Onderzoek

Onderzoek:
Titel Engels:
7
Detection of chromosomal aberrations in childhood acute lymphoblastic
leukemia
Titel Nederlands:
Opsporen van chromosomale afwijkingen in kinderen met acute lymfatische
leukemie
Centrum:
UMC St. Radboud Kinderziekenhuis Nijmegen
Startjaar:
2005
Looptijd:
4 jaar
Afgerond in:
2009
Totale kosten/bijdrage KiKa: € 359.754
Introductie
Acute lymfatische leukemie (ALL) is de meest voorkomende kanker bij kinderen. Steeds vaker blijken genetische afwijkingen aanwezig te zijn
die mogelijk samenhangen met de oorzaak of het gedrag van de leukemie. Er zijn bijvoorbeeld chromosoomafwijkingen in leukemiecellen die
samenhangen met een agressieve vorm van leukemie. Middels een nieuwe techniek, die grotendeels in het UMC St. Radboud is ontwikkeld,
kan op een veel nauwkeuriger manier de aanwezigheid van nog meer chromosoomafwijkingen worden bestudeerd. Het is te verwachten dat
nieuwe genetische afwijkingen die bij leukemie gevonden zullen worden mogelijk van belang zijn voor het ontstaan van leukemie én voor de
behandeling.
Stand van zaken
Het onderzoek is in 2006 gestart. Inmiddels is van 50 kinderen de vorm van leukemie onderzocht. Met de nieuwe, nauwkeurigere, techniek zijn
bij ongeveer 60% leukemievormen afwijkingen gevonden in de genen die betrokken zijn bij de celdeling of ontwikkeling van leukemiecellen. Die
afwijkingen zitten in het regelmechanisme van een gezonde beenmergcel.
Onderzocht gaat worden welk eiwit verantwoordelijk is voor deze ‘verkeerde’ deling. Ook gaat worden onderzocht hoe deze afwijkingen gebruikt
kunnen worden in de ontwikkeling van nieuwe en betere behandelingen.
Conclusie
Acute lymfatische leukemie (ALL) is de meest voorkomende vorm van kanker bij kinderen. In Nederland wordt deze ziekte ieder jaar bij
ongeveer 120 kinderen geconstateerd. De meerderheid wordt gelukkig genezen, maar bij circa 25% van de kinderen komt de ziekte terug en
deze blijkt dan vaak ongevoelig te zijn geworden voor de behandeling, wat bekend staat als therapie resistentie. De kans de kans op genezing
Stichting Kinderen Kankervrij werft fondsen voor onderzoek naar kinderkanker in Nederland
voor een kind met resistente leukemie is klein, en de laatste jaren nauwelijks verbeterd. Door gericht onderzoek te doen naar de genetische
veranderingen in de leukemiecellen die het terugkeren van de ziekte en de ermee samenhangende therapie resistentie veroorzaken, hopen we
erachter te komen welke cellulaire processen hierbij een rol spelen. Bovendien is een gedetailleerde kennis van het ontstaan van leukemie en
factoren die bijdragen aan therapie resistentie, noodzakelijk voor het ontwikkelen van meer (patiënt) specifieke vormen van therapie met minder
toxische bijwerkingen.
Met dit onderzoek hebben we door middel van de nieuwste genetische technieken onderzocht welke genetische veranderingen optreden bij
ALL. Hieruit is onder andere gebleken dat genen betrokken bij de ontwikkeling van witte bloedcellen aanleiding kunnen geven tot het ontstaan
of de progressie van ALL. Tenminste één van deze genen, BTG1, lijkt ook een rol te spelen bij therapie resistentie. Een ander gen, Ikaros, blijkt
veel vaker veranderd in patiënten waarbij de ziekte terugkomt dan bij patiënten waarin dit niet het geval is. Met deze belangrijke kennis kan nu
de rol van de door deze genen gecodeerde eiwitten verder worden onderzocht. Verwacht wordt dat deze kennis zal bijdragen aan een
effectievere diagnose en behandeling van (therapie resistente) ALL bij kinderen.
Stichting Kinderen Kankervrij werft fondsen voor onderzoek naar kinderkanker in Nederland