Contact - VGM NL

Persbericht
Contact:
Tel.nr:
Email:
Twitter:
Ingrid Wallisch/Anne-Marie Brouwer
0345 682734
[email protected]
@JLLNieuwsNL
Onzekere wereldeconomie nadelig voor Europese markt voor bedrijfsruimte
Totale opnamevolume op de Nederlandse bedrijfsruimtemarkt over 2011 komt naar verwachting uit op
circa 3 miljoen m²
Amsterdam, 6 januari 2012 – De vraag naar bedrijfsruimte in Europa, het Midden-Oosten en Afrika (EMEA)
nam tot september 2011 toe met 14%, onder andere doordat huurders zich blijven aanpassen aan nieuwe
distributie- en productieomgevingen. Dit blijkt uit het onderzoeksrapport EMEA Corporate Occupier
Conditions Industrial van Jones Lang LaSalle.
De opname van bedrijfsruimte in EMEA bedroeg in het derde kwartaal 3,6 miljoen m2 waardoor naar
verwachting het volume over het hele jaar de grens van 14 miljoen m2 zal passeren. Dit is aanmerkelijk
hoger dan het tienjaarlijkse gemiddelde van 9,2 miljoen m2, al zal het recordvolume van 2010 (14,8 miljoen
m2) niet worden gehaald. Toch zijn huurders de afgelopen paar maanden voorzichtiger geworden, enerzijds
vanwege de toenemende ongerustheid over het aanhoudende economische klimaat in de Eurozone en
anderzijds door de wereldwijde vertraging van de economische groei. Dit kwam tot uiting in lagere
vraagcijfers in het derde kwartaal, met een afname van maar liefst 19% ten opzichte van het topkwartaal
ervoor.
In de eerste helft van 2011 was in Nederland de dynamiek onder gebruikers van logistiek vastgoed sterk,
ondanks de teruggang van de economische groei en de verslechtering van het marktsentiment. Het totale
opnamevolume op de Nederlandse bedrijfsruimtemarkt bedroeg in deze periode circa 1,4 miljoen m² vvo.
Hiervan had 24% betrekking op logistiek vastgoed, overeenkomend met circa 330.000 m² vvo. In het derde
kwartaal van 2011 viel, als gevolg van het verder verslechteren van het marktsentiment, de opname van
bedrijfsruimte en daarmee ook logistieke distributiecentra licht terug. Het totale opnamevolume in dit
kwartaal bedroeg 650.000 m² vvo, waarvan 170.000 m² betrekking had op logistiek vastgoed. Hierdoor komt
naar verwachting de totale opname voor bedrijfsruimte in Nederland uit op circa 3 miljoen m².
Onzekere wereldeconomie nadelig voor Europese markt voor bedrijfsruimte
Bas Geijtenbeek, Head of Industrial & Logistics bij Jones Lang LaSalle Nederland: “De bedrijfsruimtesector
en specifiek de logistieke sector is continu bezig zich aan te passen aan veranderende retailstructuren.
Vooral in West-Europa heeft een toename van online-detailhandel ertoe geleid dat huurders op zoek gaan
naar bedrijfsruimte op betere locaties en van hogere kwaliteit, waardoor ze hun distributieactiviteiten
efficiënter kunnen uitvoeren. Een goed voorbeeld hiervan is de nieuwbouw die gerealiseerd gaat worden
voor Amazon, een van de grootste online-detailhandels ter wereld. In het Duitse Graben wordt hiervoor een
distributiecentrum van 110.000 m² ontwikkeld.
Huurders blijven in deze tijden logischerwijs kritisch kijken naar hun vastgoedportefeuilles en nemen
maatregelen om de productiviteit te verhogen. Een efficiënte ‘supply chain’ blijft van het grootste belang,
maar vanwege het beperkte hoogwaardige aanbod aan geschikte bedrijfsruimte zijn er weinig kansen voor
verbetering. Voor huurders die iets verder kijken en die ook zoeken buiten de belangrijkste West-Europese
markten is de keuze groter, hoewel we verwachten dat de leegstand ook daar de komende twaalf maanden
zal afnemen.”
Modern, beschikbaar aanbod van bedrijfsruimte bereikte in het derde kwartaal van 2011 het laagste niveau
in twee jaar. Jones Lang LaSalle verwacht dat er de komende twaalf maanden weinig nieuwe bedrijfsruimte
wordt opgeleverd waardoor ook het toekomstige aanbod beperkt zal blijven. Hierdoor zullen tophuren de
neiging hebben te stijgen maar hoogstwaarschijnlijk blijft deze mogelijke stijging beperkt door de nu nog
uitstekende onderhandelingspositie van huurders (relatief veel aanbod en beperkte vraag).
In 2012 is de keuze voor nieuwbouw bedrijfsruimte overal in Europa beperkt, omdat het overgrote deel van
de 4,7 miljoen m2 vierkante meter vloeroppervlak dat het afgelopen jaar is opgeleverd al is voorverhuurd. Dit
leidt tot minder aanbod en tot meer concurrentie in kwalitatief hoogwaardige ruimte. Daardoor gaan huurders
steeds vaker kiezen voor een ‘build-to-suit’-oplossing als ze op zoek zijn naar grote, moderne bedrijfsruimte.
Sven Bertens, Researcher bij Jones Lang LaSalle Nederland: ”Als we kijken naar logistiek vastgoed in
Nederland zien wij vooral kansen op het gebied van Supply Chain Management (SCM) en E-commerce. Op
het gebied van SCM biedt Nederland een breed scala aan vervoersvormen waardoor relatief gemakkelijk
kan worden bespaard op transportkosten (gemiddeld 50 procent van de kosten voor een transporteur). Ook
zijn er mogelijkheden op het gebied van retourlogistiek en het inzetten van synchromodaal1 transport, beide
met het doel de beladingsgraad te verhogen. Verder zien we dat goederen door de verdere ontwikkeling van
betere afstemming over transportvolumes en modaliteiten zodat ongebruikte capaciteit kan worden benut en daarmee het
transportvolume kan groeien tegen lagere kosten voor het milieu en lagere kosten voor de leefomgeving.
1
Onzekere wereldeconomie nadelig voor Europese markt voor bedrijfsruimte
E-commerce in kleinere hoeveelheden en met een hogere frequentie worden getransporteerd. Dit biedt
mogelijkheden voor partijen die zich richten op Value Added Logistics, door bijvoorbeeld reparatieservices
aan te bieden of zich te profileren als Electronic Distributie Centrum. Uitdaging hierin is het aantrekken van
voldoende en goed gekwalificeerde medewerkers.”
Voor de traditionele ‘last mile’ - de relatief dure laatste kilometer – liggen er kansen voor koeriers-, expressen pakketdiensten (KEP-bedrijven). Zij vormen een steeds belangrijkere schakel tussen de logistiek
dienstverlener en de consument. Door de verdere opkomst van E-commerce zijn er tot slot kansen voor
Combinatie Distributiecentra waarbij de traditionele logistiek wordt samengevoegd met weblogistiek (eDC).
In deze centra worden de voorraad en distributie van het traditionele verkoopkanaal en van de webwinkel
van eenzelfde label gecombineerd. Ook dit heeft een positief effect op de beladingsgraad.”
- einde bericht –
NOOT VOOR DE REDACTIE
Het volledige EMEA Corporate Occupier Conditions Industrial rapport van Jones Lang LaSalle is hier te
downloaden.
De Europese cijfers hebben betrekking op de elf belangrijkste Europese markten: België, Duitsland,
Frankrijk, Italië, Nederland, Polen, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk en voor Rusland de steden
Moskou en St. Petersburg. Deze analyse is gebaseerd op units groter dan 5.000 m² voor continentaal
Europa en groter dan 10.000 m² voor het Verenigd Koninkrijk.
De Nederlandse cijfers aangaande de bedrijfsruimtemarkt hebben betrekking op units groter dan 500 m².
Over Jones Lang LaSalle
Jones Lang LaSalle (NYSE: JLL) is een financiële en professionele dienstverlener gespecialiseerd in vastgoed. De wereldwijde
expertteams bieden geïntegreerde vastgoeddiensten aan klanten die continu op zoek zijn naar toegevoegde waarde door het bezit,
het gebruik of het investeren in vastgoed. Met een omzet van meer dan $ 2,9 miljard in 2010, biedt de organisatie brede
geïntegreerde vastgoed- en investment management expertise aan eigenaren, gebruikers en beleggers op lokaal, regionaal en
mondiaal niveau in 70 verschillende landen, vanuit 1000 kantoren wereldwijd, waaronder 200 corporate kantoren. Jones Lang
LaSalle is marktleider op het gebied van vastgoed- en corporate facility managementservices met wereldwijd een
vastgoedportefeuille van circa 1,8 miljard m2. LaSalle Investment Management, het bedrijfsonderdeel dat investment
managementactiviteiten voor haar rekening neemt, behoort tot één van ’s wereld grootste investment managementbedrijven ter
wereld. Zij beheren een totaal vermogen van circa US$ 47.9 miljard. Voor meer informatie kijk op onze website
www.joneslanglasalle.com