Speech directeur-generaal Bas van den Dungen

SPEECH DIRECTEUR-GENERAAL BAS VAN DEN DUNGEN, 13 november 2015
Beste mensen,
Van alle mensen in Nederland die ziek zijn, heeft bijna een kwart psychische klachten. Van
alle mensen met psychische aandoeningen heeft 80 procent geen betaald werk. De kranten
berichten over verwarde mensen op straat.
En ongeveer een miljoen Nederlanders gebruiken antidepressiva.
We hebben de GGZ in Nederland ongelooflijk hard nodig!
Maar patiënten in de GGZ zijn niet ‘anders’ dan patiënten in de somatische zorg, ook al
hebben ze andere klachten.
Dat is ook het uitgangspunt van een volwaardige plek voor de GGZ in de
Zorgverzekeringswet.
Ook in de GGZ willen mensen weten hoeveel kans op verbetering ze hebben als ze aan een
behandeling beginnen. Die informatie moet er zijn.
Ook in de GGZ willen mensen weten welke therapeut en welke therapie het meest geschikt
is in hun situatie. Welke behandelopties er zijn. Running therapy kan bij je passen als je
sportief bent. Maar een moeder met jonge kinderen wil misschien liever medicijnen om zo
snel mogelijk op de been te zijn.
Iemand met een sterk netwerk in een fijne buurt kan misschien thuis behandeld worden voor
een psychose, terwijl iemand die helemaal alleen is, liever wordt opgenomen. Iedereen is
anders.
Ik ben ontzettend blij dat u werk maakt van die helderheid.
Die nodig is om keuzes te maken, om samen te beslissen. Het komende jaar zal daarin
cruciaal zijn.
Heel belangrijk voor patiënten. Maar ook voor de zorgverzekeraar. We willen allemaal dat de
verzekeraar zorg inkoopt op kwaliteit. Laat die kwaliteit dus zien.
Ik geloof dat de GGZ daar alleen maar beter van zal worden. Kwaliteit meten betekent:
kwaliteit verbeteren. Bij darmkankerchirurgie is de operatiesterfte met een kwart gedaald
sinds chirurgen hun resultaten met elkaar delen. Ja, maar dat is chirurgie, zegt u nu
misschien.
Maar ik denk dat openheid van zaken ook in de GGZ zal leiden tot kwaliteitsverbetering. Je
leert van elkaar, je blijft scherp, je houdt je methode nog eens tegen het licht. Doe ik het wel
goed? Of kan het beter?
Ook tijdens de behandeling: boeken we nog vooruitgang? Kan deze patiënt nu zelf weer
verder? Kan de POH GGZ het overnemen?
Het Engelse model is een goed voorbeeld. Daarmee kun je de bekostiging zo inrichten dat
zorg op basis van zorgstandaarden wordt vergoed.
Een mooie stap op de goede weg. In dat model kan heel goed worden gekeken naar de
kenmerken van de patiënt. Om te bepalen welke soort behandeling en hoe lang. Dat inzicht
is ook belangrijk voor de verzekeraar. En het kan nu geregeld worden zonder de privacy van
patiënten aan te tasten. U heeft daar een belangrijke rol in gespeeld.
Beste mensen, ik zie heel veel beweging in de GGZ. En u werkt hard aan uw Agenda voor
de toekomst. Een toekomst waarin we meer ouderen zullen hebben, meer chronisch zieken.
En tegelijkertijd: mondige patiënten voor wie het de normaalste zaak van de wereld is om
thuis en op het werk gebruik te maken van internet, apps, wearables en games. Mensen die
willen meedoen, die het liefst aan het werk willen blijven. Ook als ze ziek zijn, of dat nou
lichamelijk van aard is of psychisch. En deze ontwikkeling, die natuurlijk al lang bezig is, zal

enorme impact hebben op de gezondheidszorg. Ik verwacht een Toekomstagenda waarin dit
zichtbaar is.
Hoe gaat u die mondige patiënt van informatie voorzien.

Hoe gaat u vorm geven aan samen beslissen? Want dat vraagt bij elke patiënt een
andere benadering. De een heeft genoeg aan een gesprek. De ander wil thuis nog eens
alles nakijken in een filmpje.

Hoe gaat u mensen, die gewend zijn om online boodschappen te doen en zelf hun
vakantie te boeken, dezelfde service bieden in de GGZ?

Wat gaat u doen met gaming? Een geweldige kans om mensen te laten werken aan hun
eigen gezondheid.

Hoe komt u tegemoet aan de wens van mensen om zo lang mogelijk zelfredzaam te zijn,
in hun eigen omgeving? Dat vraagt een heel andere aanpak. Zorg in netwerken.
Opschalen als het nodig is, maar ook terug naar zelfredzaamheid zodra dat kan.
Met de huisarts, de POH-GGZ en anderen in de Eerstelijn, met buren, familie, vrienden.
En als het gaat om mensen die mogelijk een bedreiging zijn voor hun eigen veiligheid en die
van anderen, komt daar voor u ook de samenwerking met politie en justitie bij.
Steeds kijken wat voor die ene man of vrouw nodig is. Soms kan dat een gedwongen
behandeling zijn. Dat is moeilijk en ingrijpend maar soms onvermijdelijk. Ik hoop dan ook dat
we niet lang meer hoeven te wachten op de Wet Verplichte GGZ, die echt een verbetering is
ten opzichte van de BOPZ.
Tot slot, beste mensen. Er is veel te doen en te regelen. Laten we daarbij waken voor de
grote valkuil in de zorg en dat is dat u ’s avonds thuis bij een lichtje nog over de papieren
gebogen zit. Daarvoor zit u niet in het vak. U bent er voor de patiënt. En regels, formulieren
en registraties zijn belangrijk.
Voor kwaliteit, voor informatie aan de patiënt en de verzekeraar. Voor goede besteding van
de euro’s. Maar als u door de bomen het bos niet meer ziet, dan moet er wat gebeuren. Ik
zou graag zien dat sneller zicht op de uitgaven in de GGZ gecombineerd kan worden met
een productstructuur die waardevolle informatie geeft aan de verzekeraar.
En dat we tegelijkertijd van de gelegenheid gebruik maken om de administratieve lasten te
verminderen.
Ik hoop dat u daarbij een voorbeeld neemt aan de huisartsen. Daar is jarenlang gepraat over
regeldruk. Iedereen wist precies welke regeldruk door anderen moest worden afgeschaft.
Maar regeldruk komt van alle partijen, van VWS, van de sector, verzekeraars,
wetenschappelijke verenigingen, beroepsorganisaties. Afgelopen zomer gingen de
huisartsen om tafel met verzekeraars, met de Nederlandse Zorg Autoriteit, met de Autoriteit
Consument en Markt, met patiënten, met VWS.
Niet vanuit de schuttersputjes, maar voor een goed gesprek. Waar lopen we tegenaan?
Waarom is dat zo? Is die regel nog nodig? Heeft dit formulier nog zin? Is deze indicator
relevant voor de patiënt?
Zo’n traject is niet eenvoudig en heel tijdrovend. Het is ook niet klaar, je moet blijven
opruimen en opschonen.
Maar het heeft een aanzienlijke, merkbare verbetering gebracht voor de huisartsen. U kunt
dat ook doen, en als het nodig is dan schuiven wij aan.
2
En dat is eigenlijk een heel praktische aanpak, waarbij je niet in systemen blijft hangen en
niet blijft vingerwijzen, maar simpelweg kijkt:
Wat kan ik doen om het beter te maken voor de patiënt? Die informatie wil over kwaliteit, die
gefundeerd wil kunnen kiezen voor een behandeling, samen met u. Die beter wil worden, of
in elk geval zo zelfstandig en gelukkig mogelijk wil kunnen leven.
Ik wens u een mooie bijeenkomst en heel veel inspiratie bij het vaststellen van uw Agenda
voor de toekomst!
3