Demografische veranderingen

Thema avond Krimp en Bereikbaarheid
Kleine Kernen & Buurtschappen
VKK Gelderland 5 juni 2012
Demografische veranderingen:
Mijn dorp over 10 jaar
Ralph Tangelder
Inleiding
Groei & krimp
 Krimp, wat is dat?
 Achtergronden van krimp
 Gevolgen van krimp
 Reacties op krimp
 Kansen met krimp

2
Groei…
Meer inwoners
 Meer huizen
 Meer voorzieningen
 Meer…


Zo hebben we jarenlang gedacht
3
Krimp…een probleem?







Minder inwoners
Minder woningen
Minder voorzieningen
&verenigingen
Minder jeugd
Minder evenwichtige
bevolkingsbouw
Meer senioren
Stijgende zorgbehoefte
4
Wat is krimp?

Veel mensen

Veel
meningen

Geen
definitie

Geen
oplossing?
5
Achtergrond krimp
Demografische ontwikkelingen
 Sociale ontwikkelingen
 Politieke ontwikkelingen

6
Demografie
Bron:
Demografische Ontwikkelingen
Achterhoek 2010-2040,
Regio Achterhoek
7
Demografie

Bevolkingsopbouw
◦ Ontgroening
◦ Vergrijzing http://www.youtube.com/watch?v=5yqwDwisiCI

Huishoudens
◦ Meer huishoudens
◦ Kleinere huishoudensgrootte

Beroepsbevolking
◦ Minder werkenden
◦ Meer inactieven
8
Demografie
2002
NL
2040
1/2 jongeren
1/3 arbeid
4 x ouderen
Naar: B. van Essen, 2011
9
Sociale ontwikkelingen
Individualisering (verandering leefstijl)
 Mobilisering & bereikbaarheid
 Opkomst Internet
 Veranderde stad – land relatie

◦ Jeugd trekt naar de stad voor studie & werk
(Braindrain)
◦ Platteland meer in trek als vrijetijdsbesteding
◦ Voorzieningen concentreren zich in stad
10
Politieke ontwikkelingen
Overheid treedt terug (minder geld,
minder zichtbaarheid)
 Burger neemt initiatief over?

◦ Zelfsturing & overheidsparticipatie

Grotere rol maatschappelijke organisaties
en bedrijven
11
Gevolgen krimp

Tradities en eigenheid van lokale
gemeenschappen komen onder druk:
• Daling Primair Onderwijs tot 2040: alleen al in
Achterhoek 4000 leerlingen minder (- 20%);
• Ledenaantallen verenigingen dalen komende 10
jaar  accommodaties sluiten?;
• Overcapaciteit gemeentelijke bouwplannen;
• Wegvallen verdienvermogen gemeenten;

Domino-effect: verschraling fysieke omgeving (‘harde’ krimp) +
uitholling sociale infrastructuur (‘zachte’ krimp).
Deels gebaseerd op B. van Essen, 2011
12
Verschillen per dorp/buurt
Fictiehuizen: 1250 inwoners
1 school, nieuw dorpshuis…
25 verenigingen
5 kinderen geboren in 2011
Deels gebaseerd op B. van Essen, 2011
13
Maar ook…
…toename aantal ouderen = toename
vrijwilligers
 …veranderende voorkeuren jeugd =
innovatie
 …dorpen zijn creatief in het vinden van
oplossingen

14
Hoe reageert u?

Krimp = rouwproces
◦ Negeren: “er is niets aan de hand”
◦ Ontkennen: “wij krimpen niet, punt”
◦ Bestrijden: “huizen bouwen!!”
◦ Accepteren: “we erkennen de opgave en
gaan samen aan de slag”
15
Verzet helpt niet, creativiteit wel
Zijn onze plannen “krimpproof”?
Van “ieder
een eigen honk” naar “samen onder een dak”
Van gemeenschapshuis naar gemeenschapsfunctie;
Van elke school open naar onderwijskwaliteit + vervoer;
Van concurreren naar samenwerken;
Van “de overheid regelt het” naar “zelf aanpakken”;
Van “alle voorzieningen in het dorp” naar “het bereikbare
dorp”
Kansen
Minder druk op woningmarkt = kans voor starters;
Minder rood, meer groen (ruimte voor natuur);
Minder werkloosheid;
………………………..
Deels gebaseerd op B. van Essen, 2011
16
Dus: andere inzet

Weet wat er aan de hand is
◦ Schuif het niet vooruit

Ga in gesprek met de buren
◦ Verenigingen & dorpen

Durf te vernieuwen
◦ Hoe zien we onze toekomst en hoe willen we
daar komen?
17
Het krimpspook bestaat niet,
verkeerde reacties wel

www.vanmeernaarbeter.nl

Vragen & opmerkingen?
18