Indeling van gesteenten

Indeling van gesteenten
JHKhouw21022016
Er zijn drie hoofdgroepen van gesteenten. Elke hoofdgroep is verdeeld in subgroepen.
STOLLINGSGESTEENTEN
Stollingsgesteenten of magmatische gesteenten. Deze
ontstaan door stolling van magma of lava. Magma kan naar
chemische samenstelling sterk variëren. Er zijn granitische
magma’s (rijk aan silicium) en er basaltische magma’s (rijk
aan magnesium en ijzer). Uit verschillende soorten magma
ontstaan verschillende soorten stenen. Dat hangt ook af
van onder andere plaats, diepte, druk, temperatuur.
Stollingsgesteenten worden onderverdeeld in:
a.
b.
Dieptegesteenten (plutonieten). Deze ontstaan doordat
magma diep in de aardkorst langzaam en onder hoge
druk afkoelt en stolt. Bijv. graniet of gabbro.
Vulkanische gesteenten (vulkanieten). Deze ontstaan als
magma (lava) uit een vulkaan naar buiten vloeit en stolt.
Bijvoorbeeld basalt en porfier. Een vulkaanuitbarsting
stoot niet alleen lava naar buiten maar ook hete as en
gesteentepuin. Dat alles wordt in dikke lagen afgezet als
vulkanisch sediment (kijk ook bij afzettingsgesteenten)
AFZETTINGSGESTEENTEN
Afzettingsgesteenten of sedimentgesteenten. Deze
ontstaan door afzetting van (ophoping) van steengruis of
organisch materiaal in zee of op het land.
c. Klastische sedimenten. Door erosie en verwering
worden gesteenten afgebroken tot mineraal- en
steengruis. Bijv. zand of klei.
d. Chemische sedimenten. Door verdamping van water
blijven daarin opgeloste mineralen achter. Bijvoorbeeld
zout of gips.
e. Organische (organogene) sedimenten. Door afzetting
(ophoping) van overblijfselen van planten en dieren.
Bijvoorbeeld kalksteen of steenkool.
f. Vulkanische (pyroclastische) sedimenten.
Vulkaanuitbarstingen stoten naast lava, as en
steengruis uit. Dat materiaal wordt in de omgeving in
dikke lagen afgezet. Bijv. als tufsteen of puimsteen.
OMZETTINGSGESTEENTEN
Omzettingsgesteenten of metamorfe gesteenten.
Bijv. gneis, schist, marmer, kwartsiet of leisteen.
Stollingsgesteenten of sedimentgesteenten kunnen
gedurende miljoenen jaren veranderen in een ander
soort gesteente, door allerlei veranderingen in de
aardkorst. Bijvoorbeeld hoge druk en temperatuur
tijdens vervorming van gesteentelagen of het ontstaan
van nieuwe gebergten.
De gesteentekringloop