Werken met water - Strootman Landschapsarchitecten

Werken met water
ORG-ID I ACACIA I STROOTMAN
Werken met water
ORG-ID I ACACIA I STROOTMAN
SAMENWERKING TUSSEN DRIE BUREAUS
ORG-ID, Acacia en Strootman opereren gezamenlijk als het gaat om integrale vraagstukken op het gebied van klimaatverandering,
water en integrale gebiedsontwikkeling.
Alle drie hebben we een sterke reputatie op ons eigen specialisme. Org-ID bemant de procesmatige cockpit en de stroomlijning van
het proces, Acacia is het inhoudelijke geweten en anker, Strootman zorgt voor creativiteit en verbeelding. Samen hebben we het hele
spectrum van expertises in huis.
Maar we zijn veel meer dan complementair aan elkaar. Door onze gedeelde kernwaarden van nieuwsgierigheid, inhoudelijke diepgang,
creativiteit, schaalgrootte en passie voor de problematiek van onze klanten, hebben we als samenwerkingsverband een geweldige
synergie. In interne samenwerking wordt door verschillende brillen naar het vraagstuk en elkaars werk gekeken. Dit zorgt voor nieuwe
invalshoeken, scherpte in het proces en out-of-the-box-oplossingen.
In deze brochure willen we u een aantal voorbeelden tonen van onze gezamenlijke projecten en de meerwaarde die wij denken te
bieden op het gebied van het oplossen van complexe integrale vraagstukken waarproces, inhoud, verbeelding en ontwerp cruciale
elementen zijn.
Creatief en innovatief
Acacia Water
We kijken over elkaars schouder mee op elkaars vakgebied en
Acacia Water is een adviesbureau gespecialiseerd in grondwater,
komen daardoor met verfrissende voorstellen die structureren,
verzilting en zoetwater-voorziening. Het bureau heeft zijn wortels
verbinden en verbeelden.
in de Vrije Universiteit van Amsterdam en heeft een sterke
We beschikken over een uitgebreid professioneel netwerk
affiniteit met de universiteit en wetenschappelijke instituten in
waardoor we indien gewenst op ieder moment in het proces
het land. Acacia onderscheidt zich in zowel de binnenlandse
snel specialistische kennis kunnen aanboren en inzetten. We
als buitenlandse markt door als een van de weinige bureaus
zijn creatief en innovatief en ontwikkelen indien nodig nieuwe
op het niveau van de instituten te kunnen opereren, terwijl
instrumenten om de zin van de onzin te onderscheiden,
we de taal van de klanten verstaan, waardoor we in staat zijn
‘mist’ laten optrekken en de essentie van de opgave helder te
beleidsbeslissingen een zeer goede inhoudelijke basis te geven.
communiceren.
Gestroomlijnde processen
Strootman Landschapsarchitecten
Strootman Landschapsarchitecten is een ontwerpbureau met
We bereiden bijeenkomsten voor, leveren inbreng, maken
een brede oriëntatie op het vakgebied van de stedenbouw
presentaties, presenteren, verzamelen opbrengsten en
en de landschapsarchitectuur: van regionale plannen tot
verwerken die. Wij stroomlijnen werkprocessen waarbij veel
tuinontwerpen, van landelijke gebieden tot de stad, en van
partijen betrokken zijn. We streven ernaar de opdrachtgever
onderzoek tot realisatie. Het bureau maakt plannen en visies
zo veel mogelijk te ‘ontzorgen’ en als goede partners taken en
voor hele regio’s, maar ook voor natuurgebieden, beekdalen,
werkzaamheden op elkaar af te stemmen. Een goed contact
parken, landgoederen, woongebieden en pleinen. De projecten
tussen ons team en de betrokkenen vanuit de opdrachtgever is
van Strootman koppelen analytische scherpte aan wervende
daarvoor van groot belang.
toekomstperspectieven, robuustheid aan gedoseerde verfijningen
en nuchterheid en realiteitszin aan een gezonde dosis romantiek.
ORG-ID
ORG-ID, adviesbureau voor organisatie- en beleidsontwikkeling
beweegt zich op het terrein van water- & milieubeleid, ruimtelijke
ordening en leefomgeving. Onze kracht ligt in complexe
beleidsprocessen, in de combinatie/integratie van inhoud en
proces. Wij zijn mensgericht.
n
n geeft
n
d een
hema
n
hema
waarop
rden
teit van
Flexibiliseren
Berging: 40 cm waterschijf
dijken
kunstwerken
kades
historie
natuur
recreatie
scheepvaart
landbouw
bebouwing
NAP
+1,20
+1,10
+1,00
+0,90
13
+0,80
+0,70
+0,60
17
+0,50
18
+0,40
+0,30
2
+0,20
4
7
+0,10
19
9
0
-0,10
3
-0,30
-0,40
5
-0,50
-0,60
-0,70
VJP (-0,10)
12
10
-0,20
huidig VJP (-0,20)
huidig gemiddeld WP (-0,3
6
minimaal huidig ZP (-0,30)
15
8
1
14
20
11
-0,80
8
-0,90
S
minimaal ZP (-0,50)
16
-1,00
eid
De peilthermometer voor ‘Flexibiliseren’
Huidige situatie
Voorjaarsopzet
Extreem laag water
Am
Voorbeelduitwerking: meekoppelkansen zachte zandmotoren voor de Friese kust
Bij extreem laag water vallen zandplaten
droog. Dit levert aanvullend habitat
voor wadvogels op. Door slimme aanleg van
vaargeulen blijft het gebied bevaarbaar.
Bolsward
Makkum
omslagpunten bij flexibiliseren
1. Macrostabiliteit dijk; gevaar voor buitendijks
afschuiven
Recreatiepark
Sneek
5. Inlaatpunten water voldoen niet meer; inlaten op boezem onder vrij verval niet meer
mogelijk (HHNK en Wetterskip)
10. Natuurwaarden in IJsselmeer en IJsselDELTAPROGRAMMA
IJSSELMEERGEBIED
Vecht delta onder druk door peilopzet
Workum
Joure
Recreatiepark
12. Recreatiestranden niet meer te gebruiken
Fluessen
Hoogwaterkering Den Oever
Den Oever
Hegermeer
Nederland
is devrachtschepen
best beveiligde
14. Vaargeul
onvoldoende diepdelta ter wereld. Maar vanwege de
Camping Schuilenburg
Slotermeer
Koudum
15. Drempelhoogte van de schutsluizen te
klimaatverandering
moeten nieuwe oplossingen worden gevonden
hoog, hinder voor de scheepvaart
Balk
Tjeukemeer
Stavoren
Johan Frisosluis
Hooglandgemaal
Wieringermeerdijken
omgelegde Stonteldijk
19. (Grond)wateroverlast in stedelijk gebied
om de veiligheid
van ons land te garanderen bij een stijgende
(m.n. Zwolle en Kampen, IJssel Vechtdelta)
Tacozijl
Gaasterland
Mokkebank
Wieringerwerf
Oudemirdumerklif
Lemmer
Havendam
Riensluis
IJsselmeer
Middenmeer
3. Risicio op het optreden van diverse
faalmechanismen bij dijken in pieksituaconsortium
aan het Deltaprogramma voor het IJsselmeergebied
ties (winter)
De Vooroever
Andijk
6. Sterkte diverse kunstwerken (sluizen, in(DPIJ). De
in het Deltaprogramma
laten,samenwerkingspartners
gemalen) voldoet niet langer in piek-
Enkhuizerzand
Wervershoof
situaties (winter)
Emmeloord
Enkhuizen
IJsselmeergebied (DPIJ) willen
in 2014 een breed gedragen
Kilometers
0
Julianapark
2
3
4
5
10
Zwartsluis
Meppelerdiepkeersluis
peilbeheer in het IJsselmeer
tot 2100, vergezeld van een
Houtribdijk
arte
Zw
Markermeerdijk
Enkhuizen-Hoorn
1
advies opleveren voor een voorkeursstrategie voor het toekomstig
Urk
Hoorn
uitvoeringsprogramma op hoofdlijnen. Het advies wordt een bod
Genemuiden
er
Wat
Schermerboezem
Veluwe randmeren mogen niet verder
uitzakken
dan huidige situatiezoetwater.
zorgen voor
voldoende
niet door peilstrategie
omslagpunten
Strootman
werktbeïnvloede
samen
met ORG-ID en Acacia Water in een
Vier Noorder Koggen
Medemblik
zeespiegel
en
veranderingen
in de neerslag, en tegelijkertijd te
maatregelen
in het
hoofdwatersysteem
van de regio IJsselmeergebied aan het nationale Deltaprogramma en
Markermeer
Markermeerdijk Hoorn Edam - Amsterdam
Purmerend
Kampen
Dronten
Workum
IJss
1. Macrostabiliteit dijk; gevaar voor buitendijks
afschuiven
In deElburgderde fase (2012-2013) zal worden toegewerkt naar
Joure
Hegermeer
Muiderstrand
Strand Horst
14. Vaargeul vrachtschepen
onvoldoende diep
Slotermeer
Naardermeer
Flexibiliseren
Kaart omslagpunten bij “Flexibiliseren”
Tacozijl
Spakenburg
Havendam
Riensluis
Rijn-Maaasdelta en Nieuwbouw & Herstructurering. Voortdurende
maatregelen in het hoofdwatersysteem
1. Macrostabiliteit dijk; gevaar voor buitendijks
afschuiven
afstemming is van groot belang. Daarnaast zijn er belangrijke
Veluwe randmeren mogen niet verder
uitzakken dan huidige situatie
5. Inlaatpunten water voldoen niet meer; inlaten op boezem onder vrij verval niet meer
mogelijk (HHNK en Wetterskip)
relaties met economie, ruimtelijke ordening, ecologie en vele
niet door peilstrategie beïnvloede omslagpunten
functies, zowel binnen- als buitendijks. En natuurlijk zijn er
3. Risicio op het optreden van diverse
faalmechanismen bij dijken in pieksituaties (winter)
10. Natuurwaarden in IJsselmeer en IJsselVecht delta onder druk door peilopzet
belangrijke relaties met lokale ontwikkelingen.
Het DPIJ is dus zowel een technische opgave, een maatschappelijke
6. Sterkte diverse kunstwerken (sluizen, inlaten, gemalen) voldoet niet langer in pieksituaties (winter)
12. Recreatiestranden niet meer te gebruiken
Emmeloord
14. Vaargeul vrachtschepen onvoldoende diep
0
1
2
3
4
5
10
opgave, als een ontwerpopgave, met een veelheid aan betrokken
functies, belangen en partijen, publiek en privaat. Daarbij gaat het
Kilometers
15. Drempelhoogte van de schutsluizen te
hoog, hinder voor de scheepvaart
Tjeukemeer
Urk
zeker niet alleen om bedreigingen, maar ook om nieuwe kansen.
Zwartsluis
19. (Grond)wateroverlast in stedelijk gebied
(m.n. Zwolle en Kampen, IJssel Vechtdelta)
Ontwerpen is het op een slimme manier nadenken over mogelijke,
Meppelerdiepkeersluis
Genemuiden
maatregelen in het hoofdwatersysteem
r
ate
eW
art
Zw
Houtribdijk
am
met name met de deelprogramma’s Zoetwater, Rivieren, Veiligheid,
(m.n. Nijkerk
Zwolle en Kampen, IJssel Vechtdelta)
Lemmer
omslagpunten bij flexibiliseren
Joure
belangrijke relaties met andere delen van het Deltaprogramma,
Putten
19. (Grond)wateroverlast
in stedelijk
gebied
Versterking
Eemdijken en Zuidelijke
Randmeren
Hilversum
Oudemirdumerklif
De wateropgaven rond het IJsselmeer staan niet op zich. Er zijn
15. Drempelhoogte van de schutsluizen te
hoog, hinder voor
de scheepvaart
Strand
Nulde
Tjeukemeer
Bussum
Ankeveense
Plassen
Ermelo
Huizen
Naarden
Balk
Mokkebank Plassen
hoofdlijnen.
Veluwe
amping Schuilenburg
Gaasterland
Vinkeveense
voorkeurstrategie op, voorzien van een uitvoeringsprogramma op
Nunspeet
Harderwijk
12. Recreatiestranden niet meer
te gebruiken
Kinderwerk
Fluessen
kansrijke strategieën. En tenslotte levert fase 4 (2013-2014) een
10. Natuurwaarden in IJsselmeer
en IJsselRecreatiepark
Vecht delta onder druk door peilopzet
Almere
Diemerdammersluis
Frisosluis
samenhangende toekomsten. In dit project betekent dat bijvoorbeeld
het ontwikkelen van samenhangende strategieën, het zoeken naar
Veluwe randmeren mogen niet verder
uitzakken dan huidige situatie
IJsselmuiden
Kampen
3. Risicio op het optreden van diverse
faalmechanismen bij dijken in pieksituaDronten
ties (winter)
0
1
2
3
4
5
10
Ove
rijsse
Roggebotsluis
Zwolle
6. Sterkte diverse kunstwerken (sluizen, inlaten, gemalen) voldoet niet langer in pieksituaties (winter)
d
synergie tussen investeringen in het kader van het Deltaprogramma
besparen en bergen in de regio (DPZH)
niet door peilstrategie beïnvloede omslagpunten
Lelystad
cht
tweede fase hebben wij die mogelijke strategieën geïdentificeerd.
Oostvaardersplassen
Amsterdam Ipenslotersluis
Weesp
e Ve
waarbinnen wordt gezocht naar mogelijke strategieën. In de
omslagpunten bij flexibiliseren
5. Inlaatpunten water voldoen niet meer; inlaten op boezem onder vrij verval niet meer
mogelijk (HHNK en Wetterskip)
Koudum
lsch
el
Recreatiegebied Slobbeland
Markermeerdijk
Marken
Sneek
Recreatiepark
rijsse
Zwolle
Lelystad
Recreatiegebied
Hemmeland
creatiepark
Ove
In de eerste fase zijn de hoekpunten van het speelveld uitgezet,
Roggebotsluis
Flexibiliseren
Volendam
Bolsward
akkum
IJsselmuiden
maakt dus ook
helder wat de regio zelf wil gaan doen.
IJss
ruimtelijke adaptatie en water veiligheid
(DPNH)
el
en regionale ambities en programma’s, maar ook het aanbrengen
lsch
e Ve
cht
van samenhang tussen mogelijke maagregelen bij verschillende
peilregimes. Daartoe hebben wij binnen ons consortium gezamenlijk
de zogenaamde Peilthermometer ontwikkeld.
Kilometers
afvoerverdeling rivieren (DPR)
Elburg
afsluitbare open kering Nieuwe Waterweg (DPRD)
Zwartsluis
Meppelerdiepkeersluis
r
ate
eW
art
Zw
Genemuiden
Recreatiepark
Nunspeet
Samenhang met omliggende deelgebieden
Harderwijk
IJsselmuiden
Kampen
Roggebotsluis Strand Horst
Veluwe
Ove
rijsse
lsch
e Ve
cht
Opdrachtgever: Deltaprogramma IJsselmeergebied (DPIJ), onder
verantwoordelijkheid van de ministeries van I en M, en ELI
Drinkwaterproeverij in het eerste werkatelier
smaak en beleving. Zowel kraanwater als flessenwater wordt koel hoger gewaar-
In het kader van de strategische verkenning is een waterproeverij uitgevoerd.
deerd dan op kamertemperatuur. De vier watersoorten werden in een blinde test
Daarin werden mineraalwater, drinkwater bereid uit Maaswater, effluent van een
met elkaar vergeleken.
afvalwaterzuiveringsinstallatie dat was gezuiverd door omgekeerde osmose en
Vanwege de chloorsmaak werd het gezuiverde effluent duidelijk minder be-
chloordosering, en drinkwater bereid uit duinwater met elkaar vergeleken. Iedere
oordeeld dan de drie andere soorten. Gezuiverd Maaswater werd daarvan met
watersoort werd zowel gekoeld als op kamertemperatuur geproefd.
nipt verschil als beste gewaardeerd. Dit was verrassend, omdat de deelnemers
De proeverij bracht aan het licht dat de temperatuur zeer bepalend is voor de
dachten dat gezuiverd Maaswater de slechtste smaak zou hebben.
Overzicht aanpak project
STRATEGISCHE VERKENNING DRINKWATERVOORZIENING OVERIJSSEL NA 2040
Samenwerking met een drinkwatertechnoloog (DHV),
een scenario-bouwer (ORG-ID) en een specialist
interactieve werkvormen (ORG-ID). Ingehuurde experts:
filosoof (Marjan Slob), bioloog/filosoof (Bram van
de Klundert), specialist duurzame transities (OPAi),
drinkwaterstrateeg (Jan Peter van der Hoek – TU Delft),
trendonderzoeker (Hans Peter Benschop), moleculaire
kok (Jeroen van Oijen), organisatie-adviseur (Albert
Cath) en onderzoeker consumentengedrag (Jeanette
van Zee – EVAlutions).
Een veilige en continue openbare drinkwatervoorziening is
een absolute basisvoorwaarde voor een goed functionerende
maatschappij. De provincie Overijssel wil daarom een visie
ontwikkelen voor de wijze waarop in de toekomst (2040 en verder)
wordt voorzien in de drinkwaterbehoefte. In dit kader hebben
wij een strategische verkenning naar de Drinkwatervoorziening
in Overijssel na 2040 uitgevoerd. In deze strategische verkenning
is de huidige drinkwatervoorziening kritisch beschouwd tegen
de achtergrond van een aantal maatschappelijke ontwikkelingen
in Overijssel en in de rest van de wereld. Het is een aanzet
tot beweging, waarbij de verworvenheden van de huidige
drinkwatervoorziening worden gekoesterd en tegelijkertijd
mogelijkheden worden verkend om nieuwe kansen te benutten.
In de strategische verkenning zijn de consequenties van zeer
uiteenlopende toekomstscenario’s voor de drinkwatervoorziening
in beeld gebracht.
Ook in dit project speelde het ‘ontwerp’ een bijzondere rol. We
hebben in dit project vooral onze energie gestoken in het toegankelijk
maken en integreren van zeer uiteenlopende specialistische kennis,
het regisseren van een avontuurlijk planproces, en het denken in
samenhangende mogelijke toekomsten.
In dit project is een open werkvorm gehanteerd, waarbij
deskundigen en vertegenwoordigers van maatschappelijke
groeperingen en overheden werden uitgedaagd om hun bijdrage te
leveren aan de strategische verkenning (co-creatie). Centraal in de
aanpak stonden drie werkateliers, die zijn gehouden in het koetshuis
van kasteel Warmelo in Diepenheim. In de ateliers speelde ‘sociaal
leren’ een belangrijke rol. Bij sociaal leren gaat het onder meer
om het open met elkaar bespreken van de eigen vertrekpunten en
aannames, en het open staan voor de mening van anderen: dialoog
in plaats van discussie. Met als doel vooral te leren van elkaar, en
van daaruit verschillende perspectieven te leren hanteren. Samen
weten mensen meer dan alleen, en samen kunnen mensen via
een sociaal leerproces ook tot volledig nieuwe inzichten komen
(‘vernieuwingsleren’).
Werkatelier kasteel Warmelo: filosoof Marjan Slob in gesprek
met de deelnemers
Opdrachtgever: Provincie Overijssel
Tijdens de bestuurlijke top Deltaprogramma IJsselmeergebied in april 2013 wordt gediscussieerd over de hoofdlijnen van de strategie
Dreumel
Blau
Nieuwe Schans
Greffeling
Gorinchem
Oijen
Alphen
Sleeuwijk
Maasbommel
Moordhuizen
Heerewaarden
Slot Loevestein
de G
Ooijensche Middenwaard
Woudrichem
Ossenkamp
Kasteel Oijen
Hemelrijkse Waard
Werkendam
Zaltbommel
Fort Steurgat
Lith
Rijswijk
Maren
Marensche Waarden
Giessen
Macharen
Lithoijen
Rossum
Alem
Alm
Kerkdriel
Oss
Het Wild
Aalburg
Ammerzoden
Hedel
Well
Benedenwaarden
Genderen
Hank
Dussen
Crève coeur
Hedelsche waard
Koornwaard
Oud Empel
Herp
Meeuwen
Oude Maasje
Geertruidenberg
Bokhoven
Hedikhuizen
Heusden
Drongelen
Fort Lunette
Den Bosch
Dieze
Zuid Willemsvaart
Waalwijk
Donge
Ruimte voor de Rivier Plus: visie op hoofdlijnen
27
3.
12.
27
2.
11.
3.
2.
13.
3.
30
2.
33
31
14.
27
15.
32
maatregelen blokkendoos
1.
retentie Kra
langetermij
retentieblokkendoos
maatregelen
2.
1.
retentie
retentie
dijkverlegging
retentie
Kra
dijkverleggi
langetermij
3.
2.
weerdverlag
dijkverleggi
uiterwaardproject
uiterwaardeproject
dijkverlegging
4.
3.
zomerbedv
weerdverlag
zomerbedmaatregel
zomerbedmaatregel
uiterwaardeproject
5.
4.
weerdverlag
zomerbedv
nevengeul/
hoogwatergeul
nevengeul/hoogwatergeul
zomerbedmaatregel
6.
5.
hoogwaterg
weerdverlag
7.
6.
zomerbedv
hoogwaterg
8.
7.
hoogwaterg
zomerbedv
9.
8.
weerdverlag
hoogwaterg
rivierveruiming in winterbed
10.
9.
Hoogwaterg
weerdverlag
dijkverlegging
rivierveruiming in winterbed
11.
10.
Hoogwaterg
dijkverlegging
12.
11.
brug A77 (Q
13.
12.
brug A77 (Q
14.
13.
zomerbedv
15.
14.
hoogwaterg
zomerbedv
16.
15.
weerdverlag
hoogwaterg
17.
16.
hoogwaterg
weerdverlag
18.
17.
uiterwaarde
hoogwaterg
19.
18.
nevengeul
uiterwaardeb
20.
19.
dijkverleggin
nevengeul b
21.
20.
nevengeul
H
dijkverleggin
21.
nevengeul H
Leidende principes
hydraulisch
obstakel
nevengeul/ hoogwatergeul
RVR +
RVR +
hydraulisch obstakel
goede maat
aanpassing
goede maat
ongewenste
aanpassing
ongewenste
voorstel
voo
voorstel voo
Impressie Macharen met natuurontwikkeling
Horssen
Oeffelt
DELTAPROGRAMMA RIVIEREN
Noord Brabant
Blauwesluis
de Gouden Ham
ard
Appeltern
Hernen
Batenburg
Nijmegen
ommel
Megen
Liendensche waard
Dieden
Diedense Uiterdijk
Ossenkamp
Demen
De Maasheggen
Twee kansrijke strategieën en een
Wijchen
Macharen
Niftrik
Ravenstein
Hertogswetering
Oeffeltsche
Raam
Malden
Balgoij
Nederasselt
Overasselt
Grave
Om de bescherming tegen overstromingen op hetzelfde
Katwijk
3
tha
peil te houden moeten maatregelen genomen worden. Het
Genneperhuis
Klooster
Cuijk
Graafsche Raam
tot 2100 voldoende te beschermen tegen overstroming vanuit
de grote rivieren en van voldoende zoetwater te voorzien.
Boxmeer
Binnen DPR is afgesproken om voor het rivierengebied twee
Oeffelt
Kansrijke Strategieën uit te werken, te weten “Doe Meer Met
Dijken” en “Ruimte
Voor De Rivier Plus”. Opgave was voor
Sambeek
Vortumse bergjes
de Brabantse Maas en een deel van de Boven
2 Merwede bij
De Maasheggen
Zoetepasweiden
de twee strategieën twee ruimtelijke visies te ontwikkelen.
In het vervolg
Sambeeksche Uiterwatering
43
Principes
Beugen deelgebied Noordoost 1
Principe 1 Bestaande kades
28
2.
kasteel Boxmeer
Principe dijken
2 Nieuwe waterkering
nieuwe
(oude)
dijklinten
(oude) dijklinten
kazematten
Groeningen
regio de plannen ontwikkeld, de maatregelenpakketten
van
Principe
3
Bijzondere
plekken
Principe
4fietsroute
Bestaande
kades
nieuwe
fietsroute
kades dijken
campingdijken
oude dijken
oude
dijken
forten
waterfronten
(oude) dijklinten
waterkeringen
(oude)
dijklinten
(o
kazematten
kazematten
multifunctionele
waterkeringen multifunctionele
recreatief
haventje
Vierlingsbeek
Ruimtelijke Visie Doe Meer Met
Dijken:
vier
stedelijke
bebouwing
aan rivier
krekengebied
stedelijkecamping
bebouwing aan rivier
kades
ka
camping
dijktypen
met elk een eigen aanpak
stedelijke pont
bebouwing
stedelijke
bebouwing
aanwezige maasheggen wa
waterfronten
pont
Sint Agatha
ten noorden van Cuijk
industriegebied
Bij het aanpassen
van
de dijken wordt
ingezetrecreatief
op
het haventje
industriegebied
kerngebied
maasheggenm
multifunctionele
waterkeringen
recreatief
haventje
kernen
op
zandgrond
nieuwe
krekengebied
krekengebied
stedelijke
bebouwing
aan rivier
ste
kernen
op
zandgrond
handhaven
en versterken
van de grote diversiteit
aan maasheggen
stedelijke
bebouwing
wiel
aanwezige maasheggen wiel
aanwezige maasheggen ste
waterfronten
Sambeek
multifunctionele waterkeringen
steilrand verhogen
stedelijke bebouwing aan rivier
Sambeek
29
stedelijke bebouwing
Vortumse bergjes
industriegebied
2
2.
kernen op zandgrond
Zoetepasweiden
nieuwe dijken
1fietsroute
beken2.
9.
oude dijkenforten
nieuwe dijken
oude dijken
Groeningse bergjes
oude dijkenforten
oude
samendijken
met Acacia Water in een aantal gebiedssessies
met de
kades
Boxmeer
Groeningen
Vortum-Mullem
hierop zijn deze gecombineerd tot een
nieuwe dijken
nieuwe
dijken
1fietsroute
voorkeurstrategie.
Strootman Landschapsarchitecten
heeft
• Onopvallende vrijliggende grasdijk
• Versterken steilrand door ophogen perceel
wiel
44
Vortum-Mullem
• Compacte (zand)dijk, geen pipingberm
nodig
Groeningse bergjes
beeksche Uiterwatering
10.
kreken
• Geen bomen, wegen en bebouwing op de dijk
hogen
Deltaprogramma Rivieren (DPR) heeft als doel Nederland
kasteel Boxmeer
Meerkampen
aam
n
Het klimaat verandert. Er worden in de komende decennia
Beugenrivierafvoeren en hogere zeestanden verwacht.
hogere
Heumen
Keent
voorkeurstrategie voor de Maas
waterfronten
forten
pont
landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten. Daarbij is
verschillen. Tegelijkertijd moet de veelheid aan gekozen
• Buitendijks versterken
wiel
• Eventueel aanwezige wegen en paden verleggen
oplossingen er niet toe leiden dat
kreken
• Onopvallende graskade
• Geen paden
en beplanting op de kade
fietsroute
• Onopvallende vrijliggende grasdijk
Compacte (zand)dijk, geen pipingberm nodig
er ••een
versnipperd dijkbeeld
Geen bomen en bebouwing op de dijk
• Geen (ontsluitings) wegen, soms fietspad
ontstaat. Het gaat om het zoeken naar de juiste nuance, het
beken
forten
zoeken naar de eenheid in verscheidenheid en het maken van
camping
nieuwe dijken
fietsroute
waterfronten
forten
pont
pont
oude dijken
forten
multifunctionele
waterkeringen
kazematten
recreatief
haventje
Vierlingsbeek
3.
stedelijke camping
bebouwing
aan rivier
krekengebied
recreatief haventje
(oude) dijklinten
kazematten
landschappen
met elk een eigen aanpak
krekengebied
6.
kades
camping
stedelijkepont
bebouwing
waterfronten
Sint Agatha
industriegebied
multifunctionele
waterkeringen
recreatief
haventje
vanmaasheggen
het winterbed van de rivieren
27Het landschap
stedelijke pont
bebouwing
aanwezige
aanwezige maasheggen waterfronten
pont is voor een
ten noorden van Cuijk
industriegebied
kerngebied
belangrijk
deelwaterkeringen
doormaasheggen
geomorfologische processen
bepaald.
De
kerngebied
maasheggenmultifunctionele
recreatief
haventje
recreatief
haventje
stedelijke
bebouwing
krekengebied
aan rivier
kernen op
zandgrond
kernen op
zandgrond
nieuwe maasheggen
8. krekengebied
stedelijke
bebouwing
wiel
aanwezige maasheggen
wiel
nieuwe
maasheggen
stedelijke
aan rivier hebben daar een
krekengebied
19e en bebouwing
20e eeuwse
kanalisaties
extra laag aan
oude
dijken
forten
waterfronten
St. Jansbeek
(oude)
dijklinten
kazematten
multifunctionele
waterkeringen
stedelijkecamping
bebouwing aan rivier
kades
industriegebied
kreken kerngebied maasheggen kreken
beken
maasheggen
kernen
zandgrond
bekenop nieuwe
• Buitendijks versterken
wiel
• Eventueel aanwezige wegen en paden verleggen
kreken
• Onopvallende graskade
• Geen paden en beplanting op de kade
beken
•
•
•
•
aanwezige maasheggen
ou
industriegebied
kreken kerngebied maasheggen kreken kerngebied maasheggen in
een genuanceerde aanpak nodig die recht doet aan de grote
beken
maasheggen
nieuwe maasheggen
kernen
zandgrond
ke
bekenop nieuwe
(oude)
dijklinten
kazematten
Groeningen
Principe 4fietsroute
Bestaande
kades
campingdijken
(oude) dijklinten
Principe
3fietsroute
Bijzondere plekken
nieuwe
kades dijken
ni
St. Jansbeek
DPR beoordeeld en voorstellen voor
aanpassingen gedaan.
kazematten
afwegingen op het juiste schaalniveau.
Ruimtelijke Visie Ruimte Voor De Rivier Plus: vier
stedelijke bebouwing
aanwezige maasheggen
toegevoegd. Deze gelaagde karakteristiek van het landschap
kerngebied maasheggen industriegebied
kerngebied maasheggen
nieuwe maasheggen
nieuwe maasheggen
7.
Onopvallende vrijliggende grasdijk
Compacte (zand)dijk, geen pipingberm nodig
Geen bomen en bebouwing op de dijk
Geen (ontsluitings) wegen, soms fietspad
is de basis voor de ruimtelijke visie. De landschappelijke en
kernen op zandgrond
geomorfologische karakteristieken en kanalisatiestructuren
4.
wiel
worden gebruikt om een robuust landschappelijk raamwerk
kreken
3.
2.
te ontwikkelen waarin bestaande en toekomstige functies in
beken
5.
onderlinge afstemming een plek te krijgen en onverwachte
ontwikkelingen kunnen worden opgevangen.
1.
wi
kr
be
DELTAPLAN HOGE ZANDGRONDEN
De hoge zandgronden in het oosten en het zuiden van
Nederland behoren tot de droogste gebieden van Nederland.
Nu al is in droge jaren sprake van een tekort aan water en
doen zich problemen voor met de waterkwaliteit. Door
klimaatverandering zullen deze knelpunten toenemen.
Langere perioden van droogte en hogere temperaturen leiden
ertoe dat natuur, landbouw, maar ook industrie, scheepvaart,
waterrecreatie, energievoorziening en drinkwaterwinning
onder druk komen te staan.
In het kader van het Deltaprogramma Zoetwater hebben
hydrologen inmiddels uitgebreide pakketten van mogelijke
maatregelen bedacht, die de problemen van schaarste aan
zoetwater in droge perioden zouden kunnen oplossen. ORGID verzorgde hierbij de projectleiding.
Dit project gaat erover hoe die maatregelen zodanig
kunnen worden ingezet dat de gebiedskwaliteiten ermee
worden versterkt, en dat bovendien zo veel mogelijk andere
(ruimtelijke) ambities kunnen worden gerealiseerd.
Strootman kreeg de opdracht van Waterschap Aa en Maas
(i.s.m. provincies Noord-Brabant en Limburg) voor het
ontwikkelen van vernieuwende ruimtelijke concepten voor
de hoge zandgronden van Noord-Brabant en Limburg.
Centraal daarin stond een tweedaagse workshop, waarin
we met 4 groepen van 5 mensen, onder leiding van een
landschapsarchitect, nadenken over een deel van het
Dommeldal en over het zuidelijke deel van De Peel.
Vanaf april van dit jaar wordt een voorkeursstrategie
uitgewerkt, die moet leiden tot de Deltabeslissing Zoetwater
en een definitief uitvoeringsprogramma op regionaal
niveau. Het waterschap en haar partners willen in dit project
onderzoeken of een aanpak, waarbij niet de techniek maar
de karakteristieken van het gebied als vertrekpunt worden
genomen, aanvullende inzichten kan opleveren.
De te ontwikkelen ruimtelijke concepten moeten de
opdrachtgever helpen bij het ontwikkelen van kansrijke
zoetwaterstrategieën die slim, effectief en efficiënt zijn, en
passen bij de karakteristieken van het gebied.
Postbus 256
Jan van Beaumontstraat 1
Funenpark 1-D
2300 AG Leiden / NL
2805 RN Gouda / NL
1018 AK Amsterdam / NL
www.org-id.com
www.acaciawater.com
www.strootman.net
[email protected]
[email protected]
[email protected]
T. +31(0)71 - 52 17 846
T. +31 (0)182 - 686424
T. +31(0)20-419.41.69