50 plussers: doelgroepanalyse Grote doelgroep Nederland telt inmiddels meer dan 6 miljoen senioren. Van de 55- tot 65-jarigen zit ruim 8 op de 10 regelmatig op internet, waarvan ruim driekwart dagelijks. Van de 65- tot 75-jarigen is bijna 6 op de 10 online, 94% zelfs dagelijks of wekelijks. Fase: Meer dan de helft van de 50-plussers is nog niet met pensioen en veel werken fulltime. Huizen zijn zo goed als afbetaald, kinderen zijn het huis uit. Nog een paar jaar werken en daarna zorgeloos genieten van het leven, het opgebouwde geld, de goede gezondheid en alle vrije tijd. Online Het gebruik van netwerksites door 50- tot 64-jarige internetters tussen 2009 en 2010 is met 88% is gestegen naar bijna de helft: van 25% tot 47%. Bij 65- plussers is het gebruik met 100% gestegen, van 13% tot 26%.1 ‘’869.000 50-plussers zijn actief op sociale netwerksites. Dat is 22% van de Nederlandse online 50plussers. Sociale netwerken worden door deze doelgroep vooral voor privé doeleinden gebruikt waarbij Hyves en LinkedIn het populairst zijn. Dit is lager in vergelijking met de leeftijdsgroep onder de 50 jaar, waar 1 op 2 surfende Nederlanders lid is van minstens 1 netwerk, maar geeft wel aan dat ook 50 plussers inmiddels goed de weg weten online. In Nederland is 74% van de 50-plussers online actief. Voorspelling: België en Nederland lopen hiermee nog wel wat achter op het Verenigd Koninkrijk voor wat betreft bekendheid en lidmaatschap van sociale netwerken bij online 50-plussers. Daar is al zo’n 40% lid. In de VS is die score nog hoger. Maar met de voorspelling dat 35-54 jarigen voor de grootste social network groei gaan zorgen halen we die schade snel in. Dit alles blijkt uit een marktonderzoek uitgevoerd door InSites Consulting in september 2008. Er is een groot verschil tussen de sociale netwerken die deze doelgroep kent en de netwerken waar ze echt lid van zijn. Het meest gekende netwerk is MySpace (38%), maar slechts 5% is lid ervan. Ook bij Facebook geldt een hoge bekendheid (17%) en een lage activiteit, slechts 1% is lid. Hyves scoort lager op bekendheid (13%) maar telt wel het meest aantal leden (8%). Privé sociale netwerken zijn iets beter gekend dan professionele netwerken. Bij deze laatste is LinkedIn het meest bekende (16%) en gebruikte (11%) netwerk. De verschillen met het Verenigd Koninrijk zijn evident. ’’ 2 Nederland kent inmiddels een aantal speciaal voor de 50-plus doelgroep gemaakte sociale netwerken. De bekendste daarvan zijn: o Vijftigplusser.nl, o PlusOnline.nl o het recent met een campagne gestarte Goedenwel.nl. Sites die de afgelopen tijd een flinke groei doormaakten. PlusOnline staat bijvoorbeeld al in de top 5 van grootste tijdschrifsites, En wordt louter door 50 plussers gelezen en bezocht. 1 http://www.pewinternet.org/Reports/2010/Older-Adults-and-Social-Media.aspx (Aug 27, 2010) http://www.familiekenniscentrum.nl/nieuws/344/50-plussers-veel-geld-vaak-online-en-op-social-media/ http://datanews.knack.be/ict/nieuws/50-plussers-veroveren-sociale-media/article-4000009125109.htm (2011) http://frankwatching.nl 2 http://www.marketingfacts.nl/berichten/20090424_869_000_50_plussers_actief_op_sociale_netwerksites 50-plussers online op sociale netwerken: waarom? 50-plussers die wel online zijn hebben daar diverse redenen voor: Nut en noodzaak: ‘communities’ die voor een veelheid aan problemen steun bieden of nuttig advies geven. Plezier en contact met hen die verder weg wonen (kleinkinderen, etc.). Neiging van ouderen om hun levenservaring uit te dragen. Mogelijke druk van de omgeving. Bron [55a], [55b] Activiteit op internet Of men wel of niet deel uitmaakt van een sociaal netwerk heeft invloed op de soort activiteiten die men onderneemt. Sociale netwerkers zijn actiever op het gebied van een veelheid aan activiteiten: onderhouden eigen website of blog, sociaal contact via chat, twitteren of MSN, ontmoeten en daten, downloaden van films en muziek, filmpjes kijken en producten kopen of verkopen via internet. Bron [55a], [55b] Enkele belangrijke wetenswaardigheden over 50-plussers: -Senioren hechten veel waarde aan kwaliteit. Bij duurzame producten betekent dit dat ze een lange levensduur moeten hebben. Bij levensmiddelen gaat het dan om versheid, gezondheid en puurheid van producten. Prijs is vaak een teken van kwaliteit, men wil gerust een hoge prijs betalen voor kwaliteit. Senioren zijn prijsbewust. Uit hun oriëntatiegedrag blijkt dat senioren goed op aanbiedingen letten en ruim de tijd nemen om producten met elkaar te vergelijken. Gebruiksvriendelijke producten worden erg gewaardeerd door senioren. Een moeilijk te openen verpakking zou zelfs een reden kunnen zijn om van merk te veranderen. Senioren hebben de tijd om eerst relevante informatie te verzamelen. Ze hebben een grote informatiebehoefte. Om een senior te overtuigen moeten ze met goede verkoopargumenten worden benaderd. Het is over het algemeen een vrij kritische consument. Vijftigplussers houden en genieten van het leven. Goederen en diensten moeten daarin passen. Het gezin neemt een belangrijke plaats in, in het leven van de vijftigplusser. Het is van belang daar op in te spelen. Belangrijke gebeurtenissen in het leven van 50-plussers zijn: stoppen met werken, geboorte van kleinkinderen enz. Het is verstandig op dit soort gebeurtenissen in te spelen. Websites met goed bereik onder 50-plussers Vooral de websites die aansluiten bij de interessegebieden van 50-plussers hebben een goed bereik. Bijvoorbeeld het volgen van actualiteiten, zoals nieuws en het weer. Ook de behoefte aan communicatie met anderen is van belang: e-mail en msn. Bron [30] Activiteit buiten internet Ook in de activiteiten buiten internet om zijn sociale netwerkers socialer dan de mensen die wel surfen op internet maar geen deel uitmaken van een sociaal netwerk. Enkele activiteiten die sociale netwerkers meer ondernemen: andere mensen opzoeken, een nieuwe hobby beginnen, donateur worden van een goed doel of het doen van vrijwilligerswerk. Bron [55a], [55b] Toegevoegde waarden van een sociaal netwerk Bereiken van een specifieke groep op een plek waar ze aanwezig zijn én waar merken al een belangrijke rol spelen. Een sociaal netwerk is een instrument dat gebruikt kan worden om meer mensen (earned media) te betrekken in de interactie met een merk. Middels 24/7 aanwezigheid een relatie aangaan met merk fans en hen betrekken bij je merk. Een ‘community’ kan ook gebruikt worden voor het verzamelen van inzichten. Bron [55a], [55c] Netwerken waar 50-plussers te vinden zijn 50-plussers zijn niet alleen online te vinden bij het sociale netwerk Hyves. Er zijn ook specifiekere 50-plus netwerken: Multimediaplatform voor senioren: Life Begins (www.lifebegins.nl). Achmea heeft een netwerk opgezet voor senioren: Goedenwel.nl (www.goedenwel.nl).Aantal leden: ±32.000. Voor het ontwerp van deze website en een gebruiksvriendelijk interaction design onderzocht ontwerpster Elma Wolschrijm (www.raakt.nl) de behoeften van de doelgroep en vertaalde hun wensen in een passend concept. www.50plusser.nl. Onderdelen zijn o.a. gratis lidmaatschap en profiel, nieuws, foto’s, artikelen, elkaar ontmoeten, weblog, marktplaats en aanbiedingen, cursussen, spelletjes, geheugensteuntjes, etc. Aantal leden: ±50.000 www.seniorweb.nl. Seniorweb wil iedereen de mogelijkheden van de computer en internet zelf laten ervaren. Uitgangspunt is dat dit voor en door ouderen gebeurt. Enkele onderdelen op de website: webcontact (forum, mailgroep, etc.), computer (artikelen, computertips, PCHulp, etc.) en hobby. Aantal leden: onbekend. www.plusonline.nl. Zeer veel onderwerpen, rubrieken en tools. Deze zijn onderverdeeld in thema’s: Geld & Recht, Gezondheid, Beauty, Reizen & Vrije tijd, Eten & Drinken, Mensen & Meningen, Prijsvragen, Puzzels en Voordeel. Hieronder zijn o.a. te vinden: forum, fietsrouteplanner, wandelingen, voorbeeldbrieven (voor klachten, etc.), webwinkel, computertips, dating, recepten, afslankservice. Aantal leden: ±90.000 www.50plusnet.nl en www.maxmeetingpoint.nl (zijn gekoppeld aan elkaar). MAxmeetingPOINT is een gratis site en het doel van MAX meeting POINT is senioren in de RAAK Vitale Oudere – Bereiken doelgroep 50+ (versie 1.0) pagina 9 van 11 gelegenheid stellen hun sociale netwerk uit te breiden. Onderwerpen: op stap, hobby’s, vriendschap, sportief (fietsen, wandelen, bewegen) en clubs. Aantal leden: ±28.000 www.sociabel.nl. Online vriendennetwerk, voor het onderhouden van bestaande contacten en het opdoen van nieuwe contacten. Onderdelen: ledenlijst, forum, weblogs, clubs, evenementen, marktplaats, chat, links, zoekfunctie naar leden. Aantal leden: ±2.400 Mediaconsumptie Gemiddeld besteedt een 50-plusser 22 uur per week aan mediaconsumptie. Dit is 3 uur meer dan een 30-er. Dit geldt zowel voor Radio en Televisie (RTV) als voor tijdschriften en kranten. Hoe ouder de senior, hoe hoger het mediagebruik. Men gebruikt de media met name voor informatievoorziening. Bij televisie heeft men sterke voorkeur voor de publieke zenders en vooral nieuws en actualiteiten. Bij radio wordt ook veel regionaal en lokaal geluisterd. Bron: 50+ Expertisecentrum (september 2005). Voluit vanaf 50: de potentie van de 50plusmarkt. Hoofddorp: Sanoma Uitgevers bv. www.familiekenniscentrum.nl 50+ Expertisecentrum (maart 2006). 50+: Hoezo homogeen? 5 typologieën. Hoofddorp: Sanoma Uitgevers bv. www.familiekenniscentrum.nl 50+ Expertisecentrum (november 2007). 50+: nieuwe fasen, nieuwe wensen. Hoofddorp: Sanoma Uitgevers bv. www.familiekenniscentrum.nl Internet en social media Meer informatie over het gedrag van 50-plussers op het gebied van gebruik van internet en ‘social’ media is te vinden via: - Bron [1]. Met welke media zijn 50-plussers te bereiken? Informatie over o.a. internet. - Bron [16]. Informatie over hoe de doelgroep te bereiken is via internet. - Bron [30]. Website bereik onder 50-plussers. - Bron [35e]. Internet: tijdsduur, activiteiten op het web, meningen over internet, ervaring met pc’s en internet. - Bron [46a] en [46d]. Sociale media en een netwerk via sociale media. - Bron [55a], [55b] en [55c]. Verslag en presentaties van een bijeenkomst over ‘social’ media en internet. Bron: http://www.55plustoolbox.nl/toolbox_bestanden/3.5A_Bereiken_doelgroep_V1.pdf Informatiebehoefte De kritische houding die veel vijftigplussers kenmerkt, maakt dat zij in combinatie met meer beschikbare tijd een grote informatiebehoefte hebben. Informatie wordt verkregen via internet, adviezen vanuit de omgeving, personeel in de winkel en specifieke bladen, zoals bijvoorbeeld de Consumentengids. Veel gehoorde klachten zijn: Leesbaarheid: te kleine tekst en afbeeldingen in gebruiksaanwijzingen en op verpakkingen. Vreemde taal in gebruiksaanwijzingen: lang niet alle vijftigplussers beheersen de Engelse taal. Teveel kracht nodig voor het openen van een verpakking. Te kleine knopjes en aanduidingen van functies op apparaten. Tips voor de vormgeving van gebruiksaanwijzingen, verpakkingen en advertenties Gebruik bij voorkeur lichte achtergrondkleuren. Voorkom diapositief: lichte letters op een donkere achtergrond. Gebruik contrastrijke afbeeldingen. Plaats geen tekst over afbeeldingen heen. Hanteer positieve kleuren waar energie vanuit gaat. Kies een traditionele letter zoals Arial of Times Roman met minimale puntgrootte 11. Voor korte belangrijke boodschappen is puntgrootte 12 aan te bevelen. Voor meer tips, zie de bronnen [A], [5] en [54]. Uitgaansgelegenheden, top 3: Restaurant/eetcafé (46%) Café/Bar (16%) Opera/Operette (15%) Uitstapjes, top 3: Natuur (54%) Bezoeken stad/plaats in NL (49%) Braderie/fair (39%) Er is onderzoek gedaan naar de wensen en behoeften van 50-plussers voor organisaties in de horeca- en recreatiesector. Er worden algemene aanbevelingen gegeven en tips voor de benadering van 50plussers. Senioren worden interessant voor vrijetijdsindustrie De grootste kans voor de Nederlandse vrijetijdsindustrie ligt bij senioren, aldus een sociodemografische studie van Sasja van As. Wat opvalt: de senior wil comfort, een klein beetje beleving en waar voor zijn geld. Bron: Senioren worden interessant voor vrijetijdsindustrie . Recreatie & Toerisme, aug 2009 Opzet onderzoek marketingfacts, voetnoot 2: Naast andere merken en communicatietopics, werd het gebruik van en de attitude t.o.v. sociale netwerken in kaart gebracht. In totaal hebben 900 consumenten en 250 marketeers deelgenomen aan dit online onderzoek, verdeeld over België, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. De cijfers zijn representatief voor de internetpopulatie van elk land.