Adolescentenstrafrecht - Wegwijzer Jeugd en Veiligheid

Adolescentenstrafrecht
Aanpak met perspectief
• De ambitie
• Wat er verandert
• Impact op uw werk
Februari 2014
Ambitie
• Adolescenten 16 tot 23 jaar
• Gerichte aanpak: rekening
houden met ontwikkelingsfase
• Effectieve aanpak biedt
perspectief:
- Voor adolescent (toekomst)
- Voor professional (maatwerk)
- Voor de samenleving (veiligheid)
2
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Achtergrond
• Adolescenten tot 23 jaar vaak nog in ontwikkeling
• Aanpak effectiever, als die aansluit bij de ontwikkelingsleeftijd
• Jeugdstrafrecht biedt soms meer mogelijkheden
• Vooral bij ontwikkelingsachterstand of kwetsbaarheid
(bijvoorbeeld door licht verstandelijke beperking of psychische
problemen) van jongvolwassenen van 18 tot 23 jaar
• Vermindering recidive bij adolescenten belangrijk: plegen een
kwart van alle delicten
3
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Veranderingen
in grote lijnen
• Geen apart
adolescentenstrafrecht
• Wel betere aansluiting
jeugdstrafrecht en
volwassenenstrafrecht
• 16- en 17-jarigen kunnen
onder volwassenenstrafrecht
gebracht worden (geen
verandering)
• Jongvolwassenen tot 23 jaar
kunnen onder jeugdstrafrecht
gebracht worden
• Aanpassingen jeugdstrafrecht
• Bevorderen goede afweging
4
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Betrokken professionals
Adolescentenstrafrecht vraagt samenspel
•Volwassenenreclassering
•Jeugdreclassering
•Raad voor de Kinderbescherming
•NIFP
•CJIB
•Openbaar Ministerie
•Advocatuur
•Zittende magistratuur
•Justitiële jeugdinrichtingen
•Jeugdhulp aanbieders
•Gemeenten
5
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Cruciaal: inzet professionals
De afweging: jeugdstrafrecht of volwassenenstrafrecht
• Raad voor de Kinderbescherming adviseert bij 16- en 17-jarigen
• Volwassenenreclassering adviseert bij 18- tot 23-jarigen. Landelijk
afwegingskader. Consult bij Raad voor de Kinderbescherming
mogelijk. Bij inzet jeugdstrafrecht: ook advies over keuze toezicht
en begeleiding (jeugdreclassering of volwassenenreclassering)
• Openbaar ministerie vordert
• Rechter beslist. Bij 16- tot 18-jarigen de kinderrechter. Bij 18- tot
23-jarigen de politierechter of de meervoudige kamer
6
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Cruciaal: inzet professionals
Kaders en ruimte voor de professional
•Aanpak strafbaar gedrag bij adolescenten vraagt om maatwerk
•Werken met adolescenten is mensenwerk
•Methodiek reclasseren met adolescenten voor (jeugd)reclassering
•Deskundigheidsbevordering rond adolescenten met licht
verstandelijke beperking
•Ieder in een eigen rol, samen naar zelfde doel: perspectief voor
adolescent én samenleving
7
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Veranderingen per thema
1. Jeugdstrafrecht bij 18- tot
23-jarigen
2. Sluitende aanpak
3. Wijzigingen jeugdsancties
a. Plaatsing in een
inrichting voor
jeugdigen (PIJ)
b. Gedragsbeïnvloedende
maatregel (GBM)
c. Taakstraffen
d. Andere wijzigingen
8
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Veranderingen per thema
1. Jeugdstrafrecht 18-23 jaar
• Volwassenenreclassering adviseert
• Bij voorgeleiding kan OM al voornemen tot jeugdstrafrecht
aangeven. RC kan dan jongvolwassene in JJI laten plaatsen
• OM vordert jeugdstrafrecht of volwassenenstrafrecht
• Rechter beslist. Bij 12-18 jarigen kinderrechter, bij 18+
politierechter of meervoudige kamer
• Tenuitvoerlegging van sancties volgt het toegepaste strafrecht
• Daardoor zijn onder andere jeugdreclassering, jeugddetentie,
leerstraffen (gedragsinterventies), GBM en PIJ beschikbaar voor
18- tot 23-jarigen
9
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Veranderingen per thema
2. Sluitende aanpak
• Bij veroordeling volgens jeugdstrafrecht (16- tot 23-jarigen) kan de
rechter toezicht en begeleiding opdragen aan de jeugdreclassering
of de volwassenreclassering
• Jeugdreclassering en volwassenenreclassering werken met
aanvullende methodiek ‘reclasseren met adolescenten’
• Bevordering deskundigheid bij volwassenenreclassering rond
adolescenten met licht verstandelijke beperking
10
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Veranderingen per thema
3a. Wijzigingen jeugdsancties -PIJ
• PIJ alleen nog mogelijk bij ‘gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke
stoornis van de geestesvermogens’. Vastgesteld door psychiater.
• PIJ kan op einddatum omgezet naar TBS met dwangverpleging.
Daarvoor is advies nodig vanuit de JJI, plus een dubbelrapportage
door in ieder geval een psychiater.
• Ook bij verlenging PIJ na 4 jaar is een dubbelrapportage nodig.
• Bij voorwaardelijke PIJ is time-out opname mogelijk van maximaal
7 weken bij niet naleven van de voorwaarden of wanneer de
veiligheid dit vereist.
11
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Veranderingen per thema
3b. Wijzigingen jeugdsancties - GBM
• GBM kan aangevuld worden met nachtdetentie of elektronisch
toezicht (controle met enkelband).
• Bij onvoldoende medewerking aan GBM kan rechter maximaal 2
keer een time-out opname in een JJI bevelen, voor 4 weken. Deze
time-out schorst de looptijd van de GBM.
• Rechter kan GBM opleggen bij 18- tot 23-jarigen op basis van
advies door gedragsdeskundige en haalbaarheidsonderzoek
reclassering.
12
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Veranderingen per thema
3c. Wijzigingen jeugdsancties - Taakstraffen
• Bij ernstige gewelds- en
zedendelicten is niet meer
uitsluitend een taakstraf
mogelijk. Combinatie met
andere sancties kan wel.
• Consequente reactie bij
mislukken van een taakstraf:
vervangende jeugddetentie,
tenzij er sprake is van
uitzonderlijke
omstandigheden.
13
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Veranderingen per thema
4. Overige wijzigingen jeugdstrafrecht
• Elektronische controle (elektronisch toezicht met enkelband) ook
in jeugdstrafrecht beschikbaar
• Volgen van onderwijs kan als bijzondere voorwaarde opgelegd
worden
• Bezoekregeling JJI’s aangescherpt
14
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Impact op uw werk
• In te vullen door de
betreffende organisatie
15
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Titel
• Tekst
16
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief
Dank voor uw aandacht!
Deze presentatie is met de meeste zorgvuldigheid samengesteld. Er kunnen echter geen rechten aan
ontleend worden. De jongeren op de foto’s hebben geen relatie tot de inhoud van deze presentatie.
17
Adolescentenstrafrecht – Aanpak met perspectief