Embryotransplantatie (ET) - diergeneeskundigechiropractie

14-Veeartsenij
29-03-2006
08:45
Pagina 150
[
VEEARTSENIJ
]
Embryotransplantatie (ET)
De hengst die baas is over ‘zijn kudde’ en de natuur de vrije loop laat, is niet meer van deze tijd. Een 25tal jaar geleden verdrong de kunstmatige inseminatie geleidelijk aan het natuurlijk dekken. Met
diepvriessperma is het vandaag perfect mogelijk om je merrie door een hengst die aan de andere kant
van de wereld gestald staat te laten insemineren. Ook het eerste gekloonde veulen is ondertussen een
feit. Maar ook de techniek van de embryotransplantatie kent meer en meer bijval en wordt reeds
routinematig uitgevoerd. Wat zijn het concept, de voordelen, de nadelen en de toekomstplannen van de
embryotransplantatie?
Het concept
Bij embryotransplantatie wordt het vruchtje bij het begin van de
dracht uit de (donor)merrie gehaald en overgeplaatst in een
(receptor)merrie. Deze receptormerrie zal de dracht vervolmaken
en, als alles goed verloopt, elf maand later een veulen ter wereld
brengen. Het veulen zal de genetische eigenschappen van de
donormerrie en de uitgekozen hengst hebben. De receptormerrie
zal dienen als draagmoeder (foto 1).
Waarom?
Er zijn verschillende redenen waarom de fokker het embryo van
de donormerrie op de receptormerrie laat transplanteren. Door ET
toe te passen kan een fokmerrie meerdere producten per jaar
Foto 1: De bevalling van een receptormerrie. Het veulen dat hier geboren wordt heeft niet de
genetische eigenschappen van deze merrie
voortbrengen. Iedere cyclus kan namelijk minstens één embryo
uitgespoeld worden en in een receptormerrie geplaatst worden.
Dit is vooral interessant bij genetisch waardevolle merries. De
topsportmerrie kan haar carrière verder zetten terwijl haar
nageslacht verzekerd wordt. Ook bij zeer jonge merries of oudere
merries met gezondheidsproblemen kan ET toegepast worden.
Stap 1: De inseminatie van de donormerrie
Nadat de fokker een gepaste hengst voor zijn merrie heeft
gekozen wordt de merrie gedekt volgens de regels van de kunst.
Hierbij is het van groot belang om het juiste moment van de
eisprong (ovulatie) te bepalen. Het is namelijk op basis van dit
tijdstip dat we het embryo later zullen uitspoelen.
Stap 2:
Het spoelen van de donormerrie
Ideaal is het om het embryo zeseneenhalf tot zeven dagen na de
ovulatie te gaan spoelen. Hierbij wordt een spoelvloeistof in de
baarmoeder gebracht. Deze vloeistof zal zich met het embryo
vermengen. De vloeisof (met het embryo) wordt vervolgens uit de
Foto 2: Het embryo wordt met een spoelvloeistof uit de donormerrie gespoeld
150
HIPPO REVUE april 2006
14-Veeartsenij
29-03-2006
08:46
Pagina 151
[
VEEARTSENIJ
Foto 3: Een embryo van 6,5 dagen is slechts 150 micrometer groot
donormerrie geheveld (zie foto 2). Om je een idee te geven; een
embryo van zes en een halve dag oud is ongeveer 150
micrometer, een embryo van acht dagen is al 1000 micrometer
(=1 mm) groot (zie foto 3).
]
getransplanteerd, zal dit transport geen nadelige invloeden
hebben op de resultaten. Dit is een techniek die meer en meer
toegepast wordt. De donormerrie moet zelf niet getransporteerd
worden en de sportmerrie kan gewoon verder getraind worden.
Superovulatie, invriezen van embryo’s
Stap 3: Filteren en wassen.
De verkregen spoelvloeistof wordt gecontroleerd. Als alles
meevalt, kan het embryo eruit gefilterd worden en onder de
microscoop onderzocht worden. Het embryo wordt op dit
moment ook gewassen. Het proces van het spoelen tot het
transplanteren moet zo steriel mogelijk gebeuren.
Stap 4: De receptormerrie = de draagmoeder
Uiteindelijk wordt het embryo in de baarmoeder van de
draagmoeder geplaatst. Het is belangrijk dat deze laatste op dat
moment op dag 5 of 6 na de ovulatie zit. Dit is dan ook meteen
de beperkende stap in het proces. Als je iedere dag 5 tot 7
merries nodig hebt die op dat moment op hun 5de of 6de dag na
ovulatie zitten, heb je ten eerste zeer veel merries nodig (+/- 150)
en ten tweede is het ook zeer
arbeidsintensief om deze
allen dagelijks echografisch
te controleren om te zien op
welke tijdstip van de cyclus
ze zitten (foto 4).
Foto 4: Een groot aantal receptormerries is een limiterende stap in het toepassen van
embryotransplantatie
Het zou natuurlijk ideaal zijn mochten we van 1 donormerrie
verschillende embryo’s kunnen transplanteren naar verschillende
receptormerries tijdens 1 cyclus. Maar daarvoor zou de merrie
moeten superovuleren. Dit wil zeggen dat onder hormonale
behandeling meerdere eicellen vrijkomen tijdens één cyclus.
Jammer genoeg blijkt het induceren van superovulaties niet zo
evident als bij bv. de mens of een koe.
Ook kan men embryo’s gaan invriezen om later te gaan
transplanteren. Bij deze techniek noteren we een resultaat van
60% dracht.
Besluit:
Embryotransplantatie is een techniek die in ons land routinematig
en met succes toegepast wordt. Hierbij kan de merrie in een
‘embryo transfer centrum’ behandeld worden van inseminatie tot
implantatie of wordt het vruchtje thuis uitgespoeld en binnen de 24
uur getransporteerd en geïmplanteerd in een centrum.
Met dank aan Dr. Peter Daels, Keros nv, Passendale, België.
Voor meer info zie www.keros.be
Bruno Beyne, dierenarts, Brugge
www.diergeneeskundigechiropractie.be
Foto’s: Bruno Beyne en dr. Peter Daels - Keros nv
Wat meer?
Het slagingspercentage van embryotransplantatie is ongeveer
75%. Je zit natuurlijk met verschillende factoren die meespelen,
maar je zou dus kunnen stellen dat onder professionele
begeleiding je van de vier gespoelde embryo’s dus drie drachtige
receptormerries zou moeten overhouden.
Er bestaan gespecialiseerde embryo transfer centra (vb. Keros
NV) waar stap 1 tot 4 doorlopen worden en je de receptormerrie
op vijftig dagen drachtig kan afhalen. De richtprijs van dergelijke
techniek is zo’n 2.500 euro. Niet goedkoop maar wel te begrijpen
als je ziet welke investeringen en arbeid er bij komen kijken.
Ook kan de merrie thuis geïnsemineerd worden, door de eigen
dierenarts gespoeld worden en het vruchtje opgestuurd (expres,
over nacht) naar een embryo transfer centrum. De embryo’s
worden hierbij gekoeld in een medium
bewaard (4°C, zie foto 5). Als de embryo’s
goed bewaard worden en binnen de 24 uur
Foto 5: Een embryo kan thuis uit de donormerrie gespoeld
worden. Dan wordt het naar een transplantatiecentrum
getransporteerd in deze container en binnen de 24 uur in de
baarmoeder van de receptormerrie getransplanteerd
151
[
VRAAG & ANTWOORD
]
We geven onze lezers de kans om hun diergeneeskundige
problemen voor te leggen aan een specialist ter zake. Zit je
viervoeter met een probleem waar je wat meer uitleg over wenst
of is er een vraag waar je al lang een degelijk antwoord op zoekt?
Stuur ons een briefje of e-mail met uw vraag of probleem voorzien
van de nodige uitleg. In een van de volgende uitgaven zal
dierenarts Bruno Beyne uw vraag deskundig beantwoorden.
U kan uw vraag sturen aan:
Hippo Revue
‘Vraag en Antwoord’
Brugse Steenweg 227 - 8000 Brugge
e-mail: [email protected]
HIPPO REVUE april 2006