Futloos door falende schildklier

Deel 4
Schildklier
"Ik was heel hyperactief, snel aangebrand, at veel maar viel
af en voelde me ontzettend moe. Mijn oma vond dat ik raar
deed tijdens het winkelen en herkende de symptomen. Zij
heeft ook schildklierproblemen, net als mijn vader. Na een
radioactief jodiumslokje werkt mijn schildklier nu te langzaam, maar met medicijnen gaat het goed met me."
Futloos
door
falende
schildklier
Het Universitair Medisch Centrum
Groningen en Dagblad van het
Noorden hebben de Medische
Publieksacademie opgericht. Met
een serie lezingen en artikelen willen
ze wetenschappelijke medische
kennis vertalen naar een breed
publiek. Komende dinsdag is de
lezing over schildklierproblemen.
Door Anita Pepping
S
childklierziekte komt voor bij een half miljoen Nederlanders. Het gaat meestal om een luie of overactieve schildklier of in enkele gevallen om een tumor. In
alle gevallen is de patiënt moe en futloos. Een vergrote schildklier neemt de laatste jaren weer wat toe.
Bij een te snel werkende schildklier voelt de patiënt zich opgejaagd, de patiënt heeft hartkloppingen, valt af, zweet over-
matig en is snel geïrriteerd. Bij een te langzame werking vertraagt juist de hartslag, droogt de huid uit, neemt het gewicht
enigszins toe. De patiënt is vaak kouwelijk.
Het is te vergelijken met een houtvuur, leggen de artsen Bruce Wolffenbuttel en Thera Links uit. "Als de schildklier te langzaam werkt, lijkt het of je een huis wilt verwarmen met een
kaars. Onmogelijk. Bij een te snelle werking lijkt het meer op
een heidebrand. Ook niet goed." De klachten zijn niet altijd zo
duidelijk, weten de artsen. Daardoor wordt de diagnose soms
pas laat gesteld, terwijl deze simpel is vast te stellen met eenvoudig bloedonderzoek.
Een te snelle en een te langzame schildklier houden verband
met ons eigen afweersysteem. Antistoffen
verstoren een normale werking. Bij een
overactieve schildklier is de oorzaak in
veel gevallen de ziekte van Graves. Maar
ook struma of een te hard werkende
knobbel in de schildklier kan de boosdoener zijn van een snelle werking. Een te luie
schildklier kan ook het gevolg zijn
van een immuunstoornis, maar
ontstaat soms ook na een operaRuggengr
uggengraat
tie.
De schildklier maakt twee hormonen die belangrijk zijn voor het regelen
van de stofwisseling. De aansturing gebeurt vanuit het brein, de hypofyse. Bij
verstoring kunnen daarom ook psychische problemen spelen.
Schildklieraandoeningen ko-
men vijf tot tien keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Er is geen eenduidig antwoord op de vraag waarom dat zo is.
Schildklierkanker komt twee keer vaker voor bij vrouwen dan
bij mannen. Erfelijkheid en jodiumtekort spelen een belangrijke rol bij schildklierziekten.
In de jaren vijftig werd besloten om jodium aan bakkerszout
toe te voegen. Daarmee is het aantal schildklieraandoeningen
de laatste decennia flink teruggebracht. Nu merken Wolffenbuttel en Links echter de laatste tijd dat het aantal schildklierpatiënten door jodiumtekort weer enigszins toeneemt. "Mensen eten minder brood en juist brood is een belangrijke bron
van jodium. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld vis."
De behandeling van een te snelle schildklier
door de ziekte van Graves bestaat het eerste
jaar uit medicatie, de kans op genezing is
daarmee 70 procent. Als medicijnen niet
werken krijgt de patiënt meestal een
radioactief jodiumslokje toegediend. Daarom is een operatie zelTong
den nodig. De precieze hoeveelheid
radioactief jodium is niet altijd eenvoudig te bepalen. Vaak ontstaat op
Slokdarm
langere termijn een traag werkende schildklier, waardoor de patiënt
vervolgens tabletten met schildklierhormoon moet slikken. Een
operatie is vooral nodig bij een erg
Schildklier
groot struma of bij verdenking
van een kwaadaardige aandoeLuchtpijp
ning.
Beroemde patiënten met schildklieraandoeningen
Hielprik
Bij alle pasgeborenen wordt tussen de 5de en 7de dag een
beetje bloed afgenomen om het schildklierhormoon vast
te stellen. Per jaar worden in Nederland via de hielprik
ongeveer zeventig kinderen met een tekort aan schildklierhormoon opgespoord. Bij deze baby’s werkt de stofwisseling onvoldoende. Als het tekort lang duurt, kunnen de hersenen van de pasgeborene zich niet goed ontwikkelen. Dit kan leiden tot verstandelijke en motorische
achterstand. Toedienen van medicatie voorkomt deze
ontwikkelingsstoornis.
Struma
Bij struma is de schildklier vergroot, te zien aan een
zwelling in de hals. Als de struma het gevolg is van een
te snel werkende schildklier, kun je last hebben van
uitpuilende ogen, gewichtsafname, een warme en droge huid, slapeloosheid en gejaagdheid. Struma kan ook
voorkomen bij een te traag werkende schildklier. Vermoeidheid, haaruitval, gewichtstoename, een schilferige huid en een lager wordende stem zijn hier uitingen
van. Ook komt struma voor bij een pijnlijke virusinfectie aan de schildklier of bij goed- en kwaadaardige
schildkliertumoren. Meestal is bij struma de functie van
de schildklier normaal.
Gail Devers
(atlete)
Oprah Winfrey Rod Stewart
(presentatrice)
(zanger)
Tipper Gore
(vrouw van Al)
Catherine Bell
(actrice)
Kelly Osbourne Kim Cattrall
(zangeres)
(actrice)
George Bush srr Linda Ronstadt
(zangeres)
(ex-president)
© DvhN 271009| AB