PowerPoint-presentatie

Zorg van de toekomst
=
netwerkzorg
Peter Degadt, gedelegeerd bestuurder
Studiedag Arteveldehogeschool, 4 september 2014
Overzicht
1. Een nieuw zorgmodel: netwerken
2. Netwerken in de praktijk: een
samenspel van ijkpunten
3. Nieuwe ziekenhuisfinanciering:
denkoefening Zorgnet Vlaanderen
2
Behoefteverschuiving
• Chronische ziekten
• Artrose, ademhalingsstoornissen, cardiovasculaire
ziekten, diabetes, kanker, reuma, zwaarlijvigheid,
depressie…
• WHO: 47% van ziektelast (2002) → 60% in 2020(1)
• 2/3 middelen → chronisch zieken(2)
• Multimorbiditeit
• 50% van de 65-plussers heeft minstens 3 chronische
aandoeningen, 20% heeft er minstens 5
• 50% van ziekenhuispatiënten heeft multimorbiditeit
(1) WHO. The world health report 2003: shaping the future. Geneva WHO
(2) Snyderman R. The AAP and the transformation of medicine. J Clin Invest 2004 114:1169-1173
3
Multimorbiditeit per leeftijdsgroep
4
Holistisch vs. analytisch
• Eenvoudige => geavanceerde behandeling
• Enkelvoudige => multipathologie
5
Budgettaire druk
• Stijging gezondheidsuitgaven:
10% van BNP naar 16% voor Europa in 2020 (1)
• Doorsneegezin betaalt in 2040: 1/2 bruto-inkomen aan
zorg (2)
• Is opportuniteit voor economische groei (3)
• Besparingen zullen overheersen in de volgende jaren
(1) Price Waterhouse Coopers Healthcast 2020: Bouwen aan een duurzaam zorgstelsel
(2) De zorg: hoeveel is het ons waard? Ministerie van V.W.S. Den Haag juni 2012
(3) Daue. De toekomst van de gezondheidszorg; diagnoses en remedies. Itinera 2008
6
Kwaliteit: perceptie vs. realiteit
Bron: OECD
7
Kwaliteit onder druk
Nurse to patient ratio:
• Aantal patiënten per verpleegkundige
• Gemiddelde over een shift van 24u)
Country
mean
25th
75th
Belgium
10,7
9,1
12,2
England
8,6
7,2
9,6
Finland
8,3
6,8
9,5
Germany
13,0
11,5
14,3
Greece
10,2
7,6
11,8
Ireland
6,9
6,2
7,7
Netherlands
7,0
6,4
7,7
Norway
5,4
4,8
6,0
Poland
10,5
9,1
11,5
Bron: RN4cast studie EU FP27 project: www.rn4cast.eu
8
Het radar-syndroom
1. Patiënt verschijnt
2. Patiënt wordt
behandeld
3. Patiënt wordt
ontslagen
… en verdwijnt
(opnieuw) van de
radar
9
Bron: JoAnne Epping-Jordan, Congres Together we care, mei 2013
Paradigmashift
Gezondheidssystemen over de hele wereld hebben
volgende problemen(1) :
1. Georganiseerd om zorg te bieden voor acute ziekten
2. Sturende rol patiënt in eigen behandelingsproces is
onvoldoende
3. Opvolging gebeurt sporadisch, niet gestructureerd
4. Welzijnsdiensten van de gemeenschappen worden vaak
over het hoofd gezien
5. Preventie wordt onderbenut
(1)
www.who.int/chronic_conditions/en/
10
Internationale aanbevelingen
The current systems cannot do the
job. Trying harder will not work.
Changing systems of care will.” (1)
(1) Institute of medicine. Crossing the quality chasm. 2001
11
Initiatieven
…
12
Worldwide, effective prevention and
management of chronic conditions requires an
evolution of health care …
From “radar care” to “innovative care”
13
Naar een nieuw zorgmodel
Van
Naar
Aanbodgericht
Cliënt-/patiëntgericht
Monodisciplinair
Multi-/transdisciplinair
Standaardzorg
Zorg op maat
Re-actieve zorg
Pro-actieve zorg
Autonoom
Netwerken
14
lokaal/reg netwerk (care)
VISIE
DOEL(GROEP)
FOCUS
ZORG
BENADERING
SAMENWERKING
tussen:
OUTCOME
Systeembenadering.
Holistische zorg dicht bij patiënt brengen met
chronische / multipele zorgnoden.
Vooral op multimorbiditeit.
Multidisciplinair en multi-professioneel.
Op lokaal of regionaal niveau.
HA kringen/wachtposten, WGC, CGG
apotheken, thuiszorg, thuishulp, WZC,
welzijnsactoren, 112 … en nabije ZH, inclusief
dag- en polikliniek
Resultaten m.b.t. alle patiënten met multimorbiditeit, o.a. levenskwaliteit.
Resultaten op populatieniveau.
15
cliënt
cliënt
16
Verschuivingen in de plaats van de zorg
In eigen woning
Ziekenhuis
In woonzorgcentrum, assistentiewoning of thuiszorgondersteunende
voorziening
17
Ziekenhuizen als schakels
in een keten van lokale/regionale zorg
18
ICT en medische technologie als hefboom
•
•
•
•
•
Om praktijkvoering te faciliteren
Om performant te communiceren
Om performant te coördineren
Om performant te plannen
Om nieuwe zorgmodellen te realiseren
EPD = onmisbaar
(overheidsinvesteringen noodzakelijk)
19
Ziekenhuizen als schakels
in een keten van lokale/regionale zorg
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Basisprogramma’s medisch/chirurgisch
Spoed
Polikliniek
Geriatrie
GGZ
Dialyse
Moeder en kind
Diabetes
Ondersteuning WZC, thuiszorg, (gespecialiseerde)
huisartsen, …
20
• Dagkliniek, planbare zorg
Basisprogramma’s
Poli/dagkliniek
21
klinisch netwerk (cure)
VISIE
DOEL(GROEP)
FOCUS
ZORG-BENADERING
Analytische benadering
Expertise en uitrusting poolen voor bijzonder
complexe, intensieve of zeldzame zorgnoden tussen
ziekenhuizen. (Functiedifferentiatie!)
Vooral op specifieke aandoeningen.
Interdisciplinair.
(supra)regionaal, (inter)nationaal niveau
SAMENWERKING
tussen
Care- netwerk EN revalidatie ZH, psychiatrische
ZH, 2e en 3e lijns ZH,…
OUTCOME
Zorgepisodes van homogene patiëntengroepen
Gehele keten voor specifieke aandoening.
klinisch (cure) – netwerk
23
Netwerk met:
•
•
•
•
•
•
•
•
Strategisch netwerkcomité
Verantwoordelijkheid welbepaalde doelpopulatie
Doelen en strategie samen ontwikkelen (SLA met
overheid)
Een deel van de erkenningen/vergunningen en budget
toegewezen aan netwerk
Bundelen van activiteiten i.f.v. schaalvoordelen
Delen van wachtinspanningen
Delen van expertise
Voldoende sturing en zelfbeschikking in “businessunits”
(zoniet gevaar voor logge besluitvorming)
24
25
Overzicht
1. Naar een nieuw zorgmodel
2. Netwerken in de praktijk: een samenspel
van ijkpunten
3. Nieuwe ziekenhuisfinanciering:
denkoefening Zorgnet Vlaanderen
26
Zorgstrategisch plan Vlaanderen
Decentraal
Centraal
• Principe subsidiariteit
• Zorg en taakverdeling op een continuüm
• Evolutief
27
Samenspel ijkpunten
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Continuïteit
Kritische aanrijtijden
Mobiliteit
Kritische massa
Prevalentie
Planbaarheid
Manpower
Technologie
Decentraal
Centraal
→ Trade-off
28
1. Continuïteit van zorg
Decentraal
Centraal
• Permanentie en continuïteit van zorg in
weekends en ‘s nachts
• Bereikbaarheid, toegankelijkheid
29
2. Kritische aanrijtijden
Decentraal
Centraal
Bv. bij beroerte, hartinfarct
Bedieningsgebieden huidige MUG's < 15 minuten, 90%
(kaart interactief raadpleegbaar op http://cartogis.ugent.be/pit )
30
3. Mobiliteit
Decentraal
Centraal
•
•
•
•
•
Patiënt naar arts of omgekeerd?
Fysieke toegankelijkheid
Vergrijzende bevolking
Multimorbiditeit en handicap
Mantelzorg onder druk door sociologische en
demografische evoluties
• Milieu-effecten
• Beschikbaarheid openbaar vervoer
• Verplaatsingskosten (patiëntenvervoer…)
31
4. Kritische massa: sub/superspecialisatie
• Orthopedie
Heup, knie, fijne hand…
• Cardiologie
Interventie, revalidatie, elektrofysiologie…
• Pediatrie
Oncologie, cardiologie…
• Gynaecologie
Algemeen (bevallingen), oncologie, fertiliteit,
prenatale diagnostiek
32
4. Kritische massa
Decentraal
Centraal
• Relatie volume – expertise – kwaliteit
Niet absoluut
Geldt voor artsen en voor equipes
Niches
• Respect voor dwingende normen
Borstkliniek
Cardiologie
…
33
5. Prevalentie
Decentraal
Centraal
• Geografische spreiding van pathologie
• Bv. dossier zeldzame ziektes
Kinderen vs. volwassenen
Prevalentie minder dan 5/10.000 inwoners
Cf. Europese inzichten: “affects less than 1 of 2.000” (1)
(1) State of art in 2006 and recommendations of the rare diseases task force. december 2006.
34
6. Graad van planbaarheid
Decentraal
Centraal
• Focus op efficiëntiewinst
• Kan in relatief aparte settings
• Cf. value added processes en solution shops (1)
3 BUSINESMODELLEN
SOLUTION SHOP
VALUE-ADDING
PROCESS
FACILITATED USER
NETWORKS
35
(1) Christensen, The Innovator's Prescription: A Disruptive Solution for Health Care (2009)
7. Manpower
Decentraal
Centraal
• Zorgpersoneel
Algemene schaarste
Vergrijzing medewerkers
Subspecialisatie: BBT/BBK
• Artsen
Schaarste in bepaalde disciplines
Vergrijzing artsenkorps
Vervrouwelijking en andere work-life balance
Sub- en superspecialisatie
36
8. Technologie
Decentraal
Centraal
• Concentratie deskundigheid hoogtechnologische
zorg:
Radiotherapie
Robotchirurgie
Hartchirurgie
Clean rooms
• Communicatietechnologie en assistieve
technologie bevorderen decentralisatie
37
Afwegingen
Manpower
Technologie
Planbaarheid
Prevalentie
Kritische
massa
Mobiliteit
Aanrijtijden
Continuïteit
38
Netwerken = dynamisch, evolutief, fluïde
 Systematisch aftoetsen of zorg best centraal of decentraal
georganiseerd wordt
39
Netwerk: nieuwe verhoudingen
•
•
•
•
•
Visie
Bestuur
Taakafspraken en verantwoordelijkheid
Wetgeving: arbeidsrecht, sociaal recht
Financiering: verdeling middelen, samenwerking en
vergoeding van artsen, belonen kwaliteit, transitie
chronische zorg…
40
Overzicht
1. Naar een nieuw zorgmodel
2. Netwerken in de praktijk: een samenspel
van ijkpunten
3. Nieuwe ziekenhuisfinanciering:
denkoefening Zorgnet Vlaanderen
41
Voorstel Zorgnet Vlaanderen:
Te downloaden via
www.zorgnetvlaanderen.be
Rubriek Publicaties
42
Denkoefening in 3 pijlers
• Voorwaarden:
– Budgetbehoud 5 jaar, groeivoet 2% (bovenop
inflatie)
– Duidelijk strategisch plan, uitgewerkt met alle
betrokken actoren, met juridische en financiële
waarborgen
– Technische en wetenschappelijke onderbouwing
– Geen revolutie, wel gestuurd beleid
• Focus : algemene ziekenhuizen
43
3 belangrijkste pijlers
1. Het reduceren van (niet evidence based) variabiliteit in de zorg en
onnodige (her)opnames
2. Artsen en ziekenhuizen beter op 1 lijn krijgen: gepaste incentives
om samen continuïteit te vrijwaren
3. Rekening houden met resultaten, niet enkel met uitgevoerde aktes
44
Impact HRM
• Klassieke hospitalisatie verder heroriënteren
(cf. invoeren short stay, …)
• Betere omkadering per patiënt
• Herinschakeling saldo binnen netwerk
45
Vlaams Zorgstrategisch Plan
• Doelstellingen op populatieniveau
• Stimuleren samenwerking en netwerking
• Optimale inzet schaarse middelen ( waste en
concurrentie-aanbod weggewerkt )
• Erkenningsbevoegdheid i.f.v. performantie en
evoluerende noden
• In lijn met Federale financieringsregels
• Transparant meerjarentraject
• Wetshandhaving
46
Conclusie
Samenwerking is de toekomst!
47
Bedankt voor uw aandacht!