PowerPoint-presentatie

Stand van zaken promotieonderzoek naar
het functioneren van de Nederlandse
energievoorziening
Relaties met actuele
energieonderwerpen voor het
Havenbedrijf Rotterdam.
Teus van Eck en Hans Rödel
Begeleider Ad Verkooijen
Rotterdam 12 november 2003
Inhoud


Het onderzoek zelf
Stellingen voor discussie betreffende de volgende
onderwerpen:
• (On)mogelijkheden van warmtedistributie + korte
presentatie warmtedistributie
• Nederland importeur of exporteur?
• Investeringen in nieuwe centrales noodzakelijk?
• Import steenkool een structurele optie?
• Import biomassa een structurele optie?
• Heeft LNG toekomst in Nederland?
• Energie intensieve industrie en Kyoto.
Stakeholders
Concrete Aanbevelingen
Gewenste Strategisch Doelen
"NU"
"DAN"
Kwantificeren
Belangen
Ontwerp
Modelvorming
Stakeholders
Markt/producten
Economie
Techniek/Milieu
Leveringszekerheid
Invloedsfactoren
Maatschappelijke Ontwikkelingen
Scenario's
Wetgeving
Analyse
De balans
“Economie”
Milieu
Voorzieningszekerheid
De lange en korte termijn waarde???
Doelstelling

Het presenteren van een aantal
scenario’s t.a.v. de gewenste
balans tussen economie, milieu
en leveringszekerheid en hoe
deze het beste kunnen worden
gerealiseerd. De keuze is dan aan
de politiek
Wat is er gereed?



Het inventariseren en analyseren
van de actuele situatie t.a.v.
economie, milieu en
leveringszekerheid.
3 publicaties in ET over deze
onderwerpen.
Enkele presentaties en korte
publicaties.
Wat is er in bewerking?








Een dispatch model voor economie, milieu en
leveringszekerheid.
De input voor het model
De positie van WKK en Warmtedistributie
De financiele waardering van mileukosten
De import/export situatie
Regulering en gedrag van marktpartijen
De relatie vraag/aanbod en infrastructuur
Een aantal publicaties
DE
AVI
WKK
klein
WKK
groot
Productie
Import
LOAD 1
LOAD 2 = LOAD TOT - LOAD 1
-/+
LOAD NEDERLAND TOTAAL
KV + GVB
Export
Planning

Met name vanwege de actualiteit
van het onderwerp willen wij het
onderzoek uiterlijk medio 2004
afronden.
1 Warmtedistributie. Start
stellingen



De warmtemarkt is geen vrije markt.
WKK en warmtedistributie zijn de best
bewaarde geheimen om Kyoto te
realiseren
Nieuwe warmtedistributieprojecten zijn
alleen te realiseren met structurele
regulering, waarbij het
warmtedistributiebedrijf de rol van
warmtenetbeheerder + inkoop/verkoop
krijgt.
Presentatie
warmtedistributie:Benutting
“Restwarmte”, de oplossing voor
Kyoto als we echt willen!
Teus van Eck
Utrecht, 7 oktober 2003,
MEK, Transitie Warmte.
De balans van de
energievoorziening.
“Economie”
Milieu
Voorzieningszekerheid
Hoe ziet onze ideale balans eruit en hoe
kunnen we die bereiken?
Beschikbaarheid van warmte excl.
industriële restwarmte
43% nuttige elektriciteit
4% E netverliezen
100% brandstof voor
elektriciteitsprod.
9% nuttige WKK-warmte
44% wordt vernietigd =
13 mrd m3 aardgas=
23,4Mton CO2
De WKK/warmtedistributieketen
E
B
E
E
WKK
W
Hulpketel
Buffer
W
B
E
Net
W
Afnemer
Alternatief
Afnemer
E= Elektriciteit
B= Brandstof
W= Warmte
B
Energiebesparing (bandbreedtes)




1 eenheid W kost 0-0,6 eenheid brandstof
Aandeel hulpketels 0-40%
Netverliezen: 5-35%
Rendement alternatief afnemer: 70-107%
Energiebesparing absoluut



Besparing ligt tussen –35 en + 90%
Voor goed project ca. +60%. Per gemiddeld
huishouden is dit een besparing van 900m3
gas/jr en 1600kg CO2 Dit is gelijk aan ruim
10000 km niet auto rijden
Besparing 477 huishoudens gelijk aan 1
windmolen van 1 MW of 25000 zonnepanelen
Risico’s
Per definitie niet in balans
Kosten
Voor het grootste
deel vast
Opbrengsten
Voor het grootste
deel variabel
De actuele situatie
DGO’s
Producenten
Traders
Netbeheerders
Vrije markt
Consumenten
Overheden
Regulator
WKK/Warmte
Reality T.V.
Lage prijzen
Rendementen
Risico’s
Marktpositie
De toekomst
van onze
kinderen
Milieu
Politiek
Vrije markt
Droom vs. Werkelijkheid
Welzijn /
Welvaart?
Droom:
Geen kolen en kernenergie
en gasgestookte WKK in de
transitie naar 100%
duurzaam
Werkelijkheid:
Vraaggroei, gas WKK
bijna failliet en slechts 2%
van productie is duurzaam
De “vrije” warmtemarkt
BAEI
CO2 indexering WKK
prijsvorming brandstoffenmarkt
prijsvorming E-markt
arbitrage REB
bakstenen
Novem leningen
groenfinanciering
gasnettarieven
Warmtemarkt
Novem garanties
NMDA
vrijstelling REB
convenanten
CO2 emissiehandel
EPN / EPL
Europese CHP directive
“Wie begrijpt het nog?”
Hoe dan wel?
• Alle bestaande regelingen afschaffen
• Milieuprestatie uniform vaststellen en waarderen
• Goede warmtebronnen als uitgangspunt
• Verkoopprijs op basis NMDA
• Leveringszekerheid wettelijk verankeren
• Productie => o.b.v. Cost+ en stimuleringsprikkels
• Energie-eff. eisen voor nieuwbouw
• Warmtenet => als netbeheer E & G
• In concessiegebieden leverings- & afnameplicht
• Stroomlijnen met REB, BSB, gasnettarieven, MEP,
EPN, CO2 emissiehandel en convenanten
• Beperkt pragmatisch toezicht
• Afbouwregeling zeer onrendabele projecten
Aanbeveling
WKK idealen
De macht
van de
markt
Zet idealen om in een gereguleerde marktpositie.
Resultaat: een structurele warme glimlach.
2 Nederland importeur of
exporteur?


Nederland wordt in een open Europese
markt een netto exporteur van
elektriciteit.
Structurele import van elektriciteit is
slecht voor de voorzieningszekerheid, het
milieu en de economie.
3 Investeringen in nieuwe
centrales noodzakelijk?



Zonder nieuwbouw voorzieningszekerheid in
gevaar.
De actuele marktstructuur, procedures en korte
termijn regulering maakt nieuwe investeringen
moeilijk/onmogelijk
Structurele regulering noodzakelijk voor de
gewenste balans tussen economie, milieu en
voorzieningszekerheid. Stiekum importeren
vervangen door kleur bekennen.
4 Import steenkool een structurele
optie?


De eerstvolgende nieuwe E.U. kolencentrale
wordt in Nederland gebouwd
Nederland heeft de infrastructuur voor een
spilfunctie in de import/overslag van
wereldmarktkolen voor de Europese markt.
5 Import biomassa een structurele
optie?



Biomassa wordt nu geimporteerd op
basis van de Nederlandse regulering en
niet op basis van
economische/milieuoverwegingen.
Het specifiek kweken van biomassa is
energetisch zeer inefficiënt
De mogelijkheden van biomassa worden
sterk overschat.
6 Heeft LNG toekomst in
Nederland?


Zonder LNG wordt de
gasvoorziening zowel qua capaciteit
als voorzieningszekerheid op langere
termijn te kwetsbaar
LNG terminals bouwen in zeehavens
met goede aansluiting op bestaande
gasinfrastructuur.
7 Energie intensieve industrie en
Kyoto



Onverkort toepassen van Kyoto jaagt energie
intensieve industrie weg uit Nederland
Bestaande convenanten werken niet in een vrije
markt en sluiten ook niet aan bij Kyoto
Alleen een consequente financiële waardering
van de milieukosten geeft structureel een goede
allocatie van vestigingsplaatsen. Nederland is
dan kansrijk