Gehoorgrenzen

Extra informatie voor het proefwerk over geluid, 2e klas.
Gehoorgrenzen
hard
Geluid heeft twee onafhankelijke eigenschappen:
Hoe hoog of laag geluid klinkt, de toonhoogte dus,
wordt aangegeven met de frequentie.
laag
hoog
Hoe hard of zacht geluid klinkt wordt aangegeven met de
geluidssterkte. Als je die samen in een schema zet ziet dat er zo uit:
zacht
Grootheid: frequentie; eenheid: Hertz
De eenheid van de frequentie is de Hertz, (Hz).
Het aantal Hertz is het aantal trillingen per seconde.
De laagste frequentie die een mens kan horen is ongeveer 20 Hz, de onderste gehoorgrens,
geluid dat nog lager is heet infrasoon.
De hoogste frequentie die een mens kan horen is ongeveer 18000 Hz, de bovenste
gehoorgrens, geluid dat nog hoger is heet ultrasoon.
Bij de schaalverdeling van frequenties langs de horizontale as is zodanig dat een stap naar
rechts steeds een 10 x zo hoge frequentie betekent. Dus 10Hz - 100Hz - 1000Hz enz.
Grootheid: geluidssterkte; eenheid: deciBel
De eenheid van geluidssterkte is de deciBel, (dB), dit is een merkwaardige eenheid.
Twee maal zo hard geluid is 3 dB erbij. Bijv: 73 dB klinkt 2 maal zo hard als 70 dB.
Vier maal zo hard geluid is dan dus 6 dB erbij, enz.
Ook geldt dat half zo hard geluid 3 dB eraf is.
Het zachtste geluid dat een mens kan horen noemen we de gehoordrempel, hoeveel deciBel
dat is, is afhankelijk van de frequentie, zie diagram.
Het hardste geluid dat een mens kan verdragen noemen we de pijngrens, hoeveel deciBel dat
is, is afhankelijk van de frequentie, zie diagram.
gehoorgrenzen van de gezonde mens
180
160
geluidssterkte (dB)
140
120
100
infrasoon
(te laag)
80
onderste
gehoorgrens
pijngrens
bovenste
gehoorgrens
60
ultrasoon
(te hoog)
40
20
gehoordrempel
0
-20
10
100
1000
frequentie (Hz)
10000
100000
Toonladder
do re mi fa sol la ti do
Belangrijke punten:
De standaardfrequentie is de stemtoon, 440 Hz. Dit is de a' ofwel de la
Een octaaf hoger is altijd een verdubbeling van de frequentie.
Een octaaf lager is altijd een halvering van de frequentie.
Eén octaaf onder de a' is de a, 220 Hz, één octaaf hoger is de a'', 880 Hz.
Grote (ofwel lange) instumenten maken lage tonen.
Kleine (ofwel korte) instrumenten maken hoge tonen.