Toelichting cursus Pedagogisch Getuigschrift

PROGRAMMA DIDACTIEK
PROGRAMMA PSYCHOLOGIE
PROGRAMMA PEDAGOGIEK
LESGEVEN
AD PROGRAMMA DIDACTIEK
Inleiding: didactiek, psychologie en pedagogiek. De relatie tussen deze drie vakken.
Nadere begripsbepaling:
Didactiek versus didaxologie
Didactiek versus onderwijskunde
Modelgebruik in de didactiek/didaxologie/onderwijskunde
Zin van het modelgebruik in de didactiek
Algemene kenmerken van modellen
Twee modellen voor didactisch handelen
-
Het model van “Didactische Analyse” (D.A.-model)
Het “basic-teaching-model” van Glaser
Onderwijsdoelstellingen
Analyse van het doelstellingen probleem forumleren van onderwijsdoelstellingen
Praktische oefening in het formuleren van onderwijsdoelstellingen
Algemene doelstellingen
Concrete doelstellingen
Richtlijnen voor het formuleren van de leerdoelen
Praktische oefening in het formuleren van de leerdoelen aan de hand van de verworven
kennis.
Classificeren van onderwijsdoelstellingen
Inventariseren van onderwijsdoelstellingen
Praktische oefening
Beginsituatie
Omschrijving en analyse van de beginsituatie
Bepaling van beginsituatie van de leerlingen
Kennis, capaciteit, motivatie en sociaal-milieu
Intelligentie en leren op school
Ontwikkeling van de intelligentie volgens Piaget
Motivatie en leren op school
Leermotivatie
Prestatie motivatie en taalanalyse
Sociaal milieu en leren op school
De school is “kindzwak”
Compensatieprogramma’s
Keuze en ordening
Traditionele opvatting inzake leerstofkeuze en -ordening
Criteria voor de keuze van de leerstof
Een doelgerichte keuze
Een keuze vanuit leerpsychologische inzichten
Een keuze die ontwikkelingspsychologisch bepaald is.
Een keuze vanuit de wetenschappelijke structuren van een vak
Ordeningsvormen van de leerstof
Ordening in schoolvakken
Ordening in leerstofgehelen
Totaliteitsonderwijs
Projectonderwijs
Behandelingsnormen
De cursorische behandelingsvorm
De exemplarische behandelingsvorm
Ontwikkeling van curriculum
Classificatie van de didactische werkvormen
Doceren
Demonstreren
Gespreksvormen: onderwijsleergesprek
klassengesprek
Het geven van opdrachten
De zelfontdekkingsmethode
Huiswerk
. voordelen
. nadelen
Het groepswerk
Media in het onderwijsleerproces
Functies van media in het onderwijsleerproces
Media in relatie tot het didactisch handelen
De keuze van media
Van leerboek naar onderwijspakket
Onderwijstechnologie en de rol van de leerkracht
Enkele media nader beschouwd
Multimedia approach
Doel van evaluatie
Doel en functies van didactische evaluatie
Functionele onderscheidingen i.v.m. de evaluatie
Evaluatie versus meting
Vormen van evaluatie
. Product – evaluatie
. Proces – evaluatie
Methoden voor de evaluatie van onderwijsleersituaties en van de uitvoeringsfase
Proces beschrijving toetsconstructie
Richtlijnen bij openvragen
. constructie
. afname condities
. toetsmatrijs
. ontwerpen van een correctiemodel vooraf
Toelichting bij de toetsmatrijs tekstbegrip
. Reproductie
. concluderen
. analyse van de stijlmiddelen
Checklist ten behoeve van item-constructie
Een korte analyse van enkele didactische vaardigheden
beschreven als onderwijsgedrag
. Algemene richtlijnen
. vraagtechnieken
. denkvragen stellen
. leerlingen doen participeren
. Reinforcement
Aanleren van begrippen
. Het gebruik van voorbeelden
. stimuleervariatie
Praktijk: de verstrekte opdrachten m.b.t. de leerstof bespreken
AD PROGRAMMA PSYCHOLOGIE
Doel: het onderdeel psychologie beoogt aanstaande onderwijsgevenden enige kennis en
inzicht bij te brengen in de psychologie. Accenten zullen worden gelegd op:
- de leerpsychologie
- de ontwikkelingspsychologie
- de sociale psychologie
 De leerpsychologie houdt zich bezig met de bestudering van het leren als vorm van
gedragsverandering. Behalve op de voorwaarden waaronder deze gedragsveranderingen
tot stand komen werd tijdens de colleges ook ingegaan op de leerprocessen die bij het
leren een rol spelen. Als voorbeelden gelden enkele motivatie-reinforcement- en
cognitieve theorieën.
Werkvorm: hoor- en werkcolleges
Literatuur: - collegestof
- C.F. van Parreren, leren op school, Groningen, 1878
- De Corte, e.a. Beknopte didaxologie, Groningen 1982, Hoofdstuk Vlll
 De ontwikkelingspsychologie houdt zich bezig met de ontwikkeling van het individu
op diens weg naar de volwassenheid. Ter inleiding werden behandeld de begrippen
ontwikkeling in relatie met groei, rijpen en leren. Verder werd ingegaan op de indeling in
de verschillende ontwikkelingsfasen van het individu.
Werkvorm: hoor- en werkcolleges
Literatuur: collegestof
P. Mussen. De Psychologische ontwikkeling van het kind. Ala- pocket nr. 568
Stencils
 De sociale psychologie houdt zich voornamelijk bezig met de interacties tussen de
zich gedragende personen. Met name bestudeert de sociale psychologie vooral het
gedrag van het individu in relatie met de groep. Wat betreft de inhoud van dit
onderdeel werd in het kader van de cursus Pedagogisch Getuigschrift specifiek aan de
orde gesteld de rol van de docent in het onderwijsleerproces. Te behandelen
onderwerpen zijn o.a. de interacties tussen de docent en zijn leergroep, de docent en
zijn collega’s, de docent en de ouders.
Werkvorm: hoor- en werkcolleges
Literatuur: collegestof
H. Stellwag, De leraar in zijn klas. Groningen.
Te verstrekken stencils o.a. Carl Rodgers.
AD PROGRAMMA PEDAGOGIEK
Doel: kennis en inzicht te verkrijgen in het opvoedingsproces en opvoedingsverschijnselen
met nadruk op de periode 12-21 jaar.
Deze pedagogische kennis en inzichten moeten het didactisch handelen van de leerkracht
vergemakkelijken en het omgaan met jeugdigen in het onderwijsleerproces vereenvoudigen,
zodat de onderwijstaak naar behoren kan worden vervuld.
Werkvorm: hoor- en werkcollege
Leerstof: collegestof
Literatuur: S. Fisher en L. Fisher, Opvoeden – wat weten we eigenlijk van Baarn.
P. Freire, Pedagogie van de onderdrukten. Baarn.
Aanbevolen: M. Myathijssen, Klasse-onderwijs
Onderwerpen:
Inleiding in de pedagogiek. De relatie pedagogiek, didactiek, psychologie, sociologie en
antropologie
Algemene terreinverkenning. Specialisaties binnen de pedagogiek. Schets van de Surinaamse
situatie.
Opvoedingsmilieu: gezin – school – derde milieu
De grenzen der opvoeding
De grenzen der opvoedbaarheid
De middelen der opvoeding
Beloning en straf (strafproces) verzoening
Bemoediging, het gesprek
Opvoedkundige consequenties van de zuigelingen- en peuterfase
Opvoedkundige consequenties van de puberteit en de adolescentie
De emotionele geborgenheid van het kind
Sociale ongelijkheid van onderwijskansen
Sociale verschillen in schoolkeuze en schoolsucces
De taalontwikkeling
De Surinaamse taalsituatie met de daaruit voortvloeiende consequenties voor het onderwijs
Surinaamse onderwijsstructuur
Opvoedkundige taken van de leerkracht
Tentamenvorm: schriftelijk
Tentamenleerstof: de leerstof per semester
LESGEVEN
Hospiteren en toetsing
Hospiteerverslag