Skandalon – Luther vandaag De Reformatie wordt gezien als een

Skandalon – Luther vandaag
De Reformatie wordt gezien als een tijd van grote
politieke en religieuze omwentelingen. Er heerste
maatschappelijke onrust maar ook was het een tijd van
utopieën.
Bij de herdenking van de reformatie zal er vooral
aandacht zijn voor de nalatenschap van Luther op het
gebied van cultuur en kunst: concerten en lezingen
vullen het programma. Het is daarom goed om ook zelf
stil te staan bij een aantal onderwerpen die normaal
gezien tot de marge van het verhaal behoren, maar
wellicht tot op de dag van vandaag een rol spelen en
ook voor onze tijd nog actueel kunnen zijn.
Aanbod voor de VPKB kerken:
Wilt u hierover één of meerdere gespreksavonden organiseren dan is er materiaal beschikbaar:
een hand-out per onderwerp voor de deelnemers, een aantal gespreksvragen om het gesprek
op gang te trekken en voor de begeleiding een aantal artikelen per onderwerp meestal in het
Engels of Duits aangevuld met een literatuurlijst.
U kunt uiteraard ook vragen om één of meerdere avonden te laten begeleiden door Eefje van
der Linden, zij stelde het pakket samen. Zij is proponente binnen de VPKB en werkt als
gevangenisaalmoezenier in de PI van Gent. Een vergoeding in de (reis)onkosten volstaat.
Luther en het huwelijk / Vrouwen en Luther
Luther was niet de enige man die in de tijd van reformatie nadacht over de vrouwelijke
natuur: waren ze goed of slecht, hadden ze een ratio, werden ze geleid door een emoties?
Luther was onmiskenbaar een man van zijn tijd. Het huwelijk en het gezinsleven waardeerde
hij op andere manier. Het celibataire leven was niet langer de maatstaf voor de hoogste
moraal.
Luthers geschriften inspireerde ook vrouwen in de zestiende eeuw, niet alleen verlieten velen
het klooster (al dan niet gedwongen), een aantal van hen namen de pen op, discussieerden met
mannelijke theologen of schreven liederen zoals bijvoorbeeld lied 517 in het Nieuwe
Liedboek, Christus uit God geboren. Over de strijd die zij voerden, kunnen we wellicht iets
opsteken.
Luther over geld en arbeid/ Het gelijk van Weber? Protestants ethos wegbereider van
het kapitalisme?
In de antieke wereld was het na te streven ideaal om weinig te werken, in de Middeleeuwen
was het ideaal om voor God te leven, en tegenwoordig staat het beroepsleven op de hoogste
plaats, deel van ons streven naar bezit en rijkdom. Luther was tegen woeker en hij de
verafschuwde aflatenhandel. Het is ook duidelijk dat Luther het beroepsleven anders is gaan
waarderen. Max Weber zag in de protestantse ethiek, de naarstigheid, de geest van het
kapitalisme. Welke ideeën over geld en arbeid kunnen ook vandaag nog bruikbaar zijn voor
het economisch denken?
Luther en de Islam/Reformatie en de Ottomanen, vijand of bondgenoot?
Over Luther en het jodendom is veel geschreven. Veel minder is er bekend over zijn houding
ten aanzien van de Islam, of beter gezegd de Turken die aan de poort van Wenen stonden. Hij
waarschuwde niet alleen voor deze voor hem onbekende godsdienst. Hij schreef ook vol
bewondering over de cultuur die hij hieraan verbond, hij las de Koran in een Latijnse
vertaling en deed hierover een paar opmerkelijke uitspraken.
Terwijl de reformatoren waarschuwden voor de Turken, boden de Ottomanen politiek gezien
wel een aantal interessante mogelijkheden. Zeker voor die machthebbers die onder het
Roomse juk vandaan wilden komen en hiervoor ook de theologie gebruikten. Kerk en
politiek: het is van alle tijden.
Eefje van der Linden
[email protected]
0485 743 411