570049 onderwerp: 05BR

Collegebesluit
Collegevergadering: 17 april 2012
ONDERWERP
Manpadslaangebied
SAMENVATTING
Sinds 2001 wordt er gesproken over het eventueel herinrichten van het Manpadslaangebied. De
gemeenteraad staat op het standpunt dat het gebied een bestemming moet krijgen voor natuur met een
recreatieve functie, zonder verdere bebouwing. Hiertoe is in 2009 het ontwerpbestemmingsplan
“Manpadslaangebied” ter inzage gelegd. Ondermeer vanwege het wegvallen van subsidies is dit niet
meer haalbaar. Voorgesteld wordt de raadscommissie te vragen te stoppen met de
bestemmingsplanprocedure en of wordt ingestemd met het onderzoeken van de haalbaarheid van enige
bebouwing in de zuidwesthoek van het gebied. Uitgangspunt hierbij is dat met de opbrengsten hiervan de
hiervoor in aanmerking komende delen van het gebied worden verworven en ingericht als natuurgebied
met een recreatieve functie.
BESLUIT B&W
1. Het voorlopige standpunt in te nemen om delen van het Manpadslaangebied tot natuurgebied
met enige extensieve recreatie in te richten, om dit te betalen enige bebouwing in het gebied toe
te staan en te onderzoeken of deze bebouwing in de zuidwesthoek van het gebied haalbaar is.
Hierbij twee varianten te onderzoeken: een variant waarbij alleen gebruik wordt gemaakt van
grond in eigendom van Parck Manpad I B.V. en Synchroon B.V. en een variant waarbij ook
gekeken wordt naar gronden die niet hun eigendom zijn.
2. Stoppen met de procedure bestemmingsplan “Manpadslaangebied”.
3. Dit besluit voor advies voor te leggen aan de commissie Ruimte (B-stuk).
WAT VOORAF GING
Vanaf 2001 wordt door de gemeente en anderen gesproken over het Manpadslaangebied. In de bijlage
behorende bij dit voorstel wordt een uitgebreid chronologisch overzicht gegeven van onder meer de
diverse momenten waar meningsvorming of besluitvorming heeft plaatsgevonden over het
Manpadslaangebied. In dit overzicht wordt verwezen naar diverse onderliggende documenten.
Een deel van het proces vond plaats in het kader van de voorbereiding van het bestemmingsplan
Landgoederen en Groene Gebieden (L&GG), een deel parallel hieraan en een deel na vaststelling van
het bestemmingsplan. Hieronder de belangrijkste punten.
Directe aanleiding voor het en college en de gemeenteraad om over een eventuele herinrichting van het
gebied te praten was een inspraakreactie van projectontwikkelaar Parck Manpad I B.V. op de conceptontwikkelingsvisie die was opgesteld in het kader van het bestemmingsplan Landgoederen en Groene
Gebieden. Deze ontwikkelaar heeft een groot deel van het gebied in eigendom (uiteindelijk samen met
Synchroon ± 11,5 ha van de ± 24 ha). De ontwikkelaar stelt dat de landbouw in het gebied geen toekomst
heeft en herinrichting van het gebied noodzakelijk is. Voorgesteld wordt in het gebied woningen te
bouwen, met behoud van de zichtas Groenendaal-Leyduin.
Naar aanleiding van de ingediende inspraakreactie is in opdracht van de gemeente door Jan Buys Agroadvies een studie verricht naar het perspectief van de landbouw in het Manpadslaangebied. Uit de studie
blijkt dat de tuinbouwbedrijven in het Manpadslaangebied (met uitzondering van Handelsonderneming
Admiraal) inderdaad niet goed functioneren. Dit wordt veroorzaakt door de geringe schaal van de
bedrijven, de ouderdom van de kassen, de toegankelijkheid van het gebied en de verslechtering van de
bodem in het westelijke deel van het gebied. Behoud van de landbouwfunctie is alleen mogelijk met een
ingrijpende herstructurering.
Naar aanleiding van dit rapport hebben B&W – de raadscommissie Ruimte gehoord hebbende –
aangegeven dat de woningbouwplannen van ontwikkelaar Parck Manpad I B.V. worden afgewezen en
570049
1/6
Collegebesluit
Collegevergadering: 17 april 2012
dat onderzocht zal worden of behoud van de tuinbouwfunctie door een ingrijpende herstructurering van
het gebied haalbaar is. Hierbij is aangegeven dat – gelet op onder meer het huidige disfunctioneren van
de tuinbouw – ook een herinrichting van het gebied dient te worden overwogen. De kosten voor de
nieuwe invulling van het Manpadslaangebied dienen in principe uit het gebied zelf te komen. Ook is
hierbij aangegeven dat de volkstuinen niet gedwongen worden verplaatst.
De gemeenteraad besluit in de ontwikkelingsvisie aan te geven dat de huidige (juridisch planologische)
situatie op te nemen in het bestemmingsplan Landgoederen en Groene Gebieden, hetgeen in maart 2007
is gebeurd.
Om tot een maatschappelijk gedragen inrichting te komen is door de gemeente een brede groep
betrokken partijen uitgenodigd om zitting te nemen in een werkgroep om wensen en randvoorwaarden
voor een herinrichting van het gebied te formuleren. Aan de hand van deze wensen en randvoorwaarden
zullen burgemeester en wethouders twee inrichtingsvarianten opstellen: een variant zonder enige nieuwe
bebouwing en een variant waarbij enige bebouwing wordt toegelaten om de gewenste ontwikkeling van
het gebied financieel mogelijk te maken.
De werkgroep heeft in april 2006 een lijst met wensen en randvoorwaarden voor het Manpadslaangebied
aan burgemeester en wethouders toegezonden.
Alvorens vervolgens te starten met het opstellen van de twee varianten, hebben er vanaf begin 2007
gesprekken plaats gevonden met vertegenwoordigers van de DLG. Hieruit blijkt dat ook het rijk beseft dat
het Manpadslaangebied een belangrijke rol speelt in de groene structuur van de regio. Bij het rijk bestaat
de wens om het gebied als natuurgebied met een recreatieve functie in te richten zonder enige
bebouwing. Volgens de DLG waren hiervoor voldoende financiële middelen aanwezig. Het hiervoor
genoemde traject is stilgelegd en het streven van het college is er op gericht het gebied geheel als
natuurgebied met een recreatieve functie in te richten zonder enige bebouwing.
De gemeenteraad heeft op 29 maart 2007 unaniem een motie aangenomen waarin nadrukkelijk wordt
gesteld dat het Manpadslaangebied bij voorkeur een bestemming moet krijgen voor natuur met een
recreatieve functie, zonder verdere bebouwing. Plannen voor het Manpadslaangebied die hierop zijn
gericht zullen duidelijk voorrang krijgen van de raad.
Helaas bleek uiteindelijk dat er bij het rijk geen midden aanwezig waren om het gebied te kopen, in te
richten en te beheren. Door de gemeente, de provincie Noord-Holland en de Dienst Landelijk Gebied
werd vervolgens gekeken naar de mogelijkheden om financiële middelen te verkrijgen voor de aankoop
en herinrichting van delen van het gebied. Er was goede hoop dat de benodigde middelen zullen worden
verkregen.
In 2008 wordt het ontwerp-bestemmingsplan Manpadslaangebied door B&W vastgesteld en na te zijn
besproken in de raadscommissie Ruimte ter inzage gelegd. Het ontwerp ging uit van een groene
inrichting van de hiervoor in aanmerking komende gronden.
Het Manpadslaangebied is door burgemeester en wethouders in het kader van het Investeringsbudget
Landelijk Gebied (ILG) aangemeld bij de Gebiedscommissie ILG Zuidwest/Rijnland. Gedeputeerde
Staten besluiten dat een aantal aan de gemeente Haarlemmermeer toegekende groen in te richten
hectares (= ± € 1.000.000), gebruikt mag worden voor het Manpadslaangebied. Voorwaarde hiervoor is
dat voor einde 2010 een haalbaar plan voor het gebied aanwezig dient te zijn. Omdat het toegezegde
bedrag te weinig is dienen er aanvullende financiële middelen te komen. Dit kan in de vorm van het
toestaan van enige woningbouw.
In het kader hiervan hebben in opdracht van de gemeente twee onderzoeken plaatsgevonden:
 Door bureau Schrieken Gebiedseconomie & Management is berekend dat (uitgaande van
€1.000.000 ILG-subsidie) door het toestaan van 7 woningen op kavels van 1.000 m2 voldoende
570049
2/6
Collegebesluit
Collegevergadering: 17 april 2012

geld vrijkomt om de rest van het gebied in eigendom van de projectontwikkelaar over te nemen
en als natuur en recreatief gebied in te richten.
Door bureau Oranjewoud is onderzocht wat de onteigeningswaarde van de gronden in eigendom
van de gemeente is. Uitgaande van € 1.000.000 ILG-subsidie, bevestigt deze berekening dat
hiervoor inderdaad uitgifte van 7 kavels à 1.000 m2 nodig is.
Onlangs heeft het ministerie van Economische zaken, Landbouw & Innovatie aan de provincie laten
weten dat het de provincie verboden is verplichtingen aan te gaan voor het ILG. Er is geen zicht meer op
een bijdrage. Er is geen geld meer aanwezig voor de inrichting van het Manpadslaangebied. Er zullen
enkele woningen meer nodig zijn om voldoende financiële middelen te verkrijgen om het gebied te kopen
en in te richten.
Nu dient door de gemeente een standpunt te worden ingenomen ten aanzien van het vervolg.
WAAROM NU EEN STANDPUNT INNEMEN?
In 2007 is het bestemmingsplan L&GG vastgesteld en ondertussen onherroepelijk geworden. Hierin is
voor het Manpadslaangebied de bestaande situatie vastgelegd. Door de motie in 2007 en het ontwerpbestemmingsplan in 2008 is het standpunt dat de gemeenteraad tot nu toe heeft ingenomen ten aanzien
van het Manpadslaangebied duidelijk: het Manpadslaangebied krijgt bij voorkeur een bestemming voor
natuur met een recreatieve functie, zonder verdere bebouwing.
Ten tijde van het innemen van dit besluit was dit een vanzelfsprekende beslissing. Nu echter de
financiële middelen niet meer aanwezig zijn, dient dit besluit te worden heroverwogen.
HEROVERWEGING
 Handhaven bestaande situatie of herinrichting
Ongeveer de helft van het gebied is eigendom van een projectontwikkelaar. Dit betreft
landbouwgrond. De grond wordt niet of nauwelijks meer voor landbouw gebruikt en onderhouden.
Geconstateerd wordt dat de landbouw in het Manpadslaangebied (m.u.v. Admiraal) geen toekomst
heeft en op dit moment niet meer in het gebied wordt geïnvesteerd. Het gebied verliest langzaamaan
zijn openheid en aantrekkelijkheid.
Duidelijkheid over het handhaven van de huidige agrarische bestemming kan tot gevolg hebben dat
de eigenaren hun grond verkopen ten behoeve van landbouwactiviteiten en er weer in het gebied
wordt geïnvesteerd. Gelet op het grote verlies dat de eigenaren in dit geval zullen moeten nemen, lijkt
dit echter niet reëel. Reëler is dat zij hun eigendom aanhouden, niet zullen investeren en kansen
afwachten. Het gevaar van (verdere) verloedering van het gebied ligt op de loer en daarmee de kans
dat in de toekomst het gehele gebied als (woning)bouwgebied wordt aangewezen.
Om dit te voorkomen dient het gebied waardevol te worden, en wel zodanig dat bebouwen in de
toekomst geen optie meer is. Dit kan door hiervoor in aanmerking komende delen van het gebied her
in te richten als natuurgebied met enige extensieve recreatie
 Voorstel:

Herinrichting delen van het Manpadslaangebied tot natuurgebied met enige
extensieve recreatie.
Geen woningbouw of enige woningbouw toestaan
Herinrichting van het gebied tot natuurgebied kost veel geld. De hiervoor benodigde gronden dienen
door de eigenaar aan de gemeente of natuur/landschapsorganisatie te worden overgedragen en het
gebied dient ingericht en beheerd te worden. Hiervoor is bij de gemeente geen geld beschikbaar.
Ook vanuit provincie of rijk is geen geld (meer) te verwachten.
De enige mogelijkheid om financiële middelen voor de herinrichting van het gebied te verkrijgen is het
toestaan van enige bebouwing in het gebied. Uit gesprekken met de projectontwikkelaar blijkt dat
deze bereid is om in ruil voor het mogen uitgeven van enige bouwkavels en de overige in zijn
570049
3/6
Collegebesluit
Collegevergadering: 17 april 2012
eigendom zijnde gronden aan gemeente of natuur/landschapsorganisatie over te dragen. Uit de
opbrengsten van de exploitatie van de kavels zal ook de inrichting en toekomstig dienen te worden
betaald.
 Voorstel:

Om de herinrichting van het Manpadslaangebied tot natuurgebied met enige
extensieve recreatie te betalen, enige bebouwing in het gebied toestaan.
Waar is het mogelijk enige bebouwing toe te staan?
Indien wordt besloten enige bebouwing in het gebied toe te staan, dient aangegeven te worden waar
dit mogelijk is. Uitgangspunt hierbij is in ieder geval dat de zichtlijn Groenendaal-Leyduin wordt
gehandhaafd en zo mogelijk wordt versterkt. Hiervoor is het in ieder geval nodig dat, naast de
aanwezige kas, ook de “kop” van de nutstuinen aan de Manpadslaan en de hier aanwezige bomenrij
wordt verplaatst. Verplaatsing van deze tuinen zal in overleg met de volkstuinvereniging
plaatsvinden.
De bebouwing dient plaats te vinden op grond in eigendom van de gemeente en/of
projectontwikkelaar.
De Werkgroep Manpadslaan heeft wensen en randvoorwaarden ten aanzien van eventuele
bebouwing geformuleerd:
- niet meer bebouwing dan nodig is om het gebied duurzaam in te richten als natuurgebied,
- geen bebouwing tegen Rivierenwijk aan,
- geen bebouwing langs Leidsevaart,
- geen bebouwing direct aan volkstuincomplexen,
- geen bebouwing op waterleidingen,
- langs Manpadslaan hier en daar een huis,
- geen verkeersoverlast voor bewoners Manpadslaan, Herenweg en Rivierenwijk,
- behoud woonkwaliteit huidige bewoners en omwonenden,
- behoud zichtlijn Groenendaal-Leyduin,
- verwijderen oude kassen.
Op basis van een eerste onderzoek wordt er de voorkeur aan gegeven om eventuele bebouwing te
situeren in de zuidwesthoek van het gebied. Op deze locatie wordt zo veel mogelijk recht gedaan aan
de wensen en randvoorwaarden van de werkgroep. Daarnaast kan op deze plek een aantal
woningen of woongebouwen worden gebouwd in een setting die aansluit bij het ontspannen beeld
570049
4/6
Collegebesluit
Collegevergadering: 17 april 2012
van de Manpadslaan. Omdat het zal gaan om een beperkt aantal woningen of woongebouwen,
kunnen deze goed worden ontsloten via de Manpadslaan, zonder dat dit tot onaanvaardbare overlast
leidt. De huidige kwaliteit van dit deel van het Manpadslaangebied is vanwege de aanwezige kassen
zeer beperkt en zal door de woningen aanzienlijk kunnen worden verbeterd. De zichtas GroenendaalLeyduin blijft bestaan.
Het aantal woningen en de exacte locatie hiervan dient nader onderzocht te worden. Met de
projectontwikkelaar zal hierover onderhandeld dienen te worden. Uitgangspunt voor de gemeente
hierbij is zo min mogelijk woningen. Bij dit onderzoek wordt uitgegaan van een zoekgebied voor
bebouwing in de zuidwest hoek van het Manpadslaangebied. Hierbij twee varianten onderzoeken:
een variant waarbij alleen gebruik wordt gemaakt van grond in eigendom van Parck Manpad I B.V. en
Synchroon B.V. en een variant waarbij ook gekeken wordt naar gronden die niet hun eigendom zijn.
Indien geen gebruik wordt gemaakt van de gronden dien niet in eigendom zijn van de
projectontwikkelaars, zal de woningdichtheid op de resterende groter zijn.
 Voorstel:

Onderzoeken of enige bebouwing in het Manpadslaangebied, te situeren
in de zuidwesthoek van het gebied haalbaar is. Hierbij twee varianten
onderzoeken: een variant waarbij alleen gebruik wordt gemaakt van
grond in eigendom van Parck Manpad I B.V. en Synchroon B.V. en een
variant waarbij ook gekeken wordt naar gronden die niet hun eigendom
zijn.
Ontwerpbestemmingsplan Manpadslaangebied
In 2009 is het ontwerpbestemmingsplan Manpadslaangebied ter inzage gelegd. Het plan gaat uit van
volledige herinrichting van eigendom projectontwikkelaars en gemeente als natuurgebied met enige
recreatie. Dit is niet meer reëel en de procedure die ten behoeve van het plan gestart is kan gestopt
worden. Indien uiteindelijk gekozen wordt voor enige woonbebouwing dient een nieuw
ontwerpbestemmingsplan ter inzage te worden gelegd. Ook is het mogelijk om de bestaande
inrichting te handhaven en geen nieuw bestemmingsplan vast te stellen. Het geldende
bestemmingsplan Landgoederen en Groene Gebieden behoudt dan zijn rechtskracht.
 Voorstel:
570049
Stoppen met de procedure bestemmingsplan “Manpadslaangebied”.
5/6
Collegebesluit
Collegevergadering: 17 april 2012
FINANCIËN
Het onderzoek naar de mogelijkheid van enige bebouwing wordt uitgevoerd op kosten van de
projectontwikkelaar. Eventuele kosten voor de gemeente kunnen worden vooralsnog worden betaald uit
de begrotingspost Bestemmingsplannen, maar zullen indien tot uitvoering wordt overgegaan uit de
exploitatie worden betaald.
JURIDISCH KADER
N.v.t.
PLANNING/UITVOERING
Na bespreking van vorenstaande in de raadscommissie Ruimte, zal – indien wordt ingestemd met het
voorstel – de projectontwikkelaar worden uitgenodigd een plan voor woningbouw in de zuidwesthoek van
het Manpadslaangebied te maken en te presenteren aan de bewoners, omwonenden van het gebied en
andere belangstellenden. Op basis hiervan zullen verdere gesprekken met de projectontwikkelaar
plaatsvinden.
COMMUNICATIE/BEKENDMAKING
Van gemeentewege is begin 2009 in het kader van de bekendmaking/inspraak van het ontwerpbestemmingsplan Manpadslaangebied voor het laatst in het algemeen gecommuniceerd en met de
werkgroep in het bijzonder. Voorgesteld wordt om de werkgroep over de hiervoor genoemde voorstellen
te informeren voordat het besluit openbaar wordt en wordt besproken in de raadscommissie Ruimte. De
werkgroep zal worden uitgenodigd voor een gesprek met wethouder Van de Stadt na besluitvorming in
B&W en vóór de behandeling in de raadscommissie. De volkstuinvereniging Groenendaal zal in dit kader
separaat worden uitgenodigd (deze hebben destijds de deelname aan de werkgroep opgezegd). Na de
gesprekken zullen anderen op de hoogte worden gesteld van het besluit van B&W en worden uitgenodigd
voor de raadscommissie.
BIJLAGEN
571349: chronologisch overzicht Manpadslaangebied (2001 – heden);
570049
6/6