DE EGYPTISCHE GODENWERELD Centrale probleemstelling: Hoe ziet de Egyptische godenwereld eruit? Deelvragen: 1. Situering in tijd, ruimte en domein van de socialiteit? 1.1 Situering in tijd? 1.2 Situering in ruimte? 1.3 Situering in domein van de socialiteit? 2. Verering van de goden? 3. Belangrijkste Egyptische goden? 4. Dodenboek? 1. Situering in tijd, ruimte en domein van de socialiteit? 1. Situering in tijd, ruimte en domein van de socialiteit? 1.1 Situering in tijd? Nieuwste Tijd (1789 tot 1945) Oude Nabije Oosten (3500 v.C. tot 800 v.C.) Prehistorie (tot 3500 v.C.) Middeleeuwen (476 tot 1453) Klassieke Oudheid (800 v.C. tot 476) Nieuwe Tijd (1453 tot 1789) Eigen Tijd (vanaf 1945) 1. Situering in tijd, ruimte en domein van de socialiteit? 1.2 Situering in ruimte? 1. Situering in tijd, ruimte en domein van de socialiteit? 1.3 Situering in domein van de socialiteit? Syntheseschema 1. Situering in tijd, ruimte en domein van de socialiteit? Tijd: Oude Nabije Oosten Ruimte: Egypte Domein: Cultuur- religie 2. Verering van de goden? 2. Verering van de goden? 2. Verering van de goden? Op welke manier werden de goden tastbaar op aarde voor de Egyptenaren? Er werden beelden van de goden gemaakt die we goden- of cultusbeelden noemen. Deze beelden werden in tempels geplaatst. Ze werden dagelijks uitgebreid verzorgd door de priesters. Zo kregen ze vele drank- en voedselofferanden en werden ze gewassen en aangekleed. 2. Verering van de goden? Hoe weten jullie dan zo zeker dat de goden zich in de beelden gevestigd hebben? Wij geloven dat de ‘ba’ of de ziel afdaalt uit de hemel en zich in het beeld vestigt als we het mondopeningsritueel uitvoeren. Hierbij worden alle openingen van het gezicht aangestipt met een ritueel voorwerp. 2. Verering van de goden? Daarnet zei u dat de priesters instonden voor de dagelijkse verzorging van de beelden. Wat kon het gewone volk dan doen om de goden te aanbidden of hen om een gunst te vragen? Het gewone volk mocht de tempel niet betreden. Voor hen werd een tegen- of contratempel opgericht aan de achterkant van de tempel. Syntheseschema 1. Situering in tijd, ruimte en domein van de socialiteit? • • • Tijd: Oude Nabije Oosten Ruimte: Egypte Domein: Cultuur- religie 2. Verering van de goden? • • Cultusbeelden in tempels, bezield door mondopeningsritueel Voor gewone volk: contra-of tegentempel 3. Belangrijkste Egyptische goden? 3. Belangrijkste Egyptische goden? • • Oud-Egyptische godsdienst = polytheïstisch Polytheïsme= het geloof in meerdere goden Andere voorbeelden: Hindoeïsme Oud-Griekse godsdienst Romeinse godsdienst Keltische godsdienst • • • • 3. Belangrijkste Egyptische goden? Anoebis: Hij is de god van de mummificatie en necropool (= begraafplaats) en wordt afgebeeld met een jakhalzenkop. Hij brengt de overledene binnen en bedient de weegschaal waarin het hart van de overledene gewogen wordt (zie dodenboek). 3. Belangrijkste Egyptische goden? Atoem: Hij was diegene die tevoorschijn kwam uit de donkere, kolkende chaos voor de geschiedenis van de wereld begon en wordt beschouwd als de scheppergod. Hij draagt de dubbele koningskroon. 3. Belangrijkste Egyptische goden? Noet: Zij werd gemaakt door Shu en Tefnut en ze is de hemelgodin. Aanvankelijk vormde ze één geheel met Geb, de aardgod maar Shu trok hen uiteen en duwde haar naar boven, naar de hemel. 3. Belangrijkste Egyptische goden? Maät: Deze godin wordt afgebeeld als een vrouw met een struisvogelpluim op haar hoofd. Ze vertegenwoordigt orde en stabiliteit. Zij wordt ook meestal bovenop de weegschaal afgebeeld waar het hart van de overledene in gewogen wordt (zie dodenboek). 3. Belangrijkste Egyptische goden? Isis: Deze godin is de echtgenote van Osiris en de moeder van Horus. Ze vertegenwoordigt de koningstroon: Horus die op de schoot van zijn moeder zit is als de koning die op zijn troon zit. Ze heeft een gebouw op haar hoofd. 3. Belangrijkste Egyptische goden? Horus: Hij is de zoon van Isis en Osiris. Hij wordt meestal afgebeeld met een valkenkop en met de dubbele koningskroon. 3. Belangrijkste Egyptische goden? Osiris: Hij is de koning van de onderwereld, heeft een groene kleur en houdt ook meestal een scepter (= symbool voor macht) in de hand. Hij was ook de man van Isis en de vader van Horus. Hij velt een oordeel na het wegen van het hart (zie dodenboek). 3. Belangrijkste Egyptische goden? Seth: Deze god staat symbool voor het kwaad. Hij vermoordde Osiris, zijn broer. Hij heeft het hoofd van een mythisch dier. 3. Belangrijkste Egyptische goden? Thot: Hij wordt voorgesteld met de kop van een ibis (= een vogel). Hij is de god van de wijsheid en het schrift. Hij noteert de uitkomst van ‘het wegen van het hart’ van de overledene (zie dodenboek). 3. Belangrijkste Egyptische goden? Hathor: Zij is de godin van de moederschap en de erotiek, maar ook van de muziek, de dans en de dronkenschap. Ze kan worden afgebeeld als een vrouw met koehorens en een zonneschijf, als koe of als mengvorm. 3. Belangrijkste Egyptische goden? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 G I A E H J F C B D j i b h d f g e c a Syntheseschema 1. Situering in tijd, ruimte en domein van de socialiteit? • • • Tijd: Oude Nabije Oosten Ruimte: Egypte Domein: Cultuur- religie 2. Verering van de goden? • • Cultusbeelden in tempels, bezield door mondopeningsritueel Voor gewone volk: contra-of tegentempel 3. Belangrijkste Egyptische goden? • • Polytheïsme Anoebis, Atum, Nut, Mäat, Isis, Horus, Osiris, Seth, Thot 4. Dodenboek? 4. Dodenboek? Doel= de doden helpen bij het leven in het hiernamaals 4. Dodenboek? 1 2 5 4 3 4. Dodenboek? Numm Figuur er Functie 1. Osiris Hij doet de uitspraak na het wegen van het hart. 2. Anoebis Hij brengt de overledene binnen en bedient de weegschaal. 3. Veer van Maät Hier wordt het hart tegen afgewogen. 4. Amemait Als het hart te licht is, wordt het opgegeten door dit monster. 5. Thot Hij noteert de uitspraak van Osiris. Syntheseschema 1. Situering in tijd, ruimte en domein van de socialiteit? • • • Tijd: Oude Nabije Oosten Ruimte: Egypte Domein: Cultuur- religie 2. Verering van de goden? • • Cultusbeelden in tempels, bezield door mondopeningsritueel Voor gewone volk: contra-of tegentempel 3. Belangrijkste Egyptische goden? • • Polytheïsme Anoebis, Atum, Nut, Mäat, Isis, Horus, Osiris, Seth, Thot 4. Dodenboek? Doel: doden helpen bij het leven in hiernamaals Osiris, Anoebis, veer van de godin Maät, Amemait, Thot • •