`Klimaatactie is ook onze zaak`, Feike Sijbesma

Klimaatactie is ook onze zaak
Feike Sijbesma, CEO Koninklijke DSM N.V.
Klimaatverandering is een feit. De wetenschappelijke discussie is over: de bewijzen zijn
overweldigend. We kunnen het ons niet veroorloven nog langer te wachten om actie te nemen. Het is
tijd voor concrete en effectieve stappen. Het gebruik van alternatieve energiebronnen moet drastisch
worden opgeschaald. Dat is, kort samengevat, de gezamenlijke boodschap die een groep van 43 CEO’s,
waaronder ik, vandaag aan de wereldleiders sturen die in Washington DC bijeenkomen voor de Spring
Meetings van de Wereldbank en het IMF.
We weten dat het jaar 2015 van cruciaal belang is. Dit is het jaar waarin de wereldleiders een
klimaatovereenkomst moeten afsluiten om onze koolstof emissies terug te brengen naar een niveau dat
de wereldwijde gemiddelde jaarlijkse temperatuurstijging beperkt tot 2°C. Dit zal de agenda zijn voor
de COP 21 die in december dit jaar in Parijs plaatsvindt. Dit is ook het jaar waarin de Verenigde Naties
haar nieuwe Duurzame Ontwikkelingsdoelen of Sustainable Development Goals (SDG’s) zal opstellen,
hetgeen de kans biedt om de acties inzake klimaatverandering af te stemmen op een samenhangend
breder scala aan doelen voor onze planeet en de mensen die erop leven.
Zowel de COP 21 als de Duurzame Ontwikkelingsdoelen zijn zaken waarmee de wereldleiders misschien
zullen instemmen, maar iedereen, inclusief het bedrijfsleven, heeft hierbij een rol, kan een bijdrage
leveren en moet verantwoordelijkheid nemen en in actie komen.
Zaken uitstellen is nooit een goede strategie. Omdat de wereldleiders er in het verleden ondanks
talrijke vergaderingen niet in zijn geslaagd om een effectieve mondiale klimaatovereenkomst tot stand
te brengen en omdat de wereldwijde gemeenschap niet elk jaar de kans krijgt om een belangrijke stap
voorwaarts te zetten, is dit jaar bijzonder kritisch. De laatste keer dat een dergelijke kans zich
voordeed was in 2009 in Kopenhagen. Sommige wetenschappers zijn zelfs van mening dat de kans om
de wereld op een koers naar een economie met lage koolstofuitstoot te zetten en zo de gemiddelde
wereldwijde temperatuurstijging onder 2°C te houden, inmiddels verkeken is.
Als we er niet in slagen om tot een klimaatovereenkomst te komen, zal ons klimaat zodanig veranderen
dat we op onbekend terrein terechtkomen, hetgeen mogelijk desastreuze gevolgen zal hebben, niet
alleen voor het milieu, maar ook voor de maatschappij en de economie. Dit moet worden voorkomen,
niet alleen voor de huidige, maar ook voor toekomstige generaties.
We kunnen het ons niet veroorloven om nog langer te wachten, aangezien de aanpassingskosten voor
toekomstige generaties veel hoger zullen zijn dan de risico beperkende kosten nu. Effectieve actie
vraagt een nauwe samenwerking tussen de publieke en private sector, inclusief de burgermaatschappij.
Over enkele eeuwen zullen mensen vol verbazing naar onze beschaving kijken. Het is ongelofelijk
welke vooruitgang de mensheid in de afgelopen 150 jaar heeft gemaakt, maar hierdoor zijn we tegelijk
afhankelijk geworden van drie grondstoffen: kolen, olie en gas. Deze ontwikkeling heeft weliswaar
grote welvaart opgeleverd, maar met een wereldbevolking van meer dan 7 miljard mensen en een
groeiende middenklasse, moeten we alternatieven vinden om iedereen van energie en voedsel te
voorzien en tegelijk de mondiale koolstof uitstoot te verminderen om een welvarende toekomst voor
iedereen te borgen.
Is dat een naïef en onrealistisch idee, zoals sommigen zeggen? Nee, helemaal niet: de hoeveelheid
zonne-energie die onze planeet in één jaar bereikt is ongeveer twee keer zo groot als alle energie die
ooit uit alle niet-hernieuwbare grondstoffen, te weten kolen, aardolie, aardgas en uranium, op aarde
zal kunnen worden gewonnen . Bovendien is zonne-energie de drijvende kracht achter wind en de
fotosynthese in biomassa, om maar een paar alternatieven voor fossiele brandstoffen te noemen. Al
deze energiebronnen zijn in overvloed beschikbaar en moeten alleen maar verder toegankelijk worden
gemaakt.
Om ervoor te zorgen dat wetenschappers blijven werken aan het ontwikkelen van deze niet-fossiele
alternatieven en dat het bedrijfsleven deze oplossingen opschaalt, zijn economische
stimuleringsmaatregelen nodig. Nu de olieprijs relatief laag is, zou het een uitstekend idee zijn om een
heffingssysteem voor koolstof in te voeren.
Dit systeem zou wereldwijd, effectief en zinvol moeten zijn en een mondiaal marktmechanisme als
primaire drijfveer moeten ondersteunen om duurzame innovatie, rendementsverbetering en
vermindering van de broeikasgassen te bereiken. Tevens zou het moeten voorkomen dat bedrijven hun
productie naar landen met minder streng toezicht (carbon leakage) verplaatsen. Regionale
implementatieprogramma’s zouden ervoor moeten zorgen dat de voorwaarden voor alle spelers gelijk
zijn.
Een dergelijke koolstofprijs dient vergezeld te gaan van beleidslijnen die de inspanningen van het
bedrijfsleven ondersteunen. Beleidslijnen die bijvoorbeeld gezamenlijk onderzoek en innovatie
stimuleren voor het ontwikkelen en opschalen van nieuwe alternatieve energiebronnen en
koolstofarme technologieën.
We moeten transparanter zijn over de financiële gevolgen van het opvangen van neveneffecten en
klimaatrisico’s, zowel voor ondernemingen als voor landen. Daarnaast moeten we voor meer openheid
zorgen over onze investering in fossiele activa, mede om te bepalen hoeveel van onze momentele
reserves we zouden moeten gebruiken.
Al deze maatregelen samen zullen het mogelijk maken om van het huidige fossiele tijdperk over te
stappen naar een biohernieuwbaar tijdperk in een circulaire economie. Het stenen tijdperk kwam niet
ten einde vanwege een gebrek aan stenen, maar omdat er betere alternatieven beschikbaar waren. En
nu kunnen we weer een soortgelijke stap zetten. We kunnen deze periode van ‘nemen, maken en
weggooien’ achter ons laten en overgaan naar een tijdperk zonder afval en met hernieuwbare energiebronnen. In dit tijdperk van hernieuwbare energie zullen de broeikasgas emissies en geproduceerde
energie niet meer aan elkaar gekoppeld zijn en zullen onze kinderen ons nieuwsgierig vragen waarom
we ons ooit zorgen maakten over ons energieverbruik.
Uit het onderzoeksproject New Climate Economy blijkt dat een snellere overgang naar een
klimaatbestendige, koolstofarme economie voor grotere economische groei zorgt en meer banen
schept, zowel in de ontwikkelde landen als in de ontwikkelingslanden: een klimaatovereenkomst en
groei kunnen hand in hand gaan. Deze overgang zou door de wereldleiders kunnen worden ingeluid met
een aantal duidelijke beleidssignalen, zoals een ambitieuze klimaatovereenkomst in combinatie met de
invoering van een heffingssysteem. Deze kans mag niet onbenut blijven.
Tenslotte is klimaatactie ook onze zaak.
Feike Sijbesma
CEO en voorzitter van de Raad van Bestuur van Koninklijke DSM N.V.
Dit is een Nederlandse vertaling van het artikel van Feike Sijbesma in de Huffington Post op 17 april
2015.