Op ontdekkingstocht

Op ontdekkingstocht
1.Beelden
2.Woorden
3.Waarom deze metafoor?
4.Materiaal: suggesties
5.Aan de slag: suggesties
6.Godsdienst en andere
vakken
1. Beelden
Wat betekent de stelling: “Een leraar is een
ontdekkingsreiziger? Door de beelden in dit deel te
bekijken, kan je dit voor jezelf gaan verkennen.
Volgende vragen kunnen je helpen om de metafoor te
verkennen:
Welke beelden spreken je aan en welke niet?
Welke prenten tonen wat het betekent een leraar te zijn?
Wat tonen ze hierover?
Zijn er ook beelden die volgens jou tonen hoe een leraar
zeker niét mag zijn? Kan je dit toelichten?
Home
2. Woorden
Wat betekent het om een ontdekkingsreiziger te zijn?
Door op de vragen in dit deel te antwoorden,
verduidelijk je dat voor jezelf. De woorden die rond de
vragen cirkelen, kunnen je daar misschien bij helpen.
kwetsbaar
Ken ik een veilige haven?
verrassend
onbekende
thuis
anders
tekst
onverwacht
anderen
Zie ik nieuwe wegen?
Durf ik anderen ontmoeten?
gids
zien
ontmoeten
Home
3. Waarom deze metafoor?
In dit deel kan je lezen vanuit welke ideeën de
metafoor oorspronkelijk is gegroeid. Dat betekent niet
dat je hier dé betekenis van de metafoor vindt. De
inzichten die je doorheen je verkenning van de
beelden en woorden uit de vorige delen verwierf, zijn
immers even belangrijk. We hopen dat het samenspel
tussen jouw originele inzichten en de oorspronkelijke
idee achter de metafoor een nieuwe inhoud kan geven
aan
de
stelling:
“Een
leraar
is
een
ontdekkingsreiziger.”
Een leraar getuigt:
“Om voor de klas te staan, moet je je goed voorbereiden.
Welke doelen wil ik bereiken? Wat moeten de kinderen
leren? Welke activiteiten moet ik daarvoor organiseren? Dat
zijn de vragen die je, zeker als beginnende leraar, bezig
houden. Maar de mooiste herinneringen heb ik aan enkele
lessen die niet volgens plan verliepen. Zo vroeg Floor, een
vrolijk meisje uit het vierde leerjaar, me eens midden onder
een les getallenkennis: “Waarom zeggen we van iemand die
iets niet kan dat hij een nul is, terwijl een nul een getal tien of
honderd keer meer waard kan maken?” Het klasgesprek dat
volgde deed iedereen in het klaslokaal - ook mij - anders
denken over dingen als “belangrijk zijn”, “waarde”,
“succes”,... Het zijn die onverwachte momenten die het
lesgeven boeiend maken.”
Wanneer je lesgeeft, word je geregeld gedwongen
door de ogen van een kind te kijken. Alles wordt
dan anders, alles wordt dan nieuw... Het vertrouwde
wordt plots weer in vraag gesteld: waarom is links
niet rechts, waarom is de lucht blauw, waarom blijft
onze hond niet voor altijd leven,...? Samen met de
kinderen ga je op zoek naar antwoorden.
Een klas vol kinderen is een klas vol verschillen.
Elke dag weer ga je samen met de kinderen op
weg. Je leert over en van elkaar.
Zoals elke ontdekkingsreiziger vertrekken ook
kinderen vanuit een veilige thuishaven om de
wereld te verkennen. Goed godsdienstonderwijs zal
hier aandacht aan geven. (link naar leerplanpagina
op Thomas?)
Kinderen moeten ook hun weg leren zoeken in de
wereld. Dat veronderstelt dat zij kennis en
vaardigheden opdoen, dat zij “leren omgaan met
mensen en leren nadenken over het leven (leerplan,
p. 16).”
Ontdekkingsreizigers komen op hun weg steeds
voor een beslissende keuze te staan, die de aard
van hun tocht bepaalt. Die keuze zit verborgen in de
vraag: “Hoe ga je om met het nieuwe, het pas
ontdekte?”Ook kinderen worden voor de vraag
gesteld hoe ze zullen omgaan met wat ‘anders’ is
dan wat ze al kennen: andere mensen, een andere
kijk
op
het
leven,
de
Andere.
Goed
godsdienstonderwijs begeleidt hen niet alleen in het
ontdekken van wat ‘anders’ is, maar ook met het
opbouwen van een evenwichtige relatie hiermee.
4. Materialen: suggesties
Hier kan je meer inspiratie vinden om aspecten van
deze metafoor te onderzoeken. Door de materialen te
bekijken, te lezen of te beluisteren hopen we dat je
meer inzicht krijgt in de manier waarop jij een
ontdekkingsreiziger kan zijn.
4. Materialen: suggesties
meer
meer
meer
naar volgende suggestie
“Tribe”: BBC-programma over een westerling die op bezoek gaat
bij tribale volkeren.
facetten:
vertrouwen/wantrouwen
leven/dood - zin van...
rituelen
samenleven
...
terug
Our Retired Explorer (Dines with Michel Foucault in Paris, 1961) - The Weakerthans
facetten:
verwijzingen naar Foucault (ook hier) en Derrida (ook hier): postmodernisme,
postmoderne samenleving, samenleving waarin verscheidenheid een belangrijke
factor is,...
weg zoeken in hedendaagse wereld
geen grote verhalen meer
bereid zijn om “het nieuwe”, “het andere”, “de andere” te ontmoeten
verwijzing naar Shackleton (ook hier):
arche-type van Westerse ontdekkingsreiziger
romantische held
bekend omwille van leiderschap (zie: link)
terug
The Mysterious Explorations of Jasper Morello
facetten:
fantasie/droom/hoop
kwetsbaarheid/gevaar
onbekend gebied/oriëntatie
...
terug
Yasmin: link
identiteit - diversiteit
To Kill a Mocking Bird: link
integriteit
vooroordelen
leiderschap/rolmodel
Home
5. Aan de slag: suggesties
In dit deel geven we enkele suggesties om rond de
metafoor te werken met de studenten. Dit kan op twee
niveaus gebeuren, die mogelijk gecombineerd kunnen
worden: (a) gericht op het verkennen, verdiepen en
verankeren van de metafoor bij de student, (b) gericht
op de ontwikkeling van de competenties die de
student nodig heeft om de metafoor gestalte te geven.
op weg gaan: de studenten leren naar het
nieuwe/het andere/de andere in hun omgeving te
kijken door hen een
stadswandeling
fotozoektocht
webquest
te laten uitvoeren en/of op te stellen
naar volgende suggestie
Stadswandeling in de omgeving van de hogeschool:
inventariseren
in
groepjes
van
landschappelijke/architecturale
elementen
en/of
voorwerpen met een levensbeschouwelijk aspect –
min. 3 die iedereen zal gezien hebben/min. 3 waarvan
je denkt dat niemand anders ze zal gezien hebben
(voorbeelden die in Mechelen kunnen gevonden
worden: kapel, kerk, heiligenbeeld, straatnaam,
kerkhof, naam instituut, moskee, jongerenhuis, gsmwinkel met Mekka-gsm’s in etalage,...)
tekst
Fotozoektocht laten opstellen door de studenten/laten uitvoeren door
de studenten:
Eerste aspect: letterlijk in beweging komen, op reis gaan
Tweede aspect: letterlijk nieuwe dingen ontdekken
Derde aspect: door de vraagstelling bij de foto’s de studenten
gevoelig maken voor de symbolische betekenis van een aantal
culturele elementen
Voorbeelden in het Mechelse: dierenbeelden op huizen Grote Markt
die verwijzen naar voorspoed/gilden/beschermheiligen, verwijzing
naar verleden bij enkele recente nieuwbouwprojecten
Een uitgewerkt voorbeeld voor Mechelen
terug
Webquest opstellen
Rond begrippen:
“pelgrimstocht”
“reizen”
“ontdekken”
...
terug
Op trektocht nemen reizigers steeds een goedgevulde rugzak mee. In de bagage van een
christelijke ontdekkingsreiziger kun je o.a. de volgende spullen vinden:
Identiteitskaart: Wie ben ik? (fundamentele belevingen)
mens = beeld van God;
Schepping; gave en opgave
didactische suggestie: werken met klei, eigen mensbeeld laten vormen
Verrekijker: Wie is mijn naaste? (verscheidenheid)
Verantwoordelijkheid (= heelwording) contra Vervreemding (= zonde);
mens-mens/mens-God/mens-schepping;
Menselijke vrijheid
didactische suggestie: spellen rond anders zijn
Kaartenboek
(atlas):
Hoe
(beïnvloedingssystemen)
kijk
ik
naar
de
werkelijkheid?
Openbaring/ervaring
Wisselwerking woord van God-menselijke vrijheid
Didactische suggestie: spelvorm rond knooppuntenkaart: studenten
krijgen knooppuntenkaart van schoolomgeving - per knooppunt een
dilemma waarbij het antwoord links-rechts doet gaan - onderweg
eventueel observatie-opdrachten
Kompas: Welke richting zal ik gaan? (Bijbel/Godsbeeld/Jezusbeeld)
Bijbel - Jahwe: “Ik zal er zijn.” - Jezus Christus: “Bekeer u, het Rijk
Gods is nabij.”
Didactische suggestie: hongerdoek laten ontwerpen
Verbanddoos: zorg dragen (Kerk)
Kerk: in gemeenschap meewerken aan het Rijk van God
Didactische suggestie: studenten gesprek laten houden
met iemand waarvan zij zelf vinden dat het een
zorgdragend persoon is
Voedselvoorraad: Delen van brood (Christelijk geïnspireerd
handelen)
Navolging van Jezus
Geloof – hoop – liefde: dragende christelijke grondhoudingen
Didactische suggestie: sociale spellen
Dagboek: bezinning (Gebed, celebraties, sacramenten)
Kerk: in gemeenschap meewerken aan het Rijk van God
Didactische suggestie: zie idee van vertelritueel
Drinkbus: levend water ((Bijbel/Godsbeeld/Jezusbeeld)
Rijk van God = Rijk van Vrede en Gerechtigheid
God komt de mens tegemoet = genade
Vertrouwen: Gods liefde is sterker dan de dood
Uiteindelijke voltooiing van mens en wereld
Didactische suggestie: vertrouwensspellen
Home
6. Godsdienst en andere
vakken
In dit laatste deel geven we drie korte suggesties om
het vak r.-k. godsdienst als motor van het
opvoedingsproject van een lagere school te laten
functioneren. De suggesties kunnen op twee manieren
ingezet worden: (a) als impuls voor de eigen
hogeschool, (b) als impuls voor de opleiding van de
student door de suggesties in de stage-opdrachten te
verwerken.
Hoe gaat je school om met verscheidenheid?
Situeer je school: in welk schooltype past ze
volgens jou? Vergelijk met je collega’s.
Hoe begeleidt de school kinderen op hun
ontdekkingsreis? Breng de zorginitiatieven van je
school
in
kaart.
Verbind
ze
met
het
opvoedingsproject van de school. Zijn er nog
lacunes?
Home