les 12 - Kenmerk 5 - Romeinse samenleving en bestuur II

Kenmerk 5
De groei van het Romeinse
imperium, waardoor de GrieksRomeinse cultuur zich in Europa
verspreidde
Les 12: Het Bestuur
- de eerste koningen
1000
700
400
200
– Helaas is dit niet meer verifieerbaar doordat er geen relevante
bronnen zijn voor deze periode
– Wel vermoeden we, en kunnen we redelijkerwijs aannemen dat
de koning met advies werd bijgestaan door de senes
– Daarnaast kwamen de eerste koningen niet voort uit een
dynastie. Hiermee werd gebroken door de eerste Etruskische
koning, waarschijnlijk een immigrant die de macht greep.
1500
• Volgens de mythes zou Rome in 753 VC zijn gesticht.
Romulus werd met zijn Sabijnse evenknie koning.
Daarna kwamen er nog zes koningen.
2000
Koningstijd
3000
Artikel I
1
200
400
- de Etruskische koningen
1000
700
400
200
1
200
– Veel culturele aspecten zijn geleend van de Etrusken, zoals de
triomftocht en naamgeving
– Daarnaast reikte de macht van de Etruskische stadstaten tot aan
de Tiber
– Het vermoeden is dat een Etruskische immigrant op een
gegeven moment de macht heeft gegrepen. Onder hem zou het
koningschap een dynastieke lading hebben gekregen
– Onder leiding van Lucius Iunus Brutus werd de laatste (gehate)
koning verdreven: nooit meer een koning was het credo!
1500
• Dat de Etrusken een behoorlijke invloed hebben gehad
op de Romeinen is deels aantoonbaar en voor de hand
liggend.
2000
Koningstijd
3000
Artikel I
400
Etrurië
- Res Publica
1
– Besluiten waarover de consuls en de senaat het eens werden,
moesten vervolgens aan de Volksvergadering worden
voorgelegd
200
• Res Publica
400
– Het bestuur werd dus een publieke zaak
700
• Senatus populusque Romanum (SPQR)
1000
– Beide regeerden voor de duur van één jaar
– Alle politieke besluiten werden nu genomen uit naam van de
senaat en het volk
1500
• Teneinde machtsmisbruik zoals onder de laatste
koningen te voorkomen werd de macht verdeeld tussen
twee consuls
2000
De Republiek
3000
Artikel I
200
400
- Comitia Centuriata
1000
700
400
– De vergadering was opgesplitst naar vermogensklasse én meer
dan de helft van de klassen vertegenwoordigde het rijke deel
van de samenleving. Hierdoor kwamen de armen dus nooit aan
bod!
– Niet echt democratisch, maar het systeem werkte!
1500
• In de Volkvergadering werd in ieder geval het gehele
volk vertegenwoordigd, maar ….
2000
De Republiek
3000
Artikel I
200
1
200
400
- Eerste grote stappen
1000
700
400
– Sommige werden ingelijfd, andere vernietigd
– Ook de Etrusken en de Kelten delfden het onderspit!
– In 275 werden ook de Griekse steden (kolonies) in het Zuiden
verslagen en ingelijfd
– Nu ff in plaatjes >>>
1500
• Allereerst moest Rome talloze buurstammen veroveren
2000
Imperium
3000
Artikel I
200
1
200
400
DE GROEI VAN HET ROMEINSE RIJK
Groei Romeinse Rijk binnen Italië
KONINGSTIJD:
753-510
REPUBLIEK:
DE GROEI VAN HET ROMEINSE RIJK
Groei Romeinse Rijk binnen Italië
KONINGSTIJD:
753-510?
REPUBLIEK:
486-387
DE GROEI VAN HET ROMEINSE RIJK
Groei Romeinse Rijk binnen Italië
KONINGSTIJD:
753-510?
REPUBLIEK:
486-387
386-334
DE GROEI VAN HET ROMEINSE RIJK
Groei Romeinse Rijk binnen Italië
KONINGSTIJD:
753-510?
REPUBLIEK:
486-387
386-334
333-300
DE GROEI VAN HET ROMEINSE RIJK
Groei Romeinse Rijk binnen Italië
KONINGSTIJD:
753-510?
REPUBLIEK:
486-387
386-334
333-300
299-290
DE GROEI VAN HET ROMEINSE RIJK
Groei Romeinse Rijk binnen Italië
KONINGSTIJD:
753-510?
REPUBLIEK:
486-387
386-334
333-300
299-290
289-265
- Van optimates en populares
700
400
200
• Equites zouden voortaan de meeste juridische taken vervullen
• De stadse plebejers kregen voortaan goedkoop graan, wat hen
minder afhankelijk maakte van de patroni
1000
– Volkstribuun Gracchus stelde zijn “akkerwet” voor in 133 VC,
teneinde het land eerlijker te verdelen. Uiteindelijk kostte dit hem
zijn leven.
– Zijn jongere broer maakte ook als volkstribuun weer werk van
het breken van de macht van de patriciërs in 123 VC
1500
• Oneerlijke grondverdeling leidde tot allerlei ellende
onder het volk; hier moest iets aangedaan worden
2000
Sociale Onrust
3000
Artikel I
1
200
400
- machtige generaals
1000
700
– Men ging ca. 20 jaar dienen
– Proletariers mochten voortaan ook dienen
– De staat betaalde de wapenuitrusting en de soldij
1500
• Een andere belangrijke hervorming was de instelling van
een beroepsleger – door Marius in 107 VC
2000
Sociale Onrust
3000
Artikel I
400
1
200
– Ze betaalden vaak de soldij vooruit/tijdens de campagne
– Lieten de soldaten meedelen in de buit
– Legioenen werden gebruikt als politiek drukmiddel
200
• Een nadeel is dat de generaals hierdoor veel macht naar
zich toetrokken
400
- machtige generaals
1000
700
– Men ging ca. 20 jaar dienen
– Proletariers mochten voortaan ook dienen
– De staat betaalde de wapenuitrusting en de soldij
1500
• Een andere belangrijke hervorming was de instelling van
een beroepsleger
2000
Sociale Onrust
3000
Artikel I
400
1
200
– Ze betaalden vaak de soldij vooruit/tijdens de campagne
– Lieten de soldaten meedelen in de buit
– Legioenen werden gebruikt als politiek drukmiddel
200
• Een nadeel is dat de generaals hierdoor veel macht naar
zich toetrokken
400
3000
Artikel I
2000
Sociale Onrust
- Triumviraat
1500
1000
700
400
• De onrust bleef optimates en populares bleven elkaar naar
het leven staan.
• Om de burgeroorlogen te bezweren vormde Julius Caesar,
met Pompeius en Crassus een driemanschap (59-53 VC).
• Tot de dood van Crassus hield dit stand……daarna ….maar
daar later meer over……………….
200
1
200
Crassus
Caesar
400
Pompeius