C ENTRALE B ANK VAN A RUBA TOERISME REGISTREERDE BESTE RESULTAAT SINDS DE ECONOMISCHE TERUGVAL IN 2009 Samenvatting van het verslag over het vierde kwartaal van 2011 Persbericht1 De Centrale Bank van Aruba (CBA) concludeert in haar verslag over het vierde kwartaal van 2011 dat Aruba zich nog steeds op het pad bevindt naar economisch herstel, als gevolg van de herstart van de raffinaderij in het begin van 2011 en een beter presterende toerismesector. In het vierde kwartaal van 2011 bleef de toerismesector het goed doen met een stijging van 2,7 procent naar 213.481 bezoekers vergeleken met dezelfde periode in 2010, de hoogste groei sinds de economische teruggang in 2009. De Latijns-Amerikaanse markt nam toe met 6.785 bezoekers (+15,1 procent) en bleef de stuwende kracht achter de verbeterde toeristische prestaties. Echter, de belangrijkste markt voor Aruba, de Verenigde Staten, daalde met 2.984 bezoekers (-2,4 procent), gedeeltelijk te verklaren door het milde weer, aangezien de winter van 2011/2012 de op drie na warmste in de afgelopen 117 jaar was. Daarentegen daalde het aantal cruisetoeristen met 4.134 passagiers (-2,0 procent) tot 206.934 toeristen, met als oorzaak 11 schepen minder die de Arubaanse haven aandeden. Per saldo groeiden de inkomsten uit toerisme met 3,6 procent, vergeleken met hetzelfde kwartaal vorig jaar (het vijfde opeenvolgende kwartaal van groei). Voorts blijkt uit de “Business Perception Survey” (BPS) van het vierde kwartaal 2011 dat bedrijven positief waren gestemd over de huidige en de toekomstige economische omstandigheden op korte termijn in Aruba. De BPS-index betreffende de huidige economische omstandigheden liet het hoogste resultaat (105,4) zien sinds het tweede kwartaal van 2005 (107,1). Naast het positieve handelssentiment presteerde de bouwsector positief; het aantal verleende bouwvergunningen steeg met 2,9 procent en het aantal goedgekeurde elektrische installaties met 28,1 procent. Beiden ten opzichte van dezelfde periode in 2010. De import van cement nam substantieel toe in 2011 (38,2 procent) en wijst op een krachtige bouwsector voor 2011 als geheel. In het laatste kwartaal van 2011 daalde de hoeveelheid geraffineerde olie met 40,1 procent, oftewel van 17,1 miljoen vaten in het derde kwartaal van 2011 tot 10,3 miljoen vaten in de verslagperiode. Krappe marges voor ruwe olie en de gevoeligheid hiervan voor de winstgevendheid van de raffinaderij speelden een belangrijke rol in deze productiedaling. Hierdoor is de waarde van geïmporteerde olie gedaald met 61,1 procent tot Afl. 1,2 miljard, terwijl de waarde van geëxporteerde olie kromp met 43,2 procent tot Afl. 1,7 miljard, vergeleken met dezelfde kwartaal van 2010. 1 De Engelse versie prevaleert. Dit verslag houdt geen rekening met de recente ontwikkelingen omtrent de olieraffinaderij, die een significant neerwaarts risico voor de Arubaanse economie kunnen vormen. J.E. Irausquin Boulevard 8 P.O. Box 18 Oranjestad Aruba Tel. nr.: (297) 525-2100 Fax nr.: (297) 525-2101 E-mail: [email protected] Website: www.cbaruba.org Een opwaartse beweging van de prijzen (+6,3 procent) werd geregistreerd in het vierde kwartaal (de hoogste kwartaalgemiddelde inflatie sinds het derde kwartaal van 2008). Deze stijging had te maken met gestegen prijzen in de categorieën, huisvesting, vervoer, voedsel en niet-alcoholische dranken, alsmede alcoholische dranken en tabak. Voor 2011 was de inflatie 4,4 procent (12-maandsgemiddelde), iets meer dan het dubbele van de uitkomst in 2010. Indien de voedsel- en energiecomponenten buiten beschouwing worden gelaten, bedroeg de kerninflatie 1,2 procent. De overheidsinkomsten stegen met Afl. 32,2 miljoen tot Afl. 264,8 miljoen (5,5 procent van het nominale BBP) in het vierde kwartaal, de grootste stijging bedroeg sinds het vierde kwartaal van 2009, reflecterend zowel een toename van de belastingontvangsten (+Afl. 27,7 miljoen) en de niet-belastingontvangsten (+Afl. 4,6 miljoen). De totale uitgaven op kasbasis, gecorrigeerd voor betalingsachterstanden, stegen met Afl. 1,0 miljoen tot Afl. 319,7 miljoen (6,7 procent van het nominale BBP), een weergave van stijgingen in goederen en diensten (+Afl. 15,5 miljoen), personeel-gerelateerde kosten (+Afl. 10,2 miljoen) en rentekosten (+Afl. 5,7 miljoen). Bijgevolg kwam het financiële tekort (inclusief de wijziging in betalingsachterstanden) op Afl. 59,1 miljoen in het vierde kwartaal van 2011, gelijk aan 1,2 procent van het nominale BBP. Per ultimo december 2011 bedroeg de totale overheidsschuld Afl. 2.771,9 miljoen, een stijging van Afl. 223,7 miljoen (+8,8 procent) ten opzichte van de stand per ultimo september 2011. Bijgevolg steeg de totale schuldquote met 3,9 procentpunt tot 57,8 procent per ultimo december, het hoogste geregistreerde niveau tot dusverre. Voor wat betreft de monetaire ontwikkelingen daalde de geldhoeveelheid met Afl. 43,6 miljoen tot Afl. 3.158,6 miljoen in het vierde kwartaal van 2011, het tweede achtereenvolgende kwartaal van daling. Dit kwam voort uit een combinatie van zowel binnenlandse als buitenlandse factoren, met een afname van de netto binnenlandse activa van Afl. 106,7 miljoen, die deels werd gecompenseerd door een Afl. 63,1 miljoen nettoinstroom van buitenlandse gelden. De netto vorderingen op de publieke sector daalden met Afl. 137,7 miljoen als gevolg van toename van overheidsdeposito's (+Afl. 137,6 miljoen). Een belangrijke oorzaak hiervan was de uitgifte van staatsobligaties in november en december 2011 voor in totaal Afl. 230,5 miljoen. De bruto vorderingen op de private sector groeiden met Afl. 32,2 miljoen, vooral omhoog gestuwd door toegenomen kredietverlening aan ondernemingen (+Afl. 24,0 miljoen) en woonhypotheken (+Afl. 8,1 miljoen). Anderzijds bleef het consumentenkrediet zwak (+Afl. 0,5 miljoen groei), hetgeen mogelijk duidt op een grotere voorzichtigheid bij de consument bij het aangaan van leningen en consolidatie van consumentenkrediet in woonhypotheken. De totale netto buitenlandse activa van de monetaire sector (inclusief herwaarderingsverschillen van goud en de officiële deviezenvoorraad) bedroeg Afl. 1.493,6 miljoen per ultimo december 2011, gelijk aan een dekking van 4,7 maanden aan betalingen uit hoofde van de lopende rekening (12maandsgemiddelde, exclusief de oliesector). Deze verhouding van de netto buitenlandse J.E. Irausquin Boulevard 8 P.O. Box 18 Oranjestad Aruba Tel. nr.: (297) 525-2100 Fax nr.: (297) 525-2101 E-mail: [email protected] Website: www.cbaruba.org activa in maanden van de betalingen uit hoofde van de lopende rekening is continu aan het dalen sinds het derde kwartaal van 2010. De betalingsbalans registreerde een sterke opleving in het vierde kwartaal van 2011 (Afl. 63,1 miljoen overschot) vergeleken met het vierde kwartaal van 2010 (Afl. 118,7 miljoen tekort), hetgeen resulteerde in een equivalente netto-instroom van buitenlandse gelden. Dit overschot komt overeen met 1,3 procent van het nominale BBP, en was van de vier kwartalen van 2011 het hoogst. De lopende rekening noteerde een overschot van Afl. 93,1 miljoen (1,9 procent van het nominale BBP), en was vooral het gevolg van een sterke stijging in de goederenrekening door de hervatte activiteiten van de oliesector. De toename in de goederenrekening werd gedeeltelijk tenietgedaan door een uitstroom van winsten van bijkantoren en dividenden. Dit laatste heeft het tekort op de inkomstenrekening doen toenemen tot Afl. 321,3 miljoen. De kapitaal- en financiële rekening registreerde een Afl. 28,5 miljoen tekort in het vierde kwartaal van 2011, voornamelijk het gevolg van een grote nettouitstroom aan directe investeringen ten bedrage van Afl. 312,3 miljoen. Deze uitstroom werd grotendeels gecompenseerd door een Afl. 200,6 miljoen netto-instroom uit het overige financieel verkeer (voornamelijk betalingen uit hoofde van handelskredieten). Centrale Bank van Aruba 5 juli 2012 Voor nadere informatie kunt u website van de CBA bezoeken (www.cbaruba.org) of contact opnemen met de Afdeling Onderzoek van de Centrale Bank van Aruba, tel. +297 5252100. J.E. Irausquin Boulevard 8 P.O. Box 18 Oranjestad Aruba Tel. nr.: (297) 525-2100 Fax nr.: (297) 525-2101 E-mail: [email protected] Website: www.cbaruba.org