onderzoekt ketogeen dieet

ONDERZOEK
Erasmus MC
onderzoekt ketogeen dieet
bij hersentumoren
Is het haalbaar patienten met een zeer kwaadaardige
hersentumor naast de bestaande behandeling van bestralingen
en chemotherapie, ook een speciaal dieet te laten volgen?
Die vraag is op dit moment onderwerp van onderzoek in het
Erasmus Medisch Centrum (MC), Rotterdam.
TEKST ARJAN VAN GRONINGEN BEELD ISTOCK
ezers van dit blad zal het bekend in de oren klinken: een
voedingswijze die ontdaan is van suikers en andere
(geraffineerde) koolhydraten. Het dieet dat het Hersentumor Centrum van Erasmus MC de deelnemers van de
'ketoglioomstudie' voorzet gaat nog een stapje verder:
nagenoeg geen 'snelle' koolhydraten meer, ook geen zilvervliesrijst of zelfgebakken zuurdesem volkorenbrood.
L
" In de eerste twee weken brengen we de deelnemers in
ketose", vertelt dr. Arnaud Vincent."Dat is de metabole toestand
waarin het lichaam geen glucose verbrandt, maar vetten. Als
dat lukt, gaan ze thuis verder met speciale voedingsrichtlijnen
van onze dietist. In de nnaanden die volgen prikken de
deelnemers twee maal daags bloed om de glucose en de
ketonen te meten."
Vincent is hersenchirurg en doet daarbij neuro-oncologisch
onderzoek. lnspiratie voor deze studie leverde het Sophia
Kinderziekenhuis, dat met succes een ketogeen dieet toepast bij
epileptische aanvallen."En dan zijn er nog dierstudies waarbij de
tumorgroei helemaal tot stilstand kwam als bestraling en chemo
gecombineerd werden met een ketogeen dieet"
Warburg-effect
Tumoren zijn grootverbruikers van glucose, dat ze in een
zuurstofloos proces in energie omzetten (anaerobe glycolyse).
Voor die ontdekking ontving Otto Warburg in de jaren dertig
van de vorige eeuw een Nobelprijs. Waarom is dit pas nu
onderwerp van onderzoek? Vincent: "Warburg had de pech dat
kort daarna het DNA werd ontdekt; daar dook de wetenschap
bovenop en Warburg raakte in de vergetenheid. Maar er is te
weinig vooruitgang geboekt bij de behandeling van hersenkanker en daarom moeten we verder kijken, vind ik."
Bij een ketogeen dieet is de hoop gevestigd op een tweeledig
effect. De tumor wordt als het ware uitgehongerd door een
gebrek aan glucose en de tumor gaat zich anders gedragen. De
energiefabriekjes (mitochondrien) in gezonde cellen draaien
op zowel glucose als ketonen."Met een ketogeen dieet probeer
je de mitochondrien in de kankercellen op te starten. Dat klinkt
tegenstrijdig, maar daarmee stopt de glycolyse die verantwoordelijk is voor de zure omgeving waar het immuunsysteem niet
kan binnendringen"
Deelnemers gezocht
Om misverstanden te voorkomen: deze studie gaat niet
bewijzen of een vetrijk en koolhydraatarm dieet al dan niet
helpt tegen kanker, stelt Vincent."Het onderzoekt in de eerste
plaats de mogelijkheid onn patienten met een dergelijk
ernstige ziekte en zware behandelingen in ketose te brengen
en te houden." Uiteraard hoopt iedereen daarnaast op positieve
behandelresultaten en dat is ook een uitkomst waar naar
gekeken wordt. Maar, stelt Vincent, "in een kleine studie als
deze zou dat effect dan wel dramatisch groot moeten zijn onn
statistisch mee te tellen."
De studieopzet voorziet in vijftien deelnemers. Vier deelnemers
hebben het traject van drie maanden achter de rug, vier zijn
nog bezig en zeven deelnemers moeten nog gevonden worden.
Van de eerste vier deelnemers ontwikkelde een persoon een
recidief tumor, de anderen maken het tot nu toe goed.
Meer weten?
www.erasmusmanlihersentumor_centrumiKeto
Of mail naar: ketoglioomstudie®erasmusme.n1
Uttiteitt 15