Tot op dit moment is het document niet in te zien

B&W.nr. 09.1179, d.d. 27 oktober 2009
B&W-Aanbiedingsformulier
Onderwerp
Vaststelling brief aan de gemeenteraad over voorgenomen bestemming
reserve verkoop aandelen Nuon.
BESLUITEN
Behoudens advies van de
1. De brief aan de raad vast te stellen, waarin voorstellen worden gedaan voor de bestemming van
de opbrengst van de verkoop van de aandelen NUON.
Samenvatting
Op 1 juli heeft de gemeente Leiden een verkoopovereenkomst gesloten met het Zweedse Vattenfall
over de verkoop van haar aandelen in Nuon Energy NV. Op basis van deze transactie ontvangt
Leiden € 225,1 miljoen voor haar aandelen. Voor de compensatie van het wegvallende dividend is een
bedrag van 117,5 miljoen nodig. Er is derhalve €108,7 miljoen beschikbaar aan incidentele, vrij
besteedbare middelen Van dit bedrag wordt 9,1 miljoen gestort op een escrowrekening bij de BNG en
is (nog) niet voor besteding beschikbaar. De verkoopopbrengst wordt gefaseerd over 2009, 2011,
2013 en 2015 uitbetaald. In bijgaande brief worden voorstellen gedaan voor besteding van de te
ontvangen bedragen voor 2009 en 2011. Totaal 59,2 miljoen.
Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden
Aan de Gemeenteraad van Leiden
Datum 27 oktober 2009
Ons kenmerk
Onderwerp Voornemen besteding reserve ‘opbrengst verkoop
aandelen Nuon’
Gemeente Leiden
Bezoekadres Stadhuis
Stadhuisplein 1
Postadres Postbus 9100
2300 PC Leiden
Telefoon 071-5165165
E-Mail [email protected]
Website www.leiden.nl/gemeente
Contactpersoon Hans Smit
Doorkiesnummer 5062
Geachte leden van de Raad,
Zoals u bekend is (onze brief dd. 20 april 2009, kenmerk DIV-2009-5475; uw brief dd. 20 mei 2009
kenmerk RG-2009-393; RV 09.0351), heeft de gemeente Leiden zijn aandelen in het productie- en
leveringsbedrijf Nuon verkocht aan het Zweedse bedrijf Vattenfall. Wij hebben u toegezegd voor de
behandeling van de Begroting 2010 in uw Raad een voorstel te doen voor de verwerking van de
opbrengst van deze verkoop in de begroting van de gemeente Leiden. Daarnaast hebben wij
aangekondigd dat wij voorstellen zouden doen voor de besteding van de opbrengst van de verkoop
van de aandelen Nuon.
Deze brief gaat op beide onderwerpen in. Voor een goed inzicht in de relevante bedragen geven
wij allereerst een overzicht van de ontvangen en te ontvangen opbrengsten. Voor een nadere
uiteenzetting over de voorwaarden waaronder de aandelen zijn verkocht en het verloop van de
risico’s en garanties die aan de verkoop zijn verbonden, verwijzen we u naar onze brief dd. 20 april
2009.
1. Opbrengst verkoop aandelen Nuon
Sinds het overzicht dat in onze brief van 20 april 2009 aan u is voorgelegd, zijn er kleine
veranderingen in de bedragen opgetreden.
De gemeente Leiden heeft de aandelen in het productie- en leveringsbedrijf van Nuon verkocht
aan Vattenfall maar blijft aandeelhouder van het afgesplitste netwerkbedrijf dat sindsdien Alliander
heet. Van het bedrijf Alliander blijft de gemeente Leiden dus ook dividend ontvangen. In februari is
het betreffende dividend op €1,5 miljoen geraamd. Inmiddels is duidelijk dat we er verstandig aan
doen die raming te verlagen naar €1 miljoen. Dat is misschien aan de voorzichtige kant maar liever
een meevaller dan een tegenvaller.
In de begroting van de gemeente Leiden was tot nu toe structureel een dividendbedrag van het
ongesplitste Nuon opgenomen van €.5,7 miljoen. Na aftrek van het geraamde dividend van
Alliander moet derhalve €4,7 miljoen worden gecompenseerd.
In totaal ontvangt de gemeente Leiden €225 miljoen voor de aandelen Nuon. De verkoop vindt
plaats verdeeld over de jaren 2009, 2011, 2013 en 2015. Tot 2017 blijft als Leids aandeel een
bedrag van €9 miljoen op een zogenaamde Escrowrekening staan ter afdekking van risico’s
waarop de voormalig Nuonaandeelhouders door Vattenfall kunnen worden aangesproken. Dit
betreft met name een naheffing van de Belastingdienst.
Wanneer eenmaal alle aandelen zijn verkocht, is bij een rente van 4% €117,5 miljoen nodig om
jaarlijks €4,7 miljoen als opbrengst te realiseren. In de jaren tot 2015 ontvangt de gemeente Leiden
van Vattenfall een vast dividend voor de aandelen die wij nog in bezit hebben. Omdat dit een vast
afgesproken bedrag is, is daar geen risico aan verbonden. Daarnaast ontvangt de gemeente in
2011 en 2013 een extra dividend van €1 miljoen en in 2015 een extra dividend van €1,4 miljoen
Dit alles leidt tot het volgende financiële overzicht (bedragen in € x mln.):
Nodig voor
Saldo
Saldo
VerkoopDiviIncidenteel
wegvallen
voordeel
voordeel
Jaar
opbrengst
dend
dividend
dividend
incidenteel1
structureel
2009
101,8
59,7
42,1
1,7
2010
2,3
2011
33,6
2,3
0,3
16,8
17,1
2,3
2012
1,6
2013
33,6
1,6
0,3
16,8
17,1
3,0
2014
0,9
2015
47,0
0,9
0,5
24,2
23,3
4,0
2017
9,1
9,1
4,3
225,1
1,1
117,5
108,7
1In deze kolom zijn het incidentele voordeel van de opbrengst van de verkoop en het incidentele
dividend opgeteld omdat beide bedragen beschikbaar zijn voor bestedingen.
Van het totaal te ontvangen bedrag van €226,2 miljoen is €117,5 miljoen nodig om het
weggevallen dividend te compenseren. Er is derhalve €108,7 miljoen beschikbaar aan incidentele,
vrij besteedbare middelen. Zou besloten worden dat bedrag weg te zetten rekenend met een rente
van 4%, dan is er structureel jaarlijks €4,3 miljoen beschikbaar.
2. Voorstel voor de vrij besteedbare middelen
Omdat de vrij besteedbare middelen incidenteel van karakter zijn en omdat deze middelen het
gevolg zijn van inzet uit het verleden, stellen wij u voor de middelen met name in te zetten voor
investeringen die ook in de toekomst waardevol zijn. De investeringen dienen om die reden zoveel
mogelijk te passen bij de visie op Leiden als stad van ontdekkingen. Kernbegrippen daarbij zijn
centrumfunctie, historische binnenstad, kennis, kwaliteit. Wanneer besloten wordt tot een
investering, zal steeds ook rekening moeten worden gehouden met de onderhouds- en
exploitatiekosten die de investering met zich meebrengt.
Bij investeringen duurt het altijd even voordat er werkelijk betalingen worden gedaan. Het verdient
de voorkeur het beschikbare bedrag waardevast te houden. Om die reden dient in de jaren waarin
investeringen nog niet tot betaling komen, een storting in de reserve Nuonmiddelen te worden
gedaan gelijk aan de benodigde indexering. Door deze storting blijft de reserve waardevast en
vermindert hij niet als gevolg van inflatie. Bij voorkeur zou ook het meerdere van de incidentele
opbrengst (het deel boven de indexering) aan de reserve Nuonmiddelen toegevoegd dienen te
worden.
De opbrengst die de gemeente Leiden ontvangt, komt in de loop van een aantal jaren beschikbaar.
Het meerjarenbeeld dat in de Begroting 2010 aan uw Raad is gepresenteerd, vertoont in de jaren
2012 en 2013 nog tekorten.
Een afweging van onontkoombare bezuinigingen dient integraal plaats te vinden. Daarbij dient ons
inziens ook de besteding van de Nuonmiddelen afgewogen te worden. Wij vinden het niet wenselijk
nu voorstellen aan u voor te leggen voor de besteding van alle middelen die de verkoop van de
aandelen Nuon opbrengen. In komende jaren moeten wellicht andere afwegingen gemaakt worden
zeker gezien het huidige financiële klimaat.
Om die reden doen wij u in deze brief slechts voorstellen die betrekking hebben op de opbrengsten
die in de jaren 2009 en 2011 zijn, respectievelijk worden, ontvangen. Het betreft een bedrag aan
vrij besteedbare middelen van €59,2 miljoen. Voor de middelen die in de jaren na 2011 worden
ontvangen, zullen voorstellen worden voorbereid die aan u kunnen worden voorgelegd bij de
Perspectiefnota 2011-2014. In die Perspectiefnota wordt ook een sluitend meerjarenbeeld voor de
jaren 2012 en 2013 aan u voorgelegd.
Op grond van vorenstaande overwegingen stellen wij u voor de vrij besteedbare Nuonmiddelen in
te zetten voor drie soorten investeringen:
1. Bereikbaarheid: €35 miljoen.
Onze gedachten gaan met name uit naar de Ringweg Oost en de Rijnlandroute. Beide wegen zijn
noodzakelijk om de bereikbaarheid van onze stad op niveau te brengen en te houden. Een goede
bereikbaarheid is nodig met het oog op de centrumfunctie van onze stad.
2. Binnenstad: €15 miljoen.
De binnenstad kan aantrekkelijker worden wanneer de uitstraling van de gebouwen verbetert en
tegelijkertijd het recreatieve gebruik wordt gestimuleerd. Het stimuleren van investeringen in
gebouwen draagt bij aan de kwaliteit van de binnenstad. Onze gedachten gaan uit naar een fonds
van €2 miljoen om stadsherstel van gebouwen te bevorderen en een fonds van €2 miljoen om het
wonen boven winkels te faciliteren. Door het aanleggen van ontbrekende verbindingen in de
groene rand van de singels en het verwijderen van de dam bij de Eon-centrale kan het recreatief
gebruik van deze route worden verbeterd. Hiervoor kan een bedrag van €4 miljoen beschikbaar
worden gesteld. Investeren in goed ingepaste parkeergarages bevordert het gebruik van de
binnenstad zowel in economische als recreatieve zin. Om die reden is hiervoor een bedrag van €7
miljoen gereserveerd.
3. Diverse gewenste investeringen: €9 miljoen.
a. Op verschillende plaatsen in de stad kunnen slechts met grote moeite gewenste ontwikkelingen
gerealiseerd worden. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het Kooiplein, Het Bio Science Park en de
totstandkoming van studentenhuisvesting. Wij achten het verstandig mede gezien de recessie een
bedrag van €4 miljoen te storten in een ‘behoedzaamheidsreserve PRIL’ om de realisatiekracht
van de gemeente te behouden.
b. In Leiden zijn nog veel woningen die niet goed geïsoleerd zijn en daardoor meer energie
gebruiken dan wenselijk is. De woningcorporaties zijn van plan in hun bezit verbeteringen in dit
opzicht verbeteringen aan te brengen. Wij stellen voor om voor particuliere woningen een fonds
van €3 miljoen in te stellen waarmee bouwkundige investeringen worden gestimuleerd die leiden
tot een besparing in energieverbruik. Onze gedachten gaan daarbij uit naar een zogenaamd
‘revolving fund’ waar mensen tegen gunstige voorwaarden leningen voor isolatiemaatregelen
kunnen verkrijgen.
c. Sommige sportvoorzieningen zijn te groot en te kostbaar om in iedere gemeente te realiseren.
Een ijsbaan is hiervan een voorbeeld. Wij stellen voor om €2 miljoen beschikbaar te stellen als
bijdrage aan een ijsbaan. Wanneer de gemeenten in de regio de krachten bundelen, kan deze
voorziening worden gerealiseerd.
Wij leggen u met deze brief geen concrete kredietvoorstellen voor. Het is wel onze bedoeling
dergelijke voorstellen voor te bereiden. Zodra zo’n voorstel gereed is, zal het in de vorm van een
raadsvoorstel aan u worden aangeboden. Uw Raad heeft immers het budgetrecht en er kunnen
geen bestedingen plaatsvinden voordat u uw goedkeuring daaraan heeft gehecht.
3. Verwerking van de opbrengst in de begroting en jaarrekening.
Nu de verkoop van de aandelen Nuon een feit is, zullen de financiële consequenties in
zowel de begroting als de rekening verantwoord moeten gaan worden.
In deze brief wordt aangegeven hoe wij ons de verwerking van de financiële consequenties
in begroting en rekening voorstellen. Het voorstel tot de daadwerkelijke verwerking van de
verkoopopbrengst leggen wij in een afzonderlijk voorstel aan u voor.
3.1. Vordering op Vattenfall.
De Nuon-aandelen zijn verkocht aan Vattenfall. De gemeente Leiden ontvangt de
verkoopprijs in de jaren 2009, 2011, 2013, 2015. Door het sluiten van een verkoopovereenkomst
met Vattenfall over de gefaseerde verkoop van aandelen ontstaat op Vattenfall een langlopende
vordering van €.216 miljoen. Op deze vordering is de storting op de escrowrekening van € 9.1
miljoen in mindering gebracht.
De vordering op Vattenfall wordt opgenomen onder de post “Financiële vaste activa”. Op 1 juli
2009 heeft Vattenfall de 1e termijn voor een bedrag van €.101,8 miljoen (incl. rente wegens
uitgestelde betaling) voldaan. Dit bedrag is in mindering gebracht op de vordering.
3.2. Aandelen Alliander.
De verkoop van de Nuon-aandelen betreft alleen het productie en leveringsbedrijf van Nuon, Thans
Nuon Energy NV. Het netwerkbedrijf Alliander blijft in handen van de publieke aandeelhouders.
Volgens de waarderingsgrondslagen van de gemeente worden de aandelen gewaardeerd tegen
verkrijgingsprijs.
Omdat Alliander in de plaats treedt van Nuon, kan de historische verkrijgingsprijs van
Nuonaandelen (€ 8.175.061,85,--) beschouwd worden als verkrijgingsprijs van de aandelen
Alliander. Qua hoogte van bedrag wijzigt de post ‘Deelnemingen’ hierdoor niet. Uiteraard is e.e.a.
wel bij de post ‘Deelnemingen’ toegelicht.
3.3. Boekwinst verkoop aandelen Nuon
In begrotingsjaar 2009 wordt een transactiewinst van € 216 miljoen wegens verkoop
aandelen Nuon genomen. In overleg met de ex-EWR+ gemeenten is besloten om voor de
begeleiding en beoordeling van de transactie gespecialiseerde externe expertise in te huren. Het
Leidse aandeel in de advieskosten bedraagt afgerond € 23.000,--. Deze advieskosten zijn
verrekend met de verkoopopbrengst.
3.4. Bestemmingsreserves opbrengst verkoop aandelen Nuon.
Wij willen het vermogen benodigd voor het compenseren van het wegvallende dividend storten in
een reserve compensatie dividend Nuon. Hiervoor is vanuit de verkoopopbrengst een bedrag
benodigd €.117,5 milj.. Het resterende gedeelte van de verkoopopbrengst, (inclusief incidenteel
dividend van 1,1 miljoen) van €.99,6 miljoen kan gestort worden in de reserve verkoop aandelen
Nuon. Het bedrag in deze reserve kan nader aangevuld worden met de uitkering uit de escrowrekening van € 9,1 miljoen tot € 108,7 miljoen. Het saldo van deze reserve is vrij besteedbaar. Aan
de reserves zal jaarlijks op basis van het saldo een bedrag aan rente toegevoegd worden. De rente
is gelijk aan de jaarlijks vast te stellen interne rekenrente.
Hoogachtend,
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
de Secretaris,
de Burgemeester,