Inleiding - Welkom bij gemeente Hellevoetsluis

Inleiding
De afgelopen maanden is intensief aandacht besteed aan de totstandkoming van een Kadernotitie
Toerisme en Recreatie. De voorbereidingen zijn nu zover gevorderd dat de notitie kan worden
ingebracht in het bestuurlijk proces, met uiteindelijk de vaststelling door de gemeenteraad. De
vastgestelde notitie is vervolgens de basis van het beleid voor de komende jaren.
Bij de totstandkoming zijn intern diverse afdelingen betrokken geweest alsmede is er aan diverse
belanghebbenden uit het toeristisch-recreatieve veld gelegenheid geboden een actieve rol te spelen.
Hiervan is in ruime mate gebruik gemaakt. De Kadernotitie is in fases vervaardigd onder
verantwoordelijkheid van Lagroup Leisure & Arts Consulting.
Onderstaand is in twee onderdelen de inhoud van de Kadernotitie onder “De Kadernotitie in
vogelvlucht” kort weergegeven en aansluitend onder “Programma Toerisme en Recreatie 2008”
beschreven hoe verder te gaan na de vaststelling door de gemeenteraad in mei 2008.
De intentie is om de Kadernotitie ter vaststelling aan de raad en het Programma opiniërend aan de
commissie WWR voor te leggen.
I. De Kadernotitie in vogelvlucht
Op basis van de analyse van het toeristisch product van Hellevoetsluis, de vraag uit de markt, de
analyse van sterke punten, zwakke punten, kansen en bedreigingen, de conclusies en de
kernwaarden, zijn drie ontwikkelingsrichtingen op hoofdlijnen uitgewerkt die aansluiten bij het karakter
van de gemeente. De drie ontwikkelingsrichtingen richten zich op diverse doelgroepen en kenmerken
zich door een onderlinge vervlechting en wederzijdse versterking. De geformuleerde
ontwikkelingsrichtingen zijn:
1. op, aan en in het water
2. het roemruchte verleden
3. recreëren aan/in de kust en de natuur
Met deze drie ontwikkelingsrichtingen wordt invulling gegeven aan de ambitie van de gemeente,
namelijk: het verbeteren van de toeristisch-recreatieve positie van Hellevoetsluis in het algemeen en
als watersportstad in het bijzonder, teneinde bezoekaantallen aan de vestingstad te verhogen.
Naast de drie ontwikkelingsrichtingen, die hieronder in het kort worden beschreven, zijn er belangrijke
randvoorwaarden c.q. acties die in het algemeen gelden als aandachtspunten voor het verder
ontwikkelen/verder brengen van toerisme en recreatie in de gemeente. De algemene
aandachtspunten zijn: zet in op kwaliteit, maak keuzen, bekijk Hellevoetsluis in de context van het
eiland, product- en marktontwikkeling in de juiste volgorde en zet beleid om in daden.
De drie ontwikkelingsrichtingen zijn hieronder samengevat. Het beschreven productaanbod per
ontwikkelingsrichting bevat een opsomming, niet limitatief bedoeld, soms concreet, soms meer
abstract, soms min of meer snel te realiseren of soms gericht op een toekomstgedachte.
Ontwikkelingsrichtingen
1. Op, aan en in het water.
Introductie
De ligging aan het Haringvliet is kenmerkend voor de gemeente Hellevoetsluis en het heeft voor een
groot deel de ontwikkeling van de vestingstad beïnvloed. Een ander belangrijk water is het Kanaal
door Voorne.
Kernwaarden
Deze ontwikkelingsrichting speelt in op de volgende kernwaarden:
• stoer en sportief • avontuurlijk en spannend • een plek vol tegenstellingen.
Doelgroepen
In watersport, wellness en verblijf aan het water geïnteresseerde toeristen die ongeorganiseerd reizen,
m.n. vanuit Nederland en Duitsland, echtparen met en zonder kinderen.
Vervoer
Auto/camper, fietsen en varen
Kadernotitie T&R in vogelvlucht & Programma 2008 – OPM / 26maart 2008
Pagina 1 van 6
Waarom
Speelt optimaal in op drie van de vier kernwaarden van Hellevoetsluis (stoer en sportief, avontuurlijk
en spannend en een plek vol tegenstellingen) • speelt optimaal in op de sterkten van Hellevoetsluis
(vesting als geheel, de ligging aan het water, de ligging op het eiland Voorne-Putten, de zes havens,
de nabijheid van de Noordzee, nautische evenementen enzovoort) • interessant voor de individueel
reizende toeristen in zowel het hoog- als het schouderseizoen • toeristen met een relatief hoog
bestedingsniveau • interessant voor zowel ‘firsttime’-als ‘repeat’ toeristen (de laatsten met name voor
de wellnessvoorziening) • speelt in op de groeiende aandacht voor gezondheid en wellness, het
belang van luxe en gemak voor de consument, de toenemende participatie aan de watersport door
ouderen, de groei in het aantal korte vakanties, het aantal tweeverdieners, de individualisering en is
interessant voor de sterkst groeiende bevolkingsgroep, de 55-plussers • bevordert samenwerking
tussen partijen in de gemeente, maar ook op het eiland Voorne-Putten bijvoorbeeld door gezamenlijke
arrangementen.
Productaanbod
 bieden van een brandstoftankstation
 aanwijzen van minstens één (liefst drie) centrale plaats(en) voor inzameling van grijs en zwart
water (en regelen van de afvoer ervan)
 verbeteren van de inzameling en afvoer van afval van de watersporters
 zorgen voor kwalitatief goede en voldoende sanitaire voorzieningen in de gemeentelijke
jachthavens
 aantrekken van kwalitatieve watersportbedrijven die ook onderhoudswerkzaamheden
uitvoeren
 verbeteren van de veiligheid in de vesting, met name in de Kerkstraat
 zorg dragen voor goed onderhouden stranden
 verbeteren van promotie en informatievoorzieningen met betrekking tot de watersport
 zonering Haringvliet met betrekking tot diverse gebruikers
 benutting Kanaal door Voorne voor watersport
 indoorwatersportcomplex aan oostkant Vesting
 verbindingskanaal met Grevelingenmeer
 verbinding havens – winkelcentrum
 verbeteren verblijfskwaliteit tussen Heliushaven-Vuurtoren (optie is pierconstructie)
 welnessvoorziening aan westkant H’sluis, aan of dichtbij het strand
 betere beleving van het water (pier, vlotconstructie, trekvlot
 pontje H’sluis, Middelharnis, Tiengemeten
 kwaliteit strand en strandvoorzieningen westkant
 watertaxi Rotterdam – Hellevoetsluis (evt. icm shuttle voor verblijfbezoekers)
 drijvende verblijfsaccommodatie in Haringvliet en Kanaal
 opwaardering Kanaal als recreatief belangrijke lijn, naar de Vesting; delen oevers inrichten als
park.
2. Het roemruchte verleden.
Introductie
De historische vesting van Hellevoetsluis is een van de best bewaard gebleven verdedigingswerken in
Nederland. De Hellevoetse vesting is bijzonder omdat de fortificaties met name dienden ter
bescherming van de Hollandse oorlogsvloot tegen aanvallen uit zee. De vesting Hellevoetsluis was
altijd de vlootbasis, de werkhaven en het opleidingscentrum van de Nederlandse marine geweest. Dit
in afwijking van de meeste Nederlandse vestingsteden die veelal bewoonde steden waren
(bijvoorbeeld, Brielle, Elburg en Naarden). Na het vertrek van de marine naar Den Helder in de jaren
dertig van afgelopen eeuw is de vesting nu vooral de thuishaven voor watersporters en bezoekers die
geïnteresseerd zijn in de vesting met haar geschiedenis.
Kernwaarden
Deze ontwikkelingsrichting speelt in op de volgende kernwaarden:
• avontuurlijk en spannend•hard en afstandelijk • een plek vol tegenstellingen.
Doelgroepen
In (cultuur)historie geïnteresseerde toeristen die ongeorganiseerd reizen, m.n. vanuit Nederland en
Duitsland, echtparen met en zonder kinderen.
Kadernotitie T&R in vogelvlucht & Programma 2008 – OPM / 26maart 2008
Pagina 2 van 6
Vervoer
Auto/camper, fietsen, wandelen en varen.
Waarom
• speelt optimaal in op drie van de vier kernwaarden van Hellevoetsluis (avontuurlijk en spannend,
hard en afstandelijk en een plek vol tegenstellingen) • speelt optimaal in op de sterkten van
Hellevoetsluis (vesting als geheel, de ligging aan het water, de aanwezigheid van het Droogdok, het
Brandweermuseum en het Lichtschip ‘Noordhinder’) • interessant voor de individueel reizende
toeristen in zowel het hoog- als het schouderseizoen • toeristen met een relatief hoog
bestedingsniveau • interessant voor zowel ‘firsttime’-als ‘repeat’ toeristen • speelt in op de behoefte
aan authenticiteit, de toenemende interesse in cultuurhistorie, de groei in het aantal korte vakanties,
het aantal tweeverdieners, individualisering en is interessant voor de sterkst groeiende
bevolkingsgroep, de 55-plussers • bevordert samenwerking tussen partijen in de gemeente, maar ook
op het eiland Voorne-Putten, bijvoorbeeld door gezamenlijke arrangementen.
Productaanbod
 cultuurhistorische ontwikkelingslijn met kansen voor de vesting en de verbinding van
Hellevoetsluis naar Brielle
 evenementen
 meer publieksfuncties in de bunkers (bijv. restaurant, verblijfsaccommodatie of
welnessvoorziening)
 goede informatie en rondleidingen (wandeling, vertellers op locatie, boottochtje)
 verbeteren sfeer openbare ruimte (bijv, op plein, publieksfuncties GDO)
 creëren passantenplaatsen in Groote Dok (de beste plaatsten voor de gasten)
 fietsen over oude frontenlinie H’sluis-Brielle.
3. Recreëren aan/in de kust en de natuur
Introductie
In de ontwikkelingsrichting recreëren aan/in de kust en de natuur speelt naast de gemeente
Hellevoetsluis ook de rest van het eiland Voorne-Putten een rol. Immers toeristen en recreanten zijn
niet geïnteresseerd in bestuurlijke grenzen, maar komen voor een aantrekkelijk gebied/landschap om
er te fietsen, te wandelen, om naar het strand te gaan en deels ook om er te verblijven.Voorne-Putten,
stukje bij beetje gewonnen op de zee, biedt zo’n aantrekkelijk en gevarieerd landschap. De
ontstaansgeschiedenis van het eiland is terug te zien in talloze dijken die het landschap doorsnijden.
Tussen de dijken is landbouw tot ontwikkeling gekomen. Zo ontstond er een open en weids landschap
dat naast vergezichten van een Hollands polderlandschap ook mooie natuurgebieden in de
binnenduinranden heeft. Een ander belangrijk onderdeel van het landschap zijn de vestingwerken en
forten. Deze variatie aan landschappen met hun kenmerkende elementen (dijken, forten,
vestingwerken) bepalen voor een groot deel de toeristische aantrekkingskracht van het eiland.
Kernwaarden
Deze ontwikkelingsrichting speelt in op de volgende kernwaarden:
• stoer en sportief • avontuurlijk en spannend • een plek vol tegenstellingen.
Doelgroepen
In beweging en (cultuur)historie geïnteresseerde toeristen die ongeorganiseerd reizen, met name
vanuit Nederland, echtparen met en zonder kinderen.
Vervoer
Auto/camper, fietsen en wandelen.
Waarom
• speelt optimaal in op drie van de vier kernwaarden van Hellevoetsluis (stoer en sportief, avontuurlijk
en spannend en een plek vol tegenstellingen) • speelt optimaal in op de sterkten van Hellevoetsluis
(de ligging aan het water, ligging op het eiland Voorne-Putten, de ANWB fiets- en wandelroutes) •
interessant voor de individueel reizende toeristen in zowel het hoog- als het schouderseizoen •
toeristen met een relatief hoog bestedingsniveau•interessant voor zowel ‘firsttime’- als
‘repeat’toeristen • speelt in op de behoefte aan authenticiteit, de toenemende interesse in
cultuurhistorie, de groei in het aantal korte vakanties, het aantal tweeverdieners, individualisering en is
interessant voor de sterkst groeiende bevolkingsgroep, de 55-plussers • speelt in op de behoefte aan
rust en ruimte en de groeiende belangstelling voorgezondheid (fysiek en spiritueel) in een in
Kadernotitie T&R in vogelvlucht & Programma 2008 – OPM / 26maart 2008
Pagina 3 van 6
toenemende mate gejaagd bestaan • bevordert samenwerking tussen partijen in de gemeente, maar
ook op het eiland Voorne-Putten, bijvoorbeeld door gezamenlijke arrangementen.
Productaanbod
 afstemming en samenwerking met andere partijen op het eiland en de provincie Zuid-Holland
 buitengebied aantrekkelijk onderdeel landschap (ontsnippering waardevolle gebieden/grotere
opnamecapaciteit recreanten)
 specifieke flora en fauna, zorgzaam mee omgaan danwel versterken
 langgerekt duingebied, belangrijk dat het deel in H’sluis herkenbaar blijft
 verbinding van Vesting met het buitengebied versterken met groen
 formuleren randvoorwaarden/criteria intensieve vormen T en R in recreatieve zone
 oostkant van H'sluis biedt kansen voor ontwikkeling intensieve vormen T en R
 natuurbeleving en relatieve rust, zoals bijv. wellnessvoozieningen en pier in het water
 plattelandstoerisme zichtbaar maken d.m.v. bebording
 opwaarderen strand en daarbij behorende voorzieningen (zie ontwikkelingsrichting 1).
Overall en ondersteunende acties
Naast de drie genoemde ontwikkelingsrichtingen is een aantal maatregelen van belang dat het
totaalaanbod zoals de toerist dit ervaart aantrekkelijker maakt. Hierin ligt een (ook voor het toerisme
en recreatie) belangrijke opdracht voor de gemeente om de geformuleerde ambitie te kunnen
bereiken. De volgende zijn daarvoor te noemen:
 betere bereikbaarheid Hellevoetsluis
 verbeteren kwaliteit horeca Vesting
 transferia/voldoende parkeermogelijkheden



stapsgewijs naar een onderscheidend vermogen
op zoek naar partners en/of medefinanciers
ontwikkel een meetinstrumentarium en leg relatie SMART-formuleringen
Kadernotitie T&R in vogelvlucht & Programma 2008 – OPM / 26maart 2008
Pagina 4 van 6
II. Programma Toerisme en Recreatie 2008
Met het gereedkomen en de bestuurlijke behandeling van de Kadernotitie, met inbegrip van het
vaststellen door de gemeenteraad in mei 2008, is een situatie bereikt waarbij inzicht is ontstaan in de
bestaande situatie en een visie is geformuleerd op de gewenste toeristische ontwikkeling van
Hellevoetsluis. Het is nu zaak om met behulp van de ontwikkelingsrichtingen tot keuzes te komen aan
welke producten en in welke volgorde zou kunnen worden gewerkt. Een opgave die niet makkelijk is.
Niet alles kan in een keer. Een aantal onderwerpen uit het productaanbod is concreet, een aantal is
dat niet en vergt een nadere beschouwing of onderzoek en daarnaast is er nog een aantal te
“verzinnen”. Het is verstandig een strategie te kiezen die passend is voor de situatie. Met name wordt
het van belang geacht maatregelen te realiseren die al eerder als doelstelling zijn geformuleerd en die
bijdragen aan het vergroten van de kwaliteit van het toerisme en recreatie in Hellevoetsluis. Dit leidt in
eerste instantie tot het onderstaande speerpuntenprogramma voor de komende maanden. Met
behulp van het door de gemeenteraad beschikbaar gestelde budget van € 50.000 is een eerste impuls
gegeven voor de werkzaamheden.
1. Visie op de Watersport
Deze visie is als beleid in 2004 vastgesteld en bevat een aantal producten/projecten dat ook in de
Kadernotite actueel is. Deze hebben betrekking op een watersportservicepunt, de haalbaarheid van
een (jeugd)zeilsportcentrum en sanitaire voorzieningen. Bij de voorbereidende werkzaamheden
worden belanghebbenden, in het bijzonder de watersportverenigingen, betrokken en deze worden
verricht met ondersteuning van het Projectbureau Vrolijks.
Watersportservicepunt
De Heliushaven is voor de watersport een belangrijke haven en is de laatste jaren sterk ontwikkeld tot
een moderne jachthaven met uiteenlopende faciliteiten en voorzieningen. Momenteel wordt een
programma van eisen samengesteld waarbij rekening wordt gehouden met voor Hellevoetsluis
kwalitatief gewenste onderdelen. Vanuit het toeristisch recreatief perspectief dient in deze haven
gerealiseerd te worden een watersportservicecentrum, een brandstofpunt en een vuilwaterstation.
Een notitie op basis waarvan een afweging kan worden gemaakt door het college
wordt thans voorbereid en zal in het tweede kwartaal van 2008 gereed zijn.
Sanitaire voorzieningen
De kwaliteit van de sanitaire voorzieningen voor de watersporter die Hellevoetsluis aandoet, kent geen
hoog niveau. Het is voor het gastheerschap essentieel om kwalitatief goede voorzieningen te kunnen
bieden. Het moet prettig zijn Hellevoetsluis aan te doen en het moet ook prettig zijn hier weer terug te
komen. De bestaande voorzieningen worden onder de loep genomen en onderzocht wordt welk
niveau van kwaliteit dient te worden aangeboden.
Een notitie op basis waarvan door het college een besluit tot realisering kan
worden genomen wordt thans voorbereid en zal in het tweede kwartaal 2008
gereed zijn.
Haalbaarheid (jeugd)zeilsportcentrum
Tegen de achtergrond van de grote potentie van het Haringvliet als zeilwater en de veronderstelde
mogelijkheid binnen de structuur van Nederland aanvulling te kunnen bieden op faciliteiten voor het
zeilen, zal de mogelijkheid worden onderzocht of een (jeugd)zeilsportcentrum haalbaar is voor
Hellevoetsluis.
Een notitie op basis waarvan over de haalbaarheid een standpunt kan worden
ingenomen door het college wordt thans voorbereid en zal in het derde kwartaal
2008 gereed zijn.
Kadernotitie T&R in vogelvlucht & Programma 2008 – OPM / 26maart 2008
Pagina 5 van 6
2. Uitvoeringsprogramma Toerisme en Recreatie
Een uitvoeringsprogramma T&R voor de komende jaren waarin de concrete producten/projecten
worden benoemd en op welke wijze de realisering mogelijk wordt geacht. Het programma zal inzicht
moeten geven in prioriteiten, aanleiding, doel, inhoud, verantwoordelijkheid, betrokkenen,
communicatie, financiering, planning en organisatie. Het programma bevat een vertaling van de
Kadernotie en biedt een evenwicht tussen daadkracht op korte termijn en een stapsgewijze aanpak
om Hellevoetsluis te onderscheiden en meer “op de kaart” te gaan zetten.
Het programma zal in juni 2008 gereed zijn voor het college.
3. Recreatieve zone (ontwikkelingsrichting (3) recreëren aan/in de kust en natuur)
Met name de ontwikkelingsrichting recreëren aan/in de kust en natuur vraagt een nadere verkenning
van de mogelijkheden in het gebied van de recreatieve zone. Een bijzonder gebied met potentie voor
Hellevoetsluis op het gebied van toerisme en recreatie, met belangstelling van locale ondernemers en
tegelijkertijd met te respecteren natuurwaarden. Het behouden van de kwaliteiten c.q. het zorgzaam
omgaan met de kwaliteiten van het gebied waarop deze ontwikkelingslijn betrekking heeft, betekent
niet dat het gebied ‘op slot ’ zit en dat er niets mogelijk is. Wel betekent het dat initiatieven voor
toeristisch-recreatieve ontwikkeling zorgvuldig moeten kunnen worden beoordeeld. Het economisch
belang speelt hierbij tevens een rol voor Hellevoetsluis. Daarnaast vraagt dit gebied een opgave
waarbij een strategische keuze moet worden gemaakt op welke wijze, waar en met welke partijen een
ontwikkeling kan worden gestart. Voorkeur bestaat om in ieder geval het Quackstrand daarbij een
prominente rol toe te delen. Deze opgave dient vanuit de Kadernotitie Toerisme en Recreatie
projectmatig te worden opgepakt. Te denken valt aan het vervaardigen van een masterplan. Een
eerste oriëntatie voor het vervaardigen daarvan is inmiddels gestart.
Wij verwachten het resultaat daarvan door middel van een startnotitie in het derde
kwartaal 2008 gereed te hebben voor behandeling in het college.
4. Meetinstrumentarium (meten is weten)
De Kadernotitite Toerisme en Recreatie beveelt als een van de algeheel ondersteunende acties aan
om een adequaat meetinstrumentarium op te zetten en meer SMART-formuleringen te hanteren.
Hierbij ligt ook een relatie met het eerder gehouden doelmatigheidsonderzoek. Dit wordt van belang
geacht om een beter inzicht te verkrijgen over de resultaten van de geleverde inspanningen en als
hulpmiddel bij het formuleren van nieuwe maatregelen of het bijstellen van plannen. Met de
voorbereiding van een aanpak is thans gestart.
Het plan van aanpak kan in het tweede kwartaal gereed zijn voor behandeling in het
college.
Tot Slot
Het bovenstaande speerpuntenprogramma zal zijn beslag leggen op de komende maanden, mede
gebruik makend van het incidenteel beschikbaar gestelde budget. In perspectief van meerdere jaren,
zal met name bij het vervaardigen van het uitvoeringsprogramma (genoemd onder 2) in juni zicht
komen op met welke capaciteit en met welke financiele middelen vervolg kan worden gegeven. Waar
het nu gaat om een impuls voor de komende maanden, zal dan vooruit gekeken worden.
Kadernotitie T&R in vogelvlucht & Programma 2008 – OPM / 26maart 2008
Pagina 6 van 6