Hallucinaties bij de Ziekte van Parkinson oorzaken en

De rol van de
verpleegkundige bij
medicatietoediening
M. Postma, verpleegkundig
consulent Parkinson
Inhoud





De ziekte van Parkinson
Medicatie, wanneer?
Geneesmiddelen groepen
Motorische complicaties
Verpleegkundige interventies bij
medicijngebruik
De ziekte van Parkinson



Meest voorkomende neurodegeneratieve aandoening bij ouderen
Ongeveer 43.000 patiënten in Ned.
Motorische symptomen; stijfheid,
traagheid, beven en stoornis in
houding en balans




Depressie: frequent voorkomend,
soms 1e klacht
Angststoornissen: komt voor bij kwart
van patiënten
Dementie, komt voor bij zo’n 15 %
van patiënten
Cognitieve veranderingen (traag in
denken, geheugenproblemen)

Ziekteverschijnselen kunnen leiden tot
beperkingen in functioneren; moeite
met communicatie, mobiliteit,
problemen met wassen en aankleden.
Pathofysiologie


Dopamine producerende cellen in
substantia nigra gaan ten gronde
Celverlies vindt ook in andere
hersenkernen plaats waardoor
problemen met de stemming en
houding kunnen ontstaan.
Medicatie, wanneer?



Medicijnen gebruiken wanneer
klachten het dagelijks functioneren
gaan beperken
Medicatie stoppen of vertragen
ziekteproces niet
Langetermijn complicaties uitstellen
Geneesmiddelen groepen






Levodopa (Sinemet, Madopar)
Dopamine-agonisten (Permax, Sifrol,
Reguip, Apomorfine)
Amantadine (Symmetrel)
Anticholinergica (Artane, Akineton)
MAO-B remmers (Selegiline)
COMT remmers (Comtan, Stalevo)
Motorische complicaties




Wearing off; werking van medicatie neemt
geleidelijk af
On-off; momenten van goed kunnen
bewegen (on) slaan om in verstarren (off)
Freezing; geblokkeerd raken m.n. bij het
lopen
Dyskinesieen; ongewilde kronkelend
bewegingen in de off of on fase.
On-off fenomeen
Off




Beven
Traag
Stijf
Minder goede
balans
On
 Beven minder/weg
 Kan goed bewegen
 Soms
overbeweeglijk
 Balans vaak beter
Verpleegkundige aspecten
bij medicatie;




Inname van medicijnen op vaste tijden
Observeren van werking van
medicijnen
Observeren van evt. bijwerkingen
zoals; verwardheid, lage bloeddruk,
dyskinesieën, on-off fenomeen
Patiënt ondersteunen bij invullen van
de Meerwaldtkaart
Regels voor het innemen;




Medicijnen innemen met vocht, niet met
eiwitrijke producten! Liefst voor de maaltijd.
Als doorslikken lastig is, probeer eens koude
appelmoes.
Medicijnen op tijd innemen, goed spreiden
over de dag.
Overleg bij vragen of problemen met de
behandelaar
Veel voorkomende
bijwerkingen (1);



Meld ze altijd bij behandelaar!
Obstipatie; gebruik laxerende
voedingsmiddelen, drink voldoende
1,5 l per dag, extra bewegen
Misselijk/braken; medicijnen na het
eten innemen, evt. even gaan liggen,
soms worden tijdelijk extra medicijnen
voorgeschreven.
(2)



Duizeligheid; voorzichtig opstaan.
Hallucinaties; duidelijk dagstructuur,
nachtlampje, eerlijk zijn, minder of
extra medicijnen.
Wisselingen in klachten op de dag;
on-off fenomeen
Bedankt voor uw aandacht
E-mail: [email protected]