijkte
dyslexieprotocol zeer duidelijk en werkzaam is, willen wij het bestaande,
algemene dyscalculiebeleid ook op onze werkwijze aan gaan passen.
Besluitvorming
Wat gaan wij
doen?
Wij gaan een op onze school toegespitst en bij onze werkwijze passend
dyscalculiebeleid schrijven, aan de hand van het bestaande, algemene
beleid.
79
2.
Ondersteuningsdeskundigheid (intern en extern)
Beeldvorming
Wat zien wij?
Omdat wij gespecialiseerd zijn in hoogbegaafdheid en autisme, is ons
gehele team daarin geschoold. Daarnaast hebben wij 2
autismespecialisten in ons team (masters), die erop toezien dat kennis
van autisme beklijft bij collega’s en dat de school autismevriendelijk in is
gericht. De overige aanwezige en overkoepelende deskundigheid is
belegd bij de intern begeleider.
Voor een heel aantal gebieden hebben wij, net als een groot deel van de
andere scholen binnen dit smw, geen speciaal opgeleide mensen in
huis. Voor een groot gedeelte daarvan is de expertise door ervaring
reeds binnen huis. Expertise voor de paar gebieden waar wij geen
deskundigheid op of ervaring mee hebben, halen wij bij externe
specialisten, andere scholen, expertisecentra cluster 1, 2 of de
onderwijsadviseur van ons samenwerkingsverband.
Deskundigheid voor Taal en Spraak staat foutief geformuleerd; wij halen
hiervan de expertise extern in huis (cluster 2).
Wij zijn niet tevreden over de samenwerking met de schoolarts.
Oordeelsvorming Op de meest voorkomende ondersteuningsgebieden is
Wat vinden wij?
(gespecialiseerde) kennis in huis. Wij weten daarnaast welke
ketenpartners wij kunnen raadplegen voor extra, aanvullende informatie
/ expertise. Door deze manier van werken kunnen wij adequaat en
effectief hulp inzetten en willen wij dan ook doorzetten.
Besluitvorming
Wat gaan wij
doen?
De samenwerking / communicatie met de schoolarts kan verbeterd
worden. Wij gaan met hen overleggen om tot een manier van werken te
komen waarop het advies van de schoolarts beter afgestemd kan
worden op de zorgen / vragen en oplossingsmethoden van school.
80
3.
Ondersteuningsvoorzieningen
Beeldvorming
Wat zien wij?
Onze school heeft geen ondersteuningsvoorzieningen, waarbij groepen
kinderen een deel van de week in een aparte groep onderwijs hebben.
Wij zien ook dat maar weinig scholen van ons samenwerkingsverband
zulke voorzieningen hebben.
Oordeelsvorming Lesgeven in aparte groepen strookt niet met onze Daltonvisie; elk kind
Wat vinden wij?
wordt uitgedaagd en ondersteund, maar wel in de setting van de eigen
klas. Elk kind moet immers leren in de diversiteit van de samenleving
met zijn of haar beperkingen en talenten adequaat te kunnen
functioneren.
Besluitvorming
Wat gaan wij
doen?
Wij blijven op deze manier werken.
81
4.
Voorzieningen in de fysieke omgeving
Beeldvorming
Wat zien wij?
Wij hebben op school heel veel verschillende voorzieningen en ook
ruimtes die voor verschillende doeleinden in (kunnen) worden gezet. De
leerkrachten, kinderen en hun ouders zijn op de hoogte van de
aanwezigheid van deze voorzieningen.
Wij hebben geen voorzieningen voor blinde / slechtziende leerlingen,
omdat wij deze vooralsnog niet hebben op school.
Anders dan veel scholen binnen ons samenwerkingsverband, hebben wij
voorzieningen voor dove/slechthorende kinderen op school.
Oordeelsvorming Aangezien wij geen blinde / slechtziende leerlingen op school hebben,
Wat vinden wij?
hebben wij hier geen voorzieningen voor. Mocht de noodzaak zich wel
voor gaan doen, dan zullen wij, met behulp van externe specialisten,
bespreken hoe wij hierin kunnen voorzien.
Besluitvorming
Wat gaan wij
doen?
Wij blijven op deze manier werken en veranderen hier op dit moment
niets in.
82
5.
Samenwerkende ketenpartners
Beeldvorming
Wat zien wij?
Net als veel scholen uit het samenwerkingsverband overleggen wij
intensief met het kinderdagverblijf bij overdrachten.
Ook overleggen wij met het Zorgplatform / samenwerkingsverband bij
zorgen die boven de basisondersteuning uitstijgen.
Met de overige ketenpartners overleggen wij regelmatig (po, vo,
leerplicht, jeugdzorg) of incidenteel (s(b)o, politie, smw); het overleg met
deze laatsten is gebaseerd op individuele situaties. De opbouw van de
leerlingpopulatie hangt hier zeker mee samen.
Er is op dit moment geen buurtteam in onze wijk.
Oordeelsvorming Overdracht vanuit het kinderdagverblijf is een proces in ontwikkeling;
Wat vinden wij?
scholing bij leidsters is hierin cruciaal.
Besluitvorming
Wat gaan wij
doen?
Wij zijn en blijven in overleg met het kinderdagverblijf om te zorgen dat
de structuur van observaties, conclusies en overdrachten consistent is
bij alle leidsters.
In 2015 zal er een buurtteam in onze wijk worden opgestart.
Eventuele opmerkingen
83
Samenvatting van de hoofdlijnen
De basisondersteuning is grotendeels ondervangen in ons beleid.
Een aantal punten moet nog aan gewerkt worden, te weten:
- Basisondersteuning: het algemene dyscalculiebeleid dat de school volgt moet
aangepast worden naar de werkwijze en visie van de school.
- Ondersteuningsdeskundigheid: de samenwerking met de schoolarts zal
besproken worden en er zal dientengevolge een plan van aanpak komen.
- Ondersteuningsvoorzieningen en voorzieningen in de fysieke omgeving: hierin
hoeft niets aangepast te worden.
- Samenwerkende ketenpartners: de samenwerking met het kinderdagverblijf zal
besproken worden en er zal dientengevolge een plan van aanpak komen.
84
10.3 Bijlage 3: Poster (meer)(hoog) begaafdheid
Hoogbegaafdheids poster.pdf
85
10.4 Bijlage 4: Jaarplan 2015-2016
Jaarlijks maken wij een jaarplan, gebaseerd op de meerjarenplanning in het schoolplan. Het jaarplan
geeft ons de gelegenheid concrete activiteiten te benoemen die dat jaar plaatsvinden, eerdere
activiteiten te evalueren en borgen alsmede de meerjarenplanning desgewenst bij te stellen.
Bovendien kan de inzet van personeel en financiën voor dit specifieke schooljaar afgestemd worden
op deze activiteiten, zodat een integrale aansturing plaatsvindt. In het jaarplan komen de volgende
zaken naar voren:
10. Welke doelen worden bereikt?
11. Welke activiteiten worden uitgevoerd?
12. Het tijdpad waarbinnen de activiteiten plaatsvinden.
13. Wie zijn betrokken en wie is verantwoordelijk voor het proces?
14. Wanneer moet het doel bereikt zijn?
15. Hoe en wanneer worden de activiteiten geëvalueerd?
Plan ontwikkelingsactiviteiten kwaliteitsbeleid Daltonschool Rijnsweerd
1.
2.
3.
4.
5.
6.
uitgangspunten
kwaliteitsbeleid
onderwijs
zorg op maat
schoolorganisatie
personeelsbeleid
1. Uitgangspunten.
Schoolplan
Veranderingspunten, die gesignaleerd zijn.
Externe ontwikkelingen.
Evaluaties met het team
Evaluatie van het traject voor het opzetten van een kindcentrum.
Eventueel aansluiten bij het traject regelluwe school.
2. Activiteiten gericht op kwaliteit.
Collegiale consultatie ( o.a. regiobijeenkomsten Daltonscholen )
Evaluatie van de nieuw geïmplementeerde methodes voor taal / spelling, begrijpend
lezen en Engels voor de groepen 5 t/m 8.
Onderzoek doen naar een nieuwe methode Engels voor de groepen 3 en 4.
Kwaliteitsbeleid ( o.a. blauwe map SPO ). Gegevens verzamelen.
1. Parnassys biedt vele mogelijkheden voor het verzamelen van gegevens. Alle
cito-uitslagen staan erin, evenals alle plannen. Daarnaast wordt ook “Zien”
gebruikt voor de sociaal – en emotionele ontwikkeling. De kleuters gebruiken
daarvoor “Memelink”. We hebben gemerkt, dat “Zien” geen goed middel is
voor de sociaal- emotionele ontwikkeling.
Komend schooljaar gaan we op zoek naar een beter instrument.
2. Cito in de breedste zin des woords.
3. Evaluatie-instrument van Van Beekveld en Terpstra.
4. 360 graden feedback ( in maart, vergelijken met vorige keren )
5. Visitatieverslag Nederlandse Daltonvereniging. 20 mei 2014.
6. Verslag ARBO met o.a. ziekteverzuim.
7. Verslag Commissie Excellente Scholen.
We zijn voor de derde keer Excellente school.
Evaluatie over de opbrengst van het traject. En wat gaan we doen in de
toekomst als de toekenning 3 jaar geldig is.
3. Activiteiten gericht op onderwijs:
86
Vervolg Eigen Keuze traject. Daaraan gekoppeld is het gebruik van de methode
Topondernemers 2.0 ( dit is de digitale versie ). Deze methode sluit aan en biedt
mogelijkheden aan de leerling en de leerkracht om onderzoekend, ontdekkend en
nieuwsgierig aan het werk te zijn.
In het schooljaar 2011-2012 zijn we Engels gaan geven in de hele school. Daarvoor is
een plan gemaakt. Er zijn eerst leskisten voor alle groepen samengesteld en in het
schooljaar 2010-2011 uitgeprobeerd. Die kisten zijn samengesteld met materiaal uit
de
methode Backpack.
De conclusie is, dat deze methode niet de methode is waar we verder mee willen.
Er blijkt een discrepantie te bestaan tussen grammatica, spelling en het plezier
hebben in
Engels. Er is gekozen voor de methode “Take it Easy” voor de groepen 5 t / m 8.
Komend schooljaar gaan we onderzoeken of deze methode geschikt is voor de
groepen 3
en 4.
De school was aangesloten aan bij “vindplaatsscholen”. Een vindplaatsschool is een
school die uitblinkt in wetenschap & techniek en talentontwikkeling, en die samen
met onderzoekers van TalentenKracht een bijdrage levert aan de ontwikkeling van de
Talentenkaart. Deze kaart is een wetenschappelijk instrument dat inzicht geeft in de
talentontwikkeling van jonge kinderen op bèta-gebied. We zijn in 2011 samen met de
onderzoekers aan de slag gegaan om de onderzoekende, ontdekkende, nieuwsgierige
houding van leerlingen én leerkrachten verder te ontwikkelen en in kaart te brengen.
In het schooljaar 2014-2015 zijn we gestart met een cursus programmeren. We doen
dit op de woensdagmiddag samen met de UU en de ITT.
Aangezien in 2020 W & T opgenomen moet zijn in het curriculum is het goed daar nu
al een start mee te maken.
De school werkt in de Cloud. Daarvoor is een draadloos netwerk aangelegd en zijn er
175 Chromebooks aangeschaft.
Daarnaast hebben we ook gezorgd, dat we de nodige deskundigheid om ons heen
hebben.
Met alle leerlingen zijn stappen doorgesproken over een veilig gebruik van alle
digitale apparatuur.
Alle leerlingen hebben een @daltonrijnsweerd.nl mailadres.
Daardoor kunnen ze de apparatuur ook gebruiken voor communicatie. Denk hierbij
aan het sharen van documenten met elkaar en met de leerkracht en het werken
binnen de cloud buiten schooltijd.
Ook kunnen ze, dank zij het werken in de cloud, hun digitale planning maken in het
weekend.
Door ervaringen uit te wisselen, wordt steeds duidelijker hoe we, via de Cloud, ons
onderwijs kunnen verbeteren en aanvullen. Dit blijft een constant proces.
We willen graag, dat kinderen zelf veel onderzoeken. De conclusie was de afgelopen
jaren, dat alle leerkrachten aandacht schonken aan informatieverwerking. De
conclusie bij de evaluatie bleek, dat daar teveel variatie in bestond.
Om een standaard in informatieverwerking te hebben is de methode “Blits”
uitgeprobeerd en aangeschaft.
We hebben subsidie aangevraagd voor cultuureducatie en die is toegekend.
Elke groep heeft 9 lessen zang, gegeven door een vakdocent samen met de
groepsleerkracht en ook 9 lessen dans. Door de lessen gezamenlijk te laten geven,
87
scholen we ook alle leerkrachten.
Daarnaast is er in het schooljaar 2014-2015 ook een leerkracht, die opgeleid wordt
als cultuurcoördinator.
Dit traject is zo goed aangeslagen, dat we in het schooljaar 2015-2016 hier een
vervolg aan geven.
We gaan in het komende schooljaar kijken of we ook dramalessen kunnen toevoegen.
We hebben in het schooljaar 2014-2015 een start gemaakt met een kindcentrum.
Daarbinnen willen we een integratie van dagopvang, school en BSO. Er worden
steeds meer cursussen opgezet in de tijd na school.
Aan die cursussen kunnen alle kinderen van school deelnemen ook als ze niet bij de
BSO horen.
Op dit moment zijn er fotocursussen, een cursus programmeren, judo, schaken,
creatieve cursussen, film en video opgestart.
4. Activiteiten gericht op zorg op maat:
Orthotheek, gebruiksvriendelijk registratiesysteem.
LVS sociaal emotionele ontwikkeling ( Memelink { en nu nog “Zien” } ).
Handelingsgericht en opbrengstgericht werken steeds blijven benoemen.
Huidige werkwijze en zorgplan worden verwoord in zorgprofiel
De school neemt deel aan de Pilot Passend Onderwijs, waarbij een generalist het
zorgteam aan zal vullen en met hen samen bekijkt hoe wij goed doordachte
zorgarrangementen een plaats kunnen bieden binnen onze school en efficiënt kunnen
toepassen in ons onderwijsconcept.
Het volgende punt valt o.i. onder zorg.
We werken al jaren samen met Partou dagopvang en NSO. Vaak gebeuren dingen ad
hoc.
Wij willen dat het een structurele aanpak krijgt.
Allereerst zijn we in het schooljaar 2014-2015 de 6 uitgangspunten van het
Daltononderwijs ook toe gaan passen binnen de opvang.
In het schooljaar 2015-2016 gaan we een kindontwikkel- volgsysteem opzetten om
een doorgaande lijn te maken op alle ontwikkelgebieden voor kinderen van 0-12 jaar.
5. Activiteiten gericht op de schoolorganisatie:
Inzet en taken en functies van het MT zijn goed vormgegeven. Het afgelopen jaar
hebben we daar een goede slag in geslagen. Verantwoordelijkheden zijn duidelijk
verdeeld. De bouwcoördinatoren geven nu samen met de collega’s en de directie hun
functie vorm.
Er is 1 x per maand een MT bijeenkomst.
In het schooljaar 2015-2016 hebben we binnen onze school de volgende functies:
Directeur
Adjunct directeur
Groepsleerkracht
IB-er
RT-er
Onderwijsassistent
Bouwcoördinator
88
Schoolopleider
Daltoncoördinator
Autisme specialist ( 2 x )
ICT specialist
Cultuurcoördinator
Specialist “het jonge kind”.
Coördinator Onderzoekend leren en W&T.
De schoolopleider en de Daltoncoördinator hebben al ambulante tijd.
In het schooljaar 2015-2016 is dat ook te regelen voor de bouwcoördinatoren, ICT
specialist, Cultuurcoörninator, specialist “Jonge Kind” en de Coördinator W & T.
In het schooljaar 2014-2015 heeft de school ook het predicaat “Opleidingsschool”
behaald bij de SPO Utrecht.
Een verdere invulling daarvan gebeurt in het schooljaar 2015-2016.
Ook in het schooljaar komen er 3 ALPO-studenten. Die blijven we betrekken bij het
leren onderzoek doen in de verschillende leeftijdsgroepen.
Omdat we drie keer Excellente School zijn geweest kunnen we volgend jaar meedoen
met het traject “regelluwe basisschool”.
Daardoor kunnen we op een aantal beleids- en inhoudelijke zaken ons eigen stempel
drukken. Daarvoor moeten we wel goed overleg voeren, omdat dit niet ten nadele
mag gaan van de huidige kwaliteit.
Een mogelijkheid is om meer het zelf onderzoeken vorm te geven.
6. Activiteiten gericht op personeelsbeleid
POPs, persoonlijk ontwikkel plannen meer diepgang geven. Daarbij meer aansluiten
bij het feit, dat we een Daltonschool zijn. In de POP’s willen we twee elementen een
prominente plaats geven. Allereerst; wat doe je om op onze school een uitstekende
Daltonleerkracht te zijn ? Het andere aspect is, dat de leerkracht zelf richting wil
geven aan passend onderwijs.
Inzet van de schoolopleider / intervisie leerkrachten / klassenconsultaties.
Acties:
Daarnaast wordt ons hele digitale planningssysteem gehanteerd. Edukim is nu toegankelijk
voor alle groepen en alle kinderen. Kinderen kunnen nu ook van huis inplannen.
De opbouw van plannen moet nu ook digitaal uitgeprobeerd worden. Van dag- naar
weekplanning.
Met de werkgroep Engels worden de leerkrachten begeleid bij het geven van Engels.
Techniek krijgt komend schooljaar steeds meer vorm. Denk ook aan een het opstellen van
een leerlijn programmeren, waarbij we gebruik maken van de ervaringen, die we opdoen bij
de cursus programmeren van dit schooljaar. ( genoemd bij “Vindplaatsscholen” )
We zitten samen met Partou in 1 gebouw ( dagopvang, NSO ). Er bestaat vanuit Partou een
grote behoefte om peuters meer gestructureerd te laten werken richting de basisschool en er
bestaat vanuit school de behoefte om de overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen. Ook
binnen de NSO liggen mogelijkheden tot samenwerking. We denken aan cursussen samen
met het UCK .
Dit schooljaar hebben we een opzet gemaakt om te komen tot een Kindcentrum. Komend
schooljaren krijgt dat steeds meer vorm.
89
De inhoud van de vergaderingen worden door het MT bepaald tot de herfstvakantie. Dan
kunnen de leerkrachten na de herfstvakantie aangeven waar behoefte is.
Onze vergaderingen zijn schoolbreed, tenzij het nodig is om te overleggen in en over de
bouw.
We willen ook graag een milieubewuste school zijn.
Er zijn vlak voor de grote vakantie 116 zonnepanelen geplaatst.
De school doet ook aan afvalscheiding. De mogelijkheid wordt geboden om de volgende
spullen gescheiden aan te leveren:
Papier, plastic, lege batterijen, cartridges, textiel, frituurvet, melkpakken en blik.
Peter Verberg
24-05-2015
90
10.5 Bijlage 5: Onderzoekscycli TopOndernemers en Eigen Keuze
Onderzoekscyclus Daltonschool Rijnsweerd EK + TO 2.0 def origineel.pdf
91
