Presentatie

Jaarcongres NILG,
VU 9 november 2010
Publieke belangen en
auteurscontractenrecht
Prof. dr. Martin Senftleben
Vrije Universiteit Amsterdam
Bird & Bird, Den Haag
Overzicht
• overdracht en licenties
– overdracht eerst na overlijden van de maker
(uitgangspunt: monistische opvatting van het
auteursrecht)
– exclusieve licenties iedere 5 jaar opzegbaar
– herroeping wegens non-usus
• billijke vergoeding
– recht op een billijke vergoeding
– collectieve afspraken mogelijk
– bestsellerbepaling
Overzicht
• opties ten aanzien van toekomstige
werken
– vernietigbaar
• evident onredelijk bezwarende
contractsbepalingen
– vernietigbaar
Onredelijk bezwarende bepalingen
• ‘Een beding dat gelet op de aard en de overige
inhoud van de overeenkomst, de wijze waarop de
overeenkomst tot stand is gekomen, de wederzijds
kenbare belangen van partijen en de overige
omstandiheden van het geval, evident onredelijk
bezwarend is voor de maker, is vernietigbaar.’
(nieuw art. 25f lid 2 Aw)
• onredelijke aftrekposten (promotiekosten)
• platencontract met verplichte winkelnering bij
een bepaalde muziekuitgever
Billijke vergoeding
Billijke vergoeding
van vergoeding
die beperkt wordt
door zwakke
onderhandelingspositie
naar ‘objectieve’
maatstaf voor
een billijke
vergoeding
Billijke vergoeding vooraf
• ‘De maker heeft recht op een billijke vergoeding
voor het verlenen van een exclusieve licentie voor
het geheel of een gedeelte van het auteursrecht.’
(nieuw art. 25c Aw)
– directe aanspraak op billijke vergoeding
– geldt ook bij overdracht (nieuw art. 25h lid 2 Aw)
• Minister OC&W kan hoogte billijke vergoeding
vaststellen
– slechts op gezamenlijk verzoek van een vereniging van
makers en een exploitant of vereniging van exploitanten
(verenigingen moeten representatief en onafhankelijk zijn)
– slechts op basis van gezamenlijk gedragen advies
Billijke vergoeding achteraf
• ‘De rechter kan de overeenkomst op grond waarvan
de maker [...] een exclusieve licentie heeft verleend
op het verzoek van de maker te zijner gunste
wijzigen, indien de vergoeding die hij ontvangt gelet
op de wederzijdse prestaties een ernstige
onevenredigheid vertoont in verhouding tot de
opbrengst van de exploitatie van het werk.’
(nieuw art. 25d Aw)
• bestsellerbepaling
• kan terugwerkende kracht hebben
• invloed op cross-financing van producties?
Dwingend recht
geen afstand van
recht op billijke
vergoeding
Overdracht en licenties
Overdracht en licenties
geen overdracht
auteursrecht bij
leven auteur
exclusieve
licenties iedere 5
jaar opzegbaar
Overdracht en licenties
• exploitant verkrijgt geen recht tegen
eenieder (geen goederenrechtelijke
werking)
• licentieovereenkomst bindt alleen de
exploitant en de maker
(verbintenisrechtelijke werking)
• maker blijft ‘eigenaar’ van het werk
• exclusieve licentienemer heeft echter
ruime handhavingsmogelijkheden
(nieuw art. 25b lid 4 Aw)
One size fits all?
5 jaar voldoende
om investeringen
terug te verdienen?
Bedreiging digitale exploitatie?
Beter voor auteurs?
• afstand van opzeggingsrecht niet mogelijk
(nieuw art. 25h Aw)
• maker kan dus alleen exclusieve licentie
aanbieden die iedere 5 jaar opzegbaar is
• dalende inkomsten als resultaat?
– verbetering inkomsten lijkt slechts mogelijk
indien het werk ook na afloop van 5 jaar nog
belangstelling wekt
– gevolgen voor minder succesvolle auteurs?
Alternatieven?
• opzeggingsmogelijkheid pas na langere
periode, bijvoorbeeld na afloop van 30 jaar
– voorbeeld: VS en Italië
– dicussie in Duitsland
• herroeping wegens non-uses (voorgesteld
nieuw art. 25e Aw)
– in het geval van onvoldoende exploitatie
– ontbinding door schriftelijke verklaring van de
maker
Publieke belangen
Versterking positie van de maker
• structureel zwakke onderhandelingspositie
• eigendomsrecht uitgehold?
• positieve verplichting voor de wetgever om
maatregelen te nemen?
– auteursrecht = vergoeding van creatief werk
– waarborgen van voldoende informatieproductie
• voorgestelde maatregelen doelmatig?
• beperking contractsvrijheid
gerechtvaardigd?
Bevordering van innovatieve
exploitatiemodellen
van één lange exploitatieperiode
naar...
...exploitatie in korte intervallen
• maker kan iedere 5 jaar het meest innovatieve
exploitatiemodel kiezen
• werken blijven niet bij traditionele mainstream
exploitanten hangen (rapport Gerkens)
model 1
model 2
Einde. Veel dank!
contact: [email protected]