Titel-dia

SUB-EN URBANISATIE
SUB-EN URBANISATIE
Krimp is het einde van de
suburbanisatiegolf 1970-2000
de stad
instroom = attractie
de stad
geen uitstroom = binding
de stad
DORP EN STAD: CONTRAMAL
Het succes van de stad is het
gaspedaal van de krimp
Wat is krimp?
- minder mensen op een plek
- ze vertrekken niet, er komen er minder
- vanwege te lage kwaliteit in vergelijking met andere opties
Wat is groei?
- meer mensen op een plek
- ze komen niet, er vertrekken er minder
- vanwege een hoge kwaliteit in vergelijking met andere opties
Wat doet krimp?
- kan leiden tot regionale segregatie
- kan leiden tot nog meer kwaliteitsverlies en krimp
- kan kwetsbare groepen belemmeren in hun perspectieven
• ouderen
• kinderen uit lage inkomensgroepen
DORP EN STAD: GELIJKENIS
IN PROBLEMATIEK
- krimpend dorp = naoorlogse wijk
- kern van het fysieke probleem zit in naoorlogse voorraad
- kern van het sociale probleem zit in gebrek aan perspectief
DORP EN STAD: GELIJKENIS
IN PROCES
- van ontkenning
- via innige omarming en grootse (sloop)opgaven
- naar maatwerk voor kwalitatieve en sociale versterking
DORP EN STAD: GELIJKENIS
IN AANPAK ?
- ruimtelijk: mooier (met minder)
- sociaal:
• ouderen: zelforganisatie - mantelzorg - ontmoeting
• kinderen: onderwijs - 7 tot 7 - gezondheid - participatie
Wat is krimp?
•
Minder mensen?
•
Teveel huizen?
•
Meer ouderen, minder jongeren?
•
Schaalvergroting
>>> Raakt alle sectoren: wonen, werken, winkels, onderwijs, welzijn,
cultuur en sport , zorg, openbare ruimte, bereikbaarheid
Kortom: wonen én leefbaarheid
Dilemma’s….
•
Concurrentie of samenwerking? Prisoners dilemma…
•
Regionaal, subregionaal, gemeentelijk?
•
Top down/bottom up?
•
Bestuurders of bewoners?
Uitgangspunten plan
•
Sturing beperkt. Samenwerken met bewoners, partners en buren
•
Kwaliteit leidend, niet kwantiteit
•
Motto: ‘samen (regionaal) wat moet, alleen (lokaal) wat kan’
•
Innovatie ontstaat uit verbinding
Proces
1 Inventarisatie en analyse (september 2010 – januari 2011)
2 Bestuurlijke consultatie: welke richting? (december 2010, februari 2011)
- spreiden / concentreren?
- in hoeverre sturen?
- wat lokaal, wat regionaal?
- rol en samenwerking maatschappelijke partners
- betrekken inwoners en bedrijven
3 Maatschappelijke consultatie (maart – mei 2011)
4 Besluitvorming (juni – nov 2011)
5 Uitvoeringsprogramma (jan 2012– juli 2013)
Wat is er aan de hand?
Demografische ontwikkelingen
Demografische ontwikkelingen
Toenemend sterftesaldo, afnemend vestigingssaldo
Demografische ontwikkelingen
Huishoudens: stabilisatie totaal, maar grote verschuivingen daarbinnen
Oldambt
10000
9000
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
Alleenstaand en stellen Alleenstaand en stellen Alleenstaand en stellen
zonder kinderen
zonder kinderen
zonder kinderen
t/m 29
30 t/m 64
65+
Gezinnen
Gezinnen
t/m 44
45+
2030
2025
2020
2015
2010
2030
2025
2020
2015
2010
2030
2025
2020
2015
2010
2030
2025
2020
2015
2010
2030
2025
2020
2015
2010
0
-750
Geboortesaldo
Vestigingssaldo
50-64 jaar
-500
-750
0%
0%
-10%
-10%
-20%
-20%
Geboortesaldo
Vestigingssaldo
25-49 jaar
-20%
10%
15-24 jaar
0
10%
0-14 jaar
-250
85 jaar e.o.
-10%
65-84 jaar
0
2006 jaar
50-64
250
15-24 jaar
2002
25-49 jaar
0%
0-14 jaar
1998
500
1994
10%
1990
85
jaar e.o.
750
65-84 jaar
-500
2006
25-49 jaar
-250
2002
15-24 jaar
250
1998
0-14 jaar
500
1994
1990
2006
Demografische ontwikkelingen
750
Gebiedstypen
Stedelijk gebied
Centrumdorpen
Basisdorpen
Woondorpen en landelijk gebied: de andere kernen en platteland
Groningen
Regio Oost-
landelijk gebied
Woondorpen +
Basisdorpen
3%
2%
1%
0%
-1%
-2%
-3%
Centrumdorpen
Zegt meer dan gemeentegrenzen!
Stedelijk gebied
•
•
•
•
Demografische ontwikkelingen
Verhuizingen
per gemeente (CBS)
Verhuisstromen reëel 3
• Oost-Groningen grote
verschillen!
Stromen naar leeftijd (CBS)
4
Hoofdlijn
Verhuisstromen
reëel
1
1. Jong naar de stad uit alle gebieden
1
2
3
15-24
25-65
85+
5
2. ‘Settelen’ rondom de stad
3. Verder afzakken naar zuid
4. Gebrek instroom noord en oost en
daardoor krimp
5. Op den duur ook natuurlijke krimp
Demografische ontwikkelingen
Groningen
Noord
Assen
West
Zuidoost
Duitsland
Rest
Nederland
Emmen
Wonen
•
Kwalitatieve opgave! Vooral meer nultreden huur
•
Transformatieopgave: vooral bestaande voorraad en erg duur
•
Particuliere voorraad: kans op waardedalingen
•
Uitbreidingsambities vaak riskant: samenhang met bestaande voorraad
•
Woningmarkt is subregionaal, afspraken worden per gemeente gemaakt.
•
Corporaties al flinke stappen gemaakt
Werken
•
Verhouding werkenden – niet werkenden groeit schever
50%
Grijze druk (aandeel 65-plussers)
Demografische druk (aandeel niet-beroepsbevolking)
45%
40%
35%
2000
30%
2010
25%
2020
20%
2030
15%
10%
5%
0%
Groninger
Veenkoloniën
•
•
Oldambt
Westerwolde
Groninger
Veenkoloniën
Arbeidskrachten in de zorg en de techniek: knelpunt!
Ruim baan voor starters!
Oldambt
Westerwolde
Winkels
•
•
•
Door schaalvergroting komen kleinere supermarkten onder druk
Internetwinkelen bedreiging, maar ook oplossing
Winkelgebieden stedelijke kernen: compacter en hogere kwaliteit
Opvang en onderwijs
•
•
•
Van 15.000 naar 11.000 basisschoolleerlingen
Nu 100 basisscholen, straks 50-80
Relatief veel zwakke scholen
•
•
•
Redenen tot samenwerking: onderwijskwaliteit, BSO/TSO, personeel
Spanning tussen identiteit, bereikbaarheid, kwaliteit
VO: na 2020 merkbare terugloop
Welzijn, cultuur en sport
•
Terugloop bevolking ook merkbaar in draagvlak sport, verenigingsleven
•
Ontmoetingsmogelijkheid cruciaal! Maar wel initiatief uit dorpen nodig…
•
Grootschalige voorzieningen onder druk: theaters, zwembaden, bioscopen… samenwerking!
Zorg
•
Zorgvraag neemt toe, vooral door groei 75-plussers
•
Zorgvoorzieningen: concentratie dus grotere afstanden
•
Huisartsen: opvolgingsproblemen in dorpen
•
Ziekenhuisfusie; wat is het effect in de gemeenten?
•
Dreigend personeelstekort zorg
Wat is onze visie en onze strategie
concurreren
weinig sturing
reparatie
compenseren
faciliteren
innovatie
veel sturing
regisseren
concurreren
weinig sturing
regio
faciliteren
subregio
gemeente
reparatie
compenseren
innovatie
veel sturing
regisseren
weinig sturing
concurreren
faciliteren
regio
ontwikkelen
bedrijvigheid
platform vervoer
winkelcentra
subregio
arbeidsmarkt zorg &
techniek
platform voor
particuliere voorraad
zorg innovatie
platform
gemeente
toekomst primi
onderwijs
reparatie
woon & basis
dorpen beleid
innovatie
woningbouw &
transformatie
ketenontwikkeling
wonen & zorg
cultuur & sport
compenseren
veel sturing
regisseren
Wat is onze agenda?
prioritering
woon & basis
dorpen beleid
platform voor
particuliere voorraad
toekomst primair
onderwijs
platform vervoer
ketenontwikkeling
wonen & zorg
zorg innovatie
platform
impact
woningbouw &
transformatie
cultuur & sport
arbeidsmarkt zorg &
techniek
ontwikkelen
bedrijvigheid
urgentie
Extra hoge urgentie
- basisonderwijs
- onderwijs en arbeidsmarkt
- zorg
- particuliere woningvoorraad
Hoge urgentie
- economie
- leefbare dorpen
- prestatieafspraken
- cultuur en sport
Wat gaan we doen?
8 samenwerkingclusters
8 opgaven
8 netwerken
1 kwartiermaker:
eind 2012 plannen uitvoeringsgereed en voorzien van
budget
Hoe gaan we inbedden?
Een vlinder…
Een vlinder…
agenda
dragende vleugels
Een vlinder…
agenda
overheid –
regionaal
maatschappelijk –
regionaal
dragende vleugels
SG RWLP
Portefeuillehouders
Ambt
ondersteuning
opgaven
Economie
Wonen part
Arbeidsmarkt
en onderwijs
Cultuur en
sport
Zorg
Prim onderwijs
Wonen (prest)
Nw
Burgerschap
Werkgroepen
Best overleg
maatsch. veld
SG RWLP
Portefeuillehouders
Ambt
ondersteuning
opgaven
Economie
Wonen part
Arbeidsmarkt
en onderwijs
Cultuur en
sport
Zorg
Prim onderwijs
Wonen (prest)
Nw
Burgerschap
Werkgroepen
Best overleg
maatsch. veld
Van concurrentie naar samenwerking
•
Geef inzicht in gemeenschappelijke problematiek
•
Breng in contact: werkgroepen, Toogdagen, helpdesk, site
•
Neem initiatief en laat op tijd los
•
Beloon voorbeelden en positionering
•
Eerlijk delen leidt tot concurrentie…
•
Dwang en straf verlammen!
Bewoners: sluitstuk of startpunt?
•
Uit het oog = uit het hart
•
Nieuwe rollen: in zorg, cultuur, vervoer, beheer, bouw en daarmee innovatiekracht van belang
•
Breekbaarheid: ouderen & kinderen