van wonde naar verwondering welkom Van wonde naar verwondering Hoe omgaan met innerlijke pijn vanuit een christelijk meditatieve houding? Overzicht van de inhoud 14 maart de weg van de mildheid als een helende manier van omgaan met innerlijke pijn 20 maart de weg van de (christelijke) meditatie Situering in het leerplan Waarop u allemaal vol spanning zat te wachten … 2e jaar terrein Pijn Het omgaan met pijn als belangrijke levensopdracht herkennen en uitleggen Aangeven hoe zich inzetten voor anderen, pijn kan meebrengen In concrete situaties zichzelf als aanleiding of oorzaak voor pijn durven bevragen In het omgaan met lijden een kijk op leven en God aanduiden In verschillende godsdiensten elementen van uitzicht en hoop aangeven en met voorbeelden illustreren Jezus' houding tegenover het menselijk lijden typeren en bespreken 2e jaar terrein innerlijkheid Aangeven hoe mensen leven van innerlijkheid en hoe ze bronnen van leven zoeken Luisteren en openstaan voor wat mensen beroert sporen naar transcendentie bij zichzelf en bij anderen onderkennen en duiden Persoonlijk en gezamenlijk verschillende vormen van innerlijkheid beoefenen In bijbelverhalen de samenhang verduidelijken tussen geloofservaring en symbolische taal bezinning en gebed omschrijven als vormen van expliciete innerlijkheidsverdieping aan de hand van voorbeelden Jezus typeren als man van gebed en innerlijkheid 2e jaar terrein lichamelijkheid Bidden met het lichaam Vervolg leerplan 3e jaar terrein jezelf worden Open versus gesloten vormen van jezelf worden bespreken Ontdekken welke dimensies bepalend zijn voor identiteitsvorming Evangelische sleutels als inspiratie voor het jezelf worden bespreken Verhalen bespreken van mensen die in Jezus’ spoor vrij worden vanuit de ervaring van Gods liefde Bij zichzelf en anderen ontdekken in hoeverre het levensbeschouwelijke bij de identiteitsvorming een rol kan spelen 3e jaar terrein bronnen van leven Opsporen en bespreken waar mensen vandaag zoal leven, visie en kracht uit putten Omschrijven en bespreken welke vormen van religiositeit en godsdienstbeleving jongeren aanspreken Opsporen en bespreken waar Jezus van leeft, waar een volgeling van Jezus van leeft Onderzoeken in hoeverre godsbeelden levengevend of vernietigend kunnen zijn Vervolg leerplan 4e jaar terrein cultuur van ontmoeten Jezus’ ontmoetingen met mensen bespreken Geloven als een ontmoetingsgebeuren omschrijven Wat bijdraagt tot een cultuur van ontmoeten aangeven In concrete ontmoetingsverhalen verschillende vormen van transcendentie-ervaring opsporen Vervolg leerplan 5e jaar terrein omgaan met grenzen De vraagstelling bespreken die groeit in en uit grenservaring (over god spreken in ervaringen van lijden en dood) Opsporen in de evangeliën hoe en van waaruit Jezus omgaat met mensen die lijden Jezus’ staan in zijn grenservaring bespreken Aangeven hoe christenen omgaan met lijdenden en kwaad Weergeven wat christenen verstaan onder “hoop” en “opstanding” Aangeven hoe God en Jezus omgaan met zondaars, zonde en kwaad 5e jaar terrein bemind worden en liefhebben Het christelijk spreken over het zich door God bemind weten op het spoor komen en omschrijven Vanuit de bijbel het elkaar beminnen –met voorkeurliefde voor de arme- als een roeping verduidelijken 5e jaar terrein levensbeschouwing en ethiek De bronnen van Jezus’ ethisch denken en handelen opsporen Vervolg leerplan 6e jaar terrein leven als christen Door bespreking op het spoor komen hoe een christen het dagelijkse bestaan ervaart als een gave en een opgave Expliciteren welke betekenis christelijke gemeenschappen hebben voor christenen en voor de wereld 6e jaar terrein communicatie van zin(vragen) De ruimte en het ontbreken van ruimte voor communicatie rond levensvragen en zin in het eigen leven en de samenleving bespreken (belang van stilte en onthaasting) Het belang en plaatsen van interreligieuze communicatie aangeven Vervolg leerplan 3E jaar BSO Werken aan jezelf omschrijven als een blijvende opdracht Het belang van geloven binnen de zelfwording ontdekken Het bemind worden als bron van leven uitdiepen De levenskracht van de Bron waarvan Jezus leefde onder woorden brengen Aangeven hoe bidden voor mensen een vorm van leven is 4e jaar BSO Vaststellen hoe mensen omgaan met levensvragen: vluchten of durven onder ogen zien Ontdekken hoe het handelen vanuit de eigen persoonlijkheid gepaard gaat met vreugde en verdriet, verbondenheid en verdeeldheid 5e jaar BSO In evangelieverhalen opsporen hoe Jezus omgaat met mensonwaardige situaties Duiden waarom christenen de liefdesband omschrijven als een geschenk van God Het omgaan van christenen met lijden en dood typeren Het christelijk belijden van Jezus als de verlosser uitleggen Het denken omtrent goed en kwaad, zonde in onze samenleving bespreken Vervolg leerplan 3e TSO/KSO Identiteit – open vormen van zichzelf worden Bronnen van leven – Jezus als bron van leven 4e TSO/KSO Omgaan met verschil • mysterie in de ander • God als gans Andere • Christelijk verzet tegen onrecht – keuze voor gelijkwaardigheid Op weg Illustreren hoe falen, gebrokenheid en kwetsuren kunnen verwerkt worden Het belang omschrijven van plaatsen en momenten van rust, inspiratie en ontmoeting Vervolg leerplan 5e TSO/KSO Lijden en hoop: volledig 6e TSO/KSO Grondervaringen en geloof • In levensgetuigenissen de bestaanservaring als lot, geschiedenis, … aanduiden • Diepte-ervaring van Aanwezigheid/Afwezigheid aanduiden en bespreken Uitgangspunten Iedere mens kent innerlijke pijn De maatschappij duwt deze pijn weg De weg van de mildheid is een heilzame weg Er is tegenwoordig een tendens heel agressief met zijn wonden om te gaan, ze allemaal te analyseren, bloot te leggen, eraan te werken (Anselm Grün) Standpunten rond ziekte in onze maatschappij (Ken Wilber) Fundamentalistisch Christendom: ziekte is een straf voor een zonde New Age: ziekte is een les, veroorzaakt door je eigen geest Medisch: ziekte is een bio-fysieke kwaal Karma: ziekte is een uitwerking van nietverdienstelijke handelingen uit het verleden. Ziekte is een zuivering Vervolg Psychologisch: ziekte is onderdrukte emotie Gnostisch: ziekte is een illusie. In de Geest is geen ziekte Existentialistisch: ziekte zelf heeft geen betekenis. Mensen zijn eindig en sterfelijk, ik geef daar betekenis aan Holistisch: ziekte is een product van vele factoren. Behandeling is multi-disciplinair Vervolg Boeddhistisch: ziekte hoort bij het leven. In de verlichting overstijg je het lijden Wetenschappelijk: elke ziekte heeft een oorzaak. Ziekte heeft geen betekenis, ze ontstaat door toeval of noodzakelijkheid Doel van deze uiteenzetting De weg van de mildheid voorstellen Boek: “van wonde naar verwondering” Auteur: Ria Weyens Het Minnehof Begijnhof te Brugge www.minnehof.be Wonden aan het licht laten komen EERSTE FASE Mildheid : laten zijn wat is Spirit Jezus zegt : “Huil maar niet om mij, huil liever om uzelf en uw kinderen” Hoe je dit kan leren : stilstaan De kromgebogen vrouw Eens onderrichtte Jezus op sabbat in één van de synagogen, toen er plotseling een vrouw kwam die, bezeten door een geest, achttien jaar lang ziek was; zij was kromgebogen en kon zich in het geheel niet oprichten. Toen Jezus haar zag, riep Hij haar bij zich en sprak : “Vrouw, ge zijt van uw ziekte verlost.” Hij legde haar de handen op en op hetzelfde ogenblik richtte zij zich op, en verheerlijkte God. Lucy d’Souza De 3 schilderijen rond het verhaal van de kromgebogen vrouw Wonden in het milde licht TWEEDE FASE van de Schepper plaatsen Loslaten Overgave Spirit God zegt : “Ik heb de ellende van mijn volk gezien. Ik ken hun lijden” Hoe je dit kan leren : meditatie De ontmoeting met Jezus Mt. 11,25-30 In die tijd zei Jezus ook: ‘Ik loof u, Vader, Heer van hemel en aarde, omdat u deze dingen voor wijzen en verstandigen verborgen hebt gehouden, maar ze aan eenvoudige mensen hebt onthuld. 26 Ja, Vader, zo hebt u het gewild. 27 Alles is mij toevertrouwd door mijn Vader, en niemand dan de Vader weet wie de Zoon is, en wie de Vader is, dat weet alleen de Zoon, en iedereen aan wie de Zoon het wil openbaren. 28 Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven. 29 Neem mijn juk op je en leer van mij, want ik ben zachtmoedig en nederig van hart. Dan zullen jullie werkelijk rust vinden, 30 want mijn juk is zacht en mijn last is licht.’ Van Jezus leren hoe je mild kan zijn Je ego’s leren kennen Nederigheid Zachtmoedigheid Dieper dan mijn wonden DERDE FASE het licht ontdekken en toelaten Mildheid : je licht en kracht ontdekken (verwondering) Spirit Jezus zegt : “Jullie zijn het licht van de wereld.” Hoe je dit kan leren ontwaken het helder zien van jezelf Ontwaak uit uw slaap, sta op uit de dood, en Christus zal over u stralen. (Ef. 5, 14b) Meditatieve houdingen Laten zijn wat is Loslaten Overgave Verzet Zachtmoedigheid Nederigheid Helder denken en waarnemen De praktijk : groeien in mildheid Door jezelf te aanvaarden zoals je bent Door milde mensen te ontmoeten Door Jezus te leren kennen: de gewonde Verrezene Door praktische oefeningen in mildheid Door meditatie Praktische toepassingen Oefeningen in mildheid Je ego’s leren kennen Hier en nu-aandacht • Bewust ademen • Voeten op de grond Geleide oefening (tekst p. 95) Tonglen Helingsgebed Verdeling in groepen Gespreksgroep 1 Aan de hand van persoonlijke vragen (na stille tijd) Gespreksgroep 2 Aan de hand van citaten en bijbelverzen (“stellingenspel”) Didactische impulsen De kruisweg actualiseren Lessen rond de 3 schilderijen van de kromgebogen vrouw 2 getuigenissen rond de weg van de mildheid Jezus’ lijden – het lijden in de wereld – eigen lijden (bijbelteksten, foto’s, herkenning in eigen leven) De oester en zijn parel