Hervormingsdag

Hervormingsdag
Hervormingsdag is een herdenkingsdag op 31 oktober in
verschillende protestantse kerken. Deze dag staat in het teken van
Maarten Luther, een Augustijner monnik, die op 31 oktober 1517
zich heeft verzet tegen de Rooms-katholieke Kerk. Uiteindelijk leidde
het verzet van Luther tot een breuk met de Rooms-katholieke Kerk. In
de 16e eeuw zijn toen de protestantse kerken ontstaan. Op de
hervormingsdag wordt veelal aandacht gegeven aan de centrale
thema's in de prediking van Luther. Deze wilde de kerk terug brengen
bij de Bijbel, Christus, de genade en het geloof.
In de Rooms-katholieke Kerk van zijn dagen waren deze zaken volkomen op de achtergrond geraakt.
De paus beheerste volledig de kerk. De kerk was in zijn dagen soms meer instrument voor
machtspolitiek, dan middel tot verbreiding van het Evangelie van de persoon van Jezus Christus.
Luther begon zijn verzet met het openbaar maken van 95 stellingen tegen de aflaat. Deze stellingen
worden in 1517 door Luther gepubliceerd als reactie tegen de aflaatverkoop van Johann Tetzel, een
dominicaans priester. Luther werd immers geconfronteerd met mensen die hun zonden kwamen
biechten en daarna hun aflaten lieten zien, zodat men hen geen boetedoening kon opleggen. Het was
een vergeven van zonden door de paus, nog voor ze bij een priester gebiecht werden. Hiervoor was
geen berouw nodig, het aankopen van de aflaat was voldoende. Luther wilde de misstanden aanklagen
en ging ervan uit dat de paus de misbruiken van de aflaatverkoop zou veroordelen. Luther stuurde dus
niet aan op een breuk met de kerk, maar op het uit de weg ruimen van misstanden.
Het staat historisch gezien niet vast of hij werkelijk deze stellingen heeft aangeslagen op de deur van
de Slotkapel van Wittenberg, zoals wel eens wordt gesteld. Wel heeft Luther bedoeld om een gesprek
over de aflaat en de verwording in de kerk op gang te brengen. Luther publiceerde zijn stellingen
aanvankelijk niet in het Duits (de volkstaal) maar in het Latijn (de taal van de geleerden in die dagen).
Op Hervormingsdag wordt in de protestantse kerken veelal gepreekt uit de brieven van Paulus, in het
bijzonder de brief van Paulus aan de Romeinen, waarin de rechtvaardiging van de goddeloze centraal
staat. De rechtvaardiging vormt het hart van de reformatorische theologie.
Binnen de lutherse kerk wordt de reformatiedag beschouwd als een van de belangrijkste kerkelijke
dagen. De zondag voor 31 oktober (of op de dag zelf, als het op een zondag valt) heet
Reformatiezondag. Deze wordt niet echt als een feest beschouwd, wel als een herdenkingsdag en
wordt in elk geval niét gevierd door calvinisten.
(Het calvinisme zorgde voor 'de tweede reformatorische golf' onder invloed van Johannes Calvijn
(1509-1564), nadat aanhangers van het lutheranisme de eerste vervolgingen hadden ondervonden.
Het calvinisme had grote invloed in onder meer Frankrijk, Schotland, delen van Zwitserland en de
Nederlanden. De leer sloeg ook in bij de puriteinen in Engeland en in de Verenigde Staten, waar het
nog te vinden is in de presbyteriaanse en congregationalistische kerken aldaar. In 1536 verscheen de
eerste versie van zijn belangrijkste werk ‘Institutie’. De Nederlandse Grondwet is grotendeels
gebaseerd op calvinistische beginselen.)
GEBED VAN LUTHER
God, laat mij sterk in het geloof staan en niet toegeven aan twijfel.
Niet omdat mijn gebed goed zou zijn, maar omdat gij de waarheid zijt.
Vader, bemoedig en versterk door uw heilig Woord de zwakke mens die ik ben.
Al te dikwijls valt het me zwaar uw wil voor mij te aanvaarden.
Geef mij de kracht u te gehoorzamen zodat ik niet aan droefheid ten prooi val.
Almachtige God, herinner er ons steeds aan
dat niemand ons kwaad kan berokkenen
1
zonder ook niet zichzelf schade toe te brengen.
Maak dat wij ertoe komen eerder te vergeven dan te slaan,
eerder ontferming te tonen dan haat.
Leer ons, Vader, ons niet op onszelf terug te trekken
of ons te beperken tot mooie ondernemingen;
maar alles van uw onvermoeibare goedheid te verwachten.
Dat we niet overspoeld worden door de droefheid van het leven
dat niet altijd met uw wil overeenkomt.
Laat veeleer uw barmhartigheid zich over geheel ons leven uitstrekken en het bevruchten.
Almachtige God, verleen dat we elke vorm van haat en tweedracht verwerpen,
als ware kinderen Gods samen te leven
en in volmaakte vriendschap niet ‘mijn’, maar ‘onze Vader’ te zeggen.
Vertaald uit het Frans
uit ‘Prier. 2000 ans de prières’ p.34
2