Eerste en tweede lijn: een kruisbestuiving

Eerste en tweede lijn: een kruisbestuiving
Peter Degadt, gedelegeerd bestuurder Zorgnet Vlaanderen
Dag van de Huisarts, Brussel, 17 mei 2014
Overzicht
1. Naar een nieuw zorgmodel
2. Horizontale en verticale netwerken
3. Netwerken in de praktijk
2
Tendensen en uitdagingen
• Behoefteverschuiving
Chronische ziekten & multimorbiditeit
• Holistisch vs. analytisch
• Eenvoudige => geavanceerde behandeling
• Enkelvoudige => multipathologie
• Budgettaire druk
Besparingen zullen overheersen in de volgende
jaren (cf. verkiezingsprogramma’s)
(1) WHO. The world health report 2003: shaping the future. Geneva WHO
(2) Snyderman R. The AAP and the transformation of medicine. J Clin Invest 2004 114:1169-1173
3
Het radar-syndroom
1. Patiënt verschijnt
2. Patiënt wordt
behandeld
3. Patiënt wordt
ontslagen
… en verdwijnt
(opnieuw) van de
radar
4
Bron: JoAnne Epping-Jordan, Congres Together we care, mei 2013
From “radar care” to “innovative care”
5
Naar een nieuw zorgmodel
Van
Naar
Aanbodgericht
Cliënt-/patiëntgericht
Monodisciplinair
Multi-/transdisciplinair
Standaardzorg
Zorg op maat
Re-actieve zorg
Pro-actieve zorg
Autonoom
Netwerken
6
Overzicht
1. Naar een nieuw zorgmodel
2. Horizontale en verticale netwerken
3. Netwerken in de praktijk
7
Horizontaal (lokaal/reg) netwerk
VISIE
DOEL(GROEP)
FOCUS
ZORG
BENADERING
SAMENWERKING
tussen:
OUTCOME
Systeembenadering.
Holistische zorg dicht bij patiënt brengen met
chronische / multipele zorgnoden.
Vooral op multimorbiditeit.
Multidisciplinair en multi-professioneel.
Op lokaal of regionaal niveau.
HA kringen/wachtposten, WGC, CGG
apotheken, thuiszorg, thuishulp, WZC,
welzijnsactoren, 112 … en nabije ZH, inclusief
dag- en polikliniek
Resultaten m.b.t. alle patiënten met multimorbiditeit, o.a. levenskwaliteit.
Resultaten op populatieniveau.
8
cliënt
cliënt
9
Verschuivingen in de plaats van de zorg
In eigen woning
Ziekenhuis
In woonzorgcentrum, assistentiewoning of thuiszorgondersteunende
voorziening
10
Ziekenhuizen als schakels
in een keten van lokale/regionale zorg
11
Ziekenhuizen als schakels
in een keten van lokale/regionale zorg
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Basisprogramma’s medisch/chirurgisch
Spoed
Polikliniek
Geriatrie
GGZ
Dialyse
Moeder en kind
Diabetes
Ondersteuning WZC, thuiszorg, (gespecialiseerde)
huisartsen, …
12
• Dagkliniek, planbare zorg
ICT en medische technologie als hefboom
•
•
•
•
•
Om praktijkvoering te faciliteren
Om performant te communiceren
Om performant te coördineren
Om performant te plannen
Om nieuwe zorgmodellen te realiseren
EPD = onmisbaar
(overheidsinvesteringen noodzakelijk)
13
Basisprogramma’s
Poli/dagkliniek
14
Verticaal (ZH) netwerk
VISIE
DOEL(GROEP)
FOCUS
ZORG-BENADERING
Analytische benadering
Expertise en uitrusting poolen voor bijzonder
complexe, intensieve of zeldzame zorgnoden tussen
ziekenhuizen. (Functiedifferentiatie!)
Vooral op specifieke aandoeningen.
Interdisciplinair.
(supra)regionaal, (inter)nationaal niveau
SAMENWERKING
tussen
Horizontaal netwerk EN revalidatie ZH,
psychiatrische ZH, 2e en 3e lijns ZH,…
OUTCOME
Zorgepisodes van homogene patiëntengroepen
Gehele keten voor specifieke aandoening.
Verticaal – klinisch – netwerk
16
17
Overzicht
1. Naar een nieuw zorgmodel
2. Horizontale en verticale netwerken
3. Netwerken in de praktijk
18
Organisatie in klinisch netwerk
Decentraal
Centraal
• Principe subsidiariteit
• Zorg en taakverdeling op een continuüm
• Evolutief
19
Samenspel ijkpunten
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Continuïteit
Kritische aanrijtijden
Mobiliteit
Kritische massa
Prevalentie
Planbaarheid
Manpower
Technologie
Decentraal
Centraal
→ Trade-off
20
1. Continuïteit van zorg
Decentraal
Centraal
• Permanentie en continuïteit van zorg in
weekends en ‘s nachts
• Bereikbaarheid, toegankelijkheid
21
2. Kritische aanrijtijden
Decentraal
Centraal
Bv. bij beroerte, hartinfarct
Bedieningsgebieden huidige MUG's < 15 minuten, 90%
(kaart interactief raadpleegbaar op http://cartogis.ugent.be/pit )
22
3. Mobiliteit
Decentraal
Centraal
• Patiënt naar arts of omgekeerd?
• Fysieke toegankelijkheid
• Vergrijzende bevolking
…..
23
4. Kritische massa: sub-/superspecialisatie
• Orthopedie
Heup, knie, fijne hand…
• Cardiologie
Interventie, revalidatie, elektrofysiologie…
• Pediatrie
Oncologie, cardiologie…
• Gynaecologie
Algemeen (bevallingen), oncologie, fertiliteit,
prenatale diagnostiek
24
4. Kritische massa
Decentraal
Centraal
• Relatie volume – expertise – kwaliteit
Niet absoluut
Geldt voor artsen en voor equipes
Niches
• Respect voor dwingende normen
Borstkliniek
Cardiologie
…
25
5. Prevalentie
Decentraal
Centraal
• Geografische spreiding van pathologie
• Bv. dossier zeldzame ziektes
Kinderen vs. volwassenen
Prevalentie minder dan 5/10.000 inwoners
Cf. Europese inzichten: “affects less than 1 of 2.000” (1)
(1) State of art in 2006 and recommendations of the rare diseases task force. december 2006.
26
Decentraal
6. Graad van planbaarheid
Centraal
• Focus op efficiëntiewinst
• Kan in relatief aparte settings
• Cf. value added processes en solution shops (1)
3 BUSINESMODELLEN
SOLUTION SHOP
VALUE-ADDING
PROCESS
FACILITATED USER
NETWORKS
27
(1) Christensen, The Innovator's Prescription: A Disruptive Solution for Health Care (2009)
7. Manpower
Decentraal
Centraal
• Zorgpersoneel
Algemene schaarste
Vergrijzing medewerkers
Subspecialisatie: BBT/BBK
• Artsen
Schaarste in bepaalde disciplines
Vergrijzing artsenkorps
Vervrouwelijking en andere work-life balance
Sub- en superspecialisatie
28
8. Technologie
Decentraal
Centraal
• Concentratie deskundigheid hoogtechnologische
zorg:
Radiotherapie
Robotchirurgie
Hartchirurgie
Clean rooms
• Communicatietechnologie en assistieve
technologie bevorderen decentralisatie
29
Afwegingen
Manpower
Technologie
Planbaarheid
Prevalentie
Kritische
massa
Mobiliteit
Aanrijtijden
Continuïteit
30
Vlaams Zorgstrategisch Plan
•
•
•
•
Doelstellingen op populatieniveau
Optimale inzet schaarse middelen
Stimuleren samenwerking en netwerking
Erkenningsbevoegdheid i.f.v. performantie
en evoluerende noden
• In lijn met Federale financieringsregels
• Transparant meerjarentraject
• Wetshandhaving
31
Conclusie
Samenwerking is de toekomst!
32
Bedankt voor uw aandacht!