Hoofdstuk 1.1 Humanisme en Renaissance

Hoofdstuk1 : Nieuwe ideeën.
Ontdekkingsreizen
Erasmus
Renaissance
Willem
Barentz
Columbus
Nieuwe ideeën en ontdekkingen.
In dit hoofdstuk gaan we het voornamelijk hebben over de periode 1500 tot 1600.
Hoofdstuk 1.1 Humanisme en Renaissance
In de middeleeuwen bepaalde de kerk wat mensen wel en niet mochten
doen. De mensen deden wat de gelovigen zeiden, zonder zelf na te
denken. Erasmus was ook gelovig, maar hij vond dat mensen zelf moesten
nadenken. Het was humaan (menselijk) om zelf na te denken en
beslissingen te nemen. Erasmus schreef boeken om zijn ideeën met
mensen te delen. Heel veel mensen konden toen niet lezen en schrijven.
Het bekendste boek van Erasmus is: ‘Lof der Zotheid’, daarin maakt hij
mensen met hun bijgeloof en domheid belachelijk.
Door het humanisme gingen mensen nadenken over
de aarde en het leven. De geleerden uit de oudheid
beweerden dat de aarde rond was, in de middeleeuwen zeiden ze dat de aarde plat was. Mensen
gingen twijfelen, zouden de geleerden uit de oudheid gelijk hebben?
Hoofdstuk 1.1 Humanisme en Renaissance
De veranderingen waren niet alleen in het denken van mensen, ook in de
kunst veranderde er veel. In de middeleeuwen stond het geloof centraal,
ook in de kunst. Kunstenaars wilden vrijheid om kunst te maken, maar
moesten zich aan strenge regels van de kerk houden. Daar wilden ze graag
van af. Ze keken naar de kunstwerken uit de Griekse en Romeinse tijd, zo
wilden zij het ook doen. Deze verandering in de kunst noemen we:
Renaissance. Dit woord betekent: herleving of wedergeboorte.
Ook in de schilderijen en gebouwen kwamen de nieuwe ideeën naar
voren, die lijken opvallende veel op kunstwerken uit de Griekse en
Romeinse tijd.
Bekijk het volgend filmpje over Desiderius Erasmus:
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080906_erasmus01
Hoofdstuk 1.2 Reformatie of hervorming
Tot de tijd van de nieuwe ideeën was er maar één geloof, het rooms-katholieke
geloof. Dit is heel lang zo geweest, tot dat de mensen zelf gingen nadenken over
hun leven. De katholieke kerk had strenge regels, daar moesten mensen zich aan
houden. Deze regels waren vaak niet terug te vinden in de bijbel. Een goed
voorbeeld daarvan zijn aflaten. Dat was een soort briefje dat je kon kopen als je
iets verkeerds had gedaan. Mensen dachten dat zij niet gestraft zouden worden
door god als zij zo’n briefje hadden gekocht. De kerk werd enorm rijk door het
verkopen van aflaten, burgers (gewone mensen) bleven arm. Sommige mensen
hadden hier kritiek op, zij vroegen zich af of dit wel eerlijk was.
Een van die mensen was de Duitse monnik: Luther. Hij was een intelligente man
en kon de bijbel lezen, daar stond niets in over de aflaten.
Hij vond het verkoop van aflaten grote onzin, de mensen werden
volgens hem bedrogen. Hij maakte dat duidelijk door in 1517 een protest
brief te hangen op de deur van de kerk.
Luther spijkert een protestbrief op de deur van de kerk.
Hoofdstuk 1.2 Reformatie of hervorming
Luther vertelde aan de mensen dat ze geen aflaten moesten kopen, het was
allemaal bedrog. Toen de paus (leider van de katholieke kerk), dit hoorde werd hij
woest. Luther werd ‘in de ban’ gedaan, iedereen mocht hem doden.
Luther vluchtte en dook onder, in die tijd heeft hij de bijbel in het Duits vertaald.
Nu konden nog meer mensen de bijbel lezen, en inderdaad, er stond niets in over
de aflaten! De macht van de kerk werd steeds minder, meer mensen gingen Luther
aanhangen. In Frankrijk deed Calvijn hetzelfde, hij protesteerde net als Luther
tegen de kerk. De kerk vervolgde de aanhangers van Luther en Calvijn, zij kregen
zware straffen. De boeken van Luther werden verbrand.
Uiteindelijk vormden de aanhangers van Luther en Calvijn hun eigen kerk. Omdat
zij het eens waren met de protesten tegen de katholieke kerk werden zij
protestanten genoemd. Al deze veranderingen binnen het geloof noemen we
reformatie/ hervorming
Bekijk het volgende filmpje over Luther:
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clippopup/20071107_luther01
Hoofdstuk 1.3 Ontdekkingsreizen
Waarom gingen mensen op ontdekkingsreis?
Hoofdstuk 1.3 Ontdekkingsreizen
Het Behouden Huys
Bekijk de filmpjes:
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/2003112
7_willembarentsz01
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20031127_willem
barentsz02
Hoofdstuk 1.3 Ontdekkingsreizen
•
•
•
•
•
1 = Christophorus Columbus (1492)
2 = Willem Barentsz (1594)
3 = Vasco da Gama (1497)
4 = Bartholomeus Diaz (1486)
5 = Marco Polo (1275)
Zo zag de wereldkaart
eruit toen Columbus op
reis ging.
De Houtman en Keyzer waren de eerste Hollanders die zelf om Afrika heen
voeren naar Oost- Indië (Indonesië), dit gebeurde tussen 1595-1597.
Belangrijke woorden:
•
•
•
•
•
•
•
Renaissance
Reformatie/Hervorming
Humanisme (Erasmus, Luther en Calvijn)
Protestanten
Ontdekkingsreizigers
Koloniën
Specerijen (kruiden) uit
Indië.
samenvatting
• Voor een samenvatting van hoofdstuk 1 geschiedenis kun je
ook kijken op:
• http://www.watjevanberenlerenkan.nl/7gsh1.pdf
Ontdekkingsreizen
toen.
Ontdekkingsreizen nu.