Sectorrotatie

NADER BEKEKEN
Sectorrotatie
In functie van de fase van de economische conjunctuur presteert de
ene sector al beter dan de andere... En de ene cyclus is duidelijk de
andere niet.
De economische groei verloopt in cycli. En dan bedoelen we niet de lange economische cycli waar al eens
naar verwezen wordt, zoals de Kondratieff-golf die
een periode van 50 à 60 jaar bestrijkt. Wel de normale economische cyclus die zich gemiddeld om de 4 à 6
jaar herhaalt. Met de nadruk op gemiddeld dan wel,
want de ene cyclus is duidelijk de andere niet. De kredietcrisis boog de voorbije economische hoogconjunctuur vervroegd om in een laagconjunctuur. De
stokkende (bank)motor richtte de brede economie
heel wat schade aan en ook het consumentenvertrouwen is niet van aard veel weerstand te kunnen bieden. Integendeel, we vrezen dat bijkomende ontslagrondes (fabriekssluitingen) het vertrouwen naar een
nieuw dieptepunt zullen sturen. Qua amplitude
(sterkte van de op- en neergang) en duur kunnen er
grote verschillen tussen de diverse economische cycli
zijn. Maar in elke cyclus is er wel een constante: een
neergaande fase wordt gevolgd door een opgaande
fase (en omgekeerd). En dat zal ook nu niet anders
zijn. Hoe uitzonderlijk de huidige financiële crisis wel
is, binnen een bepaalde tijd zal de economie weer
groeien en zelfs hoge toppen scheren.
Sectorrotatie versus spreiding
Uw portefeuille sturen in functie van de sectorrotatie op basis van de
economische cyclus heeft ongetwijfeld nut. Hierbij is het echter niet de
bedoeling dat u de portefeuillespreiding over sectoren en over aandelen
uit het oog verliest. Het is immers nooit verstandig om al uw eieren in
één en dezelfde mand te leggen. De overgang tussen de verschillende
fasen van de economische conjunctuur verloopt niet zwart/wit en is vaak
een erg ruime grijze zone. Naast de conjuncturele factoren zijn er uiteraard ook de bedrijfsspecifieke factoren (goed management, herstructureringen, …). Dat neemt niet weg dat het kan lonen om, op basis van sectorrotatie, uw portefeuille bij wijlen te herbalanceren. Zo kreeg de sector
‘gezondheid’ in onze portefeuille een hoger dan gemiddeld gewicht toegekend. Dat heeft echter niet uitsluitend met de fase van de economische cyclus te maken, maar eveneens met de factoren waardering, defensieve groei (Omega Pharma, Arseus, IBA) en de gezonde balansen in
deze sector. Cyclische bedrijven die bovendien hogere schulden torsen,
werden afgebouwd.
De Belegger - 18 november 2008
Roteren
Voor de aandelenbelegger komt het er dan ook op
aan om de bomen even te laten voor wat ze zijn en het
bos weer in aanschouw te nemen. Elke fase van de
conjunctuur, zowel de neergaande als de opgaande,
heeft zo zijn ‘charme’. Afhankelijk van de fase waarin
we ons bevinden, presteren bepaalde sectoren (relatief) beter dan andere. Het komt er dus op aan om uw
portefeuille regelmatig te laten roteren in functie van
de conjunctuurfase. Sectorrotatie heet dat. De overgang van de ene fase naar de andere is echter een
grijze zone en perfecte timing is hierbij quasi uitgesloten. Timing is niettemin belangrijk: anticipeert u te
vroeg op een bepaalde fase, dan zal u eerst nog met
(grote) verliezen opgescheept zitten. Wacht u te lang,
dan dreigt u een belangrijk deel van het herstel mis te
lopen. De beste oplossing is dan ook geleidelijk aan
de overstap te maken. Maar aangezien beurzen vooruitlopen op de economische conjunctuur komt het er
wel steeds op aan om te anticiperen en aldus een
beetje ‘contrarian’ te zijn.
Van defensief naar …
Waar bevinden we ons in de fase van de conjunctuur
en welke aandelen kopen we dan best? Het is duidelijk dat we ons al een tijdje in fase IV bevinden (zie grafiek), de neergaande fase waarin de economische
groei vertraagt. In deze fase presteren defensieve sectoren (voeding, drank, farma, telecom) traditioneel
het best. We maken ons evenwel op voor fase I, de
neergaande fase van de conjunctuur, waarbij de economie krimpt. Volgens de economische handboeken
dient u in deze fase van uw hart een steen te maken en
geleidelijk aan uw defensieve aandelen af te bouwen.
Volgens diezelfde handboeken presteert de financiële
sector het best in deze fase, want ze gaat immers gepaard met renteverlagingen, waardoor de (rente)marges verbeteren en de banken in de toekomst weer
meer winst kunnen maken. Gezien de aard van de crisis, die net de financiële sector ongemeen hard trof,
zal de sector deze keer meer tijd nodig hebben om de
mokerslagen te boven te komen. En net omdat de
banksector de brede economie in gevaar bracht, is het
Sectoren die momenteel de voorkeur genieten…
… die zijn er behalve de farmasector niet uitgesproken. De massale verkoopdruk die 2008 kenmerkte, liet immers geen enkele sector onberoerd. Hefboomfondsen zagen door de kredietcrisis het beschikbare investeringskapitaal opdrogen, wat hen tot verkopen
noopte. Ook de klassieke fondsen werden geconfronteerd met klanten die hun geld opvraagden. Gevolg: om geld vrij te maken
dienden zij een brede waaier van aandelen te verkopen, ongeacht hun waardering. Hetzelfde geldt voor de banken in volle kredietcrisis op zoek naar liquiditeiten. In een lege markt (weinig of geen kopers) leidt dit tot hevige koersdalingen waarbij geen enkele
sector gespaard wordt. Bij een algemeen beursherstel zal vrijwel elke sector kunnen opleven. Een breed gedragen technisch herstel, waarbij het op iets langere termijn alsnog zaak is om de verliezers te mijden. Vandaar het advies om cyclische bedrijven met
te hoge schulden te mijden. Want zij lopen het risico om met heel onaangenaam nieuws uit te pakken, waardoor de aandelenkoers
het peloton zal moeten lossen. Wie beter dan de markt wil presteren, dient aan ‘stockpicking’ te doen, het selecteren van individuele winnaars. Maar ook dan dienen de spreidingsregels geëerbiedigd te worden.
niet ondenkbaar dat het winstpotentieel met bijkomende regulering beknot wordt. In een ‘worst case’scenario worden banken verplicht tot een soort ‘nutsbedrijf’ gedegradeerd, dat volledig ten dienste staat
van de economie en niet andersom. Mocht dit gebeuren, dan staat tegenover het in toom gehouden stijgingspotentieel van de winst wel een defensievere en
zichtbaardere winst tegenover. En dat kan op termijn
eveneens tot hogere waarderingen leiden. De sector
biedt dus weldegelijk potentieel, maar dit kan gezien
de aard van de crisis langer dan anders uitblijven. Het
klassieke plaatje wordt echter vooral verstoord door
de subprime-crisis die heel het financiële systeem op
haar grondvesten doet daveren. Deze onzekerheid
kan inderdaad nog een tijdje aanhouden. Richt u sowieso tot de meest solvabele waarden.
onmiddellijk in de transportsector te zien zijn. De
‘droge bulk’-index, dat de tariefevolutie voor een aantal scheepsroutes weergeeft, is wat dat betreft een
betrouwbare barometer. Een andere vroegcyclische
sector is uitzendarbeid. Als de economie herstelt, zul-
Klassieke sectorrotatie
Financials
- Banken
- Verzekeraars
Cyclische waarden
Industriële waarden
- Energie
- Staal
- Papier
- Basischemie
Fase III
Groei
BBP
Fase I
Fase II
Groeiwaarden
- Technologie
- Media
Te vroeg voor cyclische
Dat laatste geldt voor alle bedrijven, ook en zeker
voor de grote industriële bedrijven. Deze vinden we
vooral in fase II van de cyclus terug. Ook al lijken de
meeste aandelen uit de cyclische industrials door de
recente koersafstraffingen goedkoop, de impact van
hun conjunctuurgevoeligheid op omzet en winst
wordt in sommige gevallen nog steeds onderschat.
Winstteleurstellingen zijn in de komende kwartalen
hun deel. De subprime-crisis maakt dat de neergaande fase in de conjunctuur wel eens wat langer dan anders zou kunnen aanslepen, en vooral dieper dan
voorheen. Dat betekent over het algemeen dat het
wellicht nog wat te vroeg is om massaal cyclische
aandelen (olie, staal, grondstoffen, bouw, auto’s) te
kopen. Hiervoor wacht u best op het ogenblik dat een
aantal bedrijven effectief over kop (dreigen te) gaan
en het ontslagen regent. Dat ‘hoogtepunt’ hebben we
nog niet bereikt. Houd in dit opzicht vooral de vroegcyclische sectoren in de gaten. Herneemt de wereldwijde economische activiteit, dan zal dat bijvoorbeeld
Fase IV
Defensieve waarden
- Nutswaarden
- Voeding & drank
- Verbruiksgoederen
- Farma
- Telecom
Bron: Deutsche Bank
len de bedrijfleiders voorzichtigheidshalve niet onmiddellijk nieuwe werknemers met een contract van
onbepaalde duur engageren, maar wel hun toevlucht
in interimarbeid zoeken. Gespreid in de tijd mag de
anticiperende belegger de komende maanden, gespreid in de tijd, kleine posities opbouwen. Weerhoud echter enkele de balansmatig gezonde bedrijven. Met staal- en grondstoffenaandelen wacht u best
nog wat. Gezien de forse daling van de grondstoffenprijzen staan hier nog heel wat tegenvallende winsten
(en zelfs verliezen) te wachten. De bewustwording dat
cyclische grondstoffen ook dat andere uiterste kennen (verliezen), dient zich in de meeste gevallen nog
te manifesteren. Ook goud laten we nog wat links liggen. Goud is in de eerste plaats een bescherming tegen inflatie en aangezien deze nog maar net over het
hoogtepunt heen is, mogen we ervan uitgaan dat
goud nog een tijdje uit de gratie zal zijn.
De Belegger - 18 november 2008