speelse lessen politiek

+ b el
+ beleid +
ei
d +
DE KRACHT VAN JE STEM
PRIKKELT LEERLINGEN
SPEELSE LESSEN POLITIEK
Dominique Verschuren
K R AX + I 3 8
‘Jongeren zijn niet geïnteresseerd in politiek.’ Die
uitspraak klinkt als een dooddoener. Toch zit er
wellicht een kern van waarheid in. Met de verkiezingen van 2014 in zicht ontstaan er nochtans genoeg
initiatieven die daaraan iets willen veranderen. Een
daarvan is De Kracht van je Stem. Tien jaar geleden
begon het Vlaams Parlement met deze lespakketten.
De coördinator van de educatieve dienst, Kris van den
Bremt, legt uit.
Kris van den Bremt • De Kracht van je Stem is meer dan een
spel. Het is een bundel van lespakketten, allerlei methodieken die leerkrachten kunnen gebruiken. Aan de lesgever
kunnen we zeggen: ‘Dit is ons volledige aanbod. Pik eruit
wat voor jou het beste past in je eigen programma.’
KRAX_20+.indd 38
Krax+ • Maar alles speelt zich af in het Vlaams Parlement?
Kris • Leraren kunnen de lespakketten evengoed in de klas
gebruiken. Ze hoeven niet per sé naar Brussel te komen. We
hebben voor scholen wel een programma ontwikkeld in het
Vlaams Parlement zelf. Dat zit helemaal vol! We ontvangen
3000 à 3500 leerlingen per jaar. Die jongeren komen naar hier
voor een simulatie van verschillende parlementscommissies.
Ze spelen zelf volksvertegenwoordiger. Vooraf spreken we met
de leerkracht af welke commissie we gaan behandelen.
Krax+ • Hoeveel tijd neemt dat in beslag?
Kris • Voor het educatieve programma in het Vlaams Parlement
moeten leraren een volledige dag uittrekken. Maar ook de
voorbereiding in de klas is belangrijk. Inschrijven voor het
dagprogramma kan niet online, leerkrachten moeten bellen.
Eerst wordt er een intake gesprek gevoerd. We proberen
leerkrachten te stimuleren om het bezoek aan het parlement te
kaderen in een schooltraject ‘democratie’. We hebben ook een
9/23/13 10:30:22 AM
Levensechte simulatie
Kris • Gedurende tweeënhalf uur
komen drie thema’s aan bod. Het
laatste halfuur gaat naar de nabespreking. Deze is superbelangrijk omdat er
van alles gebeurt tijdens de simulatie.
De deelnemers houden vaak stevige
discussies, moeten zoeken naar een
meerderheid om maatregelen te
kunnen treffen… Daarna moeten ze
hun gevoelens van frustratie of
overwinning kwijt kunnen. Leerlingen
moeten stoom kunnen afblazen. En
natuurlijk ook de link kunnen leggen
met de realiteit, met de politiek.
Krax+ • Er volgt een stemmingsronde?
Kris • Jazeker! De klas wordt verdeeld
in partijen. Iedere leerling krijgt een
fiche. Dat is een soort van sturing:
iedere maatregel heeft invloed op de
begroting en op de tevredenheid van de
bevolking. De begroting mag niet
onder nul zakken en de bevolking moet
relatief tevreden zijn. De leerlingen
moeten proberen binnen die marges te
blijven. Dat zit allemaal in dit spel
Overstemmen.
Krax+ • Dat klinkt levensecht.
Kris • Wat deze simulatie zo boeiend
maakt, is dat er een strategie achter
zit: welke gevolgen heeft deze
maatregel voor mijn partij? Dan krijg je
dus ook een verschil tussen de
persoonlijke voorkeur en wat de partij
ten goede komt. Wat doe je daar dan
mee? Kies je voor je partij of toch voor
je eigen gevoel? Hoe ver ga je in
compromissen sluiten? Eerst discussiëren ze over een standpunt binnen
hun fractie, daarna komen ze als
fractie naar buiten. Die zaken zijn
interessant om tijdens de nabespreking op in te gaan.
Democratisch bewustzijn
aanmoedigen
KRAX_20+.indd 39
Scholieren simuleren verschillende
parlementscommissies.
De deelnemers houden vaak stevige discussies,
moeten zoeken naar een meerderheid om
maatregelen te kunnen treffen… Daarna moeten
ze hun gevoelens van frustratie of overwinning
kwijt kunnen.
De nabespreking is essentieel om de
opgedane ervaringen te kaderen en te
duiden.
3 9 I K R AX +
Krax+ • Welk doel beoogt het spel?
Kris • Het spel, net als de lespakketten, wil het democratisch bewustzijn
en de burgerzin aanmoedigen. ‘Welk
verschil kan ik als jongere maken? Ik
kan iets inbrengen in mijn leefwereld
op school. En bij uitbreiding in de
gemeentepolitiek. Welke stem heb ik
daarin?’ In de lesmappen verwijzen we
telkens naar de situatie op school. ‘Hoe
werkt mijn eigen leerlingenraad?’ Stapje
verder: ‘Hoe werkt de jeugdraad? Is dat
iets wat ons aanbelangt of staat dat ver van
ons bed?’ Dat is een eerste stapje naar
beleid. Er wordt altijd vertrokken van de
eigen klassituatie. Dat is essentieel in de
methodiek. Of het nu gaat om mensenrechten, democratie, rechtstaat, verkiezingen, partijen...
Krax+ • Is het nodig om de politieke
betrokkenheid bij jongeren te bevorderen?
Kris • Ik denk het wel, ja.
Krax+ • Is dat engagement dan zo ver
weggezakt?
Kris • Mij lijken jongeren daarin niet
anders dan volwassenen. Je merkt het ook
in onderzoek: het vertrouwen in de politiek
bij jongeren of bij volwassenen verschilt
niet van elkaar. Het is eerder laag bij beide
groepen. Wij hebben zelf twee keer een
effectenmeting gedaan van onze programma’s: het effect is er. We hadden niet
verwacht dat het meetbaar zou zijn. Maar
dat blijkt wel zo te zijn. Jongeren die
deelnamen aan onze programma’s hebben
nadien meer interesse en vertrouwen in
het parlement als instelling – gemeten
twee maanden nadat ze hier zijn geweest.
Krax+ • Is politiek opvoeden een taak van
het parlement?
Kris • Ik denk het wel. Het Vlaams
Parlement heeft geoordeeld dat we daar
een rol in hebben. Een parlement krijgt zijn
legitimiteit door de bevolking, vanuit de
burgers. Dat is de essentie van democratie.
Het is van belang voor de democratie om
bewuste burgers achter zich of voor zich te
hebben staan. Hoe kritischer de burgers,
hoe meer druk ze kunnen uitoefenen op de
politici.
Krax+ • Kan er nog iets beter aan De
Kracht van je Stem?
Kris • We kunnen niet voldoen aan de grote
vraag. Het zou fijn zijn als we meer
groepen kunnen ontvangen. Daarnaast
ervaren we dat studenten in de lerarenopleiding nood hebben aan meer vorming om
beter inzicht te krijgen in democratie,
zodat ze daarmee op school nog beter
kunnen werken. Nu vermijdt men soms
thema’s als politiek of democratie, omdat
men er te weinig over weet of er te weinig
inzicht in heeft. Die nieuwe jonge leerkrachten blijven een doelgroep die we nog
meer moeten bereiken met onze pakketten. ×
+ beleid +
brochure met voorbeeldoefeningen:
Kom In De Stemming. Het is dus niet de
bedoeling dat je gewoon een dag
langskomt, zodat je in de eindtermen
‘burgerzin’ kunt wegvinken.
9/23/13 10:30:33 AM