water bepalend voor de inrichting van de polders

Waterbeheer kost geld. Iedereen die in de polders woont of er zijn bedrijf heeft,
Peil en functie
betaalt hieraan mee. Waterschap Zuiderzeeland zoekt samen met belangen­
Water bepalend
voor de
inrichting
van de polders
organisaties en overheden binnen Flevoland naar mogelijkheden om dit beheer
goed te kunnen blijven uitvoeren. Daarbij houden we rekening met Europese,
nationale en regionale regelgeving en met ontwikkelingen om ons heen, zoals
de klimaatveranderingen. De maatregelen die hieruit voortkomen kosten geld,
dat bewoners en bedrijven in Flevoland gezamenlijk zullen opbrengen via de
waterschapsbelastingen. Waterschap Zuiderzeeland streeft naar maatregelen tegen
maatschappelijk verantwoorde kosten.
Wilt u meer weten over peil en functie in Flevoland,
neemt u dan contact op met Waterschap Zuiderzeeland.
VEILIGHEID
voldoende water
schoon water
waterschap Zuiderzeeland
Postbus 229 - 8200 AE Lelystad
Lindelaan 20 - 8224 KT Lelystad
Redactie: Waterschap Zuiderzeeland
T
F
(0320) 274 911
(0320) 247 919
[email protected]
www.zuiderzeeland.nl
Foto’s: Waterschap Zuiderzeeland en Aatjan Renders, Amsterdam
Vormgeving: Simons en Boom, Arnhem
februari 2008
oplage 2000 stuks
Peil en functie
‘p ei l v o l gt f u n c t i e k an o p t e r m i jn ze e r uit ge bre i d e be h e e rsmaat re ge l e n n o d ig make n ’
Toen de Flevolandse polders ontworpen werden, ging men er vanuit
dat de bodem- en de watergesteldheid het landgebruik zouden bepalen.
In Oostelijk en Zuidelijk Flevoland werden daarom in de diepste
delen en in de kwelzones natuurontwikkeling, recreatie en bosbouw
gesitueerd. Bebouwing en landbouw kwamen op de iets drogere delen.
Deze denkwijze is gaandeweg verlaten: ook landbouw en bewoning
komen nu voor in de nattere delen. Dit kan leiden tot wateroverlast
met alle problemen van dien. Kan terugkeer naar de oorspronkelijke
principes deze problemen ondervangen en ook nog bijdragen aan een
robuust watersysteem?
Het oorspronkelijke ontwerp en de planning
van de drie Flevolandse polders, lieten water
en bodem leidend zijn bij de inrichting van
het gebied. Landbouw en bewoning werden
geprojecteerd op de hoger en droger gelegen
delen. In de diepste delen en ook in de
kwelzones voorzag men natuurontwikkeling,
recreatie en bosbouw. De functie van het
land volgde het peil van het water. Met de
economische groei van Flevoland werd deze
gedachtengang langzamerhand losgelaten
en juist omgedraaid. Het peil van het water
volgt de functie van het land. Inmiddels loopt
een aantal gebieden echter tegen de grenzen
hiervan aan. Waterschap Zuiderzeeland wil
samen met de gebruikers in Flevoland zoeken
naar oplossingen.
Het waterbeheer in drie gebieden in de
Noordoostpolder - rond Schokland, Tollebeek
en boven Emmeloord - wordt steeds
moeilijker. Bodemdaling en de diepe ligging
van deze gebieden maken de afvoer van
water steeds moeilijker. Blijven we ook in de
toekomst technische oplossingen zoeken?
In het deel van Zuidelijk Flevoland
waar nog de meeste bodem­daling gaat
optreden, wordt stadsuitbreiding gepland.
Innovatieve bouwwijzen als waterwoningen
en terpen, maar ook extra oppervlakte­
water en opvangplekken voor water tijdens
piekbelastingen kunnen problemen door
wateroverlast deels ondervangen. Maar is het
wenselijk daar toch te bouwen? Tegenover
de gebieden waar de grenzen van ‘peil
volgt functie’ in zicht komen, staat een
schoolvoorbeeld van ‘functie volgt peil.’
Het noordelijke diepe deel van Zuidelijk
Flevoland werd door toeval bestemd tot
natuurgebied. Daar ontwikkelden zich de
Oostvaardersplassen.
‘Peil volgt functie’ kan op termijn zeer
uitgebreide beheersmaatregelen nodig
maken, met de daaraan gekoppelde kosten.
Nederlanders kunnen goed het landschap
en de leefomgeving naar hun hand zetten.
Waterschap Zuiderzeeland betwijfelt echter
of dit oneindig door kan gaan in Flevoland.
Het wil daarom, samen met andere
overheden en met belangenorganisaties,
zoeken naar wegen om wonen, werken en
recreëren in de polders blijvend mogelijk te
maken, maar wel tegen acceptabele kosten.
Al te gemakkelijk beperkt een discussie
over grondgebruik zich tot ‘functie volgt
peil.’ Ook de aanwezigheid van goed of
slecht water, al dan niet in combinatie
met bodemgesteldheid, kan bij deze
discussie betrokken worden. Want op
sommige plaatsen in Oostelijk en Zuidelijk
Flevoland zijn de waterkwaliteit en de
bodemgesteldheid zodanig, dat open
(stedelijk) water daar ontraden zou moeten
worden.
‘innovatieve bouwwijzen kunnen problemen met overlast deels ondervangen’