De Nederlandse economie : vergroening en beleid EWI Focus op 7 september 2011 te Brussel Foppe de Haan Onderwerpen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Het meten van groene economie in Nederland De visie en aanpak om de economie te vergroenen Nieuwe initiatieven De belangrijkste instrumenten groene groei De comparatieve voordelen en sectoren De rol van overheden Lastig 1.1 Meten economie breed Green growth in the Netherlands, CBS mei 2011 •Nulmeting green growth •4 groepen indicatoren •Milieu efficientie van de productie •Natuurlijke hulpbronnen en grondstoffen •Milieu kwaliteit omgeving •Beleidsindicatoren en economische kansen 1.2 Meten energie CBS Economische radar van de duurzame energie, juni 2011 •Nulmeting economie achter de energie •Economische indicatoren •Innovatie, handel,investeringen, werkgelegenheid •16 industrieprofielen •CBS, CPB, PBL, ECN, AgNL, branches 1.3 Monitor duurzaam Nederland 5 september 2011 Dashboards •Kwaliteit van leven •Hulpbronnen •Nl in de wereld Vb themas Hulpbronnen •Economisch kapitaal •Natuurlijk kapitaal •Sociaal kapitaal •Menselijk kapitaal 2. Visie en aanpak •Regeerakkoord september 2010 •Milieu en Energie: •Gelijk speelveld internationaal •Economie en milieu •Verdienen met energie •Fiscale kaders nagenoeg op orde •Marktfalen + overheidsfalen: samenleving zelf aan zet •Faciliterende overheid 3.1 Initiatieven 2011 Met bedrijven •Bedrijfslevenbeleid en topsectoraanpak •O.a vraagsturing onderzoek, deregulering •Chemie, Creatieve Industrie, Energie, High Tech Systemen en Materialen, Life Sciences & Health, Agro&Food, Logistiek, Tuinbouw en Uitgangsmaterialen,Water,Hoofdkantoren Met samenleving •Duurzaamheidsagenda, IM •Green deals +, EL&I 3.2 Bedrijfslevenbeleid •Duurzaamheid = onderdeel van concurrentiekracht •Duurzaamheid = in agenda's kennis en innovatie topsectoren •Ambitie hoog , mate van uitwerking loopt uiteen •Uitwerken eind 2011 in innovatiecontracten/roadmaps •Milieu / groene groei = vergroenen/verduurzamen van onze sterktes, de topsectoren •Speciale aandacht Biobased economy •Maatwerk per sector bv energie: SDE+, Elektrisch rijden,.. Industrietypologie duurzame energie Type 1 Type 2 Typering Waardeketens Ketens met een sterke internationale - Zon PV positie en heden ten dage al een - Wind op zee hoge omzet - De bioketen Nationaal georiënteerde ketens met - Energiebesparing een redelijke tot hoge omzet - Wind op land - Warmte & geothermie - Zonthermisch Type 3 9 Ketens met een beperkte omzet maar - Elektrisch vervoer & slimme netten met een potentieel om op - Waterstoftechnologie middellange termijn aan de - CO2-afvang en -opslag Nederlandse economie bij te dragen - Energie uit water 4. De instrumenten • • • • • • • • • • Van generiek naar meer specifiek Faciliteren van bedrijven Algemene investerings en vestigingsklimaat Deregulering en meer sectorale aanpak Fiscale incentives in plaats van subsidies WBSO en RDA InnovatiefondsMKB+ TopInnovatieprogrammas(sectorale roadmaps) Economische diplomatie Maatwerk per sector 5. Comparatieve voordelen en sectoren • Criteria: comparatieve voordelen, organisatiekracht, potentieel • Twee niveaus van analyse 1. Analyse Economie breed • 10 sectoren • “Vraag” sectoren bepaalt inzet regeldruk, onderzoek,.. 2. Analyse per sector, maatwerk • analyse Energie: • Sterke industrieprofielen • Niches en sterke bedrijven • proeftuinen/modern industriebeleid 6. Rol overheden en organisatie rijk Nieuwe rollen •Rol provincies en gemeenten, economische clusters •Afslanking en bundeling ministeries •EL&I en IM •Programmadirectie Topsectoren •Agentschap NL •Rol adviesraden Samenwerken : •Nationale routekaart Klimaat •Inbreng EU routekaart energie 2050 •Rol onderzoekbureaus PBL, CPB, SCP,ECN,.. 7. Lastige punten • • • • • • • Afkicken van subsidieverslaving Op inhoud richten van bestuurlijke niveaus Selectievere rol nodig overheid moderne industriepolitiek nationaal modern en effectief internationaal, o.a. EU beleid Programma en lijn Verbouw winkel en betere winkelresultaten