Artikel van Ruth Ramaekers - Trauma

Artikel van Ruth Ramaekers
1) REFERENTIE:
JASPERS JAN. Psychotherapie bij trauma en verlies ten gevolge van een lichamelijke ziekte. In:
Tijdschrift voor psychotherapie, jg. 30, nr. 4, 2004.
2) CONTEXT:

Het artikel komt uit het vaktijdschrift ‘Tijdschrift voor psychotherapie’.
Dit tijdschrift verschijnt 6 maal per jaar en bevat informatie over nieuwe ontwikkelingen in de
psychotherapie in binnen- en buitenland, over opleidingen, over wetenschappelijk onderzoek, over
casuïstiek, over boeken en congressen. Het is een spreekbuis bij uitstek van de professionele
psychotherapie in Nederland en Vlaanderen. Een medium voor kennisname van bevindingen en
inzichten, standpunten en methoden. Een stimulans voor de discussie tussen psychotherapeuten.
Een forum voor alle serieuze stromingen binnen en opvattingen over de psychotherapie.
( www.vakbibliotheek.nl/BSL/content/edition/0165-1188/edition.asp?custom_product_id=01651188&product_id={1172DA6C-CC15-4E9F-A6C5-C01337594AF7} )
Dit periodiek tijdschrift werd voor het eerst gepubliceerd in 1975, door uitgeverij: Bohn Stafleu
Van Loghum.
(https://cygnus.cc.kuleuven.be/webapps/portal/frameset.jsp?tab=courses&url=/bin/common/cours
e.pl?course_id=_278691_1)
Het Tijdschrift voor Psychotherapie is ook online toegankelijk voor abonnees. Op de site
www.psychotherapie.bsl.nl vind je deze online vakbibliotheek.

Je vindt het artikel in de Katho bibliotheek met volgende gegevens:
UDC(NL) Tijdschriften over psychiatrie : 616.89 <05>
Onderwerp - MeSH Psychology.
Onderwerp-KATHO Psychotherapie
ISSN 0165-1188 (print)
1
3) AUTEUR
a) Wie?
Het artikel werd geschreven door Dr. Jan P.C. Jaspers.
Er wordt in het artikel informatie gegeven over de auteur.
In een voetnoot onderaan de eerste pagina van het artikel vind je informatie over de
beroepstitel van de auteur, de plaats waar hij werkt en contactgegevens.
Ik citeer:
“DR. J.P.C. JASPERS is als psycholoog/psychotherapeut werkzaam bij de Medische
psychologie van het Academisch ziekenhuis Groningen.
Correspondentieadres: Postbus 30.001, 9700 RB Groningen.
E-mail: [email protected]”
b) Info via sociale sites
Via Google, Alta Vista, Facebook, …
vond ik volgende informatie over Dr. J.P.C Jaspers:

Jaspers, Dr. J.P.C.
Werkzaam als Onderzoeker Afdeling Gezondheidswetenschappen (RuG)
Email [email protected]
(http://www.narcis.info/person/RecordID/PRS1308564/Language/nl/;jsessionid=6fcjufcfikz3,
2009)

Hoofd van de redactie van
Hebt u een vraag voor de redactie?
Dan kunt u mailen naar: [email protected]
Algemeen redactie-adres
Universitair Medisch Centrum Groningen
Dienst Psychosociale Begeleiding
T.a.v. dr. J.P.C. Jaspers, Psychologie & Gezondheid
Postbus 30001
9700 RB Groningen
Telefoon: 050 - 3612029
Fax: 050 - 3619326
E-mail: [email protected]
2
(http://www.bsl.nl/secties/gedragengezondheid/files/gedragengezondheid.asp?rubriek=Redacti
e)

Dr. J.P.C. Jaspers zit als lid-pychotherapeut in het regionaal tuchtcollege gezondheidszorg van
Zwolle.
(http://www.tuchtcollegegezondheidszorg.nl/overdetuchtcolleges/tuchtcollegezwolle/samenstelling/, 2009)

Copromotor in een studie rond de psychologische gevolgen van werkonbekwaamheid ten
gevolge van een whiplash.
Buitenhuis, J. (2009)
The course of whiplash; its psychological determinants and consequences for work disability
Dissertation University Medical Center Groningen, University of Groningen
Supervisor (promotor): prof dr JW Groothoff, prof dr PJ de Jong
Co-supervisor (copromotor): dr JPC Jaspers
( http://share.eldoc.ub.rug.nl/root/2009/)
Share universitet Groningen

Via
https://cygnus.cc.kuleuven.be/webapps/portal/frameset.jsp?tab=courses&url=/bin/common/co
urse.pl?course_id=_278691_1
Vind je lijst met andere artikels geschreven door J.P.C Jaspers.

Ik probeerde een foto van dr. J.P.C. Jaspers te vinden via google om deze te vergelijken met
enkele facebookprofiels van verschillende personen met naam ‘Jan Jaspers’. Ik vond geen
echter geen duidelijke foto.
c) Uit catalogi:
Zie Bijlage 1
3
4) STRUCTUUR
a) Tussentitels
 Inleiding
 Assessment en diagnostiek
o Posttraumatische stressreacties
o Rouwreacties
o Diagnostische instrumenten
 Behandelrationale en doelstellingen
 Interventies
 Tot besluit
 Literatuur
b) De structuur van het artikel
De structuur van het artikel is logisch opgebouwd.
Het artikel begint met een situering van de titel en de problematiek, gevolgd door een
inleiding. De tussentitels nadien zijn ook logisch gekozen, doch inhoudelijk vond ik deze
delen niet zo overzichtelijk.
Er staan ontzettend veel bronnen in de tekst (Achternamen).
Net zoals ‘trauma’ is ook ‘lichamelijke ziekte’ een ruim begrip. De auteur belicht dan ook
verschillende specifieke invalshoeken, bv. kanker, hartziekten, verlies van dierbaren…
volgens de desbetreffende bronnen.
Ik vond het artikel niet echt aangenaam om te lezen.
c) Noten:
Er werd slechts eenmaal gebruik gemaakt van een voetnoot. Deze werd onderaan de
desbetreffende bladzijde geplaatst. Dit is handig, daar je meteen tijdens het lezen een blik kan
werpen op deze bijkomende informatie.
5) LIJSTJES
a) Bronnen
i)
Bibliografie
 http://interapy.psy.uva.nl
Jammer genoeg werkt de url niet.
4

*AMERICAN PSYCHIATRIC ASSOCIATION (1994). Diagnostic and statistical
manual of mental disorders (4th ed.). Washington DC: American Psychiatric
Association. (te vinden in KATHO bibliotheek, ook in Lessius en bibliotheek KUL)

BOELEN, P.A., BOUT, J. VAN DEN, & KEIJSER, J. DE (1998). Cognitieve
therapie en exposure bij gecompliceerde rouw. Un J. VAN DEN BOUT, P.A.
BOELEN & J. DE KEIJSER (red.), Behandelingsstrategieën bij gecompliceerde rouw
en verliesverwerking (pp 70-94). Houten/diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
(te vinden in KATHO bibliotheek)

*MINNEN, A. van, M.J.P.M. (2002). Psychologische interventies bij
posttraumatische stress-stoornis. Nijmegen: Cure & Care Publishers.
(te vinden in KATHO bibliotheek)

MUNDY, E.A., &BAUM, A. (2004). Medical disorders as a cause of psychological
trauma and posttraumatic stress disorder. Current Opinion in Psychiatry, 17, 123-128.

O’DONNELL, M.L., CREAMER, M., BRYANT, R.A., SCHNYDER, U., &
SHALEV, A. (2003). Posttraumatic disorders following injury: an empirical and
methodological review. Clinical Psychological Review, 23, 585-603.

PRIGERSON, H.G., & JACOBS, S.C. (2001) Traumatic grief as a distinct disorder: a
rationale, consensus criteria, and a preliminary test. In MS Stroebe, R.O. Hansson,
M.Stroebe & H. Schut (Eds.), Handbook of bereavement research. Consequences,
coping, and care (pp613-645). Washington DC: American Psychological Association.
ii) werk van enkelen van de bovengenoemde auteurs, aanleunend bij het thema van de Wiki:
(1) A. van Minnen:
- Het Klinisch Interview voor PTSS : KIP [Kit] (LESSIUS PsychologieLogopedie )
- Protocollaire behandelingen in de ambulante geestelijk gezondheidszorg ,
deel II (KATHO Campus)
- Protocollaire behandelingen in de ambulante geestelijk gezondheidszorg ,
deel I (KATHO Campus)
- Psychologische interventies bij posttraumatische stress-stoornis
- Protocollaire behandeling van patiënten met een posttraumatische stressstoornis; imaginaire exposure (KaHo SL Campus Sint-Niklaas)
(2) J. de Keijser
- Waarom doet iemand dat?: kinderen en jongeren ondersteunen na
zelfdoding in hun omgeving (KATHO)
5
-
Verlies door suïcide: werkboek voor nabestaanden (KATHO)
Zelfdoding en verliesverwerking: ervaringen van nabestaanden (KATHO)
iii) 2 artikels uit relevante tijdschriften uit KATHObibliotheek
(1) BALJON, M.; HARDON, B. & KRAMERS, M. Aan ‘horen, zien en zwijgen’
voorbij: traumaverwerking in een dagbehandelingsprogramma. In: Tijdschrift voor
psychotherapie, jg. 30, nr. 6, p414-430, 2004.
(2) VERMETTEN, E. Stress, trauma en posttraumatische stressstoonis. In: Tijdschrift
voor psychotherapie, jg. 51, nr.8, p595-602, 2009.
iv) Eindwerken uit KATHObibliotheek
(1) DECROP, M. Traumata in de zwangerschap: Een beschrijvend onderzoek naar
voorkomen van traumata in de zwangerschap, pp. 53, HIVV, Kortrijk, 2001.
(2) DE VRIENDT, I. (Rouw)depressie bij kankerpatiënten , pp51, HIVV, Kortrijk, 2008.
(3) CASTEELE, S. Over begeleiding bij gecompliceerde rouwverwerking; beschrijvend
onderzoek naar de kerninterventies van verpleegkundige bij patiënten met een
rouwverwerking, pp. 61, HIVV, Kortrijk, 2004.
(4) BONTE, A. Posttraumatische stressstoornis naar aanleiding van seksueel
misbruik: voorstelling van en onderzoek naar de impact van de therapie volgens
Yvonne Dolan, pp. 208, IPSOC, Kortrijk, 2002.
v) Relevante Boeken uit Katho bibliotheek
(1) HARMSEN, HAMP. Opvang en nazorg na schokkende gebeurtenissen. Alphen aan
den Rijn : Kluwer, 2002, 36p.
(2) BEECKMANS, K. , MICHIELS, K. Kopzorgen na een hersentrauma: de psychologische
gevolgen van een traumatisch hersenletsel: een boek voor patiënt, familie en
hulpverlener. Apeldoorn: Garant, Leuven, 2000, 112p.
(3) AARTS, P.G.H., VISSER, W.D. Trauma: diagnostiek en behandeling. Houten/Diegem
: Bohn Stafleu Van Loghum, 1999, 484 p.
b) Organisaties betrokken bij het thema
 In dit artikel staan weinig specifieke verwijzingen naar organisaties.

Dr. J.P.C. Jaspers werkt als psycholoog/psychotherapeut bij de Medische psychologie
van het Academisch ziekenhuis Groningen.
6

Individuele cognitief-gedragstherapeutische aanpak die wordt aangeboden via
internet: http://interapy.psy.uva.nl
Dit leek me interessant om eens te checken, doch geen resultaat bij het checken van
deze url!

Via de website ROER (ik bespreek de website ook op de wiki: zie Organisaties), vond
ik verschillende interessante organisaties die werken rond trauma- en
verlierverwerking!
c) Specialisten
 A. van Minnen:
professor in de psychologie + Bijzonder hoogleraar vanwege de Stichting Forum GGZ
Nijmegen
Expertise: Angststoornissen, trauma, ptss, trichotillomanie, conversiestoornis, cognitieve
gedragstherapie
 J. de Keijser:
klinisch psycholoog, psychotherapeut, hoofd behandeling en opleider bij de GGZFriesland en wetenschappelijk medewerker bij de afdeling Psychologie Faculteit GMW
van de Rijksuniversiteit Groningen.
Expertise: gecompliceerde rouw

SPECIALISTEN in TRAUMA- en VERLIESERVARINGEN per provincie:
ANTWERPEN
Claes Gerd
Gestalttherapeute
Groepspraktijk De Kanteling
De Reep 13
Specialisaties: rouw met betrekking tot handicap
2970 Schilde
rouw vanuit slachtofferhulp
0486/02 75 99
Claessen Monica
Psychotherapeute
Hoogstraat 18
2450 Meerhout
014/ 55 13 92
[email protected]
www.verliesverwerking.be
Hulselmans Geert
Praktijk De Vier Bomen
Leopoldstraat 9
7
2350 Vosselaar
014/ 61 92 60
[email protected]
Jans Ilse
Bredestraat 119C
2580 Putte
oncopsychologie en
0499/43 80 24
[email protected]
www.ilsejans.be
echtscheiding, ...
Opleiding: Klinische psychologie en seksuologie,
palliatieve zorg
Rouwbegeleiding bij volwassenen, kinderen en jongeren.
Ook ziekte en handicap, vruchtbaarheidsproblemen ,
Michiels Marc
Lorkstraat 7
2800 Mechelen
0495/31 28 21
[email protected]
www.devuurtoren.be
Verstraeten Karen
Contextuele therapeute
Groepspraktijk De Kanteling
De Reep 13
Specialisatie: rouw met betrekking tot ( chronische ) ziekte
2970 Schilde
0476/66 70 56
LIMBURG
Gemis Anita
Rouwcounselor
Guldensporenlaan 19
3540 Herk-De-Stad
013/ 55 19 31
[email protected]
Hooghe An
Karestraat 34
Relatie3545 Halen
0496/72 26 27
Opleiding: Licenciaat klinische psychologie, Psychotherapeute,
en gezinstherapeute, Rouwtherapeute
Specialisaties: Rouw binnen het gezin, Ouders die een kind
8
verloren
[email protected]
OOST-VLAANDEREN
Celie Lut
Groot Begijnhof 69
9040 Sint-Amandsberg
09/ 229 36 42
De Rore Joost
Psychoterapeut/rouwbegeleider
Groenpark 26
9840 De Pinte
09/282 41 44
[email protected]
Jansen Evamaria
Psychotherapie en rouwtherapie
De Bedding
Krommewal 2
9000 Gent
09/ 330 95 46
Maes Johan
Psychotherapie en rouwtherapie
De Bedding
Krommewal 2
9000 Gent
09/ 330 95 46
Schuddinck Lisette
Ver-T-Rouwen
Rouwconsulent
Vuystermansstraat 16
9340 Lede
0475/ 53 84 64
[email protected]
Merckx Mieke
Psychotherapeute
Rijksweg 20/1
9681 Nukerke
055/21 88 06
9
[email protected]
Vanhaecke Tineke
Durmelaan 17
9160 Lokeren
0497/57 08 53
[email protected]
Opleiding : Lic. Klinische Psychologie
Cliëntgerichte therapieopleiding
Specialisaties : Vruchtbaarheidsproblemen
Begeleiding bij miskraam / doodgeboorte
VLAAMS-BRABANT
Bral Herlinde
Rouwbegeleider
Opleiding: Vroedvrouw, Gestalteducatie IVC Kortrijk,
Rouwbegeleiding vzw
Mechelsestraat 126.04.01
Zorg-Saam, Klassieke Homeopathie
3000 Leuven
016/43 86 77
0485/72 47 08
[email protected]
Hooghe An
Capucijnenvoer 33
Opleiding : Klinische psychologie, Psychotherapie,
Relatie- en gezinstherapie,
3000 Leuven
Rouwtherapie
016/33 26 30
Specialisaties: Rouw vanuit een relatie- en
gezinsperspectief
[email protected]
www.uzleuven.be/context
Verthriest Gerke
Molenbergstraat 135
1700 Dilbeek
0473/31 34 79
www.rouwbegeleiding.tk
WEST-VLAANDEREN
Delafontaine Ilse
Schijfstraat 45
8310 Brugge ( Assebroek )
trauma's
0497/12 16 90
[email protected]
Dramatherapeut,
veel ervaring in het begeleiden van kinderen met
Demuynck Linda
10
Fabiolalaan 52
Verliesverwerking in de brede zin van het woord
8540 Deerlijk
0476/50 64 05
[email protected]
Depreitere M-Jo
Herfstlaan 15
8200 Sint-Michiels Brugge
050/38 12 94
0472/51 03 39
[email protected]
Fraeyman Hubert
Knollestraat 7
8630 Veurne
058/31 17 50
0479/41 35 05
[email protected]
(uit: www.werkgroeproer.be)
d) Definities en moeilijke woorden
 Trauma
Dit vind ik een mooie uitleg voor het begrip ‘trauma’. Het is immers geen kort te
omschrijven begrip..
Trauma lijkt wellicht een groot woord en waarschijnlijk is je eerste gedachte: Trauma, ja,
maar gelukkig heb ik dat niet!
Het hangt er natuurlijk van af wat met het woord trauma bedoeld wordt. Hier verstaan we
onder trauma: elke vorm van lichamelijk geheugen die resulteert in Somatic Experiences
ofwel lichamelijke reacties die je als het ware niet onder controle hebt. Iemand zegt iets
tegen jou in een bepaalde context en jij vervriest plots of je gaat buiten verhouding in
discussie of je gaat plots weg. Dit zijn de vormen waarin deze ervaringen zich
manifesteren.
In sommige situaties voelen we ons bedreigd. We schatten de situatie in en proberen een
uitweg te vinden. Onze spieren spannen zich op, klaar om in actie te komen. Adrenaline
begint te stromen en normaal gezien (in de natuur) volgt een actie. In onze samenleving
echter hebben we geleerd dat die actie niet steeds gewenst is en we "braaf" moeten
reageren. De opgebouwde energie wordt ingehouden, vastgezet en in plaats van actie te
ondernemen "vervriezen" we. Dit is de enige mogelijkheid die nog overblijft. Deze
energie krijgt echter niet meer de kans om zich te ontladen, want "het was toch allemaal
niet zo erg". Een begin van een trauma is geboren. Telkens we opnieuw in een dergelijke
situatie komen reageren we met hetzelfde "vervries-patroon" tot op de duur de
opgestapelde energie zodanig groot wordt dat er zich na enkele jaren symptomen
beginnen te ontwikkelen. Ons lichaam past zich aan aan de spanning door één of ander
11
ziektepatroon.
Het bijzondere aan trauma is dat het gecreëerd wordt op momenten dat wij de overtuiging
hebben dat we in een situatie terecht gekomen zijn waar het "op leven en dood" is. Deze
situatie hoeft echter in realiteit helemaal niets te zien hebben met leven en dood. Van
belang is of wij dit zo ervaren. Op die manier kan een heel banaal feit zich als een trauma
ontwikkelen terwijl we aan een reële bedreiging soms helemaal geen trauma overhouden.
Somatic Experiencing ( volgens dr. Peter Levine)
Peter Levine is de "leading figure" op vlak van trauma-healing. Achter de schermen is hij
bovendien ook met opstellingen bezig waarbij hij met zowel persoonlijke als
familietrauma's werkt. Het basisbeginsel is dat we als mens, net zoals een dier op
bedreigende situaties primair instinctief reageren, pas in een latere fase is er ruimte voor
het voelen en het denken. Er zit dus als het ware een geheugen, een reactiepatroon vast in
onze cellen. Deze cellen gaan in bepaalde omstandigheden reageren nog voor dat we iets
voelen of kunnen denken. We kunnen de reactie niet controleren met onze gedachten
omdat die reacties thuishoren in onze instinctieve overlevingsstrategie. Een mentale of
psychische benadering biedt dan ook in dergelijke gevallen geen enkele oplossing. Uit de
leefwereld van de dieren kunnen we de drie basisreactiepatronen, die Peter Levine
beschrijft, terugvinden: het vluchten, het vechten en het bevriezen.
Wat is trauma?
Trauma is een antwoord van het lichaam op een situatie die het als levensbedreigend
ervaart. Dit antwoord dient in wezen om voor onze veiligheid te zorgen. Als mens hebben
we echter niet altijd de mogelijkheid dit antwoord volledig te integreren waardoor het als
een bevroren energie blijft vastzitten. Wat kan zo allemaal trauma's veroorzaken?
Belastende ervaringen oorlog, misbruik, geweld, zware verwondingen, ongelukken, dood,
ziekte maar ook kleinere ervaringen waarvan het effect vaak genegeerd wordt zoals
bijvoorbeeld een eenvoudige operatie onder verdoving, het moeten opeten van iets wat je
niet lust, verbale agressie, tandheelkundige behandelingen, de kapper die niet doet wat je
vraagt enz.
We kennen emotionele trauma's die ontstaan of zich uiten in bijvoorbeeld problemen met
binding, verbinding, relaties, seks, verlatingsangst, geboorte, geluiden, faalangst. Familie
trauma's door onverwerkte familiale gebeurtenissen, een familielid in de gevangenis of
psychiatrie, een handicap, een faillissement, een tak van de familie die verhuist naar een
ander land, ziekte van moeder of vader en andere gebeurtenissen die het familiesysteem
onder druk zetten of uit balans brengen.
Trauma wordt niet als ziekte gezien, maar kan wel oorzaak zijn van tal van lichamelijke
klachten. Het begint vaak met een te hoge lichaamsspanning. Niet kunnen ontspannen in
bepaalde situaties is een eerste indicator. Als deze spanning zich blijft opstapelen, dan
ontstaan patronen zoals overprikkelbaarheid, depressie, het gevoel jezelf kwijt te zijn,
dissociëren, agressie, onrust enz..
In een nog verdere fase vraagt het trauma zoveel energie dat je je omgeving begint te
controleren en van je omgeving energie leent. Mensen rondom jou beginnen je te mijden
en je hebt het gevoel steeds zonder energie te zitten. Je levenslust zakt. In een nog verdere
fase treden slapeloosheid, migraine, nek- en rugklachten, en vele andere onverklaarbare
lichamelijke en geestelijke klachten op. Het immuunsysteem komt onder druk te staan.
Trauma is bevroren overlevingsenergie. Die kan op tal van vlakken vastzitten, de
behandeling blijft dezelfde: het ontdooien van die energie en ze opnieuw als beschikbare
levensenergie recupereren.
(http://www.detransformatie.com/page22.php)
12
 PTSS = Post Traumatische Stressstoornis / ASS = Acute Stressstoornis
Om te voldoen aan de DSM-criteria voor PTSS moet men blootgesteld zijn aan of getuige
geweest zijn van een traumatische gebeurtenis die confrontatie met de dood of dreiging
ervan impliceert of die de bedreiging vormt voor de fysieke integriteit van de persoon zelf
of anderen en die gepaard gaat met intense angst, machteloosheid of afschuw (criterium
A).
Verder moeten de drie symptoomclusters aanwezig zijn: bepaalde herbelevingsreacties
(criterium B), vermijdingsreacties (criterium C) en reacties van verhoogde arousal
(criterium D). Deze symptomen moeten ten minste één maand blijven bestaan na
confrontatie met de traumatische gebeurtenis (criterium E) en zij moeten belangrijke
beperkingen voor het functioneren van de persoon met zich meebrengen (criterium F).
Bij vergelijkbare reacties die optreden in de eerste maand na de traumatische gebeurtenis
spreekt men volgens de DSMIV van acute stressstoornis (ASS).
 Stemmingsstoornis
Stemmingsstoornis is een verzamelnaam voor psychische aandoeningen waarbij de
gemoedsstemming of emotie van de patiënt ziekelijk is verstoord of niet past bij de
situatie waarin de patiënt verkeert.
De stemming van de patiënt kan depressief zijn, waarbij de gemoedsstemming bedrukt is,
manisch, waarbij de stemming als pathologisch uitgelaten of ongeremd gezien kan
worden, of hypomaan, bij een milde vorm van manie. Ook kan hiervan een combinatie
optreden.
Stemmingsstoornissen vormen een aparte categorie in het DSM-IV en de ICD10
Hoofdstuk V (codes F30 - F39) waar ze als volgt zijn ingedeeld:
Stemmingsepisoden
Depressieve episode
-
Hypomane episode
Manische episode
Gemengde episode
Depressieve stoornissen
-
Dysthyme stoornis
depressieve stoornis met één episode
Depressieve stoornis met herhaalde episoden
Depressieve stoornis niet anderszins omschreven
Bipolaire stoornissen
-
Bipolaire stoornis I
Bipolaire stoornis II
Cyclothyme stoornis
Bipolaire stoornis niet anderszins omschreven
Stemmingsstoornis door een somatische aandoening
13
-
Met depressieve symptomen
Met manische symptomen
Met gemengde symptomen
Stemmingsstoornis door alcohol of drugs
Stemmingsstoornis niet anderszins omschreven
 Angststoornis
Een angststoornis is een psychische aandoening die zich kenmerkt door de aanwezigheid
van een pathologische angst. Angst is een gevoel dat optreedt bij dreigend gevaar. De
emotie ontstaat als het welzijn van een persoon direct wordt bedreigd, maar ook als een
persoon een situatie als bedreigend ervaart. Angsten kunnen kortdurend zijn, maar ook
langdurend, soms zelfs levenslang. Als een angst geen reële grond heeft en de betrokken
persoon er sociale problemen door ondervindt, is er sprake van een stoornis. Sommige van
deze aandoeningen worden fobie genoemd.
Angststoornissen zijn in de psychiatrie de meest voorkomende aandoeningen. Over het
algemeen komen angststoornissen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
PTSS is een vorm van angststoornis.
 gegeneraliseerde angststoornis
De gegeneraliseerde angststoornis (GAS) is een psychische aandoening aandoening
waarbij de patiënt lijdt aan langdurige buitensporige angstgevoelens en zorgen die
moeilijk onder controle te krijgen zijn.
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Gegeneraliseerde_angststoornis)
 Preoccupatie
Preoccupatie is een zich herhalend, stereotiep patroon van gedrag, interesse en activiteit.
 DSM
Het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (kortweg DSM) is een
Amerikaans handboek voor diagnose en statistiek van psychische aandoeningen dat in de
meeste landen als standaard in de psychiatrische diagnostiek dient. De huidige versie (uit
2000) is een tekstrevisie van de vierde editie, aangeduid als DSM-IV-TR.
 Imaginaire exposure
De imaginaire exposure is een techniek, die dient om extreme emoties na trauma’s te
helpen te beleven.
(http://www.impact-kenniscentrum.nl/download/060510gersonsworkshop21.pdf)
 Counseling
Counseling (soms ook wel als counselling geschreven) is een laagdrempelige vorm van
(emotionele) hulpverlening. Letterlijk vertaald uit het Engels betekent het raadgeven. Het
doel van counseling is het helpen van mensen bij het oplossen of hanteren van problemen,
het vinden van antwoorden op vragen, het benutten van ongebruikte mogelijkheden en het
ontwikkelen van kennis en vaardigheden.
14
Counseling is resultaatgericht en pragmatisch van aard. Het gaat er om dat een cliënt
doelen gaat formuleren en gaat handelen om deze doelen te bereiken.
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Counseling)
 EMDR = eye movement desensitization and reprocessing
Eye Movement Desensitization and Reprocessing is een door het Kwaliteitsinstituut voor
de Gezondheidszorg CBO erkende therapeutische interventietechniek die voornamelijk
wordt toegepast bij mensen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Deze therapie
is ontwikkeld door Francine Shapiro en bestaat sinds eind jaren '80.
Een essentieel element is het telkens ompolen van de aandacht van links naar rechts naar
links enzovoort. Dat kan met oogbewegingen (de therapeut gaat met zijn of haar vingers
zo'n 25 cm voor het gezicht van de cliënt heen en weer) of met geluiden (een koptelefoon
met een geluid met een links-rechts effect erin) of de therapeut duwt of klopt zachtjes op
bijvoorbeeld de linkerknie - rechterknie – linkerknie.
Hoewel er veel wetenschappelijk onderzoek naar is verricht, is nog niet goed bekend
waarom EMDR werkt. EMDR wordt vaak toegepast om de vastgelopen verwerking van
traumatische ervaringen weer op gang te helpen. Er is veel onderzoek gedaan naar naar de
effectiviteit van EMDR bij met name PTSS. Uit systematische reviews blijkt dat de
werkzaamheid van EMDR niet onomstotelijk vaststaat. Onderzoek naar het nut van de
links-rechts-effecten binnen deze therapie laat wisselende resultaten zien. Niettemin staat
EMDR voor de behandeling van PTSS in de categorie van therapieën met de hoogste
effectiviteit.
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Eye_Movement_Desensitization_and_Reprocessing)
6) SYNTHESE
Voor mensen die al een hele tijd kampen met een aanslepende ziekte, kan een diagnose opluchting
brengen. Doch in de loop van hun ziekteproces staan ze vaak voor onverwachte en ingrijpende
problemen waarbij verlies en trauma centrale thema’s zijn.
De hierbij voorkomende posttraumatische stressreacties en rouwreacties zijn niet noodzakelijk
pathologisch, maar kunnen worden beschouwd als normale reacties op buitengewone, stressrijke
omstandigheden.
Te snel professioneel ingrijpen kan dan ook het normale verwerkingsproces en de sociale steun
van de patiënt verstoren en dus eerder een negatief effect hebben.
Enkel wanneer de patiënt een duidelijke hulpvraag heeft en het verwerkingsproces effectief
verstoord is, kan de professional d.m.v. interventies hulp bieden.
Verschillende cognitief-gedragstherapeutische technieken blijken effectief.
15
BIJLAGE 1
Documentnummer
1
Namen: Jaspers, J. [aut]
Titel: Cognitieve gedragstherapie : panacee of placebo?
Verwante doc.: Tijdschrift voor psychotherapie. Jrg. 26 (2000) nr. 3, p. 185-192
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk
LESSIUS Psychologie-Logopedie (Serial issue) TS
KULeuven Psych.-Pedag. Wet. : PBIB: Bibliotheek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen (Serial issue)
=TIJDSCHR
Documentnummer
2
Namen: Jaspers, J. [aut]
Titel: De diagnostiek en de psychofarmacologische behandeling van trichotillomanie. Een literatuurstudie
Verwante doc.: Tijdschrift voor psychiatrie. (1994) nr. 5, p. 321-334
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk
LESSIUS Psychologie-Logopedie (Serial issue) TS
KULeuven Psych.-Pedag. Wet. : PBIB: Bibliotheek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen (Serial issue)
=TIJDSCHR
Documentnummer
3
Namen: Kleen, M. [aut] Jaspers, J. [aut]
Titel: Meer interactie in de taxatiefase: het gezamenlijk met de cliënt opstellen van functieanalyses met behulp
van Kernkwadranten
Verwante doc.: Psychopraxis. Jrg. 10 (2008) nr. 2, p. 64-69
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk
KHBO Campus Brugge (Serial issue) 606 / PsychoPraktijk
LESSIUS Psychologie-Logopedie (Serial issue) TS
KULeuven Psych.-Pedag. Wet. : PBIB: Bibliotheek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen (Serial issue)
=Tijdschrift
Documentnummer
4
Namen: Kleen, M. [aut] Jaspers, J. [aut]
Titel: Meer interactie in de taxatiefase : het gezamenlijk met de cliënt opstellen van functieanalyses met behulp
van Kernkwadranten
Verwante doc.: Psychopraxis. Jrg. 10 (2008) nr. nr.2, p. p.64-69
Exemplaren:
KATHO Campus Roeselare
KHBO Campus Brugge (Serial issue) 606 / PsychoPraktijk
LESSIUS Psychologie-Logopedie (Serial issue) TS
KULeuven Psych.-Pedag. Wet. : PBIB: Bibliotheek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen (Serial issue)
=Tijdschrift
Documentnummer
5
Namen: Jaspers, J. [aut] Van Weeren Braaksma, M. [aut]
Titel: Professionals & schrijfwerk: de focusgerichte tekst als succesfactor in de professionele beroepspraktijk
Imprint: Den Haag : Sdu Uitgevers, 2005 - 215 p.
Series: (Professionals & hun praktijk)
ISSN/ISBN: 90 5261 428 8
inhoud: Het boek geeft een aantal basisrecepten om een tekst lezer- en doelgericht te maken. Je vindt oa. een
antwoord op volgende vragen:- Hoe verenigt u de rollen van professional, vakspecialist en schrijver?- Wat maakt
uw tekst focusgericht en hoe bereikt u dat? - Wat is een handige werkwijze bij het schrijven?- Hoe zet je een
advies- of onderzoeksrapport op?- Hoe zet u artikelen of boeken in om uw personal brand te versterken?- Hoe
werft u klanten en
16
opdrachten met uw offertes en andere teksten?- Hoe maakt u plannen en verslagen voor uw onderneming, uw
projecten en uzelf?- Hoe regelt u uw zaken met een brief, een e-mail of een memo?
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk : Katho Campus Kortrijk eerste verd. 800.51 NEDE
Documentnummer
6
Namen: Jaspers, J. [aut]
Titel: Psychotherapie bij trauma en verlies ten gevolge van een lichamelijke ziekte
Verwante doc.: Tijdschrift voor psychotherapie. Jrg. 30 (2004) nr. 4, p. 231-244
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk
LESSIUS Psychologie-Logopedie (Serial issue) TS
KULeuven Psych.-Pedag. Wet. : PBIB: Bibliotheek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen (Serial issue)
=TIJDSCHR
Documentnummer
8
Namen: Albersnagel, F. [aut] Jaspers, J. [aut]
Titel: Somatoforme stoornissen, nagebootste stoornis en psychosomatische klachten
Verwante doc.: 325-355
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk
Documentnummer
9
Namen: Jaspers, J. [aut]
Titel: Spelen met taal als sabotage: Marokkaanse jongens en de paradox van de standaardtaal
Verwante doc.: Streven : algemeen cultureel tijdschrift. Jrg. 73 (2006) nr. 3, p. 252-262
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk
ACV - CSC : ACV Confederatie (Serial issue) streven
KULeuven Centrale Bibliotheek : BCLZ: Grote leeszaal (Serial issue) TIJDSCHRIFT
Belgisch Parlement : Périodiques - Periodieken (Serial issue) P/A.8,55
LESSIUS Toegepaste Taalkunde : KVHA (Serial issue) TS ALGEMEEN
HUBrussel campus Koningsstraat : Magazijn (Serial issue) 009 E STRE
Vlaams Parlement : Periodieken (Serial issue) Deelbib. Welzijn
Documentnummer
10
Namen: Jaspers, J. [aut]
Titel: Talige sabotage van Marokkaanse jongeren: integratie in een ongelijke samenleving
Verwante doc.: Samenleving en politiek : tijdschrift voor een democratisch socialisme. Jrg. 12 (2005) nr. 5, p.
20-33
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk
ACV - CSC : ACV Confederatie (Serial issue) sampol
Belgisch Parlement : Périodiques - Periodieken (Serial issue) X P/T.2,38
Belgisch Parlement : Périodiques - Periodieken (Serial issue) Z P/T.2,38
HUBrussel campus Koekelberg : Centrale Bibliotheek (Serial issue) 32 E SAPO
NBB - Wetenschappelijke bib. : OC-S (Serial issue) BE 155D : CIRC.
KULeuven Sociale Wet. : SBIB: Sociale Wetenschappen
Serial issue) SAMENLEV POLIT
SERV-documentatiecentrum : SERV (Serial issue) Samenleving en politiek LEESZAAL S
Vlaams Parlement : Periodieken (Serial issue) Deelbib. Politiek
Documentnummer
11
Namen: Jonker-Pool, G. [aut] Jaspers, J. [aut] van de Wiel, H. [aut]
Titel: Uitgespeeld. Een casus over testiskanker: seksuele gevolgen en emotionele verwerking
Verwante doc.: Tijdschrift voor psychotherapie. Jrg. 28 (2002) nr. 2, p. 89-112
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk
LESSIUS Psychologie-Logopedie (Serial issue) TS
17
KULeuven Psych.-Pedag. Wet. : PBIB: Bibliotheek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen (Serial issue)
=TIJDSCHR
Documentnummer
12
Namen: Kleen, M. [aut] Jaspers, J. [aut]
Titel: 'Vrouwen horen niet hard te lopen': Acceptance and Commitment Therapy (ACT) bij een pijnstoornis
Verwante doc.: Gedragstherapie : tijdschrift voor gedragstherapie en cognitieve therapie. Jrg. 40 (2007) nr. 1, p.
7-26
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk
LESSIUS Psychologie-Logopedie (Serial issue) TS
KULeuven Psych.-Pedag. Wet. : PBIB: Bibliotheek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen (Serial issue)
=TIJDSCHR
Documentnummer
13
Namen: Jaspers, J. [aut]
Titel: Wat doe je nou zonder baan?: Omgaan met werkloosheid
Imprint: Amsterdam : Boom, 1985 - 111 p.
Series: (Zorgen voor jezelf)
ISSN/ISBN: 90 6009 649 5
inhoud: In dit boek is te lezen wat het betekent om zonder baan te moeten leven en wat mensen zonder baan
kunnen doen om de moeilijkheden te overwinnen. Ook aan de positieve kanten van werkloosheid wordt aandacht
gegeven.
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk : Katho Campus Kortrijk eerste verd. 331.56
Documentnummer
14
Namen: Jaspers, J. [aut]
Titel: Wat doe je nou zonder baan? Omgaan met werkloosheid
Imprint: Meppel/Amsterdam : Boom, 1985 - 111 p.
Series: (Zorgen voor jezelf)
ISSN/ISBN: 90 6009 649 5
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk : Katho Campus Kortrijk eerste verd. 331.56
Documentnummer
15
Namen: Jaspers, J. [aut]
Titel: Whiplash en posttraumatische stress-stoornis
Verwante doc.: Tijdschrift voor psychotherapie. Jrg. 23 (1997) nr. 1, p. p.5-18
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk
LESSIUS Psychologie-Logopedie (Serial issue) TS
KULeuven Psych.-Pedag. Wet. : PBIB: Bibliotheek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen (Serial issue)
=TIJDSCHR
Documentnummer
16
Namen: Hendriks, V. [aut] Jaspers, J. [aut] De Keijser, J. [aut] Schut, H. [aut] Tokaya, G. [aut] Zijda, K. [aut]
Titel: Zelfdoding en verliesverwerking: ervaringen van nabestaanden
Imprint: Baarn : In den Toren, 1983 - 132 p.
Series: (Anthosboek)
ISSN/ISBN: 90 6074 594 9
Exemplaren:
KATHO Campus Kortrijk : Katho Campus Kortrijk eerste verd. 179.71
18