school ondersteunings profiel 2015-2019

SCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL
2015-2019
Jan van de Boschstraat 1
5988 ED Helden
Tel.nr.: 077-3071489
Mail: [email protected]
Brinnr.: 02 EG
1
Inleiding
Vastgelegd is dat het School Ondersteunings Profiel (verder aan te duiden als S.O.P.) door
het bevoegd gezag wordt vastgesteld, minstens eenmaal in de 4 jaar. De
Medezeggenschapsraad van de school heeft adviesrecht.
In de memorie van toelichting op de wettekst staat:
“Met dit wetsvoorstel wordt het begrip schoolondersteuningsprofiel wettelijk vastgelegd;
een beschrijving van de voorzieningen die op de school zijn getroffen voor leerlingen die
extra ondersteuning behoeven. In het profiel formuleert de school dus de extra
ondersteuning die zij kan verzorgen. Het profiel komt tot stand in de school en wordt
opgesteld door het team. Zo nodig wordt in kaart gebracht op welke punten de leraren
van de school extra professionalisering nodig achten”. “ Het profiel wordt in de Schoolgids
geplaatst zodat ouders, leerlingen en andere partijen inzicht hebben in de mogelijkheden
voor extra ondersteuning op de school”.
Binnen Prisma en ook het Samenwerkingsverband Noord Limburg is de definitie “leerlingen
met extra ondersteuning” omgezet in een passend aanbod in niveau 2, 3 of 4.
1. Ondersteuningsarrangementen voor leerlingen met specifieke leervragen
Arrangement
Invulling
1.1.Specifieke leervragen bij
kinderen die moeilijker leren dan
gemiddeld
Deskundigheid:
Doordat de leerkrachten zicht hebben op de leerlijnen zijn zij
in staat Passend onderwijs te bieden.
De leerkrachten bezitten orthodidactische vaardigheden en
zijn in staat een diversiteit aan strategieën en aanpakken te
bieden, aansluitend bij de onderwijsbehoefte van de
individuele leerling.
De leerkrachten zijn in staat om gesprekken met leerlingen te
voeren om de betrokkenheid, eigenheid en
verantwoordelijkheid te stimuleren.
Leerkrachten hechten veel waarde aan en zijn in staat om
een positief pedagogisch klimaat te creëren waarin leerlingen
zich veilig kunnen voelen. Dit wordt op alle momenten
uitgedragen, “walk your talk”.
Leerkrachten zijn gemotiveerd en betrokken om onderwijs te
verzorgen aan onze leerlingen. Dit volgens de visie: uitgaan
wat de leerling al kan en hier op voortbouwen. (HGWprincipe)
Een onderdeel hierbij is kinderen die een specifiek
leerprobleem hebben. Hierin hebben we o.a. ervaring met
kinderen met ernstige vorm van dyslexie, dyscalculie en
verwerkingsproblemen.
Voorzieningen:
SBO de Fontein hanteert een ondersteuningsdraaiboek waarin
de stappen staan omschreven hoe wij omgaan met de diverse
ondersteuningsbehoeften van de leerlingen.
De school hanteert groepsplannen waarin differentiatie in
doelen en instructie verwerkt zijn.
Iedere leerkracht werkt op basis van het IGDI-model.
Door middel van verschillende werkvormen en veel
afwisseling in het aanbod houden wij leerlingen betrokken en
2
gemotiveerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van veel
materialen, zoals Ipad, computer, leerspellen, etc.
Leerlingen krijgen aanbod op hun niveau (per vakgebied).
Dit staat per leerling beschreven in zijn/haar eigen
opgestelde ontwikkelingsperspectief (OPP). Dit wordt twee
maal per jaar geëvalueerd.
Leerlingen zitten in niveaugroepen in de eigen stamgroep.
Alleen voor rekenen en spelling zijn er groepsoverstijgende
niveaugroepen samengesteld.
Pedagogisch handelen is belangrijk en overal terug te vinden
binnen de school. We hanteren een zestal school regels, die
we nadrukkelijk naleven.
Gebouw:
Het gebouw beschikt over verschillende ruimtes (groot en
klein) zodat gewerkt kan worden in verschillende
samenstellingen.
Ook beschikt de school over een speelzaal waar diverse
vaardigheden geoefend kunnen worden.
In elke groep staan een aantal computers zodat de leerlingen
hier op verschillende momenten op een dag aan kunnen
werken. Ook in gemeenschappelijke ruimtes staan computers.
Samenwerking:
Samenwerking is de manier om kwalitatief goed onderwijs te
kunnen bieden.
Vandaar dat we contacten onderhouden met diverse
disciplines: Ouders/verzorgers, (gezins)voogd, collega’s
intern en collega’s andere scholen (binnen als buiten Prisma),
onderzoeksinstanties (mocht er verder gespecialiseerd
onderzoek/behandeling plaatsvinden),
onderwijsadviesorganen (orthopedagoog), ambulante
begeleiding vanuit Onderwijsgroep Buitengewoon,
fysiotherapie, logopedie en ergotherapie.
Leerkrachten stemmen veel op elkaar af waardoor er
eenduidig gehandeld wordt.
1.2. Specifieke leervragen bij
kinderen die makkelijker leren
dan gemiddeld
Deskundigheid:
Leerkrachten op SBO de Fontein hebben hier weinig ervaring
mee, maar verwachten dit wel te kunnen bieden i.v.m. de
volgende deskundigheid.
De leerkrachten hebben zicht op de leerlijnen waardoor zij in
staat zijn passend onderwijs te bieden.
Leerkrachten kunnen de onderwijs- en
ondersteuningsbehoeften van leerlingen in kaart brengen. De
leerkrachten bezitten orthodidactische vaardigheden en zijn
in staat een diversiteit aan strategieën en aanpakken te
bieden, aansluitend bij de onderwijsbehoefte van de
individuele leerling.
De leerkrachten zijn in staat om gesprekken met leerlingen te
voeren om de betrokkenheid, eigenheid en
verantwoordelijkheid te stimuleren.
Leerkrachten zijn gemotiveerd en betrokken om onderwijs te
verzorgen aan onze leerlingen. Dit volgens de visie: uitgaan
wat de leerling al kan en hier op voortbouwen. (HGWprincipe)
De directeur is portefeuillehouder van de kwaliteitskring
Hoogbegaafden van stichting Prisma.
3
Voorzieningen:
Er zijn veel materialen voorhanden op school om leerlingen
van passend aanbod te voorzien. Mocht blijken dat er niet
voldoende aanbod is zal vanuit het Plusarrangement van stg.
Prisma ondersteuning worden gevraagd.
Als blijkt dat een leerling meer ontwikkelkansen kan krijgen
op een basisschool, zijn er mogelijkheden om daar
tijdelijk/gedeeltelijk les te volgen. Deze constructie wordt nu
al voor een aantal leerlingen gebruikt.
Er wordt binnen de stichting Prisma ook een “plus
arrangement” aangeboden. Hier hebben we als school nog
geen gebruik van gemaakt.
Gebouw:
Het gebouw beschikt over verschillende ruimtes (groot en
klein) zodat het mogelijk is om op momenten met een
leerling individueel te werken of in een klein groepje.
In het gebouw is ook een dependance van Bs. De Liaan
gevestigd.
Samenwerking:
Er is samenwerking met Bs. De Liaan. Er zijn leerlingen die
hier didactisch extra uitdaging krijgen.
Daarnaast is vanuit het “Plus arrangement” ondersteuning
mogelijk binnen de school, dan wel om leerlingen met deze
specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van
aanbod te voorzien bij Bs. De Pas.
1.3. Specifieke leervragen bij
kinderen met een lichamelijke
beperking (begrensd door
mogelijkheden gebouwen en
specifieke voorzieningen)
Deskundigheid:
Leerkrachten hebben ervaring met leerlingen met een
lichamelijke beperking. Zij hebben o.a. deskundigheid in het
ondersteunen van kinderen met o.a. DCD, het missen van een
ledemaat, Ehler Danlos Syndroom, epilepsie, Nagelpatellasyndroom, Prader-Willi syndroom, fragile X-syndroom. Vanuit
deze opgedane deskundigheid verwachten wij ook leerlingen
met andere lichamelijke beperkingen de juiste ondersteuning
te kunnen geven.
Mochten wij de deskundigheid niet hebben, dan kunnen wij
een beroep doen op de onderwijsgroep Buitengewoon.
Zij hebben experts op het gebied van diverse
problematieken. Doel hiervan: Zicht krijgen/ kennis ervaren
van de problematiek en handvatten hoe om te gaan met deze
leerlingen nu en in de toekomst.
SBO de Fontein heeft ook een onderwijsassistente in dienst
voor vier ochtenden om ondersteuning te bieden passend bij
deze leerlingen.
Voorzieningen:
Voor leerlingen met deze ondersteuningsbehoeften zijn er
verschillende externe disciplines die op school komen werken
met de leerlingen (onder schooltijd). Hieronder vallen o.a.
logopedie, fysiotherapie, ergotherapie, PMT.
Er zijn speciale materialen aangeschaft in de loop van de
jaren om het werken met en voor deze leerlingen
gemakkelijker te maken. Inzet van de Ipad en computer zijn
hier voorbeelden van. Ook specifieke schrijfmaterialen
worden ingezet.
4
Gebouw:
Het gebouw heeft slecht één verdieping op de begane grond
en is voorzien van veel aanpassingen. Er is speciaal meubilair
voor leerlingen die dat nodig hebben. Er is een speelzaal om
oefeningen en therapieën ten uitvoer te brengen.
Er is een invalidetoilet aanwezig.
Samenwerking:
We werken samen met de verschillende disciplines. Doordat
allerlei therapeuten op school komen, verloopt de
communicatie tussen zorg en onderwijs heel snel. Zo kunnen
zaken die in de therapie opgepakt worden hun doorgang
vinden (evt. met aanpassingen) in de klas en is de kans van
slagen vele malen groter.
Ook zijn er momenten dat er een MDO (Multi Disciplinair
Overleg), al dan niet op school of bij het revalidatiecentrum,
plaatsvindt om elkaar op de hoogte te stellen van de stand
van zaken aangaande de betreffende leerling.
1.4. Specifieke leervragen bij
kinderen met een verstandelijke
beperking
Deskundigheid:
Leerkrachten op SBO de Fontein hebben kennis en ervaring
over hoe het leren leren verloopt bij leerlingen met een
verstandelijke beperking.
De leerkrachten hebben zicht op de leerlijnen waardoor zij
in staat zijn passend onderwijs te bieden. Binnen het
managementteam is kennis van Passende Perspectieven,
waardoor verantwoorde keuzes gemaakt kunnen worden in de
lesstof.
De laatste vijf jaar hebben we meerdere leerlingen begeleid
die naar VSO ZMLK of PRO zijn uitgestroomd.
We kunnen als school onderzoeksverslagen, die betrekking
hebben op deze specifieke leervragen, interpreteren en
omzetten in doelen voor de betreffende leerling.
Er is een onderwijsassistente voor 4 ochtenden aanwezig voor
extra ondersteuning voor specifieke doelgroep(en) /
leerlingen.
Voorzieningen:
In en buiten de groepen liggen materialen die geschikt zijn
voor het individueel begeleiden van leerlingen (preteaching,
reteaching of psycho-educatie), of die geschikt zijn voor het
zelfstandig werken van de leerlingen binnen de groep.
Er zijn verschillende methodieken en naslagwerken om
leerlingen passend aanbod te bieden.
Gebouw:
Het gebouw is voorzien van grotere en kleinere ruimten. Dit
maakt het mogelijk om leerlingen individueel te begeleiden,
in een klein groepje of met een grote groep. Dit alles
afhankelijk van de ondersteuningsvraag van de diverse
leerlingen. Het gebouw beschikt over een speelplaats die
voorzien is van verschillende toestellen waar de leerlingen
zich o.a. kunnen vermaken, exploreren. Ook worden hier
spelkisten ingezet. Leerlingen met een verstandelijke
beperking leren veel van lijfelijk ervaren. Die mogelijkheid
kan in de speelzaal geoefend worden.
5
Samenwerking:
Er is samenwerking met verschillende disciplines. Zo wordt er
vaker een beroep gedaan op een orthopedagoog om mee te
kijken en te denken over het juiste aanbod, hulpvraag helder
krijgen, en dergelijke van de leerling.
Ook kan er een beroep gedaan worden op Onderwijsgroep
Buitengewoon, een instantie die ambulante begeleiding biedt
o.a. op dit vakgebied. Daarnaast wordt er ook binnen de
stichting gebruik gemaakt van elkaars expertise.
1.5. Specifieke leervragen bij
kinderen met omgangsproblemen
Deskundigheid:
Leerkrachten op SBO de Fontein hebben een speciale
opleiding gevolgd om specifiek om te gaan met leerlingen
met gedrag- en omgangsproblemen. Denk hierbij aan
Opleiding Speciaal onderwijs, Master SEN.
Het positieve pedagogisch klimaat is de basis van waaruit er
op de Fontein onderwijs wordt verzorgd. Alle leerkrachten
zijn in staat om dit te bieden en dragen dit ook uit.
Ook is er op schoolniveau ingezet op scholing (o.a. de PAC
methode/agressie regulatie en psychopathologie).
Hierdoor zijn de leerkrachten in staat gedrag te herkennen,
in kaart te brengen, hier adequaat op te reageren en bij te
sturen. Bij bovenstaande worden ouders, collega’s en
externen betrokken, om met elkaar af te stemmen wat het
beste is voor de leerling.
We hebben veel ervaring met kinderen met de volgende
problematiek: klassiek autisme, PDD NOS, Asperger, ADHD,
ADD, ODD, MCDD, KOPP en hechtingsstoornis.
In mindere mate hebben we ervaring met FAS en complexe
hechtingproblematiek bij kinderen die vanuit een andere
cultuur zijn geadopteerd.
Voorzieningen:
Leerlingen worden bewust betrokken bij groepsdynamica,
welke in het begin van het schooljaar door alle leerkrachten
wordt uitgevoerd en leidt tot klassenafspraken.
SBO de Fontein hanteert sinds een aantal jaren het
achtervang systeem.
Dit is een onderbouwd systeem dat consequent gevolgd wordt
door leerkrachten. Het is duidelijk voor leerlingen en ouders
en heeft zijn effectiviteit bewezen.
Als een leerling ongewenst gedrag laat zien zal deze leerling
de consequenties van dit gedrag moeten aanvaarden. Dit
verloopt volgens een vast stappenplan. Als de consequentie is
geweest kan een leerling weer meedoen met de groep.
Voor 95% van de leerlingen is deze werkwijze
passend/helpend voor onze leerlingen. Er kunnen echter
leerlingen zijn die hier niet genoeg baat/steun aan hebben.
Dit zijn incidentele gevallen. Zo wordt er voor jonge
leerlingen (tot een bepaald sociaal-emotioneel/cognitief
niveau) een aanpassing in het systeem gedaan.).
Indien het achtervangsysteem geen effect heeft op een
positieve ontwikkeling op het gedrag, wordt er gekeken wat
deze leerling nodig heeft om deze ontwikkeling wél door te
maken. We maken bijv. gebruik van een time out of
signaleringsplan. Het is mogelijk om ons hierbij te laten
ondersteunen door een gedragsdeskundige/orthopedagoog.
De leerling zit dan in ondersteuningsniveau 4.3, zoals wij dat
op SBO de Fontein hanteren.
6
Er is een specifiek stappenplan gemaakt voor de achtervang
tijdens de pauze momenten en voor de gym (die in een ander
gebouw plaatsvindt).
Gebouw:
In elke ruimte waar onderwijs gegeven wordt en aan het raam
bij de speelplaats, hangt het stappenplan van de achtervang.
Het gebouw heeft op twee plaatsen een achtervang plek die
bekend is bij iedereen. Deze plek biedt de leerling de
mogelijkheid om even tot rust te komen en na te kunnen
denken. Ook kan ervoor worden gekozen het
achtervangmoment te laten plaats vinden bij degene die op
dat moment ambulant is.
Samenwerking:
Essentieel is de samenwerking binnen het team. Als álle
teamleden op eenzelfde wijze omgaan met gedrag, is het
effect groter. Daarom worden voor deze kinderen
teamafsprakken gemaakt.
Er is samenwerking met verschillende disciplines. Zo wordt er
regelmatig een beroep gedaan op o.a. een gedragsdeskundige
of orthopedagoog.
Ook kan er een beroep gedaan worden op Onderwijsgroep
Buitengewoon, een instantie die ambulante begeleiding biedt
o.a. op dit vakgebied. Daarnaast wordt er binnen de stichting
ook gebruik gemaakt van elkaars expertise.
Ook worden ouders hier nauw bij betrokken. Door één lijn te
trekken tussen thuis en school, is de kans van slagen groter.
1.6. Specifieke leervragen bij
kinderen met een langdurige
ziekte (begrensd door
mogelijkheden gebouwen en
specifieke voorzieningen)
Deskundigheid:
Leerkrachten op SBO de Fontein hebben goed zicht op de
leerlijnen van de diverse vak-vormingsgebieden. Dit maakt
het mogelijk om passend aanbod te verzorgen voor leerlingen
die langere tijd niet in staat zijn geweest om onderwijs te
volgen. Zowel met middelen als materialen. Dit maakt het
voor de leerling mogelijk aanbod te krijgen op zijn/haar
niveau.
Ervaring met deze doelgroep hebben we nog niet veel gehad.
In overleg met ouders zal passend aanbod
besproken/gerealiseerd worden om vervolgens de leerling
goed te volgen.
Voorzieningen:
In de loop van de jaren hebben we op school veel materialen
aangeschaft om passend onderwijs te bieden.
Er een onderwijsassistente gedurende vier ochtenden die
mogelijk iets kan betekenen in het passende aanbod voor de
leerling.
Ook is hier de betrokkenheid van ouders van groot belang.
Begeleiding op locatie heeft vanuit SBO de Fontein nog niet
plaatsgevonden.
De populatie op SBO de Fontein is van dien aard dat alle
leerlingen diverse ondersteunings- en onderwijsbehoeften
hebben. Dat maakt dat leerlingen elkaar gemakkelijker
kunnen accepteren en leerlingen zich sneller geaccepteerd
(kunnen) voelen.
7
Gebouw:
We beschikken op school over verschillende ruimtes om
leerlingen (individueel, in kleine groepjes of in de reguliere
groep) te begeleiding.
Samenwerking:
Ook hier is samenwerking erg belangrijk. Afstemming met
ouders, specialisten en deskundigen is een must. Middels een
MDO (Multi-Disciplinair Overleg) worden samen doelen
gesteld, die op de diverse locaties ten uitvoer gebracht
kunnen worden.
Ook het lijntje naar de leerplichtambtenaar i.v.m. mogelijk
aangepaste lestijden, is kort.
2. Conclusies en ambities
Bij SBO De Fontein hebben we de ambitie om ook de leerlingen met een problematiek, waar we nog
weinig tot geen ervaring mee hebben een passende plek te bieden.
Omdat onze ervaring is dat het om ondersteuning van kinderen gaat met een bepaalde, of
combinatie van problematieken en niet om ondersteuning van een problematiek, blijft het altijd
maatwerk. Hierin stellen wij ons open en lerende op.
We willen onderzoeken of wij wel in staat zijn de juiste ondersteuning te bieden aan kinderen met
een zware hechtingsproblematiek i.c.m. andere culturele achtergrond. Deze komen wij wel eens
tegen bij kinderen, die vanuit het buitenland zijn geadopteerd. Het blijkt lastig om hierbij de juiste
externe deskundige te vinden die ons hierbij adequaat kan adviseren.
Op dit moment wordt in de groep met de jongste kinderen het onderwijs dusdanig aangepast, dat
we ook de leerlingen die de lees- en rekenvoorwaarden nog onvoldoende beheersen de passende
ondersteuning kunnen bieden. Hierbij worden we begeleid door een ambulant begeleidster.
Wij hopen, als wij in de toekomst samen met bs. De Pas in één gebouw zitten, weer kleuters te
kunnen begeleiden.
Doordat we een zeer kleine SBO school zijn (+ 40 leerlingen) met slechts 3 stamgroepen, jaarlijks
het verzoek om op 4 ochtenden een extra niveaugroep te mogen vormen en er maximaal één
ambulant teamlid aanwezig is hebben we te maken met duidelijke grenzen van onze
ondersteuningsmogelijkheden:
- Om alle leerstof t/m groep 8 aan te kunnen bieden aan onze populatie kinderen die veel
leerkrachtnabijheid nodig heeft, hebben we in principe maximaal 2 niveaugroepen in één
stamgroep. De ondersteuning van de onderwijsassistente wordt ingezet in de jongste groep
om de leerlingen te ondersteunen bij het leren zelfstandig te werken en om te gaan met
uitgestelde aandacht.
- Er is geen mogelijkheid om leerlingen waarbij, buiten de time out, het achtervangsysteem
en het signaleringsplan, veel begeleiding nodig is m.b.t. gedragsregulering voldoende
ondersteuning te bieden.
8