Verzamelingen De natuurlijke getallen 0,1,2,3,4,... verzameling van de strikt natuurlijke getallen 0 De gehele getallen ..., 3, 2, 1,0,1,2,3,... 0 verzameling van de strikt gehele getallen 0 verzameling van de positieve gehele getallen verzameling van de negatieve gehele getallen verzameling van de strikt positieve gehele getallen 0 verzameling van de strikt negatieve gehele getallen De rationale getallen 1 3 ; 0, 25; 1;0; ;0,3;1;... 4 5 0 verzameling van de strikt rationale getallen 0 verzameling van de positieve rationale getallen verzameling van de negatieve rationale getallen verzameling van de strikt positieve rationale getallen 0 verzameling van de strikt negatieve rationale getallen Formularium wiskunde KAM Getallenleer1 Eigenschappen van bewerkingen in een verzameling. Eigenschappen van de optelling in De optelling in De optelling in a, b : a b is overal gedefinieerd: is associatief : a, b : a b c a (b c) 0 is het neutraal element voor de optelling in De optelling in is commutatief: a, b : a b b a uitbreiding: eigenschappen van de optelling in idem + Er bestaat in voor elk geheel getal een symmetrisch element voor de optelling = het tegengestelde : a a 0 a a Eigenschappen van de optelling in : idem als in Eigenschappen van de vermenigvuldiging in De vermenigvuldiging in De vermenigvuldiging in is overal gedefinieerd: is associatief : a, b : a.b a, b : a.b .c a.(b.c) 1 is het neutraal element voor de vermenigvuldiging in 0 is het opslorpend element voor de vermenigvuldiging in a, b : a.b b.a De vermenigvuldiging in is commutatief: Uitbreiding: Eigenschappen van de vermenigvuldiging in : idem als in Eigenschappen van de vermenigvuldiging in : Idem + Er bestaat in voor elk rationaal getal een symmetrisch element voor de 1 1 vermenigvuldiging = het omgekeerde: a. 1 .a a a Formularium wiskunde KAM Getallenleer2 De vermenigvuldiging is distributief t.o.v. de optelling en de aftrekking a. b c a.b a.c a, b, c : a. b c a.b a.c Som maal som a, b, c, d a b c d a.c a.d b.c b.d : product maal getal a, b, c, m a.b.c .m a.m .b.c : Som en verschil delen door een getal a, b , c 0 : a b : c a : c b : c a b : c a : c b : c Een product delen door een getal a, b , m 0 : a.b : m a : m.b a.(b : m) Een getal delen door een product a, b 0 Formularium wiskunde KAM , m : m : (a.b) m : a : b Getallenleer3 Bewerkingen met getallen Reken- en tekenregels voor de optelling: Hebben beide getallen hetzelfde toestandsteken: behoud dit teken en tel de absolute waarde op. Hebben beide getallen een verschillend toestandsteken: Neem het teken van het getal met de grootste absolute waarde en trek kleinste absolute waarde af van de grootste absolute waarde Regel der haken a b c a b c a b c a b c a b c a b c a b c a b c Tekenregels voor de vermenigvuldiging Tekenregel voor de deling : : : : Formularium wiskunde KAM Getallenleer4 Machten a n a.a.a.....a Definitie: n 2 en n a1 a a0 1 Tekenregel: Grondtal + macht + Grondtal - even exponent : macht + oneven exponent : macht – Macht van een breuk: n a , b n : 0, n a a n b b Nde macht van decimaal getal: 1) macht van getal zonder decimaal 2) aantal decimalen maal n Vierkantswortels Definitie: Aantal vierkantswortels 0 strikt – getal strikt + getal Formularium wiskunde KAM b is de vierkantswortel van a b2 a één: nl. 0 geen 2 vierkantswortels die elkaars tegengestelde zijn Getallenleer5 vierkantswortel van een breuk a , b 0 : a a b b vierkantswortel van decimaal getal 1) even aantal decimalen 2) neem vierkantswortel van getal zonder decimaal 3) aantal decimalen : 2 Formularium wiskunde KAM Getallenleer6 Volgorde van de bewerkingen 1. Haken 2. de machtsverheffing en vierkantsworteltrekking van links naar rechts 3. de vermenigvuldiging en de deling van links naar rechts 4. de optelling en de aftrekking van links naar rechts Breuken Gelijkheid van breuken a, c , b, d 0 : Hoofdeigenschap van breuken a , b, m a c a.d b.c b d 0 a a.m b b.m : Bewerkingen met breuken Som - Product a, c , b, d maak eerst de breuken gelijknamig behoud de noemer en tel de tellers op. 0 : a c a.c . b d b.d Quotiënt a , b, c, d Formularium wiskunde KAM 0 : a c a d a.d : . b d b c b.c Getallenleer7 Kenmerken van deelbaarheid Kenmerk van deelbaarheid door 2: Laatste cijfer even Kenmerk van deelbaarheid door 5: Laatste cijfer 0 of 5 Kenmerk van deelbaarheid door 4 : Getal voorgesteld door laatste 2 cijfers deelbaar door 4 Kenmerk van deelbaarheid door 25: Getal voorgesteld door laatste 2 cijfers deelbaar door 25 Kenmerk van deelbaarheid door 9: Som van de cijfers deelbaar door 9 Kenmerk van deelbaarheid door 3: Som van de cijfers deelbaar door 3 Opzoeken grootste gemene deler. Ontbind de getallen in priemfactoren De ggd van deze getallen is het product van de gemeenschappelijke priemfactoren, elk met de kleinste exponent waarmee ze voorkomt. Opzoeken kleinste gemene veelvoud. Ontbind de getallen in priemfactoren. Het kgv. van deze getallen is het product van alle aangetroffen priemfactoren, elk met de grootste exponent waarmee ze voorkomt. Formularium wiskunde KAM Getallenleer8