ook voor persoonlijk voedingsadvies ======================================================= Koolhydraten Koolhydraten, daar is de laatste tijd veel over te doen. Het gaat vaak over de enkelvoudige soort, de suikers, dus een uitleg over koolhydraten is hier wel op zijn plaats. Koolhydraten komen veel voor in de natuur en wel in de vorm van suikers, denk aan fruit, en in de vorm van zetmeel, zoals granen. Op de laatste plaats als voedingsvezels, dit is onder andere het vliesje rondom de rijst. De samenstelling van de koolhydraten is van eenvoudige tot zeer complexe suikers. Dit heeft invloed op de vertering van de koolhydraten. Je kunt je voorstellen dat een eenvoudige koolhydraat makkelijker is af te breken in de darmen dan een complexe vorm. Dit betekent dat de eenvoudige vorm snel in de bloedbaan aanwezig is, in de vorm van glucose. De grotere ketens worden ook afgebroken tot glucose, maar dit heeft tijd nodig en daardoor is er een langzame opname in de bloedbaan, wat een goede invloed heeft op de bloedsuikerspiegel. 1 ook voor persoonlijk voedingsadvies ======================================================= Koolhydraten hebben we nodig als brandstof, het is de basisenergie voor het lichaam. In alle cellen van het lichaam is glucose nodig als brandstof voor de cel. Voor de hersenen is glucose van levensbelang. De hersenen kunnen niet zonder de glucose, de rest van het lichaam kan nog gebruik maken van andere brandstofbronnen, maar de hersenen niet. Klachten die dan kunnen ontstaan, zijn onder andere flauw gevoel hebben, stemmingswisselingen, onscherp zien en gewichtsproblemen. Glucose is een bouwstof voor cellen en speelt een rol in allerlei processen op celniveau. Als we een teveel aan glucose hebben, dan wordt dit in de lever omgezet naar glycogeen en daarna opgeslagen in de lever zelf en in de spieren. Bij een te lage bloedsuiker wordt glycogeen weer omgezet in glucose. De onverteerbare koolhydraten, de voedingsvezels, spelen een belangrijke rol in de darmen. Zij hebben een waterbindend vermogen en zorgen ervoor dat de voedselbolus meer volume krijgt. In de maag heeft dit als voordeel dat deze eerder gevuld aanvoelt, dus heb je minder de neiging om veel te eten. In de dikke darm zorgt deze volumetoename voor een makkelijke stoelgang. De alvleesklier zorgt dat de bloedsuikerspiegel zoveel mogelijk constant is. Als er teveel glucose in het bloed zit, zal de alvleesklier insuline afscheiden, waardoor de bloedsuikerspiegel daalt. In het omgekeerde geval, bij een te lage bloedsuikerspiegel zal de alvleesklier glucagon afscheiden, die dan glycogeen omzet in glucose, waardoor de bloedsuikerspiegel weer stijgt. Verder speelt de bijnier ook een rol in de bloedsuikerspiegel, maar daar gaan we niet verder op in. Zoals we al benoemd hebben, is het belangrijk dat er zo weinig mogelijk schommelingen zijn in de bloedsuikerspiegel. Komen deze wel vaak voor dan kan dit klachten geven als vermoeidheid, hypoglykemie (= te lage bloedsuikerspiegel), diabetes mellitus (suikerziekte) en overgewicht of vermagering. Ook zijn de levensmiddelen die koolhydraten leveren vaak ook de leveranciers van allerlei vitamines en mineralen. 2 ook voor persoonlijk voedingsadvies ======================================================= Gevolgen van veel geraffineerde suikers nuttigen Ons Westers dieet bevat veel geraffineerde suikers, deze beïnvloeden sterk verschillende mechanismen in ons lichaam. Het eten van suikers heeft het effect dat ons bloed verzuurt. Om dit weer te corrigeren zorgt het lichaam dat er calcium vrijkomt om het verzuren tegen te gaan. Calcium wordt uit de botten gehaald, dus op de lange duur kan dit leiden tot osteoporose en artritis. Als het bloed verzuurt dan worden vitamines, vooral vitamine B, afgebroken, dus er kan een gebrek ontstaan. Wat weer allerlei andere effecten heeft. Ook ontstaat er een uitputting van de mineralen in ons lichaam. Naast de vele suikers die ons Westers dieet bevat, eten we ook veel eiwitten, vooral door veel vlees te eten. Ons lichaam zoekt graag een balans tussen de hoeveelheid glucose en eiwitten, dit moet in evenwicht zijn. Als we veel eiwitten eten, dan wil ons lichaam dit compenseren door meer suikers te vragen en ook omgekeerd. We raken in een vicieuze cirkel waarbij we steeds meer eiwitten en suikers eten. Als we overgaan op een dieet met veel granen en groente, dan is er vanzelf een goede balans tussen de eiwitten en de koolhydraten. Als je veel eiwitten eet dan is het belangrijk om veel groente of paddenstoelen er bij te eten, dan voorzie je toch in de suikerbehoefte, zodat je minder naar enkelvoudige suikers verlangt. Veel ziektes kunnen het gevolg zijn van te veel enkelvoudige suikers eten. De belangrijkste zijn: obesitas hartziektes vermoeidheid schimmelinfectie slecht geheugen hypoglycemie bloedarmoede aantasting immuunsysteem menstruatieproblemen emotionele klachten, zoals irritatie. hoge bloeddruk tandvleesproblemen osteoporose concentratieverlies Gevolgen hypoglycemie 3 ook voor persoonlijk voedingsadvies ======================================================= voedingsmiddelen die, koolhydraten bevatten van zeer complex naar eenvoudig volwaardige granen (= niet geraffineerde), zoals zilvervliesrijst, volkoren tarwe peulvruchten groentes algen en zeewier paddenstoelen fruit stevia zoethout gedroogd fruit gerstemout of rijststroop (bevatten lange ketens van koolhydraten) agavestroop fruit diksap of siroop ahornstroop honing witte suiker Voor dagelijks gebruik is het beste om vooral voedingsmiddelen van het bovenste deel van de tabel te gebruiken. De producten, in het onderste deel, met mate. Nog een opmerking over stevia, veel fabrikanten stoppen in hun steviaprodukt vaak nog vulmiddel of nog andere zoetstoffen. Ook wordt de stevia vaak geraffineerd. Echte stevia is groen of bruin van kleur en bevat dan nog alle bestanddelen. Stevia beïnvloedt de bloedsuikerspiegel niet en stimuleert zelfs de spijsvetering. 4