VOEDSELWEIGERING BIJ PERSONEN MET DEMENTIE

VOEDSELWEIGERING
BIJ PERSONEN MET DEMENTIE
Sabine Boerjan
Expertisecentrum Dementie Paradox, Gent
1. INLEIDING
Artikel 25
VOEDING = BASISRECHT
Een ieder heeft recht op een
levensstandaard, die hoog genoeg is voor
de gezondheid en het welzijn van zichzelf
en zijn gezin, waaronder inbegrepen
voeding, kleding, huisvesting en
geneeskundige verzorging,…
1. INLEIDING
Energie
19 – 59 jaar
60-74 jaar
75+
Man
2500
2200
1900
Vrouw
2000
2050
2000
Energie
(kcal)
Energieverdeling:
Bron: HGR, 2003
- 55 energie% koolhydraten maximum 35 energie% vetten waarvan maximum
10 energie% verzadigde vetzuren
- 10-15 energie% eiwitten
Let op:
-Aandacht voor voldoende vocht in de voeding
- Energiebehoefte daalt met het ouder worden,
behoefte aan vitaminen en mineralen blijft hetzelfde of stijgt !
1. INLEIDING
2% drinkt
voldoende
melk
1% eet voldoende
groenten
7-14% drinkt
voldoende
water
Erika Vanhauwaert
Onderzoekscoördinator voeding
Katholieke Hogeschool Leuven
18% van de
mannen en 6% van
de vrouwen weet
maat te houden
met de restgroep
10 (man)-13%
(vrouw) eet
voldoende fruit
1. INLEIDING
“WILLEN” EN “MOETEN”
Opnemen van voedingstoffen
Sociaal
Cultureel
…
2. VOEDSELWEIGERING INDICATIE
 Uitspuwen
 Wegdraaien van het hoofd
 Voeding uit de mond laten lopen
 Niet aan tafel komen zitten
 Voeding op de grond gooien
 Raakt het eten niet aan
2. VOEDSELWEIGERING indicatie
 Spuugt het eten uit de mond
 Haalt het eten uit de mond
 Weigert verbaal: ‘ik wil niet’
 Kokhalzen
 Duwt lepel of vork weg
 De mond blijft dicht
2. VOEDSELWEIGERING indicatie
VOEDSELWEIGERING
2. VOEDSELWEIGERING indicatie
BEGINNENDE DEMENTIE
MATIGE DEMENTIE
VOEDSELWEIGERING
VAAK START VANAF MATIGE FASE
VAN DEMENTIE
ERNSTIGE DEMENTIE
2. VOEDSELWEIGERING onderzoek
VOEDSELWEIGERING
Is vaak
COMMUNICATIE
OORZAKEN
2. VOEDSELWEIGERING onderzoek
2. VOEDSELWEIGERING onderzoek
‘in nijpende omstandigheden waaraan de zorg voor
mensen met dementie zo rijk is, hebben we de behoefte
aan altijd werkzame, eenvoudige formules. Maar dat
is een stap te ver. Zie adviezen als een raadgeving van
iemand aan wie je de weg vraagt naar een verre
bestemming. Je komt er een eind mee in de goede
ricthing, maar je zult onderweg je ogen goed de kost
moeten blijven geven, en op grond van indrukken en
omstandigheden bijsturen.’ (Geelen, 2010)
2. VOEDSELWEIGERING onderzoek
Stap 1
Voedselweigering vaststellen
Stap 2
Gegevens verzamelen
Stap 3
Nader onderzoek OORZAKEN
Stap 4
Plan van aanpak
Stap 5
Evalueren
2. VOEDSELWEIGERING oorzaken
Voedselweigering
Biologische – medische oorzaak
Psychische oorzaak
Sociaal – omgevingsfactoren
2. VOEDSELWEIGERING oorzaken
Biologische oorzaak
- Cognitieve stoornis
- Apraxie
- Agnosie
- Zintuigelijke stoornis
2. VOEDSELWEIGERING oorzaken
Medische oorzaak
- Gingivitis
- Nevenwerking medicatie
- Verkoudheid
- …
2. VOEDSELWEIGERING oorzaken
Psychische oorzaak
- Niet meer willen eten
- Geen zin hebben op te eten
- Triestig / angstig
- …
2. VOEDSELWEIGERING oorzaken
Sociaal/omgevingsfactoren
- Licht
- Geluiden
- Temperatuur
- Gezelschap
- Aangeboden maaltijd
2. VOEDSELWEIGERING aanpak
MEDISCHE OORZAAK
behandelen indien kan
Vb. gingivitis
2. VOEDSELWEIGERING aanpak
BIOLOGISCHE OORZAAK
AGNOSIE:
Onbekend is onbemind
APRAXIE:
Spiegelen (iets voordoen)
COGNITIE:
De ratio niet aanspreken
2. VOEDSELWEIGERING aanpak
SOCIAAL/OMGEVINGSFACTOREN
Omgeving = leesbaar zijn!!
2. VOEDSELWEIGERING aanpak
SOCIAAL/OMGEVINGSFACTOREN
Omgeving = huiselijk!!
2. VOEDSELWEIGERING aanpak
SOCIAAL/OMGEVINGSFACTOREN
RUST = KWALI – TIJD
2. VOEDSELWEIGERING aanpak
SOCIAAL/OMGEVINGSFACTOREN
MAALTIJD = AANGEPAST
MAAR
VOORAL
2. VOEDSELWEIGERING
aanpak
SOCIAAL/OMGEVINGSFACTOREN
2. VOEDSELWEIGERING aanpak
SOCIAAL/OMGEVINGSFACTOREN
2. VOEDSELWEIGERING aanpak
PSYCHISCHE_ OORZAKEN
LEER DE BETEKENIS TE HOREN
ACHTER EEN GEDRAG
verkeerde interpretatie  risico dat hulp te
vroeg gestaakt wordt.
2. VOEDSELWEIGERING aanpak
PSYCHISCHE_ OORZAKEN
‘ ik heb er genoeg van’
‘ ik heb geen zin meer’
‘ ik wil graag sterven’
Wanneer voedselweigering versterven wordt
ETHISCHE REFLECTIE!
2. VOEDSELWEIGERING aanpak
AANPAK = EEN TEAM-AANPAK
2. VOEDSELWEIGERING aanpak
PROBEER MAAR FORCEER NIET !!!
2. VOEDSELWEIGERING aanpak
VERSCHUIF UW FOCUS VAN HET BORD NAAR DE
PERSOON
Dementie…
samen het web ontrafelen
Expertisecentrum dementie Paradox
Molenaarsstraat 34 I 9000 Gent I 09 233 14 38
[email protected]
www.ecd-paradox.be I www.dementie.be
Het Expertisecentrum Dementie Paradox is een van de negen Expertisecentra Dementie in Vlaanderen die erkend zijn door de Vlaamse Overheid
en is een initiatief van WZC Sint-Jozef VZW - Molenaarsstraat 34 - 9000 Gent